Mga Danyag Gikan sa Ginsaad nga Duta!
Magkasadya! Ang mga Kawa Nagaawas sing Lana
GINLAYGAYAN ni manalagna Joel ang ‘mga anak sang Sion nga magkasadya kag magkalipay kay Jehova.’ Gingamit niya ang lana nga olibo sa paglaragway sang ila kalipay kag kabuganaan: “Ang mga linasan mapuno sang trigo, kag ang mga kawa magaawas sing bag-o nga alak kag lana.”—Joel 2:23, 24.
Kon nagapuyo ka anay sa Israel sang panahon sang Biblia, mahimo nga malipay ka nga ang kahoy nga olibo subong sang makita sa ibabaw, malapit sa imo balay, ukon sa imo uma.a Mahimo nga magapahapos kag magapahalipay ini sing labi sang imo pangabuhi. Ngaa tuman ka importante ang kahoy nga olibo?—Ipaanggid ang Hukom 9:8, 9.
Una, himutari ang imo kahoy. Ang mga kahoy nga olibo mahimo nga mabuhi sing siniglo, ang iban kapin sa isa ka libo ka tuig, gani ang paghimutad mahimo magapakita sing bukuhon, abuabuhon nga puno sang kahoy. Ang imo kahoy mahimo nga tubtob sa 6 metros kataas, indi gid subong kataas sang sedro ukon subong katahom sang palma. Ang berde nga mga dahon sini, nga daw pilak kahining, nagahatag sa imo sing handong sa bilog nga tuig. Apang, mahimo nga wala mo ginapabilihan ang imo kahoy bangod lamang sang panagway ukon handong sini. Indi gid.
Ang bunga amo ang butang nga may kabilihanan, inang linibo ka berde ukon itom nga mga olibo! Amo ina ang nagahimo sa kahoy nga olibo nga kinahanglanon nga butang sa adlaw-adlaw nga pagkabuhi sang mga tawo kag sa mga hilikuton sa Israel. Ang kahoy puno sang lus-aw sing duag nga mga bulak kon Mayo, bilang paghanda sa mga bunga nga olibo. (Job 15:33) Sa paggulang sini, mahimo ini magbalhin halin sa dalagdalagon nga berde tubtob sa madukot nga kaki ukon itom.
Ang pag-ani sang mga olibo sa Oktubre/Nobiembre mabudlay nga hilikuton. Palaspason mo sing lipak ang kahoy agod ang luto nga bunga mahulog sa tela nga nahumlad sa ubos. (Deuteronomio 24:20) Ang mga olibo ginahugasan antes ginaproseso, subong sang paghulom sini sa parat nga tubig agod makuha ang mapait nga sabor sini. Ano ang masunod?
Nagadepende ina sa kon ano ang imo luyag nga matigayon ukon makuha gikan sa imo bugana nga ani. Mahimo nimo kaunon nga hilaw ang mga olibo, ukon mahimo nimo ini atsarahon agod ang imo pamilya may manamit nga suplay para sa madamong binulan. Ang mga olibo mahimo mangin daku nga bahin sang inyo pagkaon, ang pagkaon nga ayhan nagalakip sang pila ka manamit nga mga olibo kaupod sang tinapay nga sebada.
Apang, ayhan ang kalabanan nga mga olibo paagihon mo sa proseso agod matigayon ang mapuslanon gid katama kag bilidhon nga butang—ang olibo nga lana. Mahimo nimo matigayon ang lainlain nga kalidad sang lana, nagagamit sini sa madamong paagi. Una, mahimo nimo bayuhon diutay ukon pus-on ang luto nga mga olibo sa lusong ukon linason ini sang tiil. (Miqueas 6:15) Nagapatubas ina sang pinakamataas sing kalidad nga lana, nga ginatawag karon nga ekstra ulay, nga nagakaigo para sa suga nga nagahatag sing kapawa sa tabernakulo. (Exodo 25:37; 27:20, 21) Handurawa kon paano nimo pakabahandion ang isa ka suplay sining maayo sing klase nga lana nga gamiton sa pagluto para sa pinasahi nga mga okasyon!
Ang mga olibo, bisan pa ang mas mapigaw nga kalidad, mahimo ibutang sa linasan agod mapuga ang dugang pa nga lana gikan sa uganot, bisan pa nga mas manubo sing klase. Ang uganot may mga 50 porsiento nga lana. Sarang magamit ang lainlain nga estilo sang linasan, apang ginalaragway diri ang isa. Ang nadugmok sing bug-os ukon sing bahin nga mga olibo ginabutang sa silindriko nga bulutangan. Ang galingan, nga ginapatiyog sang isa ka asno ukon isa ka tawo, nagaligid sa ibabaw sini, nagapuga sang lana, nga nagaduga kag ginatipon sa mga tadyaw.—Mateo 18:9.
Ang olibo nga lana mahimo mapaanggid sa likido nga bulawan—ginapabilihan ini sing daku kag ginagamit ini sa tuman kadamo nga paagi. Ang isa ka kahoy sarang makapamunga sing isa ka tuig nga suplay sang lana para sa isa ka pamilya nga may lima ukon anom ka katapo. Mangin pangunang bahin ini sang ila pagkaon, kay madali ini matunaw kag dagaya sa enerhiya. (Ipaanggid ang Jeremias 41:8; Ezquiel 16:13.) Mahimo mo butangan sing pahumot ang iban nga lana kag magamit subong kosmetiko ukon mabubo ang iban sa ulo sang isa ka bisita bilang pagpakita sing pagkamaabiabihon. (2 Samuel 12:20; Salmo 45:7; Lucas 7:46) Sarang mo ini magamit subong pangpakanay sa kasakit sang mga pilas.—Isaias 1:6; Marcos 6:13; Lucas 10:34.
Indi lamang amo ini ang kapuslanan sang bugana nga suplay sang olibo nga lana. Sarang mo man ini magamit sa pagsuga sang imo balay, nga mangin bahin sang halad sa Dios, ukon subong baligya para maganansiahan. Huo, sang panahon sang Biblia ang kahoy nga olibo amo ang pinakaimportante nga kahoy, gani gingamit ini sing nagakaigo ni Joel sa pagrepresentar sa kabuganaan kag kalipay.—Deuteronomio 6:11; Salmo 52:8; Jeremias 11:16; Mateo 25:3-8.
[Footnote]
a Para sa mas daku nga laragway sini nga danyag, tan-awa ang 1993 Calendar of Jehovah’s Witnesses.
[Credit Line]
Pictorial Archive (Near Eastern History)