Mga Danyag Gikan sa Ginsaad nga Duta

Magkaon—Magkaon sing Tinapay

SA ISA ka okasyon sang si Jesus kag ang iya mga gintutun-an yara sa isa ka balay, “indi sila makahimo bisan magkaon” bangod sang kadam-an. (Marcos 3:20) Sa isa pa ka tion nagsulod si Jesus sa balay sang isa ka Fariseo “sa pagkaon.” (Lucas 14:1) Ano nga sahi sang pagkaon ang nagasulod sa imo hunahuna?

Ang dumaan nga mga Israelinhon mahimo maghunahuna sing tinapay bangod ang Hebreo kag Griegong mga ekspresyon para sa “magkaon” literal nga nagakahulugan sing “magkaon sing tinapay.” Mahangpan ini, bangod ang tinapay nga ginhimo gikan sa trigo ukon sebada daku nga bahin sang ila kalan-on.

Madamo nga tawo karon ang nagahunahuna sa Hebreong mga patriarka subong mga manugbantay kag sa mga gintutun-an ni Jesus subong mga mangingisda. Kag ang iban naghimo gid man sing subong sina nga hilikuton apang indi tanan. Ang trigo importante sa kabuhi sang madamo. Maathag nga amo sina kay Isaac kag kay Jacob kon kaisa, subong sang mahinakop naton gikan sa Genesis 26:12; 27:37; kag 37:7. Kag sanglit ang pananom isa ka panguna nga trabaho sa Galilea sang panahon ni Jesus, mahimo bala ayhan nga ang pila ka nangin apostoles mga manugtanom sang trigo?

Posible gid ina, kay ang pagtanom sang trigo lapnag sa Ginsaad nga Duta, kag ang Biblia madamo sing pagpatuhoy sa sini. (Deuteronomio 8:7-9; 1 Samuel 6:13) Ano ang nadalahig?

Sa tapos mapahumok ang duta sang unang ulan sang Oktubre kag Nobiembre, ang manugtanom sang trigo magaarado kag nian magasab-ug sang iya binhi. Ang ulihi nga mga ulan magabulig sa pagpatubo sang iya tanom kag nian, sa Abril kag Mayo, magagulang pakadto sa duag bulawanon nga kaki antes ang init sang tingadlaw. Bantog gid ang pag-ani sang trigo sa bagay nga mabasa mo ang tuhoy sini subong palatandaan sang panag-on. (Genesis 30:14; Hukom 15:1) Mapaktan mo bala kon san-o nga bahin sang tuig ginkuha ang larawan sa wala?a Kag anong panag-on yadto sang nangutol ang mga gintutun-an ni Jesus sing mga uhay?—Mateo 12:1.

Ang pag-ani sang trigo nagakahulugan sing daku nga trabaho para sa mga mangunguma. Ang mga mangangani nagagarab sang mga dagami paagi sa garab kag nagahigot sini sa mga binugkos, subong sang makita mo sa ubos. Siempre, ang iban nga mga dagami ayhan mabilin ukon ayhan mawigit sa duta, amo kon ngaa si Rut madinalag-on nga nakapanaghaw. (Rut 2:2, 7, 23; Marcos 4:28, 29) Ang mga binugkos sang trigo gindala nian sa linasan, subong sang iya ni Arauna. Ano ang natabo didto? Ang Biblia nagsambit sang “gamit sa paglinas kag [sang] mga gota sang mga baka.” (2 Samuel 24:18-22; 1 Cronica 21:23) Ang mga binugkos ginalapta sa matapan nga bahin sang bato ukon matig-a nga duta. Ang isa ka toro ukon lain nga sapat nagalibotlibot, nga nagalinas sang trigo. Ayhan ang sapat nagaguyod sang kahoy nga inugkarus nga magakarus sang uhot kag magabulag sang uyas.—Isaias 41:15.

Nian, ang uyas handa na para pahanginan, nga ginahimo paagi sa pag-itsa sini sa hangin paagi sa pala ukon tinidor, subong sang makita sa ibabaw. (Mateo 3:12) Ayhan ang mangunguma magapahangin sa kagab-ihon kon ang huyop sang hangin magapalid sang upa (upa sang uhay) kag magapahigad sang uhot. Kon natipon na kag naayag ang mga uyas agod makuha ang magagmay nga mga bato, handa na ini para taguon—ukon himuon nga tuman ka importante nga pagkaon, tinapay.—Mateo 6:11.

Kon ikaw isa ka asawa nga may amo sina nga buluhaton, tagsa ka adlaw magagamit ka sing lusong kag hal-u sa pagbayu sang uyas pakadto sa harina, ayhan medyo mabahol nga harina nga trigo. Ukon magagaling ka sing “mapino nga harina,” subong sang gingamit anay ni Sara sa paghimo sang “binilog nga tinapay” para sa nagmateryalisar nga mga anghel ukon yadtong gingamit sang mga Israelinhon sa paghalad sang uyas kay Jehova. (Genesis 18:6; Exodo 29:2; Levitico 2:1-5; Numeros 28:12) Ginbasa ni Sara sang tubig ang harina nga trigo kag ginmasa ini agod mangin linamas.

Sa ubos, makita mo ang mga bilog nga linamas kag isa ka matapan, manipis nga tinapay nga nahumlad nga nagahulat lutuon. Inang dalagku, bilog nga tinapay ginaluto sa bato ukon salsalon nga sartin, subong sang ginahimo sang babayi. Nagabulig bala ini sa imo sa paghanduraw kon ano ang masunod nga ginhimo ni Sara para sa anghel nga mga bisita kag kon ano ang ginhimo sang pamilya ni Lot sang ulihi? Aton mabasa: “[Ang mga anghel] naghapit sa iya kag nagsulod sa iya balay. Kag ginhiwatan niya sila sing tabad, kag nagbibingka sing tinapay nga wala sang tapay, kag nagkaon sila.”—Genesis 19:3.

[Footnote]

[Ginkuhaan sang Laragway sa pahina 24]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.

[Ginkuhaan sang Laragway sa pahina 24]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.

[Ginkuhaan sang Laragway sa pahina 25]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.

[Ginkuhaan sang Laragway sa pahina 25]

Garo Nalbandian