Ang Cristianong Pamilya Nagaulupuray sa Paghimo sing mga Butang

“Karon ginalaygay ko sa inyo, mga kauturan, . . . nga mag-isa kamo sa painuino kag kaisipan.”​—⁠1 CORINTO 1:⁠10.

1. Ano ang kahimtangan tuhoy sa paghiusa sa madamo nga pamilya?

NAHIUSA bala ang inyo pamilya? Ukon nagapaiyaiya bala ang kada isa? Nagaulupuray bala kamo sa paghimo sing mga butang? Ukon talagsa lang kamo nagatililipon? Ang tinaga gid nga “pamilya” nagapahangop sing isa ka nahiusa nga panimalay.⁠a Apang, indi tanan nga pamilya nahiusa. Ang isa ka Britaniko nga manuglektura nakasiling pa gani: “Sa baylo nga mangin sadsaran sang maayong katilingban, ang pamilya . . . amo ang tuburan sang tanan naton nga pagkadikontento.” Matuod bala ina sa imo pamilya? Kon amo, dapat bala mangin amo sina?

2. Sin-o nga mga karakter sa Biblia ang nagahatag sing pamatuod nga naghalin sila sa isa ka maayong pamilya?

² Ang paghiusa ukon dipaghiusa sang isa ka pamilya masami nga depende sa nagapanguna sa sini, kon bala sang duha ka ginikanan ukon sang isa lamang ka ginikanan. Sang panahon sang Biblia, ang nahiusa nga mga pamilya nga magkaupod sa pagsimba nakaagom sing mga pagpakamaayo ni Jehova. Matuod ini sa dumaan nga Israel, diin ang anak nga babayi ni Jefte, si Samson, kag si Samuel, ang tagsa sa tuhay nga mga paagi, naghatag sing pamatuod nga naghalin sila sa isa ka diosnon nga pamilya. (Hukom 11:​30-40; 13:​2-25; 1 Samuel 1:​21-23; 2:​18-21) Sang maaga nga bahin sang Cristianong panahon, si Timoteo, nga matutom nga kaupod ni Pablo sa pila sang mga paglakbay ni Pablo subong misyonero, ginpadaku sang iya lola nga si Loida kag sang iya iloy nga si Eunice sa ihibalo tuhoy sa Hebreong Kasulatan. Daw ano ka talalupangdon nga disipulo kag misyonero nangin amo sia!​—⁠Binuhatan 16:​1, 2; 2 Timoteo 1:5; 3:​14, 15; tan-awa man ang Binuhatan 21:​8, 9.

Ngaa Himuon ang mga Butang nga Magkaupod?

3, 4. (a) Ano nga mga kinaiya ang dapat mangin dayag sa isa ka nahiusa nga pamilya? (b) Paano ang isa ka puluy-an indi lamang mangin isa ka balay?

³ Ngaa mapuslanon para sa mga pamilya nga mag-ulupuray sila sa paghimo sing mga butang? Bangod ginapabakod sini ang paghangpanay kag pagtahod sa isa kag isa. Sa baylo nga maglayuay kita sa isa kag isa, nagapabilin kita nga suod kag nagasakdag. Ang isa ka artikulo kasan-o lang sa balasahon nga Family Relations nagsiling: “Ang isa ka mauluathag nga laragway naglutaw nga nagalaragway sang espesipiko nga mga kinaiya sang ‘mabakod nga mga pamilya.’ Ina nga mga kinaiya nagalakip sing salabton kag apresasyon sa isa kag isa, pagkasuod, maayong komunikasyon, ikasarang sa paglubad sing mga palaligban, kag isa ka malig-on nga espirituwalidad.”

⁴ Kon ining mga kinaiya yara sa isa ka pamilya, ang puluy-an indi na mangin subong sang isa ka gasolinahan, isa ka duog nga ginahapitan agod magpagasolina. Indi lamang ini isa ka balay. Isa ini ka matahom nga duog nga nagaganyat sa mga katapo sang pamilya. Isa ini ka duog nga may kainit kag gugma, kaluoy, kag paghangop. (Hulubaton 4:​3, 4) Isa ini ka pugaran diin masapwan ang paghiusa sang pamilya, indi isa ka balay sang iwiiwi. Apang paano ini matigayon?

Mag-ulupod sa Pagtuon sang Pamilya

5. Ano ang aton ginagamit agod matun-an ang matuod nga pagsimba?

⁵ Ang matuod nga pagsimba kay Jehova matun-an paagi sa paggamit sang aton pagpangatarungan, ukon “ikasarang sa pagrason.” (Roma 12:⁠1) Ang aton paggawi wala dapat ginakontrol sang umalagi nga mga emosyon kaangay sadtong ginapukaw sang diskurso nga mga sermon kag sampaton nga pagpamulong sa TV. Sa baylo, ginapahulag kita sang aton regular nga pagtuon kag pagpamalandong sa Biblia kag sa mga literatura sang Biblia nga ginaaman sang “matutom kag mainandamon nga ulipon.” (Mateo 24:45) Ang aton Cristiano nga mga buhat amo ang resulta sang pagtigayon sang hunahuna ni Cristo sa bisan anong kahimtangan ukon pagsulay nga mahimo mag-utwas. Sa sina, si Jehova amo ang aton Daku nga Edukador.​—⁠Salmo 25:9; Isaias 54:13; 1 Corinto 2:⁠16.

6. Ano ang aton bug-os kalibutan nga halimbawa tuhoy sa pagtuon sang pamilya?

⁶ Ang pagtuon sang pamilya sa Biblia may importante nga papel sa espirituwalidad sang tagsa ka Cristianong pamilya. San-o ninyo ginahiwat ang pagtuon sang inyo pamilya? Kon wala ini ginaplano ukon kon san-o lang ini mapensaran, nian mahimo gid nga ang pagtuon sang inyo pamilya indi tayuyon, kon may yara gid man. Ang pag-ulupod sa pagtuon sang pamilya nagakinahanglan sing regular kag natalana na nga iskedyul. Nian nahibaluan sang tanan kon sa ano nga adlaw kag sa ano nga oras ginapaabot sila agod mag-ulupod sa espirituwal nga pagtililipon sang pamilya. Ang kapin sa 12,000 ka katapo sang bug-os kalibutan nga pamilya Bethel nakahibalo nga ang ila pagtuon sang pamilya amo ang Lunes sang gab-i. Daw ano ka kalahamut-an para sa sining mga boluntaryo sa Bethel ang dumdumon nga sila tanan nagaambit sa pareho nga pagtuon samtang nagahingapos ang adlaw, sa mga isla sang Pasipiko kag New Zealand, dayon sa Australia, Japan, Taiwan, Hong Kong, masunod sa tabok sang Asia, sa Aprika, kag Europa, kag sa ulihi sa Amerika. Bisan ginapain sang linibo ka milya kag sang madamo nga hambal, ining pagtuon sang pamilya nagapabatyag sa mga katapo sang pamilya Bethel nga sila mag-ulupod. Sa diutay nga kasangkaron, sarang ninyo mapalambo ang amo man nga balatyagon paagi sa inyo pagtuon sang pamilya.​—⁠1 Pedro 2:17; 5:⁠9.

7. Suno kay Pedro, paano naton dapat tamdon ang pulong sang kamatuoran?

⁷ Si apostol Pedro nagalaygay sa aton: “Subong sang mga bata nga bag-o natawo, handuma ang gatas nga wala sing simbog nga iya sang pulong, agod nga bangod sini magatubo kamo sa kaluwasan, kay natilawan ninyo nga ang Ginuo maluluy-on.” (1 Pedro 2:​2, 3) Daw ano katahom nga laragway ang ginapautwas ni Pedro sa sinang mga pulong! Gingamit niya ang Griegong berbo nga e·pi·po·theʹsa·te, nga, suno sa Linguistic Key to the Greek New Testament, naghalin sa tinaga nga nagakahulugan “sa pagkalangkag, sa paghandum, sa pagpangita.” Nagapahangop ini sing mabaskog nga handum. Natalupangdan mo bala kon daw ano ka malangkagon nga ginapangita sang isa ka totoy ang utung-utungan sang iya iloy kag kon daw ano ka kontento ang isa ka lapsag kon nagasuso sia sa iya iloy? Dapat may amo man kita nga handum sa pulong sang kamatuoran. Ang Griegong eskolar nga si Wil­liam Bar­clay nagsiling: “Para sa sinsero nga Cristiano, ang pagtuon sang pulong sang Dios indi trabaho kundi kalipay, kay nahibaluan niya nga sa sini masapwan sang iya tagipusuon ang pagkaon nga ginakalangkagan sini.”

8. Ano nga hangkat ang nagaatubang sa ulo sang pamilya sa pagdumala sa pagtuon sang pamilya?

⁸ Ang pagtuon sang pamilya nagahatag sing daku nga salabton sa ulo sang pamilya. Dapat niya pat-uron nga ang pagtuon makawiwili sa tanan kag nga ang tanan makapakigbahin. Indi dapat pagbatyagon sang kabataan nga ang pagtuon para lamang sa mga dalagku na. Ang kalidad sang pagtuon mas importante sangsa kadamuon sang materyal nga makobrehan. Himua nga mangin buhi ang Biblia. Kon nagakaigo, buligi ang imo kabataan sa paghanduraw sang mga duog kag sang mga bahin sang Palestina diin natabo ang mga hitabo nga ginahambalan. Ang tanan dapat palig-unon nga maghimo sang ila personal nga pagpanalawsaw kag ipaambit ini sa pamilya. Sa sining paagi ang kabataan man ‘magatubo sa atubangan ni Jehova.’​—⁠1 Samuel 2:​20, 21.

Mag-ulupod sa Pag-ebanghelyo

9. Paano ang pagbantala nga hilikuton mahimo nga isa ka makalilipay nga eksperiensia sang pamilya?

⁹ Si Jesus nagsiling: “Ang maayong balita kinahanglan ibantala anay sa tanan nga kapungsuran.” (Marcos 13:10) Yadtong mga pulong nagahatag sa tagsa ka maukod nga Cristiano sing buluhaton​—⁠ang pag-ebanghelyo, ang pagpaambit sing maayong balita sang paggahom sang Ginharian sang Dios sa iban. Ang paghimo sini nga mag-ulupod subong isa ka pamilya mahimo mangin makapalig-on kag makalilipay nga eksperiensia. Ang mga iloy kag mga amay nagakalipay sa pagtanyag sang ila kabataan sing maayong balita. Ang isa ka mag-asawa nga may tatlo ka anak nga lalaki sa ulot sang mga edad nga 15 kag 21 nagasugid nga halin sang una may batasan na sila nga updan ang ila mga anak sa dayag nga pagbantala kada Mierkoles sa tapos sang eskwela kag kada Sabado sang aga. Ang amay nagsiling: “Ginatudluan namon sila sing pila ka butang sa tagsa ka tion. Kag ginapat-od namon nga isa ini ka makalilipay kag makapalig-on nga eksperiensia.”

10. Paano mabuligan sang mga ginikanan ang ila kabataan sa ministeryo?

¹⁰ Ang pagpanghikot nga mag-ulupod subong isa ka pamilya sa pagbantala kag sa pagpanudlo mahimo mangin mabungahon gid. Kon kaisa ang mga tawo mas madali magbaton sa simple apang matuod nga presentasyon sang isa ka bata. Nian, si Nanay ukon si Tatay yara sa pagbulig kon kinahanglanon. Sarang mapat-od sang mga ginikanan nga ang ila kabataan nagatigayon sing progresibo nga paghanas kag sa amo mangin mga ministro nga “wala sing ikahuya, nga nagagamit sing matadlong sang pulong sang kamatuoran.” Ang pagbantala nga mag-ulupod sa sining paagi nagatugot sa mga ginikanan nga panilagan ang panimuot, pagkaepektibo, kag ang maayong pamatasan sa ministeryo sang ila anak. Paagi sa paghimo sing regular nga rutina, makita nila ang pag-uswag sang bata kag makahatag sila sing dalayon nga paghanas kag pagpalig-on sa pagpabakod sang iya pagtuo. Sa amo man nga tion, makita sang kabataan nga ang ila mga ginikanan maayong mga halimbawa sa ministeryo. Sa sining makahalanguyos kag masingki nga panahon, ang pagpanghikot subong isa ka nahiusa kag nagaulikid nga pamilya mahimo nga magahatag pa gani sing isa ka kadakuon sang kalig-unan sa palibot diin madamo sing krimen.​—⁠2 Timoteo 2:15; Filipos 3:⁠16.

11. Ano ang madali nga makabuhin sang kakugi sang isa ka bata para sa kamatuoran?

¹¹ Madali mamutikan sang kabataan ang doble nga talaksan sang mga adulto. Kon ang mga ginikanan wala nagapakita sing matuod nga gugma para sa kamatuoran kag para sa pamalaybalay nga ministeryo, indi gid mapaabot nga ang kabataan mangin makugihon. Sa amo, ang isa ka ginikanan nga wala sing sablag sa lawas nga ang lamang nga pag-alagad sa latagon amo ang semanal nga pagtuon sa Biblia upod sa kabataan mahimo nga makaeksperiensia sing indi makalilipay nga mga resulta kon magdalalagku na sila.​—⁠Hulubaton 22:6; Efeso 6:⁠4.

12. Paano ang pila ka pamilya makatigayon sing pinasahi nga pagpakamaayo gikan kay Jehova?

¹² Ang isa ka bentaha sang ‘pagkaisa sa painuino’ ayhan amo nga ang pamilya makabuligay agod nga sa dimagkubos isa ka katapo ang makaalagad subong isa ka bug-os tion nga payunir nga ministro sa kongregasyon. Madamo nga pamilya sa bilog nga kalibutan ang nagahimo sini, kag sila tanan nagabaton sing pagpakamaayo gikan sa mga eksperiensia kag dugang nga pagkaepektibo sang ila payunir nga katapo.​—⁠2 Corinto 13:11; Filipos 2:​1-4.

Mag-ulupod sa Pag-atubang sa mga Problema

13, 14. (a) Ano nga mga kahimtangan ang makaapektar sa paghiusa sang isa ka pamilya? (b) Paano matapna ang madamo nga problema sa pamilya?

¹³ Sa sining mabudlay nga panahon sang “kahuol” kag “katalagman,” kita tanan nagaeksperiensia sing pag-ipit. (2 Timoteo 3:​1, Revised Standard Version; Phillips) May yara mga problema sa trabaho, sa eskwelahan, sa mga kalye, kag bisan gani sa sulod sang puluy-an mismo. Ang iban may balatian ukon madugay na nga mga problema sa emosyon, nga kon kaisa nagadul-ong sa mga tension kag indi paghangpanay sa pamilya. Paano maatubang ina nga mga kahimtangan? Paagi bala sa paghipos sang kada isa? Paagi bala sa pagpain sang kaugalingon samtang nagapuyo sa isa lamang ka balay? Indi. Sa baylo, dapat naton ipaalinton ang aton mga kabalaka kag mangayo sing bulig. Kag ano nga duog ang mas maayo pa para sa sini sangsa isa ka mahigugmaon nga pamilya?​—⁠1 Corinto 16:14; 1 Pedro 4:⁠8.

¹⁴ Subong nahibaluan sang bisan sin-o nga doktor, mas maayo ang pagtapna sangsa pagbulong. Amo man sa mga problema sang pamilya. Ang bukas kag prangka nga paghambalanay masami nga makapugong sa pagdaku sang mga problema. Bisan pa kon mag-utwas ang mabug-at nga mga problema, sarang ini maatubang kag malubad kon magkaupod nga binagbinagon sang pamilya ang mga prinsipio sang Biblia nga nadalahig. Ang pagbangigay masami nga mahusay paagi sa pag-aplikar sang mga pulong ni Pablo sa Colosas 3:​12-14: “Panapti ang inyo kaugalingon sing mahigugmaon nga pagkaluoy, pagkaawa, pagkamapainubuson, pagkalum-ok, kag pagkamainantuson. Padayon nga magpinaumuray kag magpinatawaray kamo kon ang isa may reklamo batok sa isa. . . . Panapti ang inyo kaugalingon sing gugma, kay amo ini ang himpit nga higot sang paghiusa.”

Mag-ulupod sa Paglingawlingaw

15, 16. (a) Ano nga kinaiya ang dapat magpatuhay sa Cristianong mga pamilya? (b) Ano nga sahi sang mga tawo ang ginapatubas sang pila ka relihion, kag ngaa?

¹⁵ Si Jehova isa ka malipayon nga Dios, kag ang kamatuoran isa ka makalilipay nga mensahe​—⁠nga amo ang paglaum sang katawhan. Dugang pa, ang isa sang mga bunga sang espiritu amo ang kalipay. Ining kalipay tuhay gid sa umalagi nga paghugyaw sang humalampang nga nagdaug sa paindis-indis. Isa ini ka tudok kag dalayon nga pagbatyag sing kaayawan nga nagaawas sa tagipusuon subong resulta sang pagpalambo sing isa ka suod nga kaangtanan kay Jehova. Isa ini ka kalipay nga napasad sa espirituwal nga mga kinaiya kag makapalig-on nga mga kaangtanan.​—⁠Galacia 5:22; 1 Timoteo 1:⁠11.

¹⁶ Busa, subong Cristianong mga Saksi ni Jehova, wala kita sing rason nga mangin masinulub-on ukon serioso pirme. Ang iban nga mga relihion nagapatubas sing mga tawo kaangay sina bangod ang ila sahi sang pagtuo nagapadaku sing negatibo nga mga butang. Ang ila mga panudlo nagaresulta sa isa ka serioso, wala sing kalipay nga sahi sang pagsimba, nga indi Biblikanhon ukon balanse. Wala sila nagapatubas sing malipayon nga mga pamilya sa pag-alagad sa Dios. Nakita ni Jesus nga kinahanglanon ang paglingawlingaw kag pagpahunayhunay. Sang isa ka okasyon, halimbawa, gin-agda niya ang iya mga disipulo nga maglakat “sing pahain sa isa ka duog nga baw-ing kag magpahuway sing diutay.”​—⁠Marcos 6:​30-32; Salmo 126:​1-3; Jeremias 30:​18, 19.

17, 18. Sa anong nagakaigo nga mga paagi mahimo nga makalingawlingaw ang Cristianong mga pamilya?

¹⁷ Ang mga pamilya nagakinahanglan man sing tion sa paglingawlingaw. Ang isa ka ginikanan nagsiling tuhoy sa iya mga anak: “Mag-ulupod kami nga nagalipaylipay​—⁠nagakadto kami sa baybay, nagahampang sing bola sa parke, nagaorganisar sing piknik sa kabukiran. Kon kaisa, may yara kami ‘adlaw sang pagpayunir’ sa ministeryo; dayon nagaselebrar kami paagi sa isa ka espesyal nga pagkaon, kag nagahatagay pa gani kami sing mga regalo.”

¹⁸ Ang iban pa nga mga panugda nga mahimo binagbinagon sang mga ginikanan amo ang pagkadto sang pamilya sa zoo, sa halampangan nga mga parke, sa mga museo, kag sa iban pa nga makawiwili nga mga duog. Ang pagpanglakaton sa kagulangan, pagtan-aw sing kapispisan, kag ang pagpanghardin mga hilikuton nga mahimo maambitan sang tanan. Sarang man mapalig-on sang mga ginikanan ang ila mga anak nga magtuon sa pagtokar sing isa ka instrumento sa musika ukon maghimo sing isa ka praktikal nga hob­by ukon lingawlingawan nga buluhaton. Sa pagkamatuod, ang balanse nga mga ginikanan magapangita sing tion sa paghampang upod sa ila mga anak. Kon ang mga pamilya magkaupod nga nagahampang, mahimo gid nga sila magapabilin nga magkaupod!

19. Ano nga huyog sa karon ang makahalit sa isa ka pamilya?

¹⁹ Ang huyog karon sang mga pamatan-on amo ang magpain gikan sa ila pamilya kag himuon ang luyag nila kon tuhoy sa paglingawlingaw. Bisan pa wala sing malain nga ang isa ka pamatan-on may buhat nga lingawlingawan ukon paborito nga dibersion, indi maalamon nga tugutan ina nga mga interes nga magtuga sing permanente nga pagpain gikan sa pamilya. Sa baylo, luyag naton iaplikar ang prinsipio nga ginsambit ni Pablo: “[Padayon] nga tamda, indi ang inyo kaugalingon lamang nga mga butang, kundi ang mga butang man sang iban.”​—⁠Filipos 2:⁠4.

20. Paano ang mga asambleya kag mga kombension mangin makalilipay nga mga tion?

²⁰ Daw ano ka makalilipay para sa aton tanan nga makita ang mga pamilya nga nagatuluparay sa mga kombension kag mga asambleya! Sa sinang paagi ang dalagku na nga kabataan masami nga makabulig sa mga magagmay pa. Ina nga kahimusan nagapugong man sang huyog sang pila ka mga tin-edyer nga maggrupogrupo sa mga pulungkuan sa likod kag wala nagapamati sing maayo sa programa sang kombension. Bisan gani ang paglakbay pakadto-pakari sa mga asambleya mahimo mangin makalilipay kon pamangkuton ang pamilya kon ano nga ruta ang pilion, kon ano nga mga duog ang hapitan sa dalanon, kag kon diin magdayon. Handurawa kon daw ano gid ka makakulunyag nga tion yadto sang adlaw ni Jesus para sa mga pamilya nga maglakbay nga mag-ulupod pa Jerusalem!​—⁠Lucas 2:​41, 42.

Ang mga Pagpakamaayo sang Pag-ulupod

21. (a) Paano naton matinguhaan ang kadalag-an sa pag-asawahay? (b) Ano ang apat ka maayong panugda para sa isa ka nagadugay nga pag-asawahay?

²¹ Ang madinalag-on nga mga pag-asawahay kag ang nahiusa nga mga pamilya wala gid matigayon sing mahapos, kag wala ini nagaabot sing aksidente. Nasapwan sang iban nga daw mas mahapos ang mag-untat sa pagpanikasog, utdon ang pag-asawahay paagi sa diborsio, kag dayon magtinguha sa pag-umpisa liwat. Apang, masami nga amo man gihapon nga mga problema ang nagautwas sa ikaduha ukon ikatlo nga pag-asawahay. Ang mas maayo nga sabat amo ang Cristiano nga sabat: Tinguhai nga magmadinalag-on paagi sa pag-aplikar sang mga prinsipio sang Biblia tuhoy sa gugma kag pagtahod. Ang nahiusa nga mga pamilya nasandig sa espiritu sang paghatagay, sang pagkadimakagod. Ang isa ka manuglaygay sa pag-asawahay naghatag sing isa ka simple nga pormula agod magdugay ang mga pag-asawahay. Sia nagsulat: “Ang apat ka importante gid nga elemento nga masapwan sa halos tanan sang maayong pag-asawahay amo ang kahanda sa pagpamati, ang ikasarang sa pagpangayo sing pasaylo, ang ikasarang sa paghatag sing dalayon nga pagsakdag sa emosyon, kag ang handum sa pagtandog sing mahigugmaon.” Ina nga mga kinaiya makabulig gid sa paghimo sang pag-asawahay nga magdugay bangod napasad man ini sa maayong mga prinsipio sang Biblia.​—⁠1 Corinto 13:​1-8; Efeso 5:33; Santiago 1:⁠19.

22. Ano ang pila ka benepisyo sang isa ka nahiusa nga pamilya?

²² Kon sundon naton ang laygay sang Biblia, makatigayon kita sing mabakod nga sadsaran para sa isa ka nahiusa nga pamilya, kag ang nahiusa nga mga pamilya amo ang sadsaran sang isa ka nahiusa kag mabakod sa espirituwal nga kongregasyon. Sa amo, makabaton kita sing bugana nga mga pagpakamaayo gikan kay Jehova samtang may paghiusa nga nagahatag kita sing dugang pa nga pagdayaw sa iya.

[Footnote]

Madumduman Mo Bala?

◻ Ngaa mapuslanon para sa mga pamilya nga mag-ulupod sa paghimo sing mga butang?

◻ Ngaa kinahanglanon ang regular nga pagtuon sa Biblia sang pamilya?

◻ Ngaa maayo para sa mga ginikanan nga mag-alagad sa latagon upod sa ila mga anak?

◻ Ngaa makabulig nga hambalan ang mga problema sa sulod sang pamilya?

◻ Ngaa ang Cristianong mga pamilya indi dapat mangin serioso kag wala sing kalipay?

[Piktyur sa pahina 17]

Ang inyo bala pamilya nagadululungan sa pagkaon sing dimagkubos makaisa man lang sa kada adlaw?

[Piktyur sa pahina 18]

Ang pagpamasyar sang pamilya dapat mangin makalilingaw kag makalilipay