“Bioethics” Kag Wala Dugo Nga Pagbusbos

SINING ulihi nga tinuig may yara dimatupungan nga pag-uswag sa patag sang medisina. Apang, walay sapayan nga nagalubad sang mga problema sa medisina, ang pila ka pag-uswag nagtuga sing mga problema sa etika.

Ang mga doktor dapat magbinagbinag sang mga problema subong sang: Ang masupog nga medikal nga pagbulong dapat bala kon kaisa talikdan agod mapatay ang pasyente nga may dignidad? Dapat bala sikwayon sang doktor ang desisyon sang pasyente kon ginabanta niya nga para ini sa kaayuhan sang pasyente? Paano mahatag sing alangay ang pag-atipan sa panglawas kon ang mahal nga pagbulong indi masarangan sang tanan?

Ining masibod nga mga hulusayon gin-athag sa patag sang pagtuon sa medisina nga ginatawag bioethics. Tuyo sini nga sanga sang pagtuon nga buligan ang mga doktor kag mga sientipiko nga makapanghikot tuhoy sa etiko nga mga implikasyon sang biolohiko nga panalawsaw kag mga pag-uswag sa medisina. Sanglit ang madamo sang labing mabudlay nga mga desisyon nagautwas sa mga ospital, madamong ospital ang nagtukod sing mga bioethical committee. Sa masami ang mga katapo sang komite​—⁠lakip na ang mga doktor kag mga abogado​—⁠nagatambong sa mga seminar tuhoy sa bioethics, diin ginausisa ang mga problema sa etika sang medisina.

Ang pila ka pamangkot nga masunson ginpautwas sa subong sina nga mga seminar amo: Tubtob diin dapat tahuron sang mga doktor ang mga pagtuluuhan sang mga Saksi ni Jehova nga, bangod sang relihiosong mga rason, nagadumili sa pagpatayon sing dugo? Dapat bala tayunan sing dugo sang doktor ang isa ka pasyente supak sa luyag sang pasyente kon ina daw “maalamon” sa medisina? Husto bala nga himuon ini nga wala sing hinalung-ong ang pasyente, subong bala nga ‘ang wala mahibaluan sang pasyente indi makahalit sa iya’?

Agod malubad sing nagakaigo ining mga hulusayon, ang mga doktor dapat nga may yara walay pinasulabi nga paghangop sa mga pagtamod sang mga Saksi. Sa bahin nila, ang mga Saksi ni Jehova nalangkag sa pagpaathag sang ila panindugan sa mga doktor, nakahangop nga malikawan ang komprontasyon kon may paghangpanay.

Pagbayluhanay sing mga Pagtamod

Luyag ni Propesor Diego Gracia, isa ka prominente nga Espanyol nga awtoridad sa bioethics, nga ang iya klase maghimo sing amo sini nga paghambalanay. “Nagakaigo gid nga kamo [mga Saksi ni Jehova] mahatagan sing kahigayunan nga mapabutyag ang inyo mga kabalaka . . . bangod sang inyo mga problema may kaangtanan sa pagtayon sing dugo,” siling sang propesor.

Busa, sang Hunyo 5, 1996, ang tatlo ka tiglawas sang mga Saksi ni Jehova gin-agda sa Complutense University sa Madrid, Espanya, agod magpaathag sang ila pagtamod. Mga 40 ka doktor kag iban pa nga mga propesyonal ang nagtambong.

Pagkatapos makahatag sing malip-ot nga presentasyon ang mga Saksi, ang sesyon ginbuksan para sa mga pamangkot. Ang tanan nga nagtambong nag-ugyon nga may kinamatarong ang hamtong nga pasyente nga indi pagbatunon ang isa ka partikular nga pagbulong sa medisina. Nagpati man ang klase nga ang pasyente indi gid dapat pagtayunan kon wala sia sini makahibalo. Apang nabalaka sila sa pila ka bahin sang panindugan sang mga Saksi.

Ang isa ka pamangkot amo ang tuhoy sa kuwarta. Kon kaisa ang wala dugo nga pagbusbos nagakinahanglan sing pinasahi nga kasangkapan, subong sang laser nga pagbusbos, subong man sing malahalon nga mga bulong, subong sang erythropoietin, nga ginagamit agod padamuon ang pula nga selula sang dugo. Ang isa ka doktor namangkot kon paagi sa indi pagbaton sing indi mahal nga pililian (homologous nga dugo), ang mga Saksi mahimo nagapaabot nga hatagan sila sing pinasahi nga mga pribilehiyo sang pangpubliko nga serbisyo sa panglawas.

Bisan pa nakahibalo nga ang kuwarta amo gid man ang isa ka butang nga dapat binagbinagon sang mga doktor, ginpatuhuyan sang isa ka tiglawas sang mga Saksi ang nabalhag nga mga pagtuon nga nagausisa sang natago nga mga bili sang homologous nga mga pagtayon sing dugo. Nagalakip ini sa bili sang pagbulong sa mga komplikasyon may kaangtanan sa pagtayon, subong man sa pagkawasi sang kinitaan bangod sina nga mga komplikasyon. Ginbalikwat niya ang isa ka tul-id nga pagtuon gikan sa Estados Unidos nga nagapakita nga ang promedyo nga yunit sang dugo, bisan pa nga nagabili primero sing $250 lamang, sa aktuwal nagahatag sing galastuhan nga kapin sa $1,300​—⁠kapin sa lima ka pilo sang orihinal nga kantidad. Gani, ginpakita niya, nga kon binagbinagon ang tanan nga butang, ang wala dugo nga pagbusbos mas barato. Dugang pa, ang kalabanan sang ginatawag nga dugang pa nga bili sang wala dugo nga pagbusbos amo ang kasangkapan nga ginagamit liwat.

Ang isa pa ka pamangkot nga ginahunahuna sang pila ka doktor amo ang may kaangtanan sa pag-ipit gikan sa kongregasyon. Ano ang matabo, pamangkot nila, kon ang Saksi nangalag-ag kag nagpatayon sing dugo? Sikwayon bala sia sang mga Saksi?

Ang sabat nagasandig sa aktuwal nga sitwasyon, kay ang paglapas sa kasuguan sang Dios isa gid ka serioso nga butang, butang nga dapat usisaon sang mga gulang sang kongregasyon. Luyag buligan sang mga Saksi ang bisan sin-o nga nakaeksperiensia sing makatalagam-sa-kabuhi nga pagbusbos kag nagpatayon. Pat-od gid nga masubuan ang Saksi kag mabalaka nahanungod sa iya kaangtanan sa Dios. Mahimo nga nagakinahanglan sia sing bulig kag paghangop. Sanglit ang sadsaran sang Cristianismo amo ang gugma, ang mga gulang maluyag, kaangay sa tanan nga hudisyal nga kaso, nga timbangan ang kalig-on sing kaluoy.​—⁠Mateo 9:​12, 13; Juan 7:⁠24.

“Indi ayhan nga usisaon ninyo liwat ang inyo etiko nga panindugan sa ulihi?” pamangkot sang isa ka propesor sa bioethics, nga nagaduaw halin sa Estados Unidos. “Ginhimo ina sang iban nga mga relihion sining ulihi nga tinuig.”

Ang panindugan sang mga Saksi nahanungod sa pagkabalaan sang dugo isa ka doktrinal nga pagtuluuhan sa baylo nga isa ka etiko nga pagtamod nga mahimo repasuhon sa pulupanag-on, sabat sa iya. Ang maathag nga sugo sa Biblia wala nagatugot sing pagkompromiso. (Binuhatan 15:​28, 29) Ang paglapas sa sining sugo sang Dios mangin dikalahamut-an sa Saksi kaangay sang pagtugot sa idolatriya ukon pakighilawas.

Ginapasalamatan gid sing daku sang mga Saksi ni Jehova ang kahanda sang mga doktor​—⁠kaangay sang mga nagtambong sa seminar sa bioethics sa Madrid​—⁠nga tahuron ang ila desisyon nga mangita sing tal-us nga pagbulong nga nahisuno sa ila pasad-sa-Biblia nga mga pagtuo. Sa walay duhaduha, ang bioethics may yara importante nga papel sa pagpauswag sang mga kaangtanan sa ulot sang doktor kag pasyente kag sa pagpasanyog sing daku pa nga pagtahod sa mga luyag sang pasyente.

Subong sang ginareport nga ginsiling sang isa ka kilala nga Espanyol nga manugbulong, dapat pirme dumdumon sang mga doktor nga sila “nagapangabudlay upod sa dihimpit nga mga instrumento kag masinaypunon nga mga paagi.” Busa kinahanglan nila ang “kombiksion nga ang gugma dapat pirme ipakita ilabi na kon kulang sing ihibalo.”