Mga Pamangkot Gikan sa mga Bumalasa
Nagakaigo bala para sa isa ka Cristiano nga makigsosyo sa isa nga ditumuluo, bangod sang ginasiling sa aton sang Biblia: “Dili kamo magpagota sing ditimbang upod sa mga ditumuluo”?
Makita naton ina nga laygay sa 2 Corinto 6:14-16: “Dili kamo magpagota sing ditimbang upod sa mga ditumuluo. Kay ano bala ang pag-updanay sang pagkamatarong kag kalautan? Ukon ano bala ang paghiambit sang kapawa sa kadudulman? Dugang pa, ano bala ang pag-ugyon ni Cristo kay Belial? Ukon ano ang kalabtanan sang matutom nga tawo sa isa nga ditumuluo? Kag ano bala ang pagsinanto sang templo sang Dios sa mga diosdios?”
Wala sing rason sa pagpati nga ginhatag ni apostol Pablo ining laygay sa tuyo nga magtukod sing espesipiko nga mga pagdumili, subong sang batok sa pagpakigsosyo sang isa ka Cristiano sa isa nga ditumuluo. Apang, ang iya laygay pat-od nga may kahilabtanan sa sina, subong man sa iban pa nga mga bahin sang kabuhi.
Ginsulat ni Pablo yadto nga laygay sa iya Cristianong kauturan sa dumaan nga Corinto. Bangod nagapuyo sila sa isa ka siudad nga malaut gid, dapat sila sa adlaw-adlaw makig-away batok sa moral kag espirituwal nga mga katalagman. Kon indi sila mahalungon, ang pagkanadayag sa dimaayo nga mga impluwensia amat-amat nga makapaluya sang ila pamat-od nga mangin isa ka tuhay nga katawhan, “isa ka pinili nga kaliwatan, isa ka harianon nga pagkasaserdote, isa ka balaan nga pungsod, katawhan nga isa ka pinasahi nga pagkabutang.”—1 Pedro 2:9.
Antes ginsulat ang mabasa sa 2 Corinto 6:14-16, ginhusay ni Pablo ang isa ka mabug-at nga problema sa tunga sang iya taga-Corinto nga kauturan. Gintugutan nila nga magluntad sa tunga nila ang isa ka kaso sang daku nga imoralidad, gani ginsugo sila ni Pablo nga paguwaon, ukon sikwayon, ang dimahinulsulon nga makasasala. (1 Corinto 5:1) Ginpakita sang sala sadto nga tawo nga ang malain nga pagpakig-upod ukon wala ginabantayan nga pagkawili sa moral nga kahimtangan sang kalibutan makaapektar sa mga Cristiano.
Dapat likawan sang taga-Corinto nga mga Cristiano ang pagpakig-upod sa ginpaguwa nga tawo, apang nagkahulugan bala yadto nga dapat sila magpain sing bug-os gikan sa mga ditumuluo? Dapat bala nila likawan ang tanan nga pagpakig-angot sa mga di-Cristiano, kag mangin isa ka sahi sang monastiko nga sekta, kaangay sang mga Judiyo nga nagabukot sa Qumran malapit sa Patay nga Dagat? Tuguti si Pablo sa pagsabat: “Nagsulat ako sa inyo sa akon sulat nga mag-untat kamo sa pagpakig-upod sa mga makihilawason, indi buot silingon sing bug-os gikan sa mga makihilawason sining kalibutan . . . Kay kon amo sina, kinahanglan nga magguwa kamo sa kalibutan.”—1 Corinto 5:9, 10.
Maathag ang ginapahangop sadtong mga pulong. Nahibaluan ni Pablo nga ang mga Cristiano yari gihapon sa sining planeta, nagapuyo kag nagapakig-angot halos sa adlaw-adlaw sa mga ditimuluo nga may manubo nga moral kag may tuhay nga mga talaksan. Sanglit indi yadto malikawan, dapat mangin alisto ang mga Cristiano sa mga katalagman sadto nga mga pagpakig-angot.
Binagbinagon naton liwat karon ang ikaduha nga sulat ni Pablo sa mga taga-Corinto. Ginpakita niya nga ang hinaplas nga mga Cristiano kalipikado subong mga ministro sang Dios, mga embahador nga salili kay Cristo. Ginsingganan niya sila nga magbantay nga indi gid mangin kasandaran nga mahimo magapalain sa ila ministeryo. (2 Corinto 4:1–6:3) Direkta nga ginlaygayan ni Pablo ang iya taga-Corinto nga kauturan, nga kaangay sang espirituwal nga mga anak para sa iya, nga padakuon ang ila gugma. (2 Corinto 6:13) Pagkatapos naglaygay sia: “Dili kamo magpagota sing ditimbang upod sa mga ditumuluo.” Naggamit sia sing paagisod nga mga pagpatuhay agod padakuon ina nga punto.
Ginapakita sang konteksto nga wala ginapuntariya ni Pablo ang pila ka espesipiko nga bahin sang kabuhi, subong sang negosyo ukon pagpamugon, kag nagatukod sing isa ka pormal nga talaksan nga dapat ipatuman sa sina nga bahin. Sa baylo, naghatag sia sing isa ka masangkad, maayo, kag makabulig nga laygay sa kauturan nga iya gid ginapalangga.
Naaplikar bala ini nga laygay, halimbawa, sa kaso sang isa ka Cristiano nga luyag magminyo? Sa pagkamatuod. Sa iya una nga sulat, ginlaygayan sang apostol ang mga taga-Corinto nga luyag magminyo nga himuon ini “lamang sa Ginuo.” (1 Corinto 7:39) Ginpadaku niya ang kaalam sadtong mga pulong paagi sa iya ginsulat sang ulihi, subong nasambit sa 2 Corinto 6:14-18. Kon ang isa ka Cristiano nagaplano sa pagpakasal sa isa nga indi alagad ni Jehova kag indi sumulunod ni Cristo, pagabinagbinagon niya nga maangot sa isa nga ditumuluo. (Ipaanggid ang Levitico 19:19; Deuteronomio 22:10.) Sing maathag, ini nga pagkatuhay mahimo nga tunaan sing mga problema, lakip ang espirituwal nga mga problema. Halimbawa, mahimo nga sa karon ukon sa palaabuton padayunon sang ditumuluo ang pagsimba sa isa ka butig nga dios. Si Pablo nangatarungan: “Ano bala ang pag-ugyon ni Cristo kay Belial?”
Apang, ano ang masiling sa isa pa ka bahin sang kabuhi—ang pagpakigsosyo sa isa nga ditumuluo? Sa pila ka kaso mahimo batyagon sang isa ka Cristiano nga agod may maganar sia kag maatipan ang iya pamilya dapat sia makigsosyo sa isa nga indi masigka-Cristiano. (1 Timoteo 5:8) Binagbinaga ang mga halimbawa lamang:
Mahimo luyag sang isa ka Cristiano nga magsugod sing negosyo nga nagabaligya sing isa ka sahi sang baligya, apang ang lamang nga paagi amo ang batunon ang pagpakigsosyo sa isa ka tawo nga may pangilala sa ginakinahanglan nga mga produkto ukon may kapital. Ang isa ka Cristiano luyag magtanom (ukon magsagod sing isa ka sahi sang sapat); apang wala sia sing duta nga magamit, gani agod mahimo ini dapat sia magbuylog sa isa nga handa sa pagpaarkila sang iya duta kag magtunga sila sa ganansia. Ayhan ang isa pa ka Cristiano indi makasulod sa pagtubero nga negosyo bangod pila lamang ka lisensia ang ginahatag sang gobierno, kag naubos na tanan; ang lamang nga paagi amo nga magbuylog sia sa isa ka ditumuluo nga paryente nga lisensiado.—Marcos 12:17.
Mga ilustrasyon lamang ini. Wala kami nagatinguha nga sambiton tanan ang mga posibilidad, ukon aprobahan kag pamatukan ang isa ka butang. Apang ginatandaan ini nga mga halimbawa, indi mo bala makita kon ngaa ang laygay sa 2 Corinto 6:14-18 indi dapat sikwayon?
Ang isa ka Cristiano nga nakigsosyo sa isa nga ditumuluo, paryente man ukon indi, mahimo nga makasumalang sing wala ginapaabot nga mga problema kag mga pagsulay. Ayhan ang kasosyo magahinakop nga agod makaganansia sing daku dapat buhinan ang ginareport nga kinitaan ukon indi pag-ilista sa libro ang mga mamumugon, bisan pa batok ini sa kasuguan sang gobierno. Ayhan handa sia nga bayaran ang mga manugdul-ong sing patago bangod sa mga baligya nga wala malista sa opisyal nga invoice. Dapat bala makigbahin ang isa ka Cristiano sa sina ukon kaanggid nga pagkadibunayag? Kag ano ang himuon sang Cristiano kon mag-abot ang tion nga sila nga duha dapat magpirma sa mga papeles para sa buhis ukon sang iban nga legal nga dokumento nahanungod sa kon paano sila naganegosyo?—Exodo 23:1; Roma 13:1, 7.
Ukon ang ditumuluo nga kasosyo mahimo luyag magpundo sing mga butang nga may kaangtanan sa pagano nga mga selebrasyon, magpadala sing nagapanamyaw nga mga kard sa ngalan sang kompanya, kag dekorasyunan ang negosyo para sa relihioso nga mga selebrasyon. Si Pablo namangkot: “Ano bala ang pagsinanto sang templo sang Dios sa mga diosdios? Kay kita amo ang templo sang Dios nga buhi.” Daw ano ka nagakaigo ang komento: “ ‘ “Busa guwa kamo sa tunga nila, kag magpain sang inyo kaugalingon,” siling ni Jehova, “kag mag-untat sa pagtandog sang dimatinlo nga butang” ’; ‘ “kag batunon ko kamo” ’ ”! (2 Corinto 6:16, 17) Sa pag-aplikar sinang maalamon nga laygay, madamo nga Cristiano ang nagpili sing mga sahi sang sekular nga trabaho nga magapadayag sa ila sa pinakadiutay nga mga problema nga mahimo magtuhaw.—Hebreo 13:5, 6, 18.
Wala ginasugo ang kongregasyon nga bantayan ukon usisaon ang tanan nga ginahimo sang mga Cristiano sa ila sekular nga trabaho, kon bala subong mga empleyado ukon subong mga tag-iya sang mga negosyo. Sa pagkamatuod, kon mahibaluan nga ang isa ka Cristiano may bahin sa paghimo sing sayop, subong sang pagsakdag sa butig nga pagsimba ukon pila ka porma sang pagbinutig ukon pagpangawat, ang kongregasyon dapat maghimo sing mga tikang sa pagsakdag sa mga talaksan ni Jehova.
Apang, ang yabi nga punto amo nga ang inspirado nga laygay ni Pablo nga, “Dili kamo magpagota sing ditimbang upod sa mga ditumuluo,” makabulig sa mga Cristiano nga malikawan ang mga problema kag ang bisan anong hudisyal nga aksion. Ang maalam nga mga Cristiano magapamati sa sina nga laygay kag indi magsulod sa mga kahimtangan diin sila dugang pa nga ipiton sa pagkompromiso sang mga prinsipio sang Biblia. Kon ginabatyag sang isa nga dapat sia makigsosyo sa isa nga ditumuluo, indi dapat magpadasudaso ang iban sa paghukom ukon sa pagmulay sa iya, bangod sang pagkarealisar nga sia ang manabat sa iya desisyon. Si Pablo wala magtukod sing isa ka pormal kag dapat ipatuman nga talaksan batok sa pagpakigsosyo sa isa nga ditumuluo. Sa gihapon, ang iya laygay indi dapat sikwayon. Gin-inspirar sang Dios ina nga laygay kag ginparekord ini sa Biblia para sa aton kaayuhan. Maalamon kita kon pamatian naton ini.