Kon Paano Atubangon ang Moral nga Hangkat sang Pagkaimol
“ANG mga tawo imol bangod matamad sila,” siling sang isa ka Aprikano nga doktor. “Ang siudad puno sang mga matamad. Kon luyag gid nila mag-obra, makaobra sila. Indi kinahanglan nga ang isa mangin pigado karon.”
Indi mapangduhaduhaan nga ang iban nga mga tawo matamad kag nga ang pagkamatamad nagadul-ong sa kaimulon. Ang Biblia nagasiling: “Diutay pa nga katulugon, diutay nga katuyo, ang diutay nga panimuko sa pagtulog, sa amo magaabot ang imo kaimulan subong sang buyong kag ang imo kinawad-on subong sang tawo nga lupit sa hinganiban.” (Hulubaton 24:33, 34) Apang, madamong mga imol ang indi matamad. Halimbawa, binagbinaga ang tawo nga nagsulat: “Tubtob karon nga takna ginagutom kami kag ginauhaw kag hubo kami kag ginapintasan kag walay puluy-an.” (1 Corinto 4:11) Indi mabag-o nga matamad? Indi. Si apostol Pablo ang nagsulat sini. Ginpakamaayo niya nga magkabuhi nga may limitado nga palangabuhian agod mapadayon niya sing maayo pa ang Cristianong ministeryo. Ang iban sa iya mga kaiwaton tuga man sang mga sirkunstansia nga indi niya makontrol, subong sang relihioso nga paghingabot.
Karon, ang kalabanan nga mga imol sa kalibutan mga biktima sang mga sirkunstansia nga indi nila kontrolado—ayhan wala sing tinun-an, mabudlay nga pangabuhi sa lokal, ukon kagamo sa politika. Madamo sa ila ang nagapangabudlay halin sa kaagahon tubtob sa kagab-ihon kag haluson makatibawas. Busa ang mga kahigayunan nga makakuwarta paagi sa dibunayag nga paagi daw makagalanyat, kon kinahanglan. Ti, mahimo mangatarungan ang iban nga ginatugot sang Biblia ang kaisa nga pagsayop sa moral! Total, ini nagasiling: “Ang mga tawo wala nagatamay sang makawat kon mangawat sia sa pagbusog sang iya kaugalingon kon gutom sia.” Kag ang maalam nga tawo nangamuyo: ‘Kabay nga indi ako mag-imol kag magpangawat.’—Hulubaton 6:30; 30:8, 9.
Pagkabunayag—Ang Tindog sang Biblia
Ang mga teksto sa Biblia nagahatag gid bala sing mahipos nga pagtugot sa pagkadibunayag? Ti, usisaon naton ini sa ila konteksto. Sa tapos ginkilala nga wala ginatamay sang mga tawo ang makawat kon mangawat sia sa pagbusog sang iya wala sing unod nga tiyan, ang Hulubaton 6:31 nagapadayon: “Apang, kon madakpan sia, magauli sia sing pito ka pilo; ihatag niya ang tanan nga pagkabutang sang iya balay.” Sa iban nga hambal, kon ang makawat madakpan, magaatubang sia sang bug-os nga silot sang kasuguan. Nagabayad sia bangod sang iya krimen! Busa, sa baylo nga palig-unon ang pagpangawat, ining mga pulong nagapaandam sa mga imol nga ang pagpangawat mahimo magresulta sa dugang pa nga kaiwaton sa pangabuhi, kahuluy-an sa ila kaugalingon kag sa ila mga pamilya, kag pagkawasi sing pagtahod sa kaugalingon.
Apang kamusta ang pangamuyo sang maalam nga tawo? Nangabay sia nga indi sia mag-imol kag “magpangawat kag pasipalahan ang ngalan sang [iya] Dios.” (Hulubaton 30:9) Huo, ang pagkadibunayag sang isa nga nagaangkon nga nagaalagad kay Jehova nagadala sing pasipala sa ngalan sang Dios kag sa kongregasyon sang Iya katawhan. Si apostol Pablo nagsulat: “Ikaw nga nagawali nga ang tawo ‘Dili magpangawat,’ nagapangawat ka bala?” Kon ang nagaangkon nga Cristiano nagpangawat, ‘ang ngalan sang Dios ginapasipalahan bangod sini sa tunga sang mga pungsod.’—Roma 2:21, 24.
Bangod sang maayong rason, nian, nga ang Biblia nagasiling: “Maayo pa ang imol nga nagalakat sa iya pagkadungganon sang sa balingag sa iya mga dalanon, bisan sia manggaranon.” (Hulubaton 28:6) Bisan pa kon kaisa nagapamigado sia, si apostol Pablo wala gid napilitan sa paghimo sing pagkadibunayag. Sa baylo, sia nagsulat: “Ang nagpangawat dili na magpangawat, kundi hinonoo magpangabudlay sia, nga nagabuhat sa iya mga kamot sang butang nga maayo, agod nga may ikahatag sia sa mga nawad-an.”—Efeso 4:28.
Ang Solusyon: Pagsalig sa Dios
Kamusta ang mga nagahimakas apang indi makatibawas agod mabuhi ang ila mga pamilya? Ginapakamatarong bala sang pagkadibunayag ukon sang pagpangawat ang ila kahimtangan, labi na kon may nagmasakit nga katapo sang pamilya ukon may natabo nga emerhensia? Amo sina ang paghunahuna sang iban. Siling sang isa ka residente sa isa ka pungsod sa Aprika: “Sa amon pungsod, kon ikaw bunayag, indi ka mabuhi. Kon luyag mo mabuhi, dapat ka maghimo sing daya sa imo kabuhi.”
Apang, sa bug-os nga Aprika masunson makita sang isa ang mga pulong nga “Magsalig sa Dios” nga ginapinta sa mga trak, ginasulat sa mga plake sa dingding, kag ginaimprinta sa mga etiketa ukon mga sticker sa bamper. Ang Biblia mismo nagasiling: “Salig kay Jehova sa bug-os mo nga tagipusuon.” (Hulubaton 3:5) Ang pagkadibunayag indi gid magahisanto sa sinang laygay sa Biblia. Apang ang pagsalig sa Dios isa gid bala ka praktikal nga sabat sa moral nga hangkat sang pagkaimol?
Subong ministro sang Dios, si apostol Pablo nakaeksperiensia sing mga kabudlayan subong sang ‘gutom kag kauhaw, pagpuasa, tugnaw, kag kahubo.’ (2 Corinto 11:27) Sa pagkamatuod, mahimo nga natingala gid si Pablo kon paano sia nakalampuwas! Apang pagligad sang mga 25 ka tuig sang Cristianong eksperiensia, nakasulat sia: “Makahibalo ako magpakakubos, makahibalo man ako magpakabugana. Sa bisan ano kag sa tanan nga kahimtangan natun-an ko ang tinago nga pagkabusog kag pagkagutom, sang kabuganaan kag kinawad-on. Makahimo ako sang tanan nga butang sa iya nga nagapabakud sa akon.” (Filipos 4:12, 13) Huo, nagsalig si Pablo sa Dios.
Nahibaluan ni Pablo nga ang Makasulatanhon nga mga prinsipio indi walay pulos kag idealistiko nga mga pulong. Mga instruksion ini halin sa Dios nga buhi nga nalangkag sa pagbulig kag sa pagsupurta sa mga nagapanikasog nga sundon ini. Isa ka dumaan nga manalagna ang nagsiling: “Kay ang mata ni Jehova nagapanuloktulok sa bug-os nga duta sa pagpakita nga sia mabakud tungod sa ila nga may tagipusuon nga himpit ayon sa iya.”—2 Cronica 16:9.
Ginpakamaayo Tungod sang Pagsalig sa Dios
Ngaa tuman kabudlay para sa kalabanan nga tawo ang magsalig sa Dios? Sa walay duhaduha bangod nga ang ila relihion napaslawan sa paghatag sa ila sing bastante nga rason agod himuon ina. Ginhimo sang mga relihion ang Dios nga wala sing ngalan, mabudlay hangpon, indi persona, indi mahantop sang tawo. Apang paagi sa pagtuon sa Biblia, nakilala sang mga Saksi ni Jehova ang Dios, indi subong mabudlay hangpon nga puwersa, kundi subong isa ka Persona nga may ngalan. (Salmo 83:18; Hebreo 9:24) Natun-an nila nga may mga kinaiya sia nga nagahimo sa iya nga takus sang aton pagsalig. Halimbawa, suno sa Exodo 34:6, si Jehova “Dios nga maluluy-on kag mainayuhon, makuli sa pagpangakig kag bugana sa mahigugmaon nga kalulo kag kamatuoran.” Ang mga Saksi nagasalig sa Dios kag nakahibalo nga sia ‘bugana sa kamatuoran.’ Gani, nagasalig sila sing bug-os sa saad niya nga abiabihon ang isa ka bag-ong kalibutan nga wala sing nagadugmok nga kaimulon nga nagapabudlay karon sing daku sa tawhanon nga rasa.—2 Pedro 3:13.
Busa minilyon ka Saksi ni Jehova ang nakapamatuod nga praktikal ang magsalig sa Dios. Halimbawa, si Rosaline, isa ka Saksi sa Sierra Leone, nagatrabaho sing lakas halin sa alas singko sang aga tubtob sa kagab-ihon agod makabakal sing kalan-on kag panapton para sa iya kaugalingon kag para sa iya anum ka kabataan. Sia nagsiling: “Madamo ang nagasiling nga indi posible ang magkabuhi sing bunayag, apang nahibaluan ko nga indi ini matuod. Kon kaisa may mga problema ako kag indi ko mahibaluan kon paano ini lubaron. Apang nahibaluan ko nga kon magkabuhi ako sing bunayag, ang tanan mangin maayo sa akon. Gani ginapanikasugan ko gid nga pahamut-an si Jehova.”
Ang isa ka manunulat nagsiling: “Ang imol nga tawo nga wala sing unod ang tiyan nagakinahanglan sing paglaum . . . labi pa sa tinapay.” Huo, ang pagkawalay paglaum, kabang-awan, kag daku nga kasubo mga kapipit-an nga mas masakit sang sa gutom. Apang ang isa nga nakakilala kag nagsalig sa Dios indi kinahanglan nga magpadala sa kapung-aw. “Nagatrabaho ako sing lakas karon,” dugang ni Rosaline, “apang may kalipay ako bangod nahibaluan ko nga magaabot ang tion nga indi na ako magahimakas sing subong sini. Karon nagatrabaho ako agod may pagkaon kami sang akon pamilya, apang sa bag-ong kalibutan ni Jehova, madamo sing makaon. Gani karon ako may paglaum kag kalipay nga wala ko gid anay mabatyagi sang wala ko pa nakilala si Jehova.”—Ipaanggid ang Isaias 25:6; Bugna 21:3, 4.
Huo, ang nagasalig sa Dios nagaeksperiensia gihapon sing kapiot sa palangabuhian, subong kay apostol Pablo. Apang wala gid sila napilitan sa paglapas sa mga kasuguan sang Dios agod makalampuwas sa pangabuhi. Siling ni salmista David: “Nangin pamatan-on ako, kag karon tigulang na, apang wala ako makakita nga ang matarong ginpabayaan, ukon ang iya kaliwat nga nagapakilimos sing kalan-on.” (Salmo 37:25) Huo, ang Dios nagaulikid kag nagapakamaayo sa mga nagauna sang iya mga interes sa ila kabuhi.—Mateo 6:25-33.
Gani kon ikaw imol, “dili kamo magpakaluya sa paghimo sing maayo.” (2 Tesalonica 3:13) Indi maghimo sing butang nga magkompromiso sa imo sa moral. Magtukod sing kaangtanan sa Dios kag magsalig sa iya nga buligan ikaw sa paglandas sa mga problema kag mga kabudlayan sa kabuhi. Ang mga nagaalagad kay Jehova kag nagasalig sa iya sing bug-os ginlaygayan: “Magpaubos kamo . . . sa idalom sang gamhanan nga kamot sang Dios, agod nga bayawon niya kamo sa nagakaigo nga tion; magtugyan sang inyo tanan nga paghimud-os sa iya, kay sia nagakabalaka sa inyo.”—1 Pedro 5:6, 7.
[Blurb sa pahina 6]
“Ang imol nga tawo nga wala sing unod ang tiyan nagakinahanglan sing paglaum . . . labi pa sa tinapay”
[Piktyur sa pahina 7]
Ang mga Saksi ni Jehova nagabulig sa mga tawo nga ibutang ang ila pagsalig sa Dios