Aquila kag Priscila—Isa ka Huwaran nga Mag-asawa
“IPALAB-OT ninyo ang akon panamyaw kanday Prisca kag Aquila nga akon mga masigkamanugpangabudlay kay Cristo Jesus, nga tungod sa akon kalag ginpakatalagman nila ang ila kaugalingon nga mga liog, nga indi lamang ako ang nagapasalamat sa ila kundi man ang tanan nga kongregasyon sang mga pungsod.”—Roma 16:3, 4.
Ining pinamulong ni apostol Pablo sa Cristianong kongregasyon sa Roma nagapakita sang iya dakung pagtahod kag mainit nga paghangad sa sining mag-asawa. Ginpat-od niya nga wala niya sila ginakalimtan kon nagasulat sa ila kongregasyon. Apang sin-o ining duha ka “masigkamanugpangabudlay” ni Pablo, kag ngaa mahal gid sila niya kag sang mga kongregasyon?—2 Timoteo 4:19.
Si Aquila isa ka Judiyo sang diaspora (ang naglapta nga mga Judiyo) kag tumandok sang Pontus, isa ka rehiyon sa naaminhan nga Asia Minor. Sila sang iya asawa nga si Priscila (Prisca) nagpuyo sa Roma. May dakudaku nga Judiyong komunidad sa sinang siudad sa dimagkubos kutob sang pagbihag ni Pompey sa Jerusalem sang 63 B.C.E., sang ang madamo nga bilanggo gindala sa Roma subong mga ulipon. Sa katunayan, ginapakita sang Romanong mga inskripsion ang pagluntad sang isa ka dosena ukon kapin pa ka sinagoga sa dumaan nga siudad. Madamong Judiyo halin sa Roma ang didto sa Jerusalem sang Pentecostes 33 C.E., sang nakabati sila sang maayong balita. Ayhan paagi sa ila nga ang Cristianong mensahe nakalab-ot primero sa kabisera sang Romanong Emperyo.—Binuhatan 2:10.
Apang, ang mga Judiyo ginpaguwa sa Roma sang tuig 49 ukon sang maaga nga bahin sang 50 C.E. sa sugo ni Emperador Claudio. Hanti, didto sa Griegong siudad sang Corinto nga nakilala ni apostol Pablo sanday Aquila kag Priscila. Sang nag-abot si Pablo sa Corinto, sanday Aquila kag Priscila malulo nga nagtanyag sa iya sing pagkamaabiabihon kag trabaho, kay pareho ang ila trabaho—ang paghimo sing tolda.—Binuhatan 18:2, 3.
Mga Manughimo sing Tolda
Indi ini mahapos nga trabaho. Ang paghimo sing mga tolda nagalakip sang pagtabas kag pagtabid sang mga retaso sang matig-a, mabahol nga materyal ukon panit. Suno sa istoryador nga si Fernando Bea, ini “isa ka trabaho nga nagakinahanglan sing kalantip kag paghalong” sa bahin sang mga manughimo sing tolda nga nagapangabudlay sa “mabahol, matig-a nga tela, nga ginagamit sa pagkampo samtang nagalakbay, nagaaman sing pasilungan gikan sa adlaw kag ulan, ukon sa pagputos sang mga pagkabutang sa kargamento sang barko.”
Nagapautwas ini sing pamangkot. Indi bala nagsiling si Pablo nga ‘gintudluan sia sa tiilan ni Gamaliel,’ sa amo naghanda sa iya sa pagtigayon sing isa ka dungganon nga karera sa masunod nga mga tuig? (Binuhatan 22:3) Bisan nga matuod ini, ginkabig sang mga Judiyo sadtong nahaunang siglo nga kadungganan nga tudluan ang isa ka bata sing trabaho bisan nga magabaton sia sing mas mataas nga edukasyon. Gani mahimo nga naangkon nanday Aquila kag Pablo ang ila kalantip sa paghimo sing tolda sang mga bata pa sila. Ina nga eksperiensia nangin mapuslanon gid sang ulihi. Apang subong mga Cristiano, wala nila ginkabig ining sekular nga palamugnan subong ang ila pangunang tulumuron. Ginpaathag ni Pablo nga ang hilikuton nga ginhimo niya sa Corinto kaupod nanday Aquila kag Priscila isa lamang ka paagi agod masuportahan ang iya pangunang hilikuton, ang pagbantala sang maayong balita nga wala ‘nagapabug-at sing magastos kay bisan sin-o.’—2 Tesalonica 3:8; 1 Corinto 9:18; 2 Corinto 11:7.
Sing maathag, nalipay sanday Aquila kag Priscila sa paghimo sang tanan nila nga masarangan agod mapahulas ang misyonero nga pag-alagad ni Pablo. Ayhan masunson gin-untatan sang tatlo ka mag-abyan ang ila trabaho agod makapanaksi sing dipormal sa mga kliyente ukon sa mga nagalabay! Kag walay sapayan nga ang ila hilikuton nga paghimo sing mga tolda kubos lamang kag makakalapoy, nalipay sila sa paghimo sini, nagapangabudlay pa gani sa “gab-i kag adlaw” agod mapasanyog ang mga interes sang Dios—subong nga madamong modernong-adlaw nga Cristiano ang nagasakdag sang ila kaugalingon paagi sa part-time ukon pulupanag-on nga trabaho agod madedikar ang kalabanan sang nabilin nga tion sa pagbulig sa mga tawo nga makabati sang maayong balita.—1 Tesalonica 2:9; Mateo 24:14; 1 Timoteo 6:6.
Mga Huwaran sang Pagkamaabiabihon
Mahimo nga gingamit ni Pablo ang balay ni Aquila subong sentro sang iya misyonero nga mga hilikuton sa sulod sang 18 ka bulan nga pagtener niya sa Corinto. (Binuhatan 18:3, 11) Mahimo, nian, nga nalipay man sanday Aquila kag Priscila nga mangin bisita sanday Silas (Silvano) kag Timoteo sa ila pag-abot halin sa Macedonia. (Binuhatan 18:5) Ang duha ka sulat ni Pablo sa mga taga-Tesalonica, nga nangin bahin sang ulihi sang kanon sang Biblia, mahimo nga ginsulat sang ang apostol nagadayon kanday Aquila kag Priscila.
Mahapos hunahunaon nga sining tion ang puluy-an nanday Priscila kag Aquila nangin sentro gid sang teokratikong hilikuton. Ayhan masunson ini ginasayuhan sang madamong mahal nga abyan—si Estefanas kag ang iya pamilya, ang nahaunang mga Cristiano sa probinsia sang Acaya, nga ginbawtismuhan mismo ni Pablo; si Tito Justo, nga nagtugot kay Pablo nga gamiton ang iya balay sa paghatag sing mga diskurso; kag si Crispo, ang nagadumala nga opisyal sang sinagoga, nga nagbaton sang kamatuoran kaupod sang bug-os niya nga panimalay. (Binuhatan 18:7, 8; 1 Corinto 1:16) Nian yara sanday Fortunato kag Acayo; si Gayo, nga sa iya puluy-an mahimo ginhiwat ang mga miting sang kongregasyon; si Erasto, ang tulugyanan sang siudad; si Tercio, ang sekretaryo nga sa iya gindikta ni Pablo ang iya sulat sa mga taga-Roma; kag si Febe, ang matutom nga utod nga babayi sang kaiping nga kongregasyon sang Cencreas, nga ayhan nagdala sang sulat halin sa Corinto pakadto sa Roma.—Roma 16:1, 22, 23; 1 Corinto 16:17.
Ang modernong-adlaw nga mga alagad ni Jehova nga may kahigayunan sa pagpakita sing pagkamaabiabihon sa isa ka nagalakbay nga ministro nakahibalo kon daw ano ka makapalig-on kag halandumon ini. Ang makapabakod nga mga eksperiensia nga ginasugid sa sining mga okasyon mangin tunay nga tuburan sang espirituwal nga kapagsik para sa tanan. (Roma 1:11, 12) Kag, kaangay nanday Aquila kag Priscila, ang mga nagabukas sang ila puluy-an para sa mga miting, ayhan sa isa ka Pagtinuon sa Libro sang Kongregasyon, may kalipay kag kaayawan nga makaamot sa sining paagi sa pag-uswag sang matuod nga pagsimba.
Suod gid ang ila pagpakig-abyan kay Pablo sa bagay nga nag-upod sanday Aquila kag Priscila sa iya sang naglakat sia halin sa Corinto sang tigpamulak sang 52 C.E., nag-upod sa iya tubtob sa Efeso. (Binuhatan 18:18-21) Nagpabilin sila sa sadto nga siudad kag nagpasad sing sadsaran para sa masunod nga pagduaw sang apostol. Diri sini nga ‘gin-upod’ sining nahiyasan nga mga manunudlo sang maayong balita ang matanlas nga si Apolo kag nalipay sa pagbulig sa iya nga mahangpan “ang dalanon sang Dios sing husto pa.” (Binuhatan 18:24-26) Sang nagduaw liwat si Pablo sa Efeso sa iya ikatlo nga misyonero nga paglakbay, sang mga tigtulugnaw sang 52/53 C.E., ang latagon nga ginpalambo sining mapisan nga mag-asawa luto na para anihon. Sa halos tatlo ka tuig, nagbantala kag nagpanudlo didto si Pablo nahanungod sa “Dalan,” samtang ang kongregasyon sang Efeso naghiwat sing mga miting sa puluy-an ni Aquila.—Binuhatan 19:1-20, 26; 20:31; 1 Corinto 16:8, 19.
Sang ulihi, sang nagbalik sila sa Roma, ining duha ka abyan ni Pablo nagpadayon sa “paglakat sa dalanon sang pagkamaabiabihon,” naggamit sang ila puluy-an para sa Cristianong mga miting.—Roma 12:13; 16:3-5.
‘Ginpakatalagman Nila ang Ila mga Liog’ Para kay Pablo
Ayhan si Pablo nagdayon kaupod nanday Aquila kag Priscila sang didto sia sa Efeso. Nagadayon bala sia sa ila sadtong panahon sang kagubot sa mga manugsalsal sang pilak? Suno sa rekord sang Binuhatan 19:23-31, sang ang sampaton nga mga manugsalsal nga naghimo sing mga sulusimbahan nagribok batok sa pagbantala sang maayong balita, ginpunggan sang mga kauturan si Pablo nga ipakatalagman ang iya kaugalingon paagi sa pagpatunga sa kadam-an. Ginhaumhaum sang pila ka komentarista sang Biblia nga mahimo nga sa sining makatalagam gid nga kahimtangan nga si Pablo nagbatyag sing ‘walay kapat-uran bisan sa iya kaugalingon nga kabuhi’ kag nga sanday Aquila kag Priscila nagpasilabot sa pila ka paagi, ‘nagpakatalagman sang ila mga liog’ para sa iya.—2 Corinto 1:8; Roma 16:3, 4.
Sang “nagpuas ang kinagahod,” si Pablo maalamon nga nagtaliwan sa siudad. (Binuhatan 20:1) Walay duhaduha nga nag-atubang man sanday Aquila kag Priscila sing pagpamatok kag pagyubit. Nagpahanusbo bala ini sa ila? Sa kabaliskaran, sanday Aquila kag Priscila maisugon nga nagpadayon sa ila Cristianong mga panikasog.
Mahirop nga Mag-asawa
Sang natapos ang paggahom ni Claudio, sanday Aquila kag Priscila nagbalik sa Roma. (Roma 16:3-15) Apang, sang katapusan nga ginhinambitan sila sa Biblia, nakita naton nga nagbalik sila liwat sa Efeso. (2 Timoteo 4:19) Sa liwat, kaangay sang tanan iban pa nga mga pagpatuhoy sa Kasulatan, ining mag-asawa ginhinambitan sing magkaupod. Daw ano kahirop kag suod nga pag-asawahay! Indi mahimo nga mahunahuna ni Pablo yadtong mahal nga utod, nga si Aquila, nga indi man niya madumduman ang matutom nga kooperasyon sang iya asawa. Kag daw ano kaayo nga halimbawa para sa Cristianong mga mag-asawa karon, kay ang mainunungon nga pagtabang sang isa ka debotado nga tiayon nagatugot sa isa ka tawo nga makahimo sing madamo sa “hilikuton sang Ginuo” kag, kon kaisa, sing kapin pa sa posible nga mahimo subong diminyo.—1 Corinto 15:58.
Sanday Aquila kag Priscila nag-alagad sa madamong lainlain nga kongregasyon. Kaangay nila, madamong makugi nga modernong-adlaw nga Cristiano ang naggamit sang ila kaugalingon agod magsaylo kon diin daku pa ang kinahanglanon. Naagom man nila ang kalipay kag kaayawan sa pagtan-aw sang mga interes sang Ginharian nga nagatubo kag sa pagpalambo sing mainit kag hamili nga Cristianong mga pag-abyanay.
Paagi sa ila maayo nga halimbawa sang Cristianong gugma, natigayon nanday Aquila kag Priscila ang pag-apresyar ni Pablo kag sang iban. Apang sing labi pa ka importante, nakatukod sila sing maayo nga reputasyon kay Jehova mismo. Ang Kasulatan nagapasalig sa aton: “Kay ang Dios indi dimatarong nga malimot sang inyo binuhatan kag sang gugma nga ginpakita ninyo tungod sa iya ngalan, nga nag-alagad kamo sa mga balaan kag padayon nga nagaalagad.”—Hebreo 6:10.
Mahimo nga wala kita sing kahigayunan nga magamit ang aton kaugalingon kaanggid sang ginhimo nanday Aquila kag Priscila, apang mailog naton ang ila maayo nga halimbawa. Maayawan kita sing daku samtang ginahugod naton ang aton kusog kag kabuhi sa sagrado nga pag-alagad, nga wala gid nagakalimot sa “paghimo sing maayo kag sa pagpaambit sang mga butang sa iban, kay sa amo nga mga halad nahamuot gid ang Dios.”—Hebreo 13:15, 16.