Mas Maayo nga mga Tion sa Palaabuton
“UNO-sero-uno kami,” siling sang isa ka babayi.
“Mas mabudlay ang akon kahimtangan,” sabat sang iya amiga. “Sero-sero-uno ako.”
Sa iban nga mga bahin sang Katundan nga Aprika, indi na kinahanglan ipaathag ina nga sahi sang pagsabtanay. Sa baylo sang pagkaon sing tatlo ka beses sa kada adlaw (uno-uno-uno), ang isa ka tawo nga uno-sero-uno makasarang sa pagkaon sing duha lamang ka beses kada adlaw—isa sa aga kag isa sa gab-i. Ang isa ka lamharon nga tawo nga sero-sero-uno nagapaathag sang iya kahimtangan: “Makaisa lang sa kada adlaw nga nagakaon ako. Ginapuno ko sing tubig ang akon repridyeretor. Nagakaon ako sing gari [balinghoy] kon gab-i antes magtulog. Amo sini ang ginahimo ko sa akon kahimtangan.”
Amo sina ang kahimtangan sang nagadamo nga kadamuon sang mga tawo karon. Nagasaka ang mga presyo, kag naganubo ang balor sang kuwarta.
Gintagna ang mga Kakulang sa Kalan-on
Sa paagisod nga mga palanan-awon nga ginhatag kay apostol Juan, gintagna sang Dios ang mabudlay nga mga kahimtangan nga ginaatubang sang madamo karon. Lakip sa sini mangin amo ang kakulang sa kalan-on. Si Juan nagaasoy: “Nakita ko, kag, yari karon! isa ka kabayo nga maitom; kag ang nagasakay sa sini may timbangan sa iya kamot.” (Bugna 6:5) Ining makahaladlok nga kabayo kag manugkabayo nagalaragway sa tiggulutom—ang kalan-on magaiwat gid nga kinahanglan timbangon ang pagrasyon sini.
Si apostol Juan masunod nga nagsiling: “Kag nabatian ko ang tingog . . . nga nagasiling: ‘Isa ka sukob sang trigo para sa isa ka denario, kag tatlo ka sukob sang sebada para sa isa ka denario.’ ” Sang adlaw ni Juan, ang isa ka sukob nga trigo amo ang isa ka adlaw nga rasyon para sa isa ka soldado, kag ang isa ka denario amo ang suweldo sa isa ka adlaw nga pagtrabaho. Sa amo, ang badbad ni Richard Weymouth nagabadbad sining bersikulo: “Isa ka bug-os adlaw nga suweldo para sa isa ka bilog nga tinapay, isa ka bug-os adlaw nga suweldo para sa tatlo ka sebada nga tinapay.”—Bugna 6:6.
Pila ang isa ka adlaw nga suweldo karon? Ang report nga State of World Population, 1994 nagasiling: “Mga 1.1 bilyon ka tawo, halos 30 por siento sang populasyon sang nagauswag nga kalibutan, ang nagakabuhi sa mga $1 kada adlaw.” Sa amo, para sa mga imol sang kalibutan, ang isa ka adlaw nga suweldo literal nga makabakal sing isa ka bilog nga tinapay, sa dimagkubos.
Ini, sa pagkamatuod, indi makapakibot sa mga imol gid. “Tinapay!” tuaw sang isa ka tawo. “Sin-o ang makasarang sa pagbakal sing tinapay? Ang tinapay karon nga mga adlaw isa ka espesyal nga kalan-on!”
Sing makahalam-ot, indi kulang ang kalan-on. Suno sa mga tiliman-an sang Nasyones Unidas, sang nagligad nga napulo ka tuig, ang produkto nga kalan-on sang kalibutan nag-uswag sing 24 porsiento, nga labaw sa pagdugang sang populasyon sang kalibutan. Apang, indi tanan nakahimulos sa sining pag-uswag sa kalan-on. Sa Aprika, halimbawa, ang produkto nga kalan-on nagnubo sing 5 porsiento, samtang ang populasyon nagdugang sing 34 porsiento. Gani walay sapayan sang kabilugan nga kabuganaan sa kalan-on sa bug-os nga globo, ang kakulang sa kalan-on nagapadayon sa madamong pungsod.
Ang kakulang sa kalan-on nagakahulugan sing mas mataas nga mga presyo. Ang kakulang sing trabaho, manubo nga suweldo, kag ang nagataas nga implasyon kapin pa nga nagapabudlay sang pagpangita sing kuwarta agod ibakal sang sarang mabakal. Ang Human Development Report 1994 nagsiling: “Ang mga tawo nagakagutman indi bangod wala sing kalan-on—kundi bangod indi sila makasarang sini.”
Nagadugang pa ang pagkawalay paglaum, kapaslawan, kag pagkadesperado. “Ginabatyag sang mga tawo nga ang karon malain, apang ang buwas mas malain pa gid,” siling ni Glory, nga nagapuyo sa Katundan nga Aprika. Ang isa pa ka babayi nagsiling: “Ginabatyag sang mga tawo nga nagahilapit sila sa isa ka kalaglagan. Ginabatyag nila nga maabot ang adlaw nga wala sing bisan ano nga mabilin sa tiendahan.”
Gin-atipan ni Jehova ang Iya mga Alagad sang Una
Nahibaluan sang mga alagad sang Dios nga ginapadyaan ni Jehova ang iya mga matutom paagi sa paghatag sang ila mga kinahanglanon kag paagi sa paghatag sa ila sing kusog sa paglandas sang mabudlay nga mga kahimtangan. Sa katunayan, ina nga pagsalig sa ikasarang sang Dios sa pag-aman isa ka kinahanglanon nga bahin sang ila pagtuo. Si apostol Pablo nagsulat: “Sia nga nagapalapit sa Dios dapat magtuo nga amo sia kag nga sia ang manugpadya sa mga hanuot nga nagapangita sa iya.”—Hebreo 11:6.
Gin-atipan ni Jehova ang iya matutom nga mga alagad sa tanan nga tion. Sa tion sang tatlo ka tuig kag tunga nga tigpalamangag, gin-amanan ni Jehova si manalagna Elias sing pagkaon. Sang primero, ginsugo sang Dios ang mga uwak nga magdala sing tinapay kag karne kay Elias. (1 Hari 17:2-6) Sang ulihi, sa milagruso nga paagi ginsakdag ni Jehova ang harina kag lana nga suplay sang isa ka balo nga babayi nga nag-aman sing pagkaon para kay Elias. (1 Hari 17:8-16) Sa tion sang amo gihapon nga tiggulutom, walay sapayan sang mabaskog nga relihioso nga paghingabot sa ila sang malaut nga si Reyna Jezebel, ginpat-od ni Jehova nga ang iya mga manalagna gin-amanan sing tinapay kag tubig.—1 Hari 18:13.
Sang ulihi, sang ginlikupan sang hari sang Babilonia ang apostata nga Jerusalem, ang katawhan ‘nagkaon sing tinapay sa timbang kag may kahadlok.’ (Ezequiel 4:16) Naglain gid ang kahimtangan nga ginkaon sang iban nga mga babayi ang unod sang ila kaugalingon nga mga anak. (Panalabiton 2:20) Apang, bisan pa sang mabilanggo si manalagna Jeremias bangod sang iya pagbantala, ginpat-od ni Jehova nga may “isa ka bilog nga tinapay adlaw-adlaw [para kay Jeremias] gikan sa dalan sang mga manugtinapay, tubtob nga ang tanan nga tinapay sang siudad naurot.”—Jeremias 37:21.
Nalipatan bala ni Jehova si Jeremias sang maurot ang suplay nga tinapay? Mahimo gid nga wala, kay sang mapukan ang siudad sa mga Babilonianhon, ginhatagan si Jeremias sing “balon kag dulot kag ginpalakat.”—Jeremias 40:5, 6; tan-awa man ang Salmo 37:25.
Ginasakdag sang Dios ang Iya mga Alagad Karon
Subong nga ginsakdag ni Jehova ang iya mga alagad sa nagligad nga mga kaliwatan, amo man ang ginahimo niya sa karon, ginaatipan sila sa materyal kag sa espirituwal. Binagbinaga, halimbawa, ang eksperiensia ni Lamitunde, nga nagapuyo sa Katundan nga Aprika. Sia nagaasoy: “May yara ako anay daku gawa nga manukan. Isa ka adlaw, nag-abot ang naarmasan nga mga kawatan kag ginkawat ang kalabanan nga manok, ang reserba nga generator, kag ang amon kuwarta. Wala madugay pagkatapos sadto, gin-aratay ang pila ka manok nga nabilin. Sa amo, napierdi ang akon poltri nga negosyo. Wala ako makakita sing trabaho sa sulod sang duha ka tuig. Mabudlay gid ang kahimtangan, apang ginsakdag kami ni Jehova.
“Ang butang nga nakabulig sa akon sa paglandas sang mabudlay nga mga tion amo ang akon pagkilala nga ginatugutan ni Jehova ang mga butang nga mahanabo sa amon agod paputlion kami. Ginpadayon namon sang akon asawa ang amon rutina sa pagtuon sa Biblia subong pamilya, kag nakabulig gid ini sa amon. Ang pangamuyo isa man ka daku nga tuburan sang kusog. Kon kaisa wala ako sing gana mangamuyo, apang sa tapos ako makapangamuyo, nagaayo ang akon pamatyag.
“Sa tion sadtong mabudlay nga panahon, natun-an ko ang balor sang pagpamalandong sa mga Kasulatan. Pirme ko anay ginahunahuna ang Salmo 23, nga nagahambal tuhoy kay Jehova subong aton Manugbantay. Ang isa pa ka kasulatan nga nagpalig-on sa akon amo ang Filipos 4:6, 7, nga nagapatuhoy sa ‘paghidait sang Dios nga nagalabaw sa tanan nga panghunahuna.’ Ang isa pa ka dinalan nga nagpabakod sa akon amo ang 1 Pedro 5:6, 7, nga nagasiling: ‘Busa, magpaubos kamo sang inyo kaugalingon sa idalom sang gamhanan nga kamot sang Dios, agod nga bayawon niya kamo sa nagakaigo nga tion; samtang ginatugyan ninyo sa iya ang tanan ninyo nga kabalaka, kay nagaulikid sia sa inyo.’ Ini tanan nga bersikulo nakabulig sa akon sa tion sadtong mabudlay nga mga tion. Kon nagapamalandong ikaw, ginaislan mo ang mga butang sa imo panghunahuna nga nagatuga sing kapung-aw.
“May trabaho na ako liwat karon, apang sa matuodtuod lang, mabudlay gihapon ang amon kahimtangan. Subong sang gintagna sang Biblia sa 2 Timoteo 3:1-5, nagakabuhi kita sa ‘katapusan nga mga adlaw,’ nga ginatandaan sang ‘makahalanguyos nga mga tion nga mabudlay pakigbagayan.’ Indi naton mabag-o ang ginasiling sang kasulatan. Gani wala ko ginapaabot nga maghapos pa ang pagkabuhi. Apang, ginabatyag ko nga ginabuligan ako sang espiritu ni Jehova sa paglandas.”
Walay sapayan sang makahalanguyos nga mga tion nga aton ginakabuhian, ang mga nagasalig kay Jehova kag sa iya Hari-Anak, si Cristo Jesus, indi mapaslawan. (Roma 10:11) Si Jesus mismo nagapasalig sa aton: “Bangod sini nagasiling ako sa inyo: Untati na ninyo ang pagkabalaka nahanungod sa inyo kalag kon ano ang inyo kaunon ukon kon ano ang inyo imnon, ukon nahanungod sa inyo lawas kon ano ang inyo ipanapot. Indi bala mas importante ang kalag sangsa kalan-on kag ang lawas sangsa panapton? Tan-awa ninyo sing maayo ang mga pispis sa langit, kay wala sila nagasab-ug ukon nagaani ukon nagatipon sa mga tambubo; apang ginapakaon sila sang inyo langitnon nga Amay. Indi bala mas importante kamo sangsa ila? Sin-o sa inyo nga tungod sa pagkabalaka makadugang sing isa ka maniko sa kalawigon sang iya kabuhi? Subong man, nahanungod sa panapton, ngaa nagakabalaka kamo?”—Mateo 6:25-28.
Mga pamangkot ini nga nagausisa gid sang tagipusuon sa sining makahalanguyos nga panahon. Apang nagpadayon si Jesus paagi sa sining makapasalig nga mga pulong: “Magkuha kamo sing leksion gikan sa mga lirio sa latagon, kon paano sila nagatubo; wala sila nagapangabudlay, ukon nagapamurong; apang nagasiling ako sa inyo nga bisan si Solomon sa bug-os niya nga himaya wala mapanapti subong sang isa sini sa ila. Karon, kon ginapapanaptan sang Dios sing subong ang hilamon sa latagon, nga karon yara kag buwas idap-ong sa dapog, indi bala magpapanapot sia sing labi pa sa inyo, kamo nga diutay sing pagtuo? Gani dili gid magkabalaka kag magsiling, ‘Ano ang aton kaunon?’ ukon, ‘Ano ang aton imnon?’ ukon, ‘Ano ang aton ipanapot?’ Kay ini tanan amo ang mga butang nga maukod nga ginapangita sang mga pungsod. Kay nahibaluan sang inyo langitnon nga Amay nga kinahanglanon ninyo ining tanan nga butang. Padayon, nian, nga pangitaon anay ang ginharian kag ang iya pagkamatarong, kag ang tanan sining iban pa nga butang idugang sa inyo.”—Mateo 6:28-33.
Mas Maayo nga mga Tion sa Palaabuton
Maathag ang palatandaan nga sa madamo nga bahin sang kalibutan, ang nagakalusod nga pangabuhi kag mga kahimtangan sa katilingban padayon nga magalain. Apang, nahibaluan sang katawhan sang Dios nga ining mga kahimtangan umalagi lamang. Ang mahimayaon nga paggahom ni Hari Solomon naglandong sang matarong nga paggahom sang isa ka Hari nga mas daku sangsa kay Solomon nga magagahom sa ibabaw sang bug-os nga duta. (Mateo 12:42) Ina nga Hari amo si Cristo Jesus, ang “Hari sang mga hari kag Ginuo sang mga ginuo.”—Bugna 19:16.
Ang Salmo 72, nga una natuman kay Hari Solomon, nagalaragway sa mahimayaon nga paggahom ni Jesucristo. Binagbinaga ang pila sang dalayawon nga mga butang nga ginatagna sini tuhoy sa palaabuton sang duta sa idalom ni Cristo subong Hari.
Malinong nga mga Kahimtangan sa Bug-os nga Kalibutan: “Sa iya mga adlaw magalambo ang matarong, kag ang bugana nga paghidait tubtob nga wala na ang bulan. Kag ang iya mga sakop mangin kutob sa dagat pa dagat kag kutob sa Suba tubtob sa kaukbungan sang duta.”—Salmo 72:7, 8.
Kabalaka sa mga Kubos: “Luwason niya ang imol nga nagapangayo sing bulig, subong man ang nasit-an kag ang bisan sin-o nga wala sing manugtabang. Magakaawa sia sa imol kag sa nawad-an, kag luwason niya ang mga kalag sang mga imol. Tubson niya ang ila kalag gikan sa pagpigos kag kasingki, kag ang ila dugo mangin bilidhon sa iya itululok.”—Salmo 72:12-14.
Bugana nga Kalan-on: “Mangin bugana ang uyas sa duta; sa putukputukan sang kabukiran magahapayhapay ini.”—Salmo 72:16.
Ang Himaya ni Jehova Magatugob sa Duta: “Pakamaayuhon si Jehova nga Dios, ang Dios sang Israel, nga amo lamang ang nagahimo sing makatilingala nga mga butang. Kag pakamaayuhon sing dayon ang iya mahimayaon nga ngalan, kag kabay nga ang iya himaya magatugob sa bug-os nga duta.”—Salmo 72:18, 19.
Gani may yara gid mas maayo nga mga tion sa palaabuton.