Gindumtan ni Cristo ang Pagkamalinapason—Ikaw Bala?
“Ginhigugma mo ang pagkamatarong kag gindumtan ang pagkamalinapason. Busa ang Dios, ang imo Dios, naghaplas sa imo sang lana sang kalipay labaw sa imo mga kaupod.”—HEBREO 1:9.
1. Luwas sa paghigugma sa pagkamatarong, ano pa ang ginakinahanglan sa tanan matuod nga mga alagad ni Jehova nga Dios?
ANG matuod nga mga alagad ni Jehova nagahigugma sa iya sa ila bug-os nga tagipusuon, kalag, hunahuna, kag kusog. (Marcos 12:30) Luyag nila pahalipayon ang tagipusuon ni Jehova paagi sa paghupot sang integridad. (Hulubaton 27:11) Agod mahimo ina, indi lamang nga dapat nila higugmaon ang pagkamatarong kundi dapat man nila dumtan ang pagkamalinapason. Ang ila Huwaran, si Jesucristo, naghimo gid sina. Tuhoy sa iya ginsiling ini: “Ginhigugma mo ang pagkamatarong, kag gindumtan ang pagkamalinapason.”—Hebreo 1:9.
2. Ano ang ginlakip sa pagkamalinapason?
2 Ano ang pagkamalinapason? Sala ini, subong sang ginpakita ni apostol Juan sang nagsulat sia: “Ang tagsatagsa nga nagapakasala nagalapas man, ang sala amo ang pagkamalinapason.” (1 Juan 3:4) Ang tawo nga malinapason “wala ginapunggan ukon ginakontrol sang kasuguan.” (Webster’s Ninth New Collegiate Dictionary) Ang pagkamalinapason nagalakip sang tanan nga malain, malaut, imoral, dunot, kag dibunayag. Sa pagtan-aw sa kalibutan makita naton nga ang pagkamalinapason lapnag gid katama sa karon sang sa nagligad. Indi mapangduhaduhaan nga nagakabuhi kita sa “ital-ital nga mga tion” nga gintagna ni apostol Pablo sa 2 Timoteo 3:1-5. Bangod sining tanan nga pagkamalinapason, daw ano kaayo nga ginsugo kita nga dumtan ang tanan nga kalautan! Halimbawa, ginsugo kita: “O kamo nga nagahigugma kay Jehova, dumti ang malaut.” (Salmo 97:10) Subong man, aton mabasa: “Dumti ang malaut, kag higugmaa ang maayo.”—Amos 5:15.
Tatlo ka Sahi sang Dumot
3-5. Sa anong tatlo ka paagi ang tinaga nga “dumot” gingamit sa Pulong sang Dios?
3 Ano ang kahulugan sang pagdumot? Sa Pulong sang Dios, ang “dumot” gingamit sa tatlo ka lainlain nga paagi. May dumot nga ginpahulag sang malain nga motibo kag nagapanikasog nga halitan ang iban. Dapat likawan sang mga Cristiano ining sahi sang dumot. Amo ini ang sahi nga nagtiklod kay Cain nga patyon ang iya matarong nga utod nga si Abel. (1 Juan 3:12) Amo man ini ang sahi sang dumot nga ginbatyag sang mga lider sang relihion kay Jesucristo.—Mateo 26:3, 4.
4 Dugang pa, ang tinaga nga “dumot” gingamit sa Kasulatan sa kahulugan sang paghigugma sing kubos. Halimbawa, si Jesus nagsiling: “Kon ang bisan sin-ong tawo nagakari sa akon kag wala nagadumot sang iya kaugalingon nga amay kag iloy kag asawa kag mga anak kag mga utod nga lalaki kag mga utod nga babayi, huo, kag bisan sang iya kaugalingon nga kalag, indi sia mangin akon gintutun-an.” (Lucas 14:26) Sing maathag, ang buot lamang silingon ni Jesus amo ang paghigugma sa ila sing kubos sang sa paghigugma naton sa iya. Si Jacob ‘nagdumot kay Lea,’ apang sa aktuwal ginhigugma niya sia sing kubos sang sa kay Raquel.—Genesis 29:30, 31.
5 Nian ang tinaga nga “dumot” may kahulugan nga sa sini labi kita nga nabalaka. Amo ini ang daku nga pagbatyag sang pagkadiluyag ukon makusog nga pagsikway sa isa ka tawo ukon isa ka butang sa bagay nga nagalikaw kita sa sina nga tawo ukon butang. Sa Salmo 139 ginapatuhuyan ini subong “bug-os nga pagdumot.” Didto si David nagsiling: “Wala bala ako nagadumot, O Jehova, sa mga nagadumot sa imo, kag wala bala ako nagakalisud sa mga nagatindog batok sa imo? Ginadumtan ko sila sa bug-os nga pagdumot. Sila nangin kaaway ko.”—Salmo 139:21, 22.
Kon Ngaa Dapat Naton Dumtan ang Pagkamalinapason
6, 7. (a) Ngaa, labi na, dapat naton dumtan ang pagkamalinapason? (b) Ano ang ikaduhang makusog nga rason sa pagdumot sa pagkamalinapason?
6 Ngaa dapat naton dumtan ang pagkamalinapason? Ang isa ka rason amo agod mahimo naton matigayon ang pagtahod sa kaugalingon kag maayong konsiensia. Sa sini lamang nga paagi nga may yara kita maayo nga kaangtanan upod sa aton matarong, mahigugmaon nga langitnon nga Amay, si Jehova. Si David nagpahamtang sing maayo nga halimbawa nahanungod sini, subong sang makita paagi sa pagbasa sa Salmo 26. Halimbawa, sia nagsiling: “Ginadumtan ko ang katilingban sang mga manughikot sing malaut, kag indi maglingkod upod sa mga malauton.” (Salmo 26:5) Ang aton gugma sa Dios kag sa pagkamatarong dapat magpahulag sa aton nga may yara matarong nga pagkaakig—huo, pagdumot—sa tanan nga malaut sa iya pagtamod, lakip ang malinapason nga mga buhat sadtong nagalapas kag nagadumot kay Jehova. Dugang pa, dapat naton dumtan ang pagkamalinapason bangod sang pasipala nga ginadala sini sa ngalan sang Dios.
7 Ang isa pa ka rason kon ngaa dapat dumtan sang katawhan ni Jehova ang pagkamalinapason amo nga makatalagam gid ini kag makahalalit. Ang pagsab-ug sa unod, nga nagakahulugan sang pagsab-ug sang pagkamalinapason, nagaresulta sa ano? Si Pablo nagpaandam: “Dili kamo magtalang: ang Dios indi tiliawtiawan. Kay bisan ano ang ginasab-ug sang tawo, ina man ang iya anihon; kay ang nagasab-ug sa iya kaugalingon nga unod magaani sing kaduluntan gikan sa unod, apang ang nagasab-ug sa espiritu magaani sing kabuhi nga dayon gikan sa espiritu.” (Galacia 6:7, 8) Gani luyag gid naton nga indi magpasilabot sa pagkamalinapason. Sa pagkamatuod, dapat naton dumtan ang tanan nga pagkamalinapason para sa aton kaugalingon nga kaayuhan kag kalinong sang hunahuna.
Ang mga Nagadumot sang Pagkamalinapason
8. Sin-o ang nagpahamtang sing pangunang halimbawa sa pagdumot sa pagkamalinapason, subong sang ginpakita sang anong kasulatan?
8 Sa pagdumot sa pagkamalinapason, ang Dios nagahatag sing pangunang halimbawa para sa tanan intelihente nga tinuga. Makatarunganon nga akig sia sa pagkamalinapason, kag ang iya Pulong nagasiling: “May anum ka butang nga ginadumtan si Jehova; huo, pito nga kangil-aran sa iya: ang mga mata nga palabilabihon, ang dila nga butigon, kag ang mga kamot nga nagapaagay sing dugo nga wala sing sala, ang tagipusuon nga nagapahito sing mga tinutuyo nga malaut, ang mga tiil nga madasig magdalagan sa panistis, ang dimatuod nga saksi nga nagamitlang sing mga butig, kag sia nga nagasab-ug sing kasuayon sa tunga sang mga kauturan.” Aton man mabasa: “Ang kahadlok kay Jehova amo ang pagdumot sang malaut. Ang bugal kag palabilabi kag ang dalan nga malaut kag ang balingag nga baba ginadumtan ko.” (Hulubaton 6:16-19; 8:13) Dugang pa, ginsilingan kita: “Ako, si Jehova, nagahigugma sang katarungan, nagadumot ako sang pangawat nga may kalautan.”—Isaias 61:8.
9, 10. Paano ginpakita ni Jesus nga gindumtan niya ang pagkamalinapason?
9 Gin-ilog ni Jesucristo ang iya Amay sa pagdumot sa pagkamalinapason. Busa, aton mabasa: “Ginhigugma mo ang pagkamatarong, kag gindumtan ang kalautan. Busa ang Dios, ang imo Dios, naghaplas sa imo sang lana sang kalipay labaw sa imo mga kaupod.” (Hebreo 1:9) Si Jesus nagpahamtang sing halimbawa para sa aton sa sining sahi sang pagdumot. Ginpakita niya ang iya pagdumot sa pagkamalinapason paagi sa pagbuyagyag sadtong hungod nga nagabuhat sini—ang butig nga mga lider sang relihion. Sa liwat kag liwat, ginpakamalaut niya sila subong mga salimpapaw. (Mateo, kapitulo 23) Sa isa ka okasyon si Jesus nagsiling sa ila: “Kamo iya sang inyo amay nga Yawa, kag buot ninyo himuon ang mga kailigbon sang inyo amay.” (Juan 8:44) Ginpakita ni Jesus ang iya pagdumot sa pagkamalinapason bisan tubtob sa paggamit sing pisikal nga kusog, sa duha ka okasyon nagtinlo sang templo sa makagod nga relihiosong mga salimpapaw.—Mateo 21:12, 13; Juan 2:13-17.
10 Ginpakita man ni Jesus ang iya pagdumot sa pagkamalinapason kag sala paagi sa pagpabilin nga bug-os nga hilway gikan sa sini. Busa, sarang niya mapamangkot ang mga nagapamatok sa iya: “Sin-o bala sa inyo ang makapamatuod nga ako makasasala?” (Juan 8:46) Si Jesus “balaan, walay kasawayan, walay dagta, nagapahain sa mga makasasala.” (Hebreo 7:26) Nagapalig-on sini, si Pedro nagsulat nga si Jesus “wala magpakasala, walay limbong sa iya baba.”—1 Pedro 2:22.
11. Ano ang aton mga halimbawa sa Kasulatan sang dihimpit nga mga tawo nga nagdumot sang pagkamalinapason?
11 Apang, si Jesus himpit nga tawo. May halimbawa bala kita sa Kasulatan sang dihimpit nga mga tawo nga tunay nga nagdumot sang pagkamalinapason? May yara! Halimbawa, si Moises kag ang iya kaupod nga mga Levinhon nagpakita sing daku nga pagdumot sa idolatriya paagi sa pagpatay sa 3,000 ka tawo nga nagasimba sa mga diosdios sa sugo ni Jehova. (Exodo 32:27, 28) Si Finehas nagpakita sing daku nga pagdumot sa pagkamalinapason sang ginpatay niya ang duha ka makihilawason paagi sa bangkaw.—Numeros 25:7, 8.
Pagpakita sing Pagdumot sa Pagkamalinapason
12. (a) Paano naton mapakita ang aton pagdumot sa pagkamalinapason? (b) Ano ang pila ka praktikal nga paagi sa paglikaw sa malinapason nga mga panghunahuna?
12 Nagakadto sa aton tion, paano naton mapakita ang aton pagdumot sa pagkamalinapason? Paagi sa pagpugong sang aton panghunahuna, pulong, kag buhat. Dapat naton palambuon ang batasan sang paghunahuna nahanungod sa makapalig-on nga mga butang kon ang aton mga painoino indi masako sa pila ka ispisipiko nga buluhaton. Kon nagabugtaw sa kagab-ihon, mahimo kita mahuyog sa paghunahuna sing negatibo, subong sang padayon nga paghunahuna nahanungod sa malain nga buot ukon pagpaduyog sa seksuwal nga dalamguhanon. Indi gid paghatagi sing lugar ina nga mga butang, kundi himua nga batasan ang paghunahuna sang mapuslanon nga mga butang. Halimbawa, tilawi nga sauluhon ang mga kasulatan, ang siam ka kalipay, kag ang siam ka bunga sang espiritu. (Mateo 5:3-12; Galacia 5:22, 23) Mahingadlan mo bala ang 12 ka apostoles? Nahibaluan mo bala ang Napulo ka Sugo? Ano ang pito ka kongregasyon nga ginsulatan sa Bugna? Ang pagsaulo sang mga ambahanon sa Ginharian nagabulig man sa aton sa paghunahuna pirme sang mga butang nga matuod, halangdon, matarong, putli, hiligugmaon, dungganon, may diosnon nga gahom, kag takus dayawon.—Filipos 4:8.
13. Ang pagdumot sa pagkamalinapason nagahimo sa aton nga dumtan ang anong sahi sang pamulong?
13 Dugang pa, ginapakita naton nga ginadumtan naton ang pagkamalinapason paagi sa paglikaw sa tanan nga dimatinlo nga hambal. Madamong kalibutanon nga tawo ang nalipay magsugid kag mamati sa mahigko nga mga lahog, apang ang mga Cristiano indi dapat mahuyog bisan sa pagpamati sa sini. Sa baylo, dapat kita magpalayo kag maglikaw sa pagpakigbahin sa mga sugilanon nga nagapadulong sa sina. Kon indi makapalayo, sa dimagkubos sarang naton mapakita paagi sa aton pangguyahon nga indi naton luyag ina nga sugilanon. Dapat naton tumanon ining maayo nga lagyay: “Dili pagpaguwaa sa inyo mga baba ang malain nga pulong, kundi ang maayo sa pagpalig-on suno sa kinahanglan, agod nga makahatag sing bugay sa mga nagapamati.” (Efeso 4:29) Indi naton dapat pagdagtaan ang aton kaugalingon paagi sa paghambal sang kon ano ang dimatinlo ukon paagi sa pagpamati sa sini.
14. Anong pagbantay ang ginaaman sang pagdumot sa pagkamalinapason kon tuhoy sa buhat sa negosyo kag pagpamugon?
14 Ang pagdumot naton sa pagkamalinapason dapat man himuon batok sa tanan makasasala nga mga buhat. Ang pagdumot sa pagkamalinapason nagabulig sa aton sa paglikaw sa siod nga magkompromiso sa sining bahin. Ang matuod nga mga Cristiano wala nagabuhat sing sala. (Ipaanggid ang 1 Juan 5:18.) Halimbawa, dapat naton dumtan ang tanan nga dibunayag nga mga buhat sa negosyo. Karon, madamong Saksi ni Jehova ang ginaipit sa paghimo sing dibunayag nga mga buhat para sa ila mga amo apang nagdumili sila sa paghimo sini. Handa pa gani ang mga Cristiano nga madula ang ila mga trabaho sa baylo nga maghimo sang butang nga nagalapas sang ila ginhanas sa Biblia nga konsiensia. Dugang pa, luyag man naton ipakita ang aton pagdumot sa pagkamalinapason paagi sa indi paglapas sa mga kasuguan sa trapiko kag paagi sa indi pagdaya kon dapat kita magbayad sing mga buhis ukon adwana.—Binuhatan 23:1; Hebreo 13:18.
Pagdumot sa Seksuwal nga Kahigkuan
15. Ano ang maayong mga katuyuan sang pagtuga sa katawhan nga may makusog nga kinaugali sa paghulid?
15 Subong mga Cristiano, labi na nga dapat naton dumtan ang tanan nga kahigkuan may kaangtanan sa sekso. Paagi sa pagtuga sa mga tawo nga may makusog nga huyog sa paghulid, ang Dios naghatag sing duha ka maayo nga katuyuan. Ginpat-od niya nga ang tawhanon nga rasa indi madula, kag naghimo man sia sing labing mahigugmaon nga aman para sa kalipay. Bisan ang mga tawo nga imol, walay tinun-an, ukon may sablag sarang makasapo sa pila ka paagi sing kalipay sa kaangtanan sa pag-asawahay. Apang, si Jehova naghatag sing dulunan nga sa sini maagom ini nga kaangtanan. Ining ginhatag sang Dios nga dulunan dapat tahuron.—Genesis 2:24; Hebreo 13:4.
16. Ano ang dapat nga mangin panimuot naton sa seksuwal nga kahigkuan sa kalingawan kag mga buhat?
16 Kon ginadumtan naton ang pagkamalinapason, maukod naton nga likawan ang tanan nga mahigko nga buhat sa sekso kag imoral nga kalingawan. Busa likawan naton ang tanan nga malaw-ay nga mga libro, mga magasin, kag mga pamantalaan. Subong man, kon ginadumtan naton ang pagkamalinapason, indi kita magatan-aw sing mahigko nga mga talan-awon, sa telebisyon man, sa sine, ukon sa entablado. Kon masapwan naton ang isa ka programa nga imoral, dapat naton gilayon isaylo ang estasyon sang telebisyon ukon dapat may kaisog sa pagguwa sa sinehan. Sa kaanggid, ang pagdumot sa pagkamalinapason magahimo sa aton nga nagabantay batok sa tanan nga musika nga nagapukaw sang seksuwal nga balatyagon sa mga liriko ukon mga tunog sini. Indi kita magatinguha sang ihibalo tuhoy sa imoral nga mga butang kundi mangin ‘bata sa kalautan, apang hamtong sa paghangop.’—1 Corinto 14:20.
17. Anong laygay ang ginahatag sang Colosas 3:5 nga makabulig sa aton sa pagpabilin nga matinlo sa moral?
17 Labi gid ka nagakaigo nga ginlaygayan kita: “Busa, patya ninyo ang mga katapo sang lawas nga dutan-on kon tuhoy sa pagkamakihilawason, kahigkuan, malaut nga balatyagon.” (Colosas 3:5) Indi mapangduhaduhaan nga kinahanglan naton ang makusog nga mga tikang agod mangin determinado kita sa pagpabilin nga matinlo sa moral. Nahanungod sa Griegong berbo nga ginbadbad “patya” sa Colosas 3:5, ang The Expositor’s Bible Commentary nagasiling: “Nagakahulugan ini nga indi lamang naton punggan ukon kontrolon ang malaut nga mga buhat kag mga panimuot. Dapat naton ini papason, dulaon sing bug-os ang daan nga pagkabuhi. ‘Patyon sing bug-os’ mahimo nagapabutyag sang kusog sini. . . . Ang kahulugan sang berbo kag ang kusog sang tense nagapanugda sang lakas, masakit nga buhat sang personal nga determinasyon.” Busa dapat naton likawan ang pornograpiya subong nga daw isa ini ka makatalagam, makalalaton, makamamatay nga balatian, kay amo gid ini sa moral kag sa espirituwal. Ginpabutyag ni Cristo ang kaanggid nga panghunahuna sang nagsiling sia nga utdon ang kamot, ukon tiil, ukon bisan ang mata kon ini nagasandad sa aton.—Marcos 9:43-48.
Pagdumot sa Butig nga Relihion kag Apostasya
18. Paano naton mapakita ang aton pagdumot sa relihioso nga pagkamalinapason?
18 Nian, subong sang pagpakita ni Jesus sang iya pagdumot sa pagkamalinapason paagi sa pagbuyagyag sa salimpapaw nga mga relihionista, ang mga Saksi ni Jehova man sa karon nagapakita sang ila pagdumot sa tanan nga salimpapaw nga pagkamalinapason sa relihion. Paano? Paagi sa pagpanagtag sing literatura sa Biblia nga nagabuyagyag sa kon ano gid ang Babilonia nga Daku, isa ka relihioso nga makihilawason. Kon ginadumtan gid naton ang malaut nga relihiosong pagkasalimpapaw, mangin prangka kita sa pagbuyagyag sa Babilonia nga Daku, ang bug-os kalibutan nga emperyo sang butig nga relihion. Himuon naton ini tungod sa mga bunayag sing tagipusuon nga ginbulag niya kag ginbihag sa espirituwal. Kon tubtob diin nga ginadumtan naton ang pagkamalinapason sang Babilonia nga Daku, tubtob man dira nga mangin mapisan kita sa pagpakigbahin sa tanan nga bahin sang ministeryo sa Ginharian.—Mateo 15:1-3, 7-9; Tito 2:13, 14; Bugna 18:1-5.
19. Paano naton dapat tamdon ang mga apostata, kag ngaa?
19 Ang obligasyon nga dumtan ang pagkamalinapason naaplikar man sa tanan nga buhat sang mga apostata. Ang aton panimuot sa mga apostata dapat nga kaangay kay David, nga nagsiling: “Wala bala ako nagadumot, O Jehova, sa mga nagadumot sa imo, kag wala bala ako nagakalisud sa mga nagatindog batok sa imo? Ginadumtan ko sila sa bug-os nga pagdumot. Sila nangin kaaway ko.” (Salmo 139:21, 22) Ang modernong-adlaw nga mga apostata nagbuylog sa “tawo nga malinapason,” ang klero sang Cristiandad. (2 Tesalonica 2:3) Subong matutom nga mga Saksi ni Jehova, indi kita kaangay sa ila. Bangod dihimpit, ang aton mga tagipusuon madali mahuyog nga mangin mamulayon sa aton mga kauturan. Subong mga indibiduwal, ang “matutom kag mainandamon nga ulipon” dihimpit nga mga tawo. (Mateo 24:45-47) Apang ining klase matutom kag mainandamon. Ginapadaku sang mga apostata ang mga sayop ukon mga sala nga ginahimo sang mga kauturan nga nagapanguna. Ang aton kaluwasan nasandig sa paglikaw sa apostata nga propaganda subong nga daw hilo ini, nga sa pagkamatuod amo gid.—Roma 16:17, 18.
20, 21. Paano matingob ang mga rason sa pagdumot sa pagkamalinapason?
20 Nakita naton nga ang kalibutan puno sing pagkamalinapason, nga pareho sing kahulugan sa sala. Indi bastante para sa aton nga higugmaon ang pagkamatarong; dapat man naton dumtan ang pagkamalinapason. Ang iban sadtong gindisfellowship gikan sa Cristianong kongregasyon mahimo naghunahuna nga ginhigugma nila ang pagkamatarong, apang wala nila gindumtan ang pagkamalinapason. Nakita man naton kon ngaa dapat naton dumtan ang pagkamalinapason. Indi naton matigayon ang maayo nga konsiensia kag pagtahod sa kaugalingon kon indi naton ini paghimuon. Dugang pa, ang pagkamalinapason nagakahulugan sang dikatutom kay Jehova nga Dios. Kag ang pagkamalinapason nagahimo sa aton nga anihon ang mapait katama nga bunga—kasubo, kalautan, kag kamatayon.
21 Nakita man naton kon paano naton ginapakita nga ginadumtan naton ang pagkamalinapason. Ginahimo naton ini paagi sa indi gid pagpasilabot sa bisan ano nga sahi sang pagkadibunayag, seksuwal nga imoralidad, ukon apostasya. Sanglit luyag naton makigbahin sa pagbindikar kay Jehova kag luyag naton pahalipayon ang iya tagipusuon, indi lamang naton dapat higugmaon ang pagkamatarong kag magpabilin nga masako sa pag-alagad sa iya kundi dumtan man ang pagkamalinapason, subong sang ginhimo sang aton Lider kag Kumandante, si Jesucristo.
Paano Mo Sabton?
◻ Paano ginagamit sang Kasulatan ang tinaga nga “dumot”?
◻ Ano ang pila ka maayong rason para sa aton nga dumtan ang pagkamalinapason?
◻ Ano ang aton maayong mga halimbawa tuhoy sa mga nagadumot sang pagkamalinapason?
◻ Paano naton mapakita ang aton pagdumot sa pagkamalinapason?
[Laragway sa pahina 8]
Gintinluan ni Jesus ang templo bangod ginadumtan niya ang pagkamalinapason
[Laragway sa pahina 10]
Kon ginadumtan naton ang pagkamalinapason, likawan naton ang imoral sa sekso nga kalingawan