Ang Pagpakamaayo ni Jehova Nagapamanggad
“Ang pagpakamaayo ni Jehova—amo ina ang nagapamanggad, kag wala sia nagadugang sing kasubo sa sini.”—HULUBATON 10:22.
1-3. Samtang madamo ang nagakabalaka sa materyal nga mga butang, ano nga katunayan nahanungod sa materyal nga manggad ang dapat kilalahon sang tanan?
ANG iban nga mga tawo wala nagauntat sa paghambalanay nahanungod sa kuwarta—ukon sang ila kakulang sini. Makapasubo para sa ila nga sining nagligad nga tinuig madamo sila sing ginhambalan. Sang 1992 bisan ang manggaranon nga Nakatundan nakaeksperiensia sing pagkalusod sang ekonomiya, kag bangod sini nadulaan sing trabaho ang mga ehekutibo kag ordinaryo nga mga mamumugon. Madamo ang nagpalibog kon bala makita pa nila liwat ang tion sang malig-on nga kabuganaan.
2 Malain bala ang magkabalaka nahanungod sa aton materyal nga kaayuhan? Indi, sa isa ka kasangkaron kinaugali lamang ini. Sa amo man nga tion, dapat naton kilalahon ang isa ka sadsaran nga kamatuoran nahanungod sa manggad. Sa kabug-usan, ang tanan nga materyal nga mga butang nagahalin sa Manunuga. Sia “ang matuod nga Dios, si Jehova, . . . ang Isa nga naghumlad sang duta kag sang patubas sini, ang Isa nga nagahatag sing ginhawa sa katawhan sa ibabaw sini, kag espiritu sa mga nagalakat sa sini.”—Isaias 42:5.
3 Bisan pa wala ginatangdo ni Jehova kon sin-o ang mangin manggaranon kag mangin imol, kita tanan may salabton sa kon paano naton ginagamit ang bisan ano nga bahin naton sa ‘duta kag sa patubas sini.’ Kon gamiton naton ang aton manggad sa pagpakaginuo sa iban, sukton kita ni Jehova. Kag ang bisan sin-o nga nagapaulipon sa manggad sa baylo nga kay Jehova makasapo nga “ang isa nga nagasalig sa iya manggad—sia gid mapukan.” (Hulubaton 11:28; Mateo 6:24; 1 Timoteo 6:9) Ang kabuganaan sa materyal nga wala ginaupdan sing tagipusuon nga mapinasakupon kay Jehova wala sing pulos sa ulihi.—Manugwali 2:3-11, 18, 19; Lucas 16:9.
Ang Labing Importante nga Kabuganaan
4. Ngaa mas maayo ang kabuganaan sa espirituwal sang sa kabuganaan sa materyal?
4 Dugang sa kabuganaan sa materyal, ang Biblia nagahambal tuhoy sa kabuganaan sa espirituwal. Maathag nga mas maayo ini. (Mateo 6:19-21) Ang kabuganaan sa espirituwal nagalakip sing makalilipay nga kaangtanan kay Jehova nga magadugay tubtob sa walay katubtuban. (Manugwali 7:12) Dugang pa, ang manggaranon sa espirituwal nga mga alagad sang Dios indi madulaan sing materyal nga mga pagpakamaayo. Sa bag-ong kalibutan, ang espirituwal nga manggad iangot sa kabuganaan sa materyal. Ang mga matutom makatigayon sing kalig-unan sa materyal nga wala ginatigayon paagi sa mapait nga pagpaindisanay ukon pagsakripisyo sang panglawason kag kalipay, subong amo sa masami ang nagakatabo karon. (Salmo 72:16; Hulubaton 10:28; Isaias 25:6-8) Masapwan nila nga sa tanan nga paagi “ang pagpakamaayo ni Jehova . . . nagapamanggad, kag wala sia nagadugang sing kasubo sa sini.”—Hulubaton 10:22.
5. Ano ang ginsaad ni Jesus nahanungod sa materyal nga mga butang?
5 Bisan sa karon sila nga nagapabili sa espirituwal nga mga butang nagabatyag sing isa ka sahi sang kalinong kon tuhoy sa materyal nga mga butang. Matuod, nagatrabaho sila agod mabayaran ang ila mga balayran kag mapakaon ang ila pamilya. Ukon ang iban mahimo pa gani madulaan sing trabaho sa tion sang pagkalusod sang ekonomiya. Apang wala sila nagasalasala. Sa baylo, nagapati sila sa saad ni Jesus sang nagsiling sia: “Dili kamo magkabalaka kag magsiling, ‘Ano bala ang aton kaunon?’ ukon, ‘Ano ang aton imnon?’ ukon, ‘Ano ang aton ipanapot?’ . . . Kay ang inyo langitnon nga Amay nakahibalo nga kinahanglan ninyo ining tanan nga mga butang. Padayon, nian, nga pangitaa anay ang ginharian kag ang iya pagkamatarong, kag ining tanan nga iban pa nga mga butang idugang sa inyo.”—Mateo 6:31-33.
Espirituwal nga Manggad Karon
6, 7. (a) Ilaragway ang pila ka bahin sang kabuganaan sa espirituwal sang katawhan sang Dios. (b) Ano nga tagna ang nagakatuman karon, kag anong mga pamangkot ang ginapautwas sini?
6 Busa, pinili sang katawhan ni Jehova nga unahon ang Ginharian sa ila kabuhi, kag ginpakamaayo gid sila! Nagatigayon sila sing daku nga kadalag-an sa ila hilikuton nga paghimo sing mga disipulo. (Isaias 60:22) Tinudluan sila ni Jehova, kag nagaagom sing walay katapusan nga ilig sang espirituwal nga maayong mga butang nga ginaaman paagi sa “matutom kag mainandamon nga ulipon.” (Mateo 24:45-47; Isaias 54:13) Dugang pa, ang espiritu ni Jehova yara sa ila, nagadihon sa ila nga mangin isa ka makalilipay internasyonal nga paghiliutod.—Salmo 133:1; Marcos 10:29, 30.
7 Ini sa pagkamatuod isa ka espirituwal nga kabuganaan, butang nga indi mabakal sang kuwarta. Isa ini ka talalupangdon nga katumanan sang saad ni Jehova: “‘Dalha ninyo ang bug-os nga ikapulo sa tambubo, agod may kalan-on sa akon balay; kag tilawi ninyo ako, palihug, sa sini nga bahin,’ siling ni Jehova sang kasoldadusan, ‘kon indi ko pagbuksan sa inyo ang mga talambuan sang langit kag iula sa inyo ang pagpakamaayo tubtob wala na sing masudlan.’” (Malaquias 3:10) Nakita naton karon nga natuman ini nga saad. Apang, ngaa, si Jehova nga Tuburan sang tanan nga manggad, nagapangabay sa iya mga alagad nga magdala sing ikapulo? Sin-o ang nagabenepisyo sa ikapulo? Agod masabat ining mga pamangkot, binagbinaga kon ngaa ginhambal ni Jehova ining mga pulong paagi kay Malaquias sang ikalima nga siglo B.C.E.
Mga Ikapulo kag mga Halad
8. Suno sa Kasuguan nga katipan, sa ano nasandig ang kabuganaan sa materyal sang Israel?
8 Sang panahon ni Malaquias ang katawhan sang Dios wala sing kabuganaan. Ngaa wala? Sa bahin, bangod ini sang mga halad kag mga ikapulo. Sadto, ang Israel yara sa idalom sang Mosaikong Kasuguan nga katipan. Sang ginhimo ni Jehova yadto nga katipan, nanaad sia nga kon tumanon sang Israel ang ila bahin sa sini, pakamaayuhon niya sila sa espirituwal kag materyal. Gani, ang kabuganaan sang Israel nasandig sa ila katutom.—Deuteronomio 28:1-19.
9. Sang mga adlaw sang dumaan nga Israel, ngaa ginpatuman ni Jehova sa Israel ang pagbayad sing ikapulo kag pagdala sing mga halad?
9 Ang bahin sang obligasyon sang Israel sa idalom sang Kasuguan amo ang pagdala sing mga halad sa templo kag pagbayad sing ikapulo. Ang iban sang mga halad ginasunog sing bug-os sa halaran ni Jehova, samtang ang iban naman ginatunga sa ulot sang mga saserdote kag sang mga manughalad, apang ang pinasahi nga mga bahin ginahalad kay Jehova. (Levitico 1:3-9; 7:1-15) Tuhoy sa ikapulo, ginsilingan ni Moises ang mga Israelinhon: “Ang tanan nga ikapulo sang duta, gikan sa binhi sang duta kag sa bunga sang mga kahoy, iya ni Jehova. Ini balaan kay Jehova.” (Levitico 27:30) Ang ikapulo ginahatag sa mga Levinhon nga nagapangabudlay sa tabernakulo kag sang ulihi sa templo. Nian, ginahatag sang disaserdotenhon nga mga Levinhon ang ikapulo sang ila nabaton sa Aaroniko nga mga saserdote. (Numeros 18:21-29) Ngaa ginpatuman ni Jehova sa Israel ang pagbayad sing ikapulo? Una, agod mapakita nila sa materyal nga paagi ang ila apresasyon sa kaayo ni Jehova. Kag ikaduha, agod makabulig sila sa pagsakdag sa mga Levinhon, kag sa amo makakonsentrar sila sa ila mga obligasyon, lakip ang pagtudlo sing Kasuguan. (2 Cronica 17:7-9) Sa sining paagi ang putli nga pagsimba ginsakdag man, kag ang tanan nakabenepisyo.
10. Ano ang natabo sang napaslawan ang Israel sa pagdala sing ikapulo kag mga halad?
10 Bisan pa ang mga ikapulo kag mga halad ginagamit sa ulihi sang mga Levinhon, sa pagkamatuod mga dulot ini kay Jehova kag gani dapat nga maayo ini sing kalidad kag nagakaigo para sa iya. (Levitico 22:21-25) Ano ang natabo sang ang mga Israelinhon wala magdala sing ila ikapulo ukon sang magdala sila sing may samad nga mga halad? Wala sing silot nga ginsambit sa Kasuguan, apang may mga resulta ini. Gindingot ni Jehova ang iya pagpakamaayo, kag ang mga Levinhon, bangod wala na sing materyal nga sakdag, nagpatumbaya sang ila mga katungdanan sa templo agod sakdagon ang ila kaugalingon. Sa amo, ang bug-os nga Israel nag-antos.
“Ipatuhoy ang Inyo Tagipusuon sa Inyo mga Dalanon”
11, 12. (a) Ano ang natabo sang nagpatumbaya ang Israel sa pagtuman sang Kasuguan? (b) Ano nga buluhaton ang ginhatag ni Jehova sa Israel sang ginpabalik niya sila gikan sa Babilonia?
11 Sa pagligad sang maragtas sang Israel, ang iban nagpakita sing halimbawa sa pagtuman sang Kasuguan, lakip ang pagbayad sing ikapulo. (2 Cronica 31:2-16) Apang, sa kabilugan, ang pungsod nagpatumbaya. Sa liwat kag liwat ginlapas nila ang katipan kay Jehova, tubtob sang ulihi gintugutan niya sila nga mabihag kag, sang 607 B.C.E., gintapok sila sa Babilonia.—2 Cronica 36:15-21.
12 Mabudlay yadto nga disiplina, apang pagligad sang 70 ka tuig ginpasag-uli ni Jehova ang iya katawhan sa ila dutang natawhan. Madamo sang mga tagna tuhoy sa Paraiso sa Isaias ang una nga natuman sa tapos sadtong pagbalik. (Isaias 35:1, 2; 52:1-9; 65:17-19) Apang, ang daku nga rason nga ginpasag-uli ni Jehova ang iya katawhan, indi ang pagtukod sing dutan-on nga paraiso, kundi ang pagpatindog liwat sang templo kag ipasag-uli ang matuod nga pagsimba. (Esdras 1:2, 3) Kon tumanon sang Israel si Jehova, magasunod ang materyal nga mga pagpakamaayo, kag ang pagpakamaayo ni Jehova magapamanggad sa ila sa espirituwal kag materyal. Sing nagakahisuno, sang pag-abot nila sa ila dutang natawhan sang 537 B.C.E., nagpatindog ang mga Judiyo sing halaran sa Jerusalem kag nagsugod sa pagpangabudlay sa templo. Apang, nakasumalang sila sing mabaskog nga pagpamatok kag nag-untat. (Esdras 4:1-4, 23) Subong resulta, wala maagom sang Israel ang pagpakamaayo ni Jehova.
13, 14. (a) Ano ang nagsunod sang napaslawan ang Israel sa pagpatindog liwat sang templo? (b) Paano ang templo napatindog liwat sang ulihi, apang anong dugang pa nga pagpatumbaya sang Israel ang ginreport?
13 Sang tuig 520 B.C.E., ginbangon ni Jehova ang mga manalagna nga si Hageo kag si Zacarias agod pahulagon ang Israel nga padayunon ang hilikuton sa pagpatindog sang templo. Ginpatalupangod ni Hageo nga ang pungsod nagaantos sing kapigaduhon kag gin-angot niya ini sa ila kakulang sing kakugi para sa balay ni Jehova. Sia nagsiling: “Amo ini ang ginsiling ni Jehova sang kasoldadusan, ‘Ipatuhoy ang inyo tagipusuon sa inyo mga dalanon. Nagasab-ug kamo sing madamo, apang diutay ang ginatipon. Nagakaon kamo, apang wala kamo mabusog. Nagainum kamo, apang wala kamo maayawi. Nagapanapot kamo, apang indi kamo mainitan; kag ang mga nagabaton sing suhol nagabaton sing mga suhol sa pagsulod sini sa puyo nga may mga buslot.’ Amo ini ang ginsiling ni Jehova sang kasoldadusan, ‘Ipatuhoy ang inyo tagipusuon sa inyo mga dalanon. Tukad kamo sa bukid kag magdala sing kahoy. Kag patinduga ang balay, agod nga mahamuot ako sa sini kag paghimayaon ako.’”—Hageo 1:5-8.
14 Napalig-on ni Hageo kag ni Zacarias, ginpatuhoy sang mga Israelinhon ang ila tagipusuon sa ila mga dalanon, kag ang templo napatindog. Apang, mga 60 ka tuig sang ulihi, ginduaw ni Nehemias ang Jerusalem kag nasapwan niya nga ginpatumbayaan liwat sang Israel ang Kasuguan ni Jehova. Gintadlong niya ini. Apang sa iya ikaduha nga pagduaw, nasapwan niya nga naglain liwat ang mga kahimtangan. Sia nagreport: “Nahantupan ko nga ang mga bahin sang mga Levinhon wala mahatag sa ila, amo kon ngaa ang mga Levinhon kag ang mga manug-amba nga naghimo sang buluhaton, nagpalagyo ang tagsatagsa pakadto sa iya latagon.” (Nehemias 13:10) Gintadlong ini nga problema, kag “ang bug-os nga Juda nagdala sa mga tambubo sang ikapulo sang uyas, sang bag-ong alak, kag sang lana.”—Nehemias 13:12.
Pagpangawat kay Jehova
15, 16. Bangod sang anong mga kapaslawan ginsabdong ni Jehova ang Israel paagi kay Malaquias?
15 Mahimo gid nga si Malaquias nagpanagna sa amo man nga panahon, kag ang manalagna nagasugid sa aton sing dugang pa nahanungod sa pagkadimatutom sang Israel. Ginrekord niya ang ginpamulong ni Jehova sa Israel: “‘Kon ako amay, diin bala ang pagtahod sa akon? Kag kon ako agalon, diin bala ang kahadlok sa akon?’ Si Jehova sang kasoldadusan nagsiling sa inyo, O mga saserdote nga nagatamay sang akon ngalan.” Ano ang problema? Si Jehova nagapaathag: “Kon nagadulot kamo sing bulag nga sapat [nagasiling kamo]: ‘Indi ini malain.’ Kag kon nagadulot kamo sing piang nga sapat ukon may balatian [nagasiling kamo]: ‘Indi ini malain.’”—Malaquias 1:6-8.
16 Sa sining maathag nga paagi, ginpakita ni Malaquias nga bisan pa ang mga Israelinhon nagdala sing mga halad, ang mapigaw nga kalidad sini nagpakita sing daku nga dipagtahod. Si Malaquias nagsulat man: “ ‘Kutob sa mga adlaw sang inyo mga ginikanan naglipas kamo sa akon mga pagsulundan kag wala magbantay sa ila. Balik kamo sa akon, kag magabalik ako sa inyo,’ siling ni Jehova sang kasoldadusan.” Nagpalibog ang mga Israelinhon kon ano gid ang dapat nila himuon, gani namangkot sila: “Sa diin bala magabalik kami?” Si Jehova nagsabat: “Magapangawat bala ang tawo sa Dios? Apang nagapangawat kamo sa akon.” Paano makawatan sang Israel si Jehova, nga Tuburan sang tanan nga manggad? Si Jehova nagsabat: “Sa mga ikapulo kag sa mga halad.” (Malaquias 3:7, 8) Huo, paagi sa indi pagdala sang ila ikapulo kag mga halad, ginkawatan sang Israel si Jehova!
17. Ano ang katuyuan sang ikapulo kag mga halad sa Israel, kag ano ang ginsaad ni Jehova nahanungod sa paghatag sang ikapulo?
17 Ginapakita sining maragtason nga hitabo ang pagkaimportante sang ikapulo kag mga halad sa Israel. Tanda ini sang apresasyon sa bahin sang manughatag. Kag nagbulig ini sa pagsakdag sang matuod nga pagsimba sa materyal nga paagi. Sa amo, ginpalig-on ni Jehova ang Israel: “Dalha ninyo ang bug-os nga ikapulo sa tambubo.” Sa pagpakita kon ano ang masunod kon himuon nila ini, si Jehova nagsaad: ‘Akon . . . iula sa inyo ang pagpakamaayo tubtob wala na sing masudlan.’ (Malaquias 3:10) Ang pagpakamaayo ni Jehova nagpamanggad sa ila.
Ginhukman sang “Matuod nga Ginuo”
18. (a) Tuhoy kay sin-o pag-abot nagapaandam si Jehova? (b) San-o may nag-abot sa templo, sin-o ang nadalahig, kag ano ang nangin resulta sini para sa Israel?
18 Si Jehova paagi kay Malaquias nagpaandam man nga magaabot sia agod hukman ang iya katawhan. “Yari karon! Ako magapadala sang akon manugbalita sa pag-aman sang dalanon sa una nakon. Kag sa hinali magasulod sa Iya templo ang matuod nga Ginuo, nga ginapangita ninyo, kag ang mensahero sang katipan nga inyo ginahandum. Yari karon! Magakari gid sia.” (Malaquias 3:1) San-o natabo ang ginsaad nga pagsulod sa templo? Sa Mateo 11:10, ginbalikwat ni Jesus ang tagna ni Malaquias tuhoy sa isa ka mensahero nga magahanda sang dalanon kag gin-aplikar ini kay Juan Bautista. (Malaquias 4:5; Mateo 11:14) Gani sang 29 C.E., ang tion sa paghukom nag-abot! Sin-o ang ikaduha nga mensahero, ang mensahero sang katipan nga magaupod kay Jehova, “ang matuod nga Ginuo,” sa templo? Si Jesus mismo, kag sa duha ka okasyon nagsulod sia sa templo sa Jerusalem kag gintinluan niya ini, kag ginpanabog ang dibunayag nga mga manugbaylo sing kuwarta. (Marcos 11:15-17; Juan 2:14-17) Tuhoy sining unang-siglo nga tion sang paghukom, si Jehova matagnaon nga nagapamangkot: “Sin-o bala ang makabatas sang adlaw sang iya pagkari, kag sin-o bala ang makatindog kon magpahayag sia?” (Malaquias 3:2) Sa katunayan, ang Israel wala makabatas. Gin-usisa sila, nasapwan nga kulang, kag sang 33 C.E., ginsikway sila subong pinili nga pungsod ni Jehova.—Mateo 23:37-39.
19. Sa anong paagi ang isa ka nagkalabilin nagbalik kay Jehova sang unang siglo, kag anong pagpakamaayo ang nabaton nila?
19 Apang, si Malaquias nagsulat man: “Magalingkod sia [Jehova] subong sang manugtunaw kag manug-ulay sang pilak kag putlion niya ang mga anak ni Levi; kag ulayon sila subong sang bulawan kag pilak, kag sila sa pagkamatuod mangin isa ka katawhan kay Jehova nga nagadulot sing halad sa pagkamatarong.” (Malaquias 3:3) Nahisanto sa sini, bisan pa ginsikway ang kalabanan sang nagpangangkon nga nagaalagad kay Jehova sang unang siglo, ang iban gintinluan kag nagpalapit kay Jehova, nga nagadulot sing kalahamut-an nga mga halad. Sin-o sila? Amo sila ang nagbaton kay Jesus, ang mensahero sang katipan. Sang Pentecostes 33 C.E., 120 sining mga nagbaton ang nagtipon sa isa ka naibabaw nga hulot sa Jerusalem. Napalig-on sang balaan nga espiritu, nagsugod sila sa pagdulot sing halad sa pagkamatarong, kag ang ila kadamuon hinali nga nagdugang. Wala magdugay, naglapta sila sa bug-os nga Romanong Emperyo. (Binuhatan 2:41; 4:4; 5:14) Sa amo, may nagkalabilin nga nagbalik kay Jehova.—Malaquias 3:7.
20. Sang malaglag ang Jerusalem kag ang templo, ano ang natabo sa bag-o nga Israel sang Dios?
20 Ining nagkalabilin sang Israel, nga naglakip sa mga Gentil nga ginsumpay kon sa aton pa, sa puno sang Israel, amo ang bag-ong “Israel sang Dios,” isa ka pungsod nga nahuman sang hinaplas sang espiritu nga mga Cristiano. (Galacia 6:16; Roma 11:17) Sang 70 C.E., ang “adlaw, nga nagadabdab subong sang horno” nag-abot sa undanon nga Israel sang ang Jerusalem kag ang iya templo ginlaglag sang Romanong hangaway. (Malaquias 4:1; Lucas 19:41-44) Ano ang natabo sa espirituwal nga Israel sang Dios? Si Jehova nagpakita sing “kaluoy sa ila, subong sang tawo nga nagapakita sing kaluoy sa iya anak nga nagaalagad sa iya.” (Malaquias 3:17) Ginpamatian sang hinaplas nga Cristianong kongregasyon ang matagnaon nga paandam ni Jesus. (Mateo 24:15, 16) Nakalampuwas sila, kag ang pagpakamaayo ni Jehova padayon nga naghimo sa ila nga manggaranon sa espirituwal.
21. Anong mga pamangkot ang sabton pa nahanungod sa Malaquias 3:1 kag 10?
21 Daw ano nga pagbindikar kay Jehova! Apang, paano ginatuman karon ang Malaquias 3:1? Kag paano dapat iaplikar sang isa ka Cristiano ang pagpalig-on sa Malaquias 3:10 nga dalhon ang bug-os nga ikapulo sa tambubo? Hambalan ini sa masunod nga artikulo.
Mapaathag Mo Bala?
◻ Sa kabug-usan, sin-o ang Tuburan sang tanan nga manggad?
◻ Ngaa mas maayo ang kabuganaan sa espirituwal sang sa kabuganaan sa materyal?
◻ Ano ang katuyuan sang ikapulo kag mga halad sa Israel?
◻ San-o si Jehova, “ang matuod nga Ginuo,” nag-abot sa templo sa paghukom sa Israel, kag ano ang resulta?
◻ Sin-o ang nagbalik kay Jehova sa tapos sia nag-abot sa iya templo sang unang siglo C.E.?
[Laragway sa pahina 10]
Ang mensahero sang katipan, si Jesus, nga nagatiglawas kay Jehova, nag-abot sa templo agod maghukom sang unang siglo C.E.