Si Jehova—“Isa ka Isganan nga Hangaway”

ANG labing maayo nga puwersa sang hangaway sang Egipto ginlaglag. Sa Dagat nga Mapula, ang mga bangkay sang mga nagasakay sa kangga kag mga kabalyero gintumbotumbo sang sulog, kag ang kagamitan militar naglapta sa pangpang. Ginpangunahan ni Moises, ang katawhan sang Israel nag-ambahan sang isa ka ambahanon sang kadalag-an: “Magaamba ako kay Jehova, kay nagdaug sia sing mahimayaon. Gintagbong niya sa dagat ang kabayo kag ang iya manugsakay. Si Jehova isa ka isganan nga hangaway. Si Jehova ang iya ngalan.”​—⁠Exodo 15:​1, 3.

Ang kadalag-an ni Jehova sa Dagat nga Mapula isa gid ka pagpakita sang iya pagkasuperyor sa inaway. Ang Israel nagbiya sa Egipto nga may pormasyon sa inaway apang diutay sing ikasarang sa pag-away. Paagi sa haligi nga panganud nga nangin haligi nga kalayo sa gab-i, gintuytuyan sila ni Jehova halin sa Rameses pakadto sa “dalanon sang kamingawan” sa Etam. (Exodo 12:​37; 13:​18, 20-22) Nian si Jehova nagsiling kay Moises: “Ipamulong sa katawhan sang Israel, nga magbalik sila kag magpahamtang sang dulugan sa atubangan sang Pihahirot sa ulot sang Migdol kag sang dagat sa tampad sang Baal-zefon. . . . Kay si Faraon magasiling nahanungod sa katawhan sang Israel, ‘Nagadalangdalang sila sa duta.’ . . . Kag magalagas sia sa ila.” (Exodo 14:​1-4) Sing matinumanon, ang Israel nagbalik kag naglakat pakadto sa Pihahirot. Ginbalita sang mga espiya ni Faraon ang daw pagdalangdalang, kag subong sang gintagna, ginhanda ni Faraon ­ang iya hangaway sa paglagas.​—⁠Exodo 14:​5-9.

Isa ka Siod—Para sa Israel Ukon Para kay Faraon?

Ginpatung-an sang mga bukid, sang dagat sa atubangan, kag sang mga Egiptohanon sa likod, ang hinadlukan nga mga Israelinhon daw nasiod, gani nangayo sila sing bulig sa Dios. Nagpalig-on sa katawhan, si Moises nagsiling: “Dili kamo magkahadlok. Pahimunong kag tan-awa ang kaluwasan ni Jehova, nga himuon niya karon nga adlaw sa inyo. Kay ang mga Egiptohanon nga inyo nakita karon nga adlaw indi na ninyo nga mas-a makita liwat. Si Jehova magapakig-away tungod sa inyo, kag kamo magpahimunong lamang.” (Exodo 14:​10-14) Matuod sa sina nga saad, “ang haligi nga panganud nga nagauna sa ila naghalin kag nagtindog sa likod nila. Kag nagapatunga sa kasoldadosan sang mga Egiptohanon kag sa kasoldadosan sang Israel. . . . Kag ining grupo wala maghilapitay sa bug-os nga gab-i.”​—⁠Exodo 14:​15-20.

Subong sang ginsugo ni Jehova, gin-untay ni Moises ang iya tungkod sa ibabaw sang dagat kag “naghawa” ini sa bagay nga ang mga Israelinhon nakapalagyo. Kag natabo ang isa ka makatilingala nga milagro! (Exodo 14:​16, 21) Ang makusog nga hangin sa sidlangan naghawa sang mga tubig sang Dagat nga mapula, naghuman sing alagyan nga igoigo agihan sang bug-os nga pungsod​—⁠mga tatlo ka milyon​—⁠paagi sa pormasyon sang inaway. Sa wala kag sa tuo sang mga Israelinhon, ang “nagpunong” nga tubig nagtindog kaangay sang duha ka daku nga dingding.​—⁠Exodo 15:⁠8.

Ang mga Israelinhon, sa bulig sang kapawa halin sa haligi nga kalayo, nakapalagyo pakadto sa mamala nga duta. Sa kaagahon, ang katapusan sang mga Israelinhon nag-ulhot sa pihak nga pangpang. “Kag naglagas ang mga Egiptohanon, kag nagsunod sa ila pasulod sa tunga sang dagat, ang tanan nga kabayo ni Faraon, ang iya mga kangga, kag ang iya mga manugkabayo.” Ang mga nagalagas nagdalidali pakadto sa siod!​—⁠Exodo 14:⁠23.

“[Si Jehova] nagpalisang sang kasoldadosan sang mga Egiptohanon. Kag ginpalus niya ang mga ruweda sang ila mga kangga amo kon ngaa nga ginbudlayan sila sa pagpalakat.” Gin-untay ni Moises ang iya kamot sa ibabaw sang dagat, kag “ang dagat nagbalik sa iya kinaugali nga pag-ilig.” Ang dingding sang tubig napukan kag nagtabon sa mga Egiptohanon. Nagtinguha sila sa pagpalagyo, “apang gintaktak [sila] ni Jehova sa tunga sang dagat.” Wala sing nakalampuwas! Sa kalipay ang mga Israelinhon nag-amba sang ila ambahanon sang kadalag-an kay Jehova.​—⁠Exodo 14:24⁠–​15:​3; Salmo 106:⁠11.

Si Jehova Nakig-away Para kay Josue

Si Jehova napamatud-an gid nga “isa ka isganan nga hangaway” sa iban nga mga inaway. Ang isa amo ang inaway sa Ai. Ang una nga pagsalakay sa siudad napaslawan bangod sang mabug-at nga sala ni Acan. Sang natadlong ini, si Jehova naghatag sing mando sa inaway kay Josue.​—⁠Josue 7:​1, 4, 5, 11-26; 8:​1, 2.

Nagtuman sa sugo ni Jehova, sa gab-i si Josue nagbutang sing puot sa siudad sa likod nayon, sa katundan nga bahin. Ang iya pangunang puwersa ginpakadto sa aminhan sa isa ka nalupyakan sa guwa nayon sang Ai kag naghanda para sa atubangay nga pagsalakay. Ang katawhan sang Ai natiplang. Nalangkag gihapon bangod sang pagdaug nila sa ila nagligad nga pag-inaway, nagdalidali sila paguwa sa siudad sa pagpakig-away sa mga Israelinhon. Nagpakunokuno nga nag-isol, ang mga Israelinhon nagpalagyo sa “dalanon sang kamingawan,” naghimo sa kaaway nga mapahilayo pa gid gikan sa Ai.​—⁠Josue 8:​3-17.

Sa husto gid nga tion, si Jehova nagsiling kay Josue: “Iuntay ang sumbiling nga yara sa imo kamot nayon sa Ai, kay ihatag ko sia sa imo kamot.” Sa sini nga senyales, ang puot nagsalakay sang siudad, kag nagsunog sini sa kalayo. Sang nakita ang aso, ang mga kaaway sa guwa naluyahan sing buot. Si Josue, nagliso halin sa pag-isol pakadto sa pagsalakay, naglikop sang kaaway sa ulot sang iya duha ka puwersa. Kadalag-an sang tawo? Indi. Ang mga Israelinhon nagdaug bangod, subong sang ginsiling ni Josue sang ulihi sa ila: “Si Jehova nga inyo Dios amo ang nagpakig-away tungod sa inyo.”​—⁠Josue 8:​18-27; 23:⁠3.

Ang Inaway sa Kision

Ang pagkasuperyor ni Jehova sa inaway ginpakita liwat sa Nalupyakan sang Kision, malapit sa Megiddo. Ginpigus sang hari sang Canaan nga si Jabin ang Israel sa 20 ka tuig. Ang iya hangaway, sa idalom sang mando ni Sisera, naglakip sang 900 ka kangga sa inaway nga salsalon sa ila ruweda​—⁠daw indi madaug nga puwersa sadto anay.​—⁠Hukom 4:​1-3.

Apang, paagi kay Debora nga manalagna nga babayi, ginsugo ni Jehova si Hukom Barak sa pagtipon sing napulo ka libo ka hangaway sa ibabaw sang Bukid nga Tabor sa paghangkat sa puwersa ni Jabin. Maabtik nga naghulag si Sisera sa sining pagdamo sang tinawo militar, nagdalidali halin sa Haroset pakadto sa nalupyakan sang Kision, sa ulot sang Bukid nga Tabor kag Megiddo. Walay duhaduha nga nangatarungan sia nga diri sa patag nga lugar, ang nasangkapan sing mapigaw nga nagalakat nga mga soldado sang Israel wala sing inugbato sa iya mga kangga. Apang, wala niya ginhunahuna ang pagpakig-away sa langitnon nga Kaaway.​—⁠Hukom 4:4-7, 12, 13.

Ginsugo ni Jehova si Barak nga magsaylo halin sa putukputukan sang Tabor pakadto sa patag, nagganyat sa hangaway ni Sisera sa pagpakig-away. Nian si Jehova nagsalakay! Ginhimo sang hinali nga baha ang patag-awayan nga lunangon, naghimo sa hangaway ni Sisera nga indi makahulag. Sa pagdalangdalang, madali nga napierde sang nagalakat nga mga soldado sang Israel ang ila kaaway. “Ang bug-os nga kasoldadosan ni Sisera napukan sa sulab sang espada. Wala sing lalaki nga nabilin.” Ang nagaawas nga tubig sang Kision nagguot sang mga kangga sang Canaan kag mahimo nga nag-anud sang iban nga mga bangkay.​—⁠Hukom 4:​14-16; 5:​20, 21.

Kadalag-an Batok kay Gog kag sa Iya Kadam-an

Ining dumaan nga mga hitabo naghatag sing abanse nga pagtan-aw sa labing daku nga kadalag-an ni Jehova sa palaabuton. Yara sa unahan ang inaway nga mahanabo sa “ulihi nga bahin sang mga tuig.” Suno sa tagna ni Ezequiel, si Gog, simbulo sang “gumalahom sining kalibutan,” si Satanas nga Diablo, magapahulag sang internasyonal nga puwersa sa pagsalakay. Magasugo sia sa iya hangaway nga likupan ang malaragwayon nga “bukid sang Israel,” kon sayuron, ang mataas nga espirituwal nga kahimtangan sang Cristianong “Israel sang Dios.”​—⁠Ezequiel 38:​1-9; Juan 12:​31; Galacia 6:⁠16.

Ano ang nagsulay kay Gog sa paghimo sing bug-os nga pagsalakay sa katawhan sang Dios? Ang tagna nagatudlo sa ila mahidaiton kag bugana sa espirituwal nga kahimtangan. Siling ni Gog: “ ‘Magataklad ako sa duta sang mga minuro nga wala sing kuta. Magakadto ako sa ila nga nagapahimunong nga nagapuyo sing malig-on, tanan sila nga nagapuyo nga wala sing mga kuta, kag wala sing mga pintal ukon mga gawang.’ Sa pagkuha sang inagaw kag sa pagkuha sang inati . . . sa katawhan . . . nga nagakuha sing manggad kag mga pagkabutang.”​—⁠Ezequiel 38:​10-12.

Sa kabilugan, ang katawhan ni Jehova indi manggaranon sa materyal nga paagi. Apang, nagpatubas sila sing bugana nga espirituwal nga manggad subong resulta sang ila bug-os kalibutan nga hilikuton sa pagbantala. “Ang dakung kadam-an . . . gikan sa tanan nga pungsod” gintipon, nagadamo karon sing kapin sa apat ka milyon. (Bugna 7:​9, 10) Manggaranon matuod! Si Satanas​—⁠naakig bangod sining espirituwal nga kabuganaan​—⁠nagatinguha sa pagpapas sa katawhan sang Dios.

Apang paagi sa pagkadto sa malaragwayon nga duta sang Israel, si Gog nagasalakay man kay Jehova nga Dios mismo. “Ang akon kasingkal magasaka sa akon ilong,” siling ni Jehova, nga magabalus tungod sang iya katawhan. Ang hangaway ni Gog magakinagual. “Ang espada sang tagsa ka tawo mangin batok sa iya utod.” Nian buy-an ni Jehova ang iya malaglagon nga gahom​—⁠“mabunok nga ulan kag dalagku nga mga yelo nga daw bato, kalayo kag asupre.” Kaangay sa Dagat nga Mapula, Ai, kag Kision, si Jehova magapakig-away sa liwat para sa iya katawhan kag magahimaya sang iya ngalan. “Pakadakuon ko kag pakabalaanon ko kag ipakilala ko ang akon kaugalingon sa mga mata sang madamo nga mga pungsod; nian makilala nila nga ako amo si Jehova.”​—⁠Ezequiel 38:​18-23.

Ang maragtason nga rekord sang mga inaway ni Jehova sang unang panahon nagahatag sa aton sing rason para magsalig sing bug-os sa sining palaabuton nga kadalag-an sa “dakung kapipit-an.” (Mateo 24:​21, 22) Pirme nagakontrol, madaug ni Jehova ang iya mga kaaway kag mamaniobra ang mga kahimtangan para sa kaluwasan sang iya katawhan. Sa pagkamatuod, mangin kaangay ini sa gintagna ni Isaias: “Si Jehova magaguwa subong sang gamhanan nga tawo. Painiton niya ang iya kakugi kaangay sang hangaway. Magasinggit sia, huo, magasinggit sia sing mabaskog; magagamhanan sia batok sa iya mga kaaway.” (Isaias 42:13) Sa mata sang iya mga Saksi, sa tanan nga tion sia mangin SI JEHOVA, ANG “ISGANAN NGA HANGAWAY.”​—⁠Exodo 15:⁠3.

[Mapa sa pahina 25]

(Para sa kabug-usan sang teksto, tan-awa ang publikasyon)

Ruta sang Exodo halin sa Egipto

GOSHEN

Memphis

Rameses

Succoth

Migdol

Pihahiroth

Etham

[Mga Laragway sa pahina 26]

Diri, sa Ai, ginpangunahan ni Jehova si Josue kag ang Iya katawhan sa makatilingala nga kadalag-an

Ang tubig sang Kision hinali nga nagtaub, nag-amot sa pagkapierde sang mga kaaway ni Jehova

[Ginkuhaan]

Mga Retrato: Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.