Hupti ang Imo Pagpugong sa Kaugalingon nga Magpabilin kag Magbugana

“Idugang sa imo pagtuo . . . ang pagpugong sa kaugalingon.”​—⁠2 PEDRO 1:​5, 6.

1. Sa anong dikinaandan nga kahimtangan ang isa ka Cristiano mahimo magahatag sing panaksi?

SI Jesus nagsiling: “Dalhon kamo sa atubangan sang mga gobernador kag sang mga hari bangod sa akon, sa pagpanaksi sa ila.” (Mateo 10:18) Kon dalhon ka sa atubangan sang gobernador, huwes, ukon presidente, ano ang imo ihambal? Ayhan ang una amo kon ngaa didto ka, ang panumbungon batok sa imo. Ang espiritu sang Dios magabulig sa imo sa sina. (Lucas 12:​11, 12) Apang mahanduraw mo bala ang imo kaugalingon nga nagahambal tuhoy sa pagpugong sa kaugalingon? Ginakabig mo bala ina nga isa ka importante nga bahin sang aton Cristianong mensahe?

2, 3. (a) Paano si Pablo nakapanaksi kanday Felix kag Drusila? (b) Ngaa ang pagpugong sa kaugalingon isa ka nagakaigo nga topiko nga ihambal ni Pablo sa sinang sitwasyon?

² Binagbinaga ang isa ka matuodtuod nga eksperiensia. Ang isa sa mga saksi ni Jehova gindakop kag ginkasaba. Sang ginhatagan sing kahigayunan sa paghambal, ginpaathag niya ang iya mga pagtuluuhan subong isa ka Cristiano, subong isa ka saksi. Mausisa mo ang rekord kag masapwan mo nga naghatag sia sing depensa nga testimoniya “nahanungod sa pagkamatarong kag pagpugong sa kaugalingon kag sang paghukom nga palaabuton.” Ginapatuhuyan namon ang eksperiensia ni apostol Pablo sa Cesaria. Natabo ang una nga pag-usisa. “Sa tapos sang pila ka adlaw nag-abot si Felix upod ang iya asawa nga si Drusila, nga Judiya, kag ginpatawag niya si Pablo kag nagpamati sa iya nahanungod sang pagtuo kay Cristo Jesus.” (Binuhatan 24:24) Ginareport sang maragtas nga si Felix “nagbuhat sang tanan nga sahi sang kapintas kag kaibog, naggamit sang gahom sang hari nga may tanan nga kinaugali sang isa ka ulipon.” Makaduha na sia nangasawa sang ginsulay niya si Drusila nga bulagan ang iya bana (paglapas sa kasuguan sang Dios) kag mangin iya ikatlo nga asawa. Mahimo nga si Drusila ang luyag makabati tuhoy sa bag-ong relihion, ang Cristianismo.

³ Si Pablo padayon nga nagpamulong “nahanungod sa pagkamatarong kag pagpugong sa kaugalingon kag sang paghukom nga palaabuton.” (Binuhatan 24:25) Mahimo nga ginpakita sini ang kinatuhayan sang talaksan sang Dios sa pagkamatarong kag sang kapintas kag inhustisya nga ginhimo nanday Felix kag Drusila. Ayhan naglaum si Pablo nga matandog niya si Felix sa pagpakita sing katarungan sa iya kaso. Apang ngaa ginbangon niya ang “pagpugong sa kaugalingon kag ang paghukom nga palaabuton”? Ining imoral nga mag-asawa namangkot kon ano ang nalakip sa “pagtuo kay Cristo Jesus.” Gani kinahanglan nila mahibaluan nga ang pagsunod sa iya nagakinahanglan sing pagpugong sa hunahuna, hambal, kag buhat sang isa, nga amo ang buot silingon sang pagpugong sa kaugalingon. Ang tanan nga mga tawo may salabton sa Dios tungod sang ila panghunahuna, hambal, kag binuhatan. Busa, mas importante pa sangsa bisan anong paghukom gikan kay Felix sa kaso ni Pablo amo ang paghukom nga ginaatubang sang gobernador kag sang iya asawa sa atubangan sang Dios. (Binuhatan 17:​30, 31; Roma 14:​10-12) Halangpunon nga pagkabati sang mensahe ni Pablo, “nakugmat si Felix.”

Importante Ini Apang Indi Mahapos

4. Ngaa ang pagpugong sa kaugalingon isa ka importante nga bahin sang matuod nga Cristianismo?

⁴ Ginkilala ni apostol Pablo ang pagpugong sa kaugalingon subong importante nga bahin sang Cristianismo. Si apostol Pedro, isa sang suod nga mga kaupod ni Jesus, nagpalig-on sini. Sang nagsulat sa mga “mangin umalambit sang kinaugali nga diosnon” sa langit, naglaygay si Pedro nga ipakita ang mga kinaiya nga kinahanglanon, subong sang pagtuo, gugma, kag pagpugong sa kaugalingon. Gani, ang pagpugong sa kaugalingon nalakip sa sining pasalig: “Kon ining mga butang inyo kag nagabugana, ginahimo nila kamo nga mapuslanon ukon mabungahon sa sibu nga ihibalo sa aton Ginuong Jesucristo.”​—⁠2 Pedro 1:​1, 4-8.

5. Ngaa dapat kita ilabi na nga magkabalaka nahanungod sa pagpugong sa kaugalingon?

⁵ Nahibaluan mo, walay sapayan, nga mas mahapos isiling nga dapat naton ipakita ang pagpugong sa kaugalingon sangsa aktuwal nga himuon ini sa aton adlaw-adlaw nga pagsinalayo. Ang isa ka rason amo nga ang pagpugong sa kaugalingon isa ka talagsahon nga kinaiya. Sa 2 Timoteo 3:​1-5 ginlaragway ni Pablo ang mga panimuot nga magaluntad sa panahon naton, sa “katapusan nga mga adlaw.” Ang isa ka kinaiya nga magalaragway sang aton panag-on amo nga madamo ang “wala sing pagpugong sa kaugalingon.” Nakita naton nga matuod ini sa tanan sa palibot naton, indi bala?

6. Paano makita karon ang kakulang sing pagpugong sa kaugalingon?

⁶ Madamong tawo ang nagapati nga maayo gid nga “ipabutyag ang imo kaugalingon sing walay pagpugong” ukon “ipautwas ang kaakig.” Ang ila pagtamod ginahimo sang mga tawo nga kilala sa publiko nga daw wala nagasapak sang bisan anong sahi sang pagpugong sa kaugalingon, nga nagapaduyog lamang sa ila mga luyag. Sa pag-ilustrar: Madamo sa mga mahuyugon sa propesyonal nga hampang ang naanad sa magaris nga pagpakita sing emosyon, bisan sing masingki nga kasingkal. Wala ka bala sing madumduman, ayhan gikan sa mga pamantalaan, sang mga hitabo diin ang mabangis nga inaway ukon kinagual nag-utwas bangod sang hampang? Apang, ang amon punto wala nagakinahanglan nga maghinguyang kita sing madamo nga tion sa pagrepaso sa mga halimbawa sang kakulang sing pagpugong sa kaugalingon. Malista mo ang madamong bahin diin dapat kita magpakita sing pagpugong sa kaugalingon​—⁠sa aton ginakonsumo nga pagkaon kag ilimon, sa aton paggawi sa tuhay nga sekso, kag sa tion kag kuwarta nga ginagasto sa aton mga kalingawan. Apang sa baylo nga usisaon sing pasapayan ang madamo sinang mga bahin, usisaon naton ang isa ka pangunang bahin diin dapat naton ipakita ang pagpugong sa kaugalingon.

Pagpugong sa Kaugalingon Kon Tuhoy sa Aton mga Emosyon

7. Anong bahin sang pagpugong sa kaugalingon ang nagakaigo sang pinasahi nga igtalupangod?

⁷ Madamo sa aton ang madinalag-on sa pagbantay ukon pagpugong sang aton mga buhat. Wala kita nagapangawat, nagapadala sa imoralidad, ukon nagapatay; nahibaluan naton ang kasuguan sang Dios sa sina nga mga kasaypanan. Apang, daw ano kita ka madinalag-on sa pagpugong sang aton mga emosyon? Sa ulihi, yadtong napaslawan sa pagpalambo sing pagpugong sa kaugalingon sa emosyon masami nga madulaan sing pagpugong sa kaugalingon tuhoy sa ila mga buhat. Gani magkonsentrar kita sa aton mga emosyon.

8. Ano ang ginapaabot ni Jehova sa aton kon tuhoy sa aton mga emosyon?

⁸ Si Jehova nga Dios wala nagapaabot nga mangin mga robot kita, sa bagay nga wala kita sing emosyon ukon indi makapakita sini. Sa lulubngan ni Lasaro, “natandog [si Jesus] sing tudok sa espiritu kag nalisang.” Nian “si Jesus naghibi.” (Juan 11:​32-38) Tuhay nga emosyon ang ginpakita niya sang, upod ang himpit nga pagkontrol sa iya mga buhat, ginpanabog niya ang mga manugbaylo-kuwarta sa templo. (Mateo 21:​12, 13; Juan 2:​14-17) Ang iya matutom nga mga disipulo nagpakita man sing tudok nga mga emosyon. (Lucas 10:17; 24:41; Juan 16:​20-22; Binuhatan 11:23; 12:​12-14; 20:​36-38; 3 Juan 4) Apang, nakita nila ang pagkakinahanglanon sang pagpugong sa kaugalingon agod ang ila mga emosyon indi magdul-ong sa sala. Ginaathag ini sang Efeso 4:26: “Magpangakig, apang dili magpakasala; dili pagpatunuri sing adlaw ang inyo kaakig.”

9. Ngaa ang pagpugong sa aton mga emosyon importante gid?

⁹ May katalagman nga ang isa ka Cristiano daw nagapakita sing pagpugong sa kaugalingon samtang, sa katunayan, ang iya mga emosyon indi mapunggan. Dumduma ang reaksion sang ginkahamut-an sang Dios ang halad ni Abel: “Nagsingkal si Cain sing tama, kag nahulog ang iya nawong. Si Jehova nagsiling kay Cain: ‘Ngaa bala nga nagsingkal ka kag ngaa bala nga nahulog ang imo nawong? Kon nagahimo ka sing maayo, indi ka bala pagbayawon? Apang kon wala ka nagahimo sing maayo, ang sala nagapuot sa gawang, kag mangin sa imo ang iya handum.’ ” (Genesis 4:​5-7) Wala mapunggi ni Cain ang iya mga emosyon, nga nagdul-ong sa pagpatay niya kay Abel. Ang dimapunggan nga mga emosyon nagadul-ong sa dimapunggan nga buhat.

10. Ano ang natun-an mo gikan sa halimbawa ni Haman?

¹⁰ Binagbinaga, man, ang halimbawa sadtong panahon nanday Mardoqueo kag Ester. Naakig ang opisyal nga si Haman nga si Mardoqueo indi magyaub sa iya. Sang ulihi nagdumdom si Haman nga kahamut-an sia. “Nagguwa si Haman sadto nga adlaw nga malipayon kag masadya sa tagipusuon; apang sang nakita ni Haman si Mardoqueo sa gawang sang hari nga wala sia magtindog ukon maggiho tungod sa iya, si Haman napuno sing kasingkal batok kay Mardoqueo. Wala sing sapayan, si Haman nagpugong sang iya kaugalingon kag nagpauli.” (Ester 5:​9, 10) Madali sia nagbatyag sing kalipay. Apang madali man sia nagbatyag sing kaakig sang nakita lamang niya ang isa nga ginakaakigan niya. Nagahunahuna ka bala nga sang nagsiling ang Biblia nga si Haman “nagpugong sang iya kaugalingon” nagkahulugan ini nga huwaran sia sa pagpugong sa kaugalingon? Indi. Sa makadali, napunggan ni Haman ang iya buhat kag ang iya emosyon, apang wala niya mapunggi ang iya maimon nga kasingkal. Ang iya emosyon nagdul-ong sa pagbuko niya sa pagpatay.

11. Sa kongregasyon sang Filipos, ano anay ang problema kag sa ano ini mahimo magadul-ong?

¹¹ Sa kaanggid, ang kakulang sing pagpugong sa emosyon sa karon makahalit sing daku sa mga Cristiano. ‘Ti,’ ayhan isiling sang iban, ‘indi ina mangin problema sa kongregasyon.’ Apang nangin problema ini. Duha ka hinaplas nga mga Cristiano sa Filipos ang may daku nga dipag-ugyunay, nga wala ginlaragway sang Biblia. Handurawa ini subong isa ka posibilidad: Gin-agda ni Eudias ang pila ka kauturan nga lalaki kag babayi para sa isa ka panihapon ukon makalilipay nga pagtinipon. Si Sintique wala maagda, kag naglain ang iya buot. Ayhan nagbalos sia paagi sa indi pag-agda kay Eudias sa isa ka naulihi nga okasyon. Nian nagsugod sila nga duha sa pagpangitaay sing sayop; sang ulihi, wala na sila magbugnuhanay. Sa isa ka talan-awon kaangay sina, ang sadsaran nga problema bala amo ang indi pag-agda sa panihapon? Indi. Ayhan amo lamang ina ang kirab. Sang ining duha ka hinaplas nga mga utod nga babayi napaslawan sa pagpugong sang ila emosyon, ang kirab nangin sunog sa kagulangan. Ang problema nagpadayon kag naglubha tubtob nga isa ka apostol ang dapat magpasilabot.​—⁠Filipos 4:​2, 3.

Ang Imo mga Emosyon kag ang Imo mga Kauturan

12. Ngaa nagahatag ang Dios sa aton sing laygay nga makita sa Manugwali 7:⁠9?

¹² Huo, indi mahapos punggan ang emosyon kon ang isa nasaklaw, naglain ang buot, ukon gin-ihig-ihig. Nahibaluan ina ni Jehova, kay nakita niya ang tawhanon nga mga kaangtanan sugod sa pamuno sang tawo. Ang Dios nagalaygay sa aton: “Dili ka magmadagmit sa imo espiritu sa pagpangakig, kay ang kaakig nagapuyo sa dughan sang mga buangbuang.” (Manugwali 7:⁠9) Talupangda nga ang Dios nagatalupangod una sa mga emosyon indi sa mga buhat. (Hulubaton 14:17; 16:32; Santiago 1:19) Pamangkuta ang imo kaugalingon, ‘Dapat ko bala hatagan sing dugang nga igtalupangod ang pagpugong sa akon mga emosyon?’

13, 14. (a) Sa kalibutan, ano ang kinaandan nga nagalambo bangod sang kapaslawan sa pagpugong sang mga emosyon? (b) Anong mga butang ang mahimo magadul-ong nga mag-aligutgot ang mga Cristiano?

¹³ Madamo nga tawo sa kalibutan nga napaslawan sa pagpugong sang ila mga emosyon ang nagasugod sa pagtimalos​—⁠mapait, masingki pa gani, nga kaawayon tungod sa matuod ukon nahunahuna lamang nga sayop batok sa ila ukon sa paryente. Kon ang emosyon indi mapunggan, may makahalalit ini nga impluwensia sa malawig nga tion. (Ipaanggid ang Genesis 34:​1-7, 25-27; 49:​5-7; 2 Samuel 2:​17-23; 3:​23-30; Hulubaton 26:​24-26.) Sa pagkamatuod walay sapayan sang ginhalinan nga pungsod ukon kultura, dapat makita sang mga Cristiano nga inang mapait nga kaawayon kag aligutgot sayop, malain, nga dapat likawan. (Levitico 19:17) Ginatamod mo bala ang paglikaw sa aligutgot subong bahin sang imo pagpugong sang kaugalingon kon tuhoy sa mga emosyon?

¹⁴ Subong sa halimbawa nanday Eudias kag Sintique, ang indi pagpugong sa mga emosyon mahimo nga magadul-ong karon sa mga problema. Ang isa ka utod nga babayi mahimo masaklaw nga wala sia gin-agda sa isa ka sinalusalo sang kasal. Ukon ayhan ang iya anak ukon ang iya pakaisa wala maagda. Ukon ayhan ang isa ka utod nga lalaki nakabakal sing segunda-mano nga awto sa masigka-Cristiano, kag wala lamang magdugay naguba ini. Ano man ang rason, ginbangdan ini sang paglainay sing buot, ang mga emosyon wala mapunggan, kag ang mga nadalahig naakig. Nian ano ang mahanabo?

15. (a) Anong masubo nga mga resulta sang mga aligutgot sa tunga sang mga Cristiano? (b) Anong laygay sa Biblia ang may kaangtanan sa huyog sa paghupot sing aligutgot?

¹⁵ Kon ang tawo nga akig indi magatinguha sa pagpugong sang iya mga emosyon kag magapakighidait sa iya utod, ang aligutgot mahimo maglambo. May mga hitabo nga ang isa ka Saksi nangabay nga indi itangdo sa isa ka Pagtinuon sa Libro sang Kongregasyon bangod indi niya luyag ang pila ka Cristiano ukon pamilya nga nagatambong didto. Daw ano ka makapasubo! Ang Biblia nagasiling nga kapierdehan para sa mga Cristiano ang magdalhanay sa isa kag isa sa kalibutanon nga mga hukmanan, apang indi bala kapierdihan man kon likawan naton ang isa ka utod bangod sang nagligad nga dimatinahuron nga buhat ukon komento sa aton ukon sa pila ka himata? Ginapakita bala sang aton mga emosyon nga ginauna naton ang kaangtanan sa dugo sa pagpakighidait sa aton mga kauturan nga lalaki kag babayi? Nagasiling bala kita nga handa kita manginmatay para sa aton utod nga babayi, apang ang aton emosyon nagapahulag sa aton nga haluson makighambal sa iya karon? (Ipaanggid ang Juan 15:13.) Ang Dios prangka nga nagasiling sa aton: “Dili magbayad sa bisan kay sin-o sing malaut sang malaut . . . Kon mahimo, sa masarangan ninyo, magpakighidait sa tanan nga tawo. Dili kamo magtimalos, mga hinigugma, kundi pabayai ini sa kasingkal.”​—⁠Roma 12:​17-19; 1 Corinto 6:⁠7.

16. Anong maayong halimbawa ang ginpahamtang ni Abraham tuhoy sa pagpakig-angot sa emosyon?

¹⁶ Ang isa ka tikang para mapunggan liwat ang aton mga emosyon amo ang pagpakighidait ukon paglubad sa kabangdanan sang reklamo, sa baylo nga pabay-an nga magpadayon ang kaawayon. Dumduma sang indi masuportahan sang duta ang daku nga panong ni Abraham kaupod sang iya ni Lot, kag busa ang ila ginsuhulan nga mga manugbantay sang kahayupan nag-ilinaway. Nagpadaug bala si Abraham sa iya emosyon? Ukon nagpakita bala sia sing pagpugong sa kaugalingon? Sing dalayawon, nagpanugda sia sing isa ka mahidaiton nga solusyon sa sinuay sa negosyo; magbulagay sila nga duha. Kag ginpapili niya una si Lot. Nagapamatuod nga si Abraham wala maglain ang buot kag nga wala sia sing aligutgot, nakig-away sia sang ulihi tungod kay Lot.​—⁠Genesis 13:​5-12; 14:​13-16.

17. Paano napaslawan sanday Pablo kag Bernabe sa isa ka okasyon, apang ano ang nagsunod pagkatapos sadto?

¹⁷ Makatuon man kita nahanungod sa pagpugong sa kaugalingon gikan sa isa ka hitabo nga nagadalahig kanday Pablo kag Bernabe. Pagkatapos sang tinuig nga pag-updanay, wala sila mag-ugyunay kon bala paupdon si Marcos sa paglakbay. “May isa ka matigdas nga pagbanggianay, sa bagay nga nagbulag ang isa sa isa; kag gin-upod ni Bernabe si Marcos kag nagsakay pa Cipre.” (Binuhatan 15:39) Ang indi pagpugong sining hamtong nga mga lalaki sang ila mga emosyon sadto nga okasyon isa ka paandam para sa aton. Kon natabo ina sa ila, mahimo ini matabo sa aton. Apang, wala nila pagpadugaya ang ila dipaghangpanay ukon pagpatubua ang pagtimalos. Ginapamatud-an sang rekord nga napunggan liwat nanday Pablo kag Bernabe and ila mga emosyon kag nangabudlay sang ulihi nga magkaupod nga may paghidait.​—⁠Colosas 4:10; 2 Timoteo 4:⁠11.

18. Kon nasaklaw, ano ang mahimo sang hamtong nga Cristiano?

¹⁸ Mapaabot naton nga mahimo may masaklaw nga mga balatyagon, kag mga aligutgot pa gani, sa tunga sang katawhan sang Dios. May amo sini sa panahon sang mga Hebreo kag sang panahon sang mga apostoles. Natabo man ini sa tunga sang mga alagad ni Jehova sa aton panahon, kay kita tanan mga dihimpit. (Santiago 3:⁠2) Ginlaygayan ni Jesus ang iya mga sumulunod nga maghulag sing maabtik sa paglubad sina nga mga problema sa ulot sang mga kauturan. (Mateo 5:​23-25) Apang mas maayo pa nga punggan ini una sa tanan paagi sa pagpauswag sang aton pagpugong sa kaugalingon. Kon nasaklaw ukon napaakig ka bangod sang diutay lamang nga butang nga nahambal ukon nabuhat sang imo utod nga lalaki ukon babayi, ngaa indi na lang punggan ang imo mga emosyon kag kalimtan ini? Kinahanglan gid bala nga sukmaan mo sia, subong nga daw indi ka makontento tubtob batunon niya ang sala? Daw ano ka daku ang pagpugong mo sa imo mga emosyon?

Posible Ini!

19. Ngaa nagakaigo nga ang aton paghambalanay nasentro sa pagpugong sa aton mga emosyon?

¹⁹ Nahambalan naton ang isa lamang ka bahin sang pagpugong sa kaugalingon, ang pagpugong sang aton mga emosyon. Kag amo ini ang panguna nga bahin bangod ang kapaslawan sa pagpugong sa aton mga emosyon magadul-ong sa indi pagpugong sa aton dila, sa aton seksuwal nga mga huyog, sa aton batasan sa pagkaon, kag sa madamo pa nga iban nga bahin sang kabuhi diin dapat kita magpakita sing pagpugong sa kaugalingon. (1 Corinto 7:​8, 9; Santiago 3:​5-10) Apang, magpakaisog kay mapauswag mo ang paghupot sing pagpugong sa kaugalingon.

20. Paano kita makasiguro nga posible ang pag-uswag?

²⁰ Si Jehova handa sa pagbulig sa aton. Paano kita nakasiguro? Ti, ang pagpugong sa kaugalingon isa sa mga bunga sang iya espiritu. (Galacia 5:​22, 23) Busa, tubtob sa kasangkaron nga nagapangabudlay kita para makalipikar ukon makabaton sang balaan nga espiritu gikan kay Jehova kag makapakita sang bunga sini, tubtob sa sina man nga kasangkaron mapaabot naton nga mapunggan sing labi ang kaugalingon. Indi pagkalimti ang pasalig ni Jesus: “Ang Amay sa langit magahatag sang balaan nga espiritu sa mga nagapangayo sa iya!”​—⁠Lucas 11:13; 1 Juan 5:​14, 15.

21. Ano ang ginpamat-od mo nga himuon sa palaabuton tuhoy sa pagpugong sa kaugalingon kag sa imo mga emosyon?

²¹ Indi maghunahuna nga mahapos ini. Kag mahimo nga mas mabudlay ini para sa iban nga nagdaku sa palibot sang mga tawo nga wala nagapugong sang ila mga emosyon, para sa iban nga mas madali mainit, ukon para sa iban nga wala pa gid makatilaw sa pagpugong sa kaugalingon. Para sa amo sina nga Cristiano, ang paghupot nga magpabilin kag magbugana ang pagpugong sa kaugalingon isa gid ka daku nga hangkat. Apang posible ini. (1 Corinto 9:​24-27) Samtang nagalapit kag nagalapit kita sa katapusan sang karon nga sistema sang mga butang, ang kahuol kag pag-ipit nagadugang. Indi lamang diutay nga pagpugong sa kaugalingon ang kinahanglan naton kundi madamo, madamo pa! Usisaa ang imo kaugalingon agod mapunggan mo ang imo kaugalingon. Kon may bahin ka nga nakita nga dapat ka mag-uswag, pangabudlayi ini. (Salmo 139:​23, 24) Mangabay sa Dios sing dugang pa nga espiritu niya. Magapamati sia sa imo kag magabulig sa imo agod ang imo pagpugong sa kaugalingon magapabilin kag magabugana.​—⁠2 Pedro 1:​5-8.

Mga Punto nga Binagbinagon

◻ Ngaa ang pagpugong sa imo mga emosyon importante gid?

◻ Ano ang natun-an mo gikan sa mga halimbawa ni Haman kag nanday Eudias kag Sintique?

◻ Ano ang bunayag nga tinguhaan mo nga himuon kon mahanabo ang isa ka butang nga nakapaakig?

◻ Paano ikaw mabuligan sang pagpugong sa kaugalingon nga likawan ang pagtanom sing aligutgot?

[Piktyur sa pahina 18]

Sang mag-atubang kanday Felix kag Drusila, si Pablo nagpamulong nahanungod sa pagkamatarong kag pagpugong sa kaugalingon