Kon Paano Mabuligan sang mga Cristiano ang mga Tigulang
“INDI mag-ampo, kay bisan ang tawo nga sa guwa naton nagakadunot, ang tawo nga sa sulod naton nagabag-o adlaw-adlaw. . . . Wala kami nagatulok sa mga butang nga makita, kundi sa mga butang nga dimakita. Kay ang mga butang nga makita umalagi, apang ang mga butang nga dimakita nagapadayon.” Amo sina ang ginsiling ni apostol Pablo sa iya ikaduhang sulat sa mga taga-Corinto.—2 Corinto 4:16-18.
Sadto anay, ang mga lalaki kag mga babayi sang pagtuo nagahupot sang ila panulok sa mga butang nga dimakita, nga naglakip sang tanan nga butang nga ginsaad sang ila Dios, nga si Jehova, nga himuon sa iya gintalana nga tion. Sa tulun-an sang mga Hebreo, gindayaw sila ni Pablo, nga naghupot sang ila pagtuo tubtob kamatayon—kag ang iban sa ila nabuhi sing tuman ka tigulang. Gintudlo niya sila subong halimbawa para sa aton, nga nagasiling: “Ini sila tanan napatay sa pagtuo, nga wala makabaton sang saad, kundi nga nakakita sini kag nakaabiabi sini.”—Hebreo 11:13.
Karon malapit na kita katama sa katumanan sining mga saad. Apang may masakiton kag mga tigulang sa tunga naton nga wala makapat-od kon makita pa nila ang katapusan sining malaut nga sistema. Ayhan ang iban sa ila mapatay man sa pagtuo nga indi makita ang katumanan sang tanan nga mga saad sa tion sang ila karon nga pagkabuhi. Ang mga pinamulong ni Pablo sa 2 Corinto 4:16-18, isa gid ka daku nga pagpalig-on para sa ila.
Ginadumdom ni Jehova ang tanan niya nga mga matutom, lakip ang masakiton kag ang tigulang. (Hebreo 6:10) Ang matutom nga mga tigulang ginsambit sing dungganon sa pila ka bahin sa Biblia, kag sa Kasuguan ni Moises, ginsambit sing pinasahi ang tuhoy sa pagtahod nga dapat ipakita sa tigulang. (Levitico 19:32; Salmo 92:12-15; Hulubaton 16:31) Sa tunga sang unang mga Cristiano, ang mga tigulang gintamod nga may pagtahod. (1 Timoteo 5:1-3; 1 Pedro 5:5) Ang isa ka tulun-an sa Biblia nagaunod sing matahom nga paglaragway sa mahigugmaon nga pag-atipan kag makatalandog nga pagsakripisyo sa kaugalingon nga ginpakita sang isa ka lamharon nga babayi para sa iya tigulang nga ugangan nga babayi. Ang tulun-an nagakaigo nga nagadala sang ngalan sinang lamharon nga babayi, ang Rut.
Isa ka Mahigugmaon nga Kabulig
Mapait ang kabuhi para sa tigulang nga si Noemi. Napilitan sia, kaupod sang iya diutay nga pamilya, nga biyaan ang mga abyan kag mga panublion sa Juda bangod sang tiggulutom kag nagpuyo sa sidlangan sang Suba Jordan sa duta sang Moab. Diri napatay ang bana ni Noemi, nagbilin sa iya sang ila duha ka anak nga lalaki. Sang ulihi, nagdinalagku sila kag nangasawa, apang sila man napatay. Si Noemi nabilin nga wala sing manunubli nga magaatipan sa iya.
Tigulang na sia agod mag-umpisa sing isa ka bag-ong panimalay, kag ang pangabuhi puraot. Sing dimakagod, ginpapauli niya sanday Rut kag Orpa, ang mga balo sang iya duha ka anak nga lalaki, sa puluy-an sang ila mga iloy agod makapamana sila. Magabalik sia sing isahanon sa iya tumandok nga duta. Sa karon man, ang iban nga mga tigulang ginapung-aw, ilabi na kon ang ila mga mahal sa kabuhi nagkalamatay na. Kaangay ni Noemi, ayhan nagakinahanglan sila sing isa nga magaatipan sa ila, apang indi nila luyag magpabug-at.
Walay sapayan, wala ginbiyaan ni Rut ang iya ugangan nga babayi. Mahal niya ining tigulang nga babayi, kag mahal niya si Jehova, ang Dios nga ginasimba ni Noemi. (Rut 1:16) Gani magkaupod sila nga naglakbay pabalik sa Juda. Sa sinang duta, may mahigugmaon nga kahimusan sa idalom sang Kasuguan ni Jehova nga ang mga imol mahimo makapanaghaw, ukon makapanipon, sang bisan ano nga nabilin sa uma pagkatapos sang tig-alani. Si Rut, nga batan-on pa, kinabubut-on nga nag-ayo sa paghimo sini, nga nagasiling: “Palakta ako, palihug.” Nangabudlay sia sa walay kakapoy para sa ila kaayuhan nga duha.—Rut 2:2, 17, 18.
Ang katutom kag gugma ni Rut kay Jehova daku gid nga kalig-unan kay Noemi, nga nagsugod sa paghunahuna sa positibo kag mapuslanon nga paagi. Ang iya ihibalo sa Kasuguan kag sa mga kinabatasan sang pungsod mapuslanon karon. Maalamon niya nga ginlaygayan ang iya mahigugmaon nga kabulig agod makuha liwat sang lamharon nga babayi, paagi sa levirate nga pag-asawahay, ang palanublion sang pamilya kag makapanganak agod mapadayon ang linya sang pamilya. (Rut, kapitulo 3) Si Rut isa ka matahom nga halimbawa para sa mga nagasakripisyo sa pag-atipan sa mga masakiton ukon mga tigulang. (Rut 2:10-12) Sa sulod sang kongregasyon karon, madamo man ang mahimo agod buligan ang masakiton kag tigulang. Paano?
Ang Pag-organisar Bilidhon
Sadtong unang Cristianong kongregasyon, ang mga balo nga nagakinahanglan sing materyal nga bulig ginalista. (1 Timoteo 5:9, 10) Amo man sa karon, sa pila ka kaso ang mga gulang mahimo magalista sang mga masakiton kag mga tigulang nga nagakinahanglan sing pinasahi nga igtalupangod. Sa iban nga mga kongregasyon ang isa ka gulang ginatangdo sa pag-atipan sini subong iya pinasahi nga responsabilidad. Sanglit madamong mga tigulang, kaangay ni Noemi, ang indi mahuyugon mangayo sing bulig, ina nga utod dapat mangin lantip sa pag-analisar sang sitwasyon kag—sa mataktikanhon kag mainandamon nga paagi—nagasiguro nga ginahimo ang kinahanglanon nga mga butang. Halimbawa, mahimo niya tatapon kon bala ang Kingdom Hall may madamo nga mga aman para sa mga masakiton kag mga tigulang. Kon praktikal, mabinagbinag niya ang mga butang kaangay sang dulhugon nga rampa para sa mga wheelchair, nagakaigo nga mga pasilidad sa kasilyas, earphone para sa mapigaw sing palamatin-an, kag lugar para sa pinasahi nga mga siya. Masiguro man sini nga utod nga ang tanan nga indi makakadto sa Kingdom Hall makahulam sing narekord sa teyp nga mga miting ukon makabati sini paagi sa hookup sa telepono.
Ayhan kinahanglan man nga organisahon ang transportasyon pakadto sa mga miting kag mga kombension. Isa ka tigulang nga utod nga babayi ang may problema bangod ang isa nga tayuyon nga nagadala sa iya sa mga miting wala. Kinahanglan niya teleponohan ang madamong indibiduwal antes sia makakita sing isa nga may salakyan kag sang ulihi nagbatyag sia nga pabug-at. Ang kahimusan nga isa ka gulang ang makatatap sa sinang tanan nga mga butang nakapakanay kuntani sang iya kahuya.
Mapangabay man sini nga gulang sa lainlain nga mga pamilya kon mahimo sila magbinulusbulos sa pagduaw sa tigulang. Sa sining paagi mahibaluan sang mga kabataan nga ang pag-atipan sa mga tigulang isa ka bahin sang kabuhi sang Cristiano. Maayo nga matun-an sang kabataan nga abagahon ini nga responsabilidad. (1 Timoteo 5:4) Ang isa ka manugtatap sa sirkito nagsiling: “Sa naeksperiensiahan ko, diutay lamang nga kabataan ukon mga batan-on ang nagamatumato sa pagduaw sa mga tigulang ukon mga masakiton.” Ayhan wala lamang nila ini mahunahuna, ukon ayhan nagapangduhaduha sila kon ano ang himuon ukon isiling; matudluan sila sang mga ginikanan sa sini.
Apang, dumduma nga apresyahon sang kalabanan nga mga tigulang kon mahibaluan nila sing una nga manug-abot ang isa ka abyan. Nagahatag sa ila sing dugang nga kalipay ang paghulat sa isa ka bisita. Kon ang mga bisita magadala sing pamahaw, subong sang kape ukon keyk, kag himuson dayon ini pagkatapos, malikawan ang dugang nga lulan sa tigulang. Isa ka tigulang nga mag-asawa, nga puno gihapon sing kapagsik, ang may regular nga adlaw kada semana diin ginabuta nila ang diutay nga alat sa pagpiknik kag ginaduaw ang mga tigulang sa kongregasyon. Ginapasalamatan gid sing daku ang ila pagduaw.
Sa kaayuhan sang mga tigulang, madamong kongregasyon ang nagahiwat sing Pagtinuon sa Libro sang Kongregasyon kon adlaw. Sa isa ka lugar ang pila ka pamilya kag diminyo nga mga manugbantala ginpamangkot kon bala sila handa kag mahimo makasuporta sa sina nga grupo, kag ang resulta amo ang isa ka grupo sang pagtinuon sa libro diin ang mga tigulang kag mga batan-on nagaatipan sa isa kag isa.
Indi lamang pagpabay-i ang mga gulang nga maghimo sini. Dapat kita tanan mangin alisto sa mga kinahanglanon sang mga masakiton kag mga tigulang. Matamyaw naton sila sa Kingdom Hall kag masugilanon sila. Ang imbitasyon para sa dipormal nga paghiliupod ginaabiabi. Ukon maagda naton sila nga mag-upod sa aton sa piknik ukon bisan sa bakasyon. Isa ka Saksi ang masami nagapasakay sang tigulang nga mga manugbantala sa iya awto kon magkadto sia sa iban nga lugar may kaangtanan sa iya negosyo. Importante nga buligan ang tigulang nga padayon nga magbatyag nga nalakip sia. Indi sila pagpabay-i nga magpahilayo, subong sang luyag nga himuon ni Noemi, nga nagapadasig sang pagtigulang ukon pag-ulianon.
Ang mga batan-on nga may sablag ukon masakit nagakinahanglan man sing igtalupangod. Ang isa ka Saksi nga may tatlo ka dimabulong nga masakiton nga mga anak nga lalaki, ang duha sa ila napatay na, nagsiling: “Mabudlay para sa isa ka kongregasyon ang padayon nga magpakita sing pag-ulikid kon ang isa nagamasakit sa malawig nga tion. Ngaa indi magtangdo sing pila ka masaligan nga lamharon nga mga manugbantala sa paghinun-anon sang adlaw-adlaw nga teksto kag sa pagbasa sing isa ka kapitulo gikan sa Biblia kada adlaw upod sa ila nagamasakit nga abyan? Ang mga pamatan-on, lakip na ang mga payunir, mahimo makabulosbulos.”
Kon ang Kamatayon Daw Dimalikawan
Ang mga alagad ni Jehova maisog nga nagaatubang pirme sang kamatayon, ayhan bangod sa masakit ukon paghingabot. Kon mabatyagan sang mga nagamasakit nga malapit na sila mapatay, natural para sa ila ang makaeksperiensia sing lainlain nga balatyagon. Kon mapatay na sila, ang ila man mga paryente nagaagom sing panag-on sang pagpasibu, kasubo, kag pagbaton. Gani maayo pirme para sa nagamasakit ang maghambal sing prangka nahanungod sa kamatayon, kaangay nanday Jacob, David, kag Pablo.—Genesis, kapitulo 48 kag 49; 1 Hari 2:1-10; 2 Timoteo 4:6-8.
Isa ka Saksi nga manugbulong ang nagsulat: “Dapat kita mangin prangka sa sining topiko. Sa akon bug-os nga karera, wala gid ako sing nakita nga may nahimo nga maayo sa pasyente nga taguon ang katunayan nga ang iya kabuhi may termino na bangod sang iya masakit.” Walay sapayan, dapat naton hangpon kon ano mismo ang luyag mahibaluan sang pasyente, kag kon san-o niya luyag ini mahibaluan. Maathag nga ginapakita sang iban nga mga pasyente nga nakahibalo sila nga malapit na ang kamatayon, kag dapat nila ipaathag ang ila mga panghunahuna kag mga balatyagon tuhoy sini. Ang iban daw padayon nga nagalaum, kag ang ila mga abyan nagalaum man sing maayo para sa ila.—Ipaanggid ang Roma 12:12-15.
Ang isa nga malapit na mapatay mahimo nga ginalapyo katama ukon naligban nga nabudlayan sia mangamuyo. Ayhan malugpayan ina nga pasyente sa paghibalo gikan sa Roma 8:26, 27 nga nahangpan sang Dios ang “mga pag-ugayong nga dimamitlang.” Nahibaluan ni Jehova nga sa idalom sang subong sina nga kahuol ang isa ka tawo mahimo mabudlayan nga makakita sing mga tinaga para sa pangamuyo.
Kon mahimo, importante ang mangamuyo upod sa pasyente. Ang isa ka utod nga lalaki nagapanaysayon: “Sang ang akon iloy nagatagumatayon kag wala na sia sing kusog sa paghambal, ginpakita niya paagi sa pagkuom sang iya mga kamot nga luyag niya kami mangamuyo upod sa iya. Pagkatapos sang amon pangamuyo, gin-amba namon ang isa sa mga pang-Ginharian nga ambahanon, kay ang akon iloy mahuyugon gid sa musika. Sang primero, gin-ugoy-ugoy lamang namon ang tono, kag dayon mahinay nga gin-amba namon ang mga tinaga. Naluyagan gid niya ini. Sa walay duhaduha, ining mga ambahanon nga ginaangot namon sa amon kabuhi subong mga Saksi ni Jehova nagalaragway sang balatyagon nga ayhan mabudlay ipabutyag.”
Ang pagpakigsugilanon sa isa nga nagatagumatayon nagakinahanglan sing gugma, taktika, kag pag-ulikid. Ang bisita mahimo makahanda sing makapalig-on kag makapabakod sing pagtuo nga mga butang nga mahambal, kag dapat sia mangin alisto sa paglikaw sa negatibo nga mga sugilanon nahanungod sa iban nga mga tawo kag sa ila mga problema. Subong man, ang kadugayon sang pagduaw dapat ipasibu sa kon ano ang rasonable kag nagakaigo. Kon ang pasyente wala sing pangalibutan, dumduma nga makabati gihapon sia kon ano ang ginasiling. Gani maghalong kon ano ang imo ginahambal.
Ang Responsabilidad nga Ginaambitan Naton
Ang pag-atipan sa mga masakiton kag mga tigulang isa ka mabug-at nga responsabilidad. Para sa mga pinakasuod sa pasyente, mabudlay ini, sa pisikal kag emosyonal. Nagakinahanglan sila kag takus sa paghangop kag bulig sang iban pa nga mga katapo sang kongregasyon. Yadtong nagaatipan sa masakiton nga mga katapo sang pamilya ukon mga masigkatumuluo nagahimo kon ano ang husto, bisan pa nga nagakahulugan ini sang indi nila pagtambong sa pila ka mga miting ukon nga ang ila pagpakigbahin sa pag-alagad sa latagon maganubo sa isa ka panag-on. (Ipaanggid ang 1 Timoteo 5:8.) Ang mahangpunon nga panimuot sang kongregasyon magapalig-on sa ila. Kon kaisa ang isa ka utod nga lalaki ukon babayi mahimo makabulig sa makadali agod ang regular nga nagabantay makatambong sa miting ukon makahinguyang sing makaparepresko nga mga inoras sa pagbantala nga hilikuton.
Sa pagkamatuod, kon ikaw mismo ang nagamasakit, may mahimo man ikaw. Ang pagkawalay paglaum kag pagkawalay mahimo tuhoy sa imo balatian magapalisod sa imo, kag ang kalisod nagahamulag sa isa ka tawo kag nagapahilayo sa iban. Sa baylo matilawan mo nga mapabutyag ang apresasyon kag magmabuligon. (1 Tesalonica 5:18) Ipangamuyo ang iban nga nagaantos. (Colosas 4:12) Pamalandungi ang makalilipay nga mga kamatuoran sang Biblia, kag hambali ini upod sa mga bisita. (Salmo 71:17, 18) Malangkagon nga magdungan sa makapabakod sing pagtuo nga pag-uswag sang katawhan sang Dios. (Salmo 48:12-14) Pasalamati si Jehova tungod sining makalilipay nga mga pag-uswag. Ang pagpamalandong sa sinang mga butang, kaangay sang nagahinunod nga adlaw nga nagahatag sing mas masanag kag mas mainit nga kasanag sangsa adlaw sa kaudtuhon, makahatag sa aton ulihi nga mga inadlaw ukon mga tinuig sing tuman nga katahom.
Dapat kita tanan manikasog sa paghupot sang paglaum nga, ilabi na sa mabudlay nga mga tion, magabantay sang aton hunahuna kaangay sang pandong. (1 Tesalonica 5:8) Maayo nga pamalandungan ang paglaum nga pagkabanhaw kag ang mabakod nga sadsaran sini. Makatan-aw kita sa unahan nga may pagsalig kag malangkagon nga pagpaabot sa adlaw nga wala na sing balatian ukon kaluyahon tungod sa katigulangon. Nian, ang tanan magaayo ang pamatyag. Bisan ang patay magabalik. (Juan 5:28, 29) Ining “mga butang nga dimakita” makita naton paagi sa mata sang aton pagtuo kag sang aton tagipusuon. Indi ini pagwasiha.—Isaias 25:8; 33:24; Bugna 21:3, 4.