Nahiusa sa Pag-alagad sa Dios sa Maayo kag sa Mabudlay nga mga Tion
Panugiron nanday Michel kag Babette Muller
“MAY malain ako nga balita sa inyo,” siling sang doktor. “Kalipati na lang ang inyo misyonero nga kabuhi sa Aprika.” Ginatulok ang akon asawa, si Babette, nagsiling sia, “May kanser ka sa suso.”
Naurungan kami. Madamong butang ang nagsulod sa amon hunahuna. Abi namon ining pagkadto sa doktor amo lamang ang katapusan nga pagpakonsulta. Nakabakal na kami sing tiket pabalik sa Benin, Nakatundan nga Aprika. Naglaum kami nga makabalik didto sa sulod sang isa ka semana. Sa 23 ka tuig namon nga pag-asawahay, naagihan namon ang maayo kag mabudlay nga mga tion. Naligban kag may kahadlok, ginhanda namon karon ang amon kaugalingon sa pagpakig-way batok sa kanser.
Sugdan naton sa umpisa. Si Michel natawo sang Septiembre 1947, si Babette sang Agosto 1945. Nagdaku kami sa Pransia kag nagpakasal sang 1967. Nag-istar kami sa Paris. Isa ka aga sang temprano nga bahin sang 1968, naulihi si Babette sa pagsulod sa trabaho. Isa ka babayi ang nagpalapit sa puertahan kag gintanyagan sia sang isa ka relihioso nga brosyur; ginbaton niya ini. Nian nagsiling ang babayi: “Puede bala ako makabalik upod sa akon bana agod masugilanon kamo sang imo bana?”
Ginahunahuna ni Babette ang iya trabaho. Luyag niya nga maghalin na ang babayi, gani nagsiling sia, “Sige, Sige.”
Si Michel nanugiron: “Wala ako sing interes sa relihion, apang nakuha sang brosyur ang akon atension, kag ginbasa ko ini. Pila ka adlaw sang ulihi, ang babayi, si Joceline Lemoine, nagbalik upod sa iya bana, si Claude. Batid gid sia sa paggamit sing Biblia. Nasabat niya ang tanan nakon nga pamangkot. Nagdayaw gid ako.
“Si Babette isa ka matutom nga Katoliko apang wala sia sing Biblia, nga kinaandan lamang para sa mga Katoliko. Nalangkag gid sia nga makita kag mabasa ang Pulong sang Dios. Gikan sa amon pagtuon natun-an namon nga madamong relihiosong panudlo nga gintudlo sa amon ang sayop. Ginsugid namon sa amon mga paryente kag mga abyan ang amon natun-an. Sang Enero 1969 nangin bawtismado kami nga mga Saksi ni Jehova. Siam sang amon mga paryente kag mga abyan ang sunod nga ginbawtismuhan.”
Pag-alagad Diin Kinahanglanon ang mga Manugbantala
Wala madugay tapos kami mabawtismuhan, naghunahuna kami: ‘Wala kami sing kabataan. Ngaa indi kami magsulod sa bug-os tion nga ministeryo?’ Gani sang 1970 naghalin kami sa amon mga trabaho, nagpalista subong mga regular payunir, kag nagsaylo sa gamay nga banwa sang Magny-Lormes, malapit sa Nevers, sa sentro sang Pransia.
Mabudlay yadto nga asaynment. Mabudlay mangita sing mga tawo nga luyag magtuon sa Biblia. Wala kami sing masudlan nga trabaho, gani namigado kami. Kon kaisa patatas lamang ang amon ginakaon. Sa tion sang tigtulugnaw ang temperatura naganubo gid sing ubos sa zero Fahrenheit. Gintawag namon ang tion nga ginhinguyang namon didto subong tion sang pito ka maniwang nga baka.—Genesis 41:3.
Apang ginsakdag kami ni Jehova. Sang isa ka adlaw nga halos wala na kami sing makaon, gindul-ong sang kartero ang isa ka daku nga kahon sang keso halin sa utod nga babayi ni Babette. Sang isa pa ka adlaw sang amon pagpauli pagkatapos sang pagbantala naabtan namon ang pila namon ka abyan nga nagbiyahe sing 500 kilometros sa pagduaw sa amon. Sang mahibaluan nila ang mabudlay nga kahimtangan, ginpuno sining mga kauturan ang ila duha ka salakyan sang mga pagkaon para sa amon.
Isa ka tuig kag tunga sang ulihi, gintangdo kami sang Sosiedad subong mga espesyal payunir. Sang masunod nga apat ka tuig, nag-alagad kami sa Nevers, dayon sa Troyes, kag sang ulihi sa Montigny-lès-Metz. Sang 1976, gintangdo si Michel sa pag-alagad subong manugtatap sa sirkito sa nabagatnan-nakatundan sang Pransia.
Duha ka tuig sang ulihi, sa isa ka eskuelahan para sa mga manugtatap sang sirkito, nakabaton kami sang sulat gikan sa Watch Tower Society nga nagaagda sa amon nga magmisyonero sa iban nga pungsod; ang sulat nagasiling nga mahimo namon mapilian ang Chad kag Burkina Faso (Upper Volta sadto). Ginpili namon ang Chad. Wala madugay nakabaton kami sang isa pa ka sulat, nagatangdo sa amon sa pagpanghikot sa idalom sang sanga sang Tahiti. Ginpangabay namon ang Aprika, isa ka daku nga kontinente, apang nasapwan namon ang amon kaugalingon sa isa ka magamay nga isla!
Pag-alagad sa Nabagatnan nga Pasipiko
Ang Tahiti isa ka matahom nga tropiko nga isla sa Nabagatnan nga Pasipiko. Sang pag-abot namon, ginsug-alaw kami sang mga isa ka gatos nga kauturan sa airport. Gin-abiabi nila kami nga may mga kulintas nga bulak, kag bisan nga kapoy kami pagkatapos sang malawig nga pagbiyahe gikan sa Pransia, nangin malipayon gid kami.
Apat ka bulan pagkatapos sang pag-abot namon sa Tahiti, nagsakay kami sa isa ka gamay nga sakayan nga kargado sang kopra nga lubi. Lima ka adlaw sang ulihi nag-abot kami sa amon bag-o nga asaynment—ang isla sang Nuku Hiva sa Marquesas Islands. Mga 1,500 ka tawo ang nagapuyo sa isla, apang wala gid sing mga kauturan. Kami lamang.
Dinumaan pa gid ang mga kahimtangan sadto nga tion. Nagpuyo kami sa isa ka magamay nga balay nga human sa semento kag kawayan. Wala sing elektrisidad. Ang amon gripo sang tubig talagsa lang nagatubod, apang malubog ang tubig. Sa kalabanan, ginagamit namon ang tubig sang ulan nga ginsupot sa isa ka tangke. Wala pa sing sementado nga mga dalan, mga banas-banas lamang.
Agod makadtuan ang malayo nga mga bahin sang isla, kinahanglan namon mag-arkila sang mga kabayo. Ang montura himo sa kahoy—indi gid komportable, ilabi na para kay Babette, nga wala pa gid makasakay sa kabayo. Nagadala kami sang binangon agod tapson ang natumba nga kawayan nga nagabalabag sa alagyan. Isa gid yadto ka daku nga pagbag-o gikan sa kabuhi sa Pransia.
Nagahiwat kami sing mga miting sa Domingo, bisan duha lamang kami ang nagatambong. Sang primero wala namon ginahiwat ang iban pa nga mga miting sanglit duha lamang kami. Sa baylo ginabasa namon sing dungan ang materyal para sa miting.
Pagligad sang pila ka bulan, namat-od kami nga indi maayo nga padayunon namon ang amo nga paagi. Nanugiron si Michel: “Ginsilingan ko si Babette, ‘Dapat kita magpamiste sing nagakaigo. Magpungko ka dira, kag mapungko ako diri. Magasugod ako sa pangamuyo, kag dayon hiwaton naton ang Teokratikong Eskuelahan sa Pagministro kag ang Miting sa Serbisyo. Ako ang mamangkot, kag ikaw ang magasabat, bisan nga ikaw lamang isa ang tawo sa kuarto.’ Maayo kay ginhimo namon ini bangod mahapos ang magluya sa espiritual kon wala sing kongregasyon.”
Nadugayan kag nadala namon ang mga tawo sa amon Cristianong mga miting. Kamihanon lamang sa sulod sang una nga walo ka bulan. Sang ulihi, ginbuylugan kami sang isa, duha, ukon kon kaisa sang tatlo pa. Isa ka tuig, duha lamang kami ang nagsugod sa tuigan nga pagsaulog sang Panihapon sang Ginuo. Napulo ka minuto sang ulihi, may nag-abot nga pila ka tawo, gani, nagdulog ako kag liwat nga nagpamulongpulong.
Sa karon, may yara 42 ka manugbantala kag 3 ka kongregasyon sa Marquesas Islands. Walay sapayan nga ang pinakadaku nga bahin sang hilikuton ginhimo sang mga nagsunod sa amon, ang pila ka tawo nga napakig-angutan namon anay didto mga bawtismado na karon.
Hamili ang Amon mga Kauturan
Natun-an namon ang pagkamainantuson sa Nuku Hiva. Kinahanglan namon hulaton ang tanan magluwas sa pinakapangunang mga kinahanglanon. Halimbawa, kon luyag mo sang isa ka libro, dapat ka magsulat para sa sini, nian maghulat sing duha ukon tatlo ka bulan antes ini mag-abot.
Ang isa pa ka leksion nga natun-an namon amo nga ang amon mga kauturan hamili. Sang magduaw kami sa Tahiti kag nagtambong sa miting kag nabatian ang pag-amba sang mga kauturan, nakahibi kami. Matuod nga ang iban sang mga kauturan mabudlay pakigbagayan, apang kon nagaisahanon ikaw, marealisar mo kon daw ano kaayo nga makaupod ang mga kauturan. Sang 1980 namat-od ang Sosiedad nga magbalik kami sa Tahiti kag mag-alagad sa sirkito nga hilikuton. Didto kami napalig-on sing daku bangod sang mainit nga pag-abiabi sang mga kauturan kag sang ila gugma sa pagbantala nga hilikuton. Naghinguyang kami sing tatlo ka tuig sa sirkito nga hilikuton sa Tahiti.
Padulong sa Lainlain nga mga Isla
Masunod gintangdo kami sa puluy-an sang mga misyonero sa Raïatéa, isa pa ka isla sang Pasipiko, kag nagpabilin kami didto sa halos duha ka tuig. Pagkatapos sa Raïatéa, gintangdo kami sa sirkito nga hilikuton sa grupo nga mga isla sang Tuamotu. Naduaw namon ang 25 sang 80 ka isla paagi sa sakayan. Ginbudlayan sa sini si Babette. Sa tagsa ka tion nga magbiyahe sia sakay sa sakayan, nagamasakit sia.
Si Babette nagasiling: “Terible gid yadto! Nagamasakit ako sa bug-os nga tion nga nagasakay kami sa sakayan. Kon yara kami sa dagat sa sulod sang lima ka adlaw, lima ka adlaw man ako nga nagamasakit. Wala sing bulong nga makapaayo sa akon. Apang, walay sapayan sang akon balatian, natahuman ako sa baybayon. Isa gid yadto ka matahom nga talan-awon. Ang mga dolphin nagapalumba sa sakayan. Masami sila nga nagatumbo sa tubig kon ipalakpak mo ang imo mga kamot!”
Pagkatapos sang lima ka tuig sa sirkito nga hilikuton, gintangdo kami liwat sa Tahiti sa duha ka tuig kag liwat nalipay sa pagbantala nga hilikuton. Ang amon kongregasyon nagdoble halin sa 35 tubtob sa 70 ka manugbantala sa sulod sang isa ka tuig kag tunga. Ang napulog duha sang amon gintun-an sa Biblia nabawtismuhan antes kami maghalin. Ang iban sa ila mga gulang na karon sa kongregasyon.
Kon tingubon nakahinguyang kami sing 12 ka tuig sa Nabagatnan nga Pasipiko. Nian nakabaton kami sing sulat gikan sa Sosiedad nga wala na sila nagakinahanglan sing mga misyonero sa mga isla bangod mabakod na ang mga kongregasyon. May yara 450 ka manugbantala sang pag-abot namon sa Tahiti kag kapin sa 1,000 sang paghalin namon.
Sa Katapusan sa Aprika!
Nagbalik kami sa Pransia, kag pagkatapos sang isa ka bulan kag tunga, ginhatagan kami sang Sosiedad sang bag-o nga asaynment—ang Benin, sa Nakatundan nga Aprika. Luyag namon magkadto sa Aprika sang 13 ka tuig na ang nagligad, gani nalipay gid kami.
Nag-abot kami sa Benin sang Nobiembre 3, 1990, kag nalakip sa unang mga misyonero nga nag-abot pagkatapos nga gindula ang 14 ka tuig nga pagdumili sang pagbantala sang Ginharian nga hilikuton. Makakulunyag gid yadto. Wala kami ginbudlayan sa pagpakigbagay bangod kaanggid ini sa mga isla sang Pasipiko. Ang mga tawo mainabyanon gid kag maabiabihon. Makadulog ka kag makasugilanon sa kay bisan sin-o sa dalanon.
Pila lamang ka semana pagkatapos sang pag-abot namon sa Benin, natalupangdan ni Babette ang isa ka bukol sa iya suso. Gani nagkadto kami sa gamay nga klinika malapit sa bag-o napatindog nga talatapan sang sanga. Gin-eksamin sia sang doktor kag nagsiling nga kinahanglan sia operahan sa gilayon. Sang masunod nga adlaw nagkadto kami sa isa pa ka klinika diin nakilala namon ang isa ka Europeanhon nga doktor, isa ka gynecologist gikan sa Pransia. Sia man nagsiling nga kinahanglan kami magkadto sa Pransia sa gilayon agod maoperahan si Babette. Duha ka adlaw sang ulihi nagsakay kami sa eroplano padulong sa Pransia.
Masinulub-on kami nga naghalin sa Benin. Bangod sang bag-o nga kahilwayan sa relihion sa pungsod, ang mga kauturan nalangkag sa bag-o nga mga misyonero, kag nalipay kami nga mangin didto. Gani ginsubuan kami bangod kinahanglan namon maghalin pagkatapos sang pila lamang ka semana sa pungsod.
Sang pag-abot namon sa Pransia, gin-eksamin sang manugbusbos si Babette kag ginpat-od niya nga nagakinahanglan sia sing operasyon. Gilayon nga naghulag ang mga doktor, ginhimo ang diutay nga operasyon, kag ginpaguwa si Babette sa ospital sang masunod nga adlaw. Abi namon tapos na ang tanan.
Walo ka adlaw sang ulihi, nasugilanon namon ang manugbusbos. Amo sadto nga ginsugiran niya si Babette nga may kanser sia sa suso.
Ginadumdom kon ano ang iya nabatyagan sadto nga tion, si Babette nagasiling: “Sang primero, mas masinulub-on si Michel sangsa akon. Apang sang adlaw pagkatapos sang malain nga balita, wala na ako sing nabatyagan. Indi ako makahibi. Indi ako makayuhum. Abi ko anay mapatay na ako. Para sa akon, ang kanser katumbas sang kamatayon. Ang akon panimuot amo, Himuon namon kon ano ang kinahanglanon nga himuon.”
Ang Pagpakig-away sa Kanser
Biernes sang mabatian namon ang malain nga balita, kag gin-eskedyul si Babette para sa ikaduha nga operasyon sang Martes. Nagdayon kami sa magulang nga babayi ni Babette, apang sia man nagamasakit, gani indi kami puede makapadayon sa pagdayon sa iya gamay nga apartment.
Nagpalibog kami kon diin kami madayon. Nian nadumduman namon sanday Yves kag Brigitte Merda, ang mag-asawa nga ginadayunan namon anay. Nangin maabiabihon gid sa amon ining magtiayon. Gani gintawgan namon si Yves kag ginsugiran sia nga kinahanglan operahan si Babette kag wala kami sing madayunan. Ginsilingan man namon sia nga si Michel nagakinahanglan sing trabaho.
Ginhatagan ni Yves si Michel sang trabaho sa sulod sang iya balay. Ginbuligan kag ginpalig-on kami sang mga kauturan paagi sa madamong buhat sang kaluoy. Ginbuligan man nila kami sa pinansial. Ginbayaran sang Sosiedad ang gastos ni Babette sa ospital.
Daku ang operasyon. Kinahanglan kuhaon sang mga doktor ang lymph nodes kag ang suso. Gilayon nila nga ginsugdan ang chemotherapy. Pagkatapos sang isa ka semana, nagguwa na si Babette sa ospital, apang kinahanglan sia magbalik kada tatlo ka semana para sa padayon nga terapiya.
Sa sulod sang mga tion nga ginabulong si Babette, ang mga kauturan sa kongregasyon mabuligon gid. Ang isa ka utod nga babayi nga may kanser man anay sa suso nangin isa gid ka daku nga pagpalig-on. Ginsugiran niya si Babette kon ano ang dapat paabuton kag ginhatagan sia sing daku nga kalugpayan.
Walay sapayan, nahangawa kami sa amon palaabuton. Nahangpan ini, gindala kami ni Michel kag ni Jeanette Cellerier sa isa ka restawran agod magkaon.
Ginsugiran namon sila nga kinahanglan namon mag-untat sa misyonero nga pag-alagad kag indi na kami makabalik sa Aprika. Apang, nagsiling si Utod Cellerier: “Ano? Sin-o ang nagsiling nga mauntat kamo? Ang Nagadumala nga Hubon bala? Ang mga kauturan sa Pransia? Sin-o ang nagsiling sina?”
“Wala sing nagsiling sina,” sabat ko, “Ako ang nagasiling sini.”
“Indi, indi!” siling ni Utod Cellerier. “Mabalik kamo!”
Ang chemotherapy ginsundan sang radiation, nga natapos sang hingapusan sang Agosto 1991. Ang mga doktor nagsiling nga wala sing problema kon magbalik kami sa Aprika, lamang magabalik si Babette sa Pransia para sa regular nga pagpakonsulta.
Pabalik sa Benin
Sa amo ginsulatan namon ang ulong talatapan sa Brooklyn, nga nagalisensia sa pagbalik sa misyonero nga pag-alagad. Indi kami mapahamtang sang paghulat sang ila sabat. Ang mga inadlaw daw nangin tuman kahinay. Sang ulihi, indi na makahulat si Michel, gani ginteleponohan niya ang Brooklyn kag ginpamangkot kon nabaton nila ang amon sulat. Nagsiling sila nga ginbinagbinag nila ini—makabalik kami sa Benin! Daw ano ang amon pagpasalamat kay Jehova!
Naghimos ang pamilya Merda sang isa ka daku nga sinalusalo agod saulugon ang balita. Sang Nobiembre 1991 nagbalik kami sa Benin, kag ginsug-alaw kami sang mga kauturan sang isa ka daku nga sinalusalo!
Maayoayo na karon si Babette. Nagabalik kami sa Pransia sa tion kag tion para sa bug-os medikal nga pagpakonsulta, kag wala sing nakit-an ang mga doktor nga agi sang kanser. Nalipay kami nga nakabalik sa amon misyonero nga asaynment. Nabatyagan namon nga kinahanglanon kami sa Benin, kag ginpakamaayo ni Jehova ang amon hilikuton. Kutob sang amon pagbalik 14 ka tawo ang amon nabuligan nga mabawtismuhan. Lima sa ila ang mga regular payunir na, kag ang isa gintangdo subong ministeryal nga alagad. Nakita man namon ang pagtubo sang amon gamay nga kongregasyon kag gintunga ini sa duha ka kongregasyon.
Sa sulod sang mga tinuig, nag-alagad kami kay Jehova subong magtiayon kag nakatigayon sing madamong pagpakamaayo kag nakilala ang madamong makadalayaw nga mga tawo. Apang ginhanas man kami kag ginpalig-on ni Jehova sa pagbatas sa mga kabudlayan sing madinalag-on. Kaangay ni Job, indi namon pirme mahangpan kon ngaa nagakatabo ang mga butang, apang nahibaluan namon nga si Jehova yara pirme sa pagbulig sa amon. Subong ini sang ginasiling sang Pulong sang Dios: “Yari karon! Ang kamot ni Jehova indi malip-ot nga indi ini makaluwas, kag ang iya idulungog indi bungol, nga indi ini makabati.”—Isaias 59:1.
[Retrato sa pahina 23]
Sanday Michel kag Babette Muller nga nagasuksok sang nitibo nga bayo sa Benin
[Retrato sa pahina 25]
Misyonero nga hilikuton sa tunga sang mga Polynesian sa tropiko nga Tahiti