Natun-an Ko ang Kamatuoran sa Biblia sa Romania
PANUGIRON NI GOLDIE ROMOCEAN
Sang 1970, sa una nga tion sa sulod sang 50 ka tuig ginduaw ko ang akon mga paryente sa Romania. Ang mga tawo nagapuyo sa idalom sang mapiguson Komunista nga rehimen, kag pirme ako ginapaandaman nga maghalong sa akon ginahambal. Nian, samtang nagatindog ako sa atubangan sang talatapan sang gobierno sa amon tumandok nga minuro, ginsilingan ako sang opisyal nga maghalin sa pungsod sa gilayon. Antes ko ipaathag kon ngaa, tuguti ako nga isugid kon paano ko natun-an ang kamatuoran sa Biblia sa Romania.
NATAWO ako sang Marso 3, 1903, sa minuro sang Ortelec, sa naaminhan-nakatundan sang Romania malapit sa banwa sang Zalău. Matahom ang palibot nga amon ginapuy-an. Matinlo ang tubig kag hangin. Ginapatubas namon ang amon kaugalingon nga pagkaon kag wala kami ginakulang sa materyal. Sadtong bata pa ako, may paghidait sa bug-os nga pungsod.
Relihioso gid ang mga tawo. Sa katunayan, ang amon pamilya may tatlo ka lainlain nga relihion. Ang isa sang akon mga lola, isa ka Ortodokso nga Katoliko, ang isa Adbentista, kag mga Baptist ang akon mga ginikanan. Bangod wala ko maluyagan ang bisan isa sa ila mga relihion, nagsiling ang akon pamilya nga mangin isa ako ka ateista. ‘Kon may isa lamang ka Dios,’ pamensar ko ‘dapat may isa lamang ka relihion—indi tatlo sa isa ka pamilya.’
Natublag ako sang mga butang nga nakita ko sa relihion. Halimbawa, ang pari nagaduaw sa mga balay agod mangolekta sing amot para sa simbahan. Kon wala sing mahatag nga kuwarta ang mga tawo, ginakuha niya ang ila pinakamaayo de-lana nga mga habol. Sa Katolikong simbahan, ginatan-aw ko si lola nga nagaluhod nga nagapangamuyo sa larawan ni Maria. ‘Ngaa mangamuyo sa isa ka larawan?’ pamensar ko.
Mabudlay nga mga Tion
Nagkadto si Tatay sa Estados Unidos sang 1912 sa pag-obra agod mabayaran ang isa ka utang. Wala madugay sang ulihi nagsugod ang inaway, kag nagsoldado ang mga lalaki sa amon minuro.—mga babayi, kabataan, kag tigulang nga mga lalaki lamang ang nabilin. Temporaryo nga napaidalom sa paggahom sang Hungary ang amon minuro, apang nagbalik ang mga soldado sang Romania kag ginbawi ang minuro. Ginsilingan nila kami nga maghalin sa gilayon. Apang, bangod sang pagsinako kag pagsalasala sa pag-impaki sa mga pagkabutang kag pagtipon sa mga kabataan sa karo, nabilin ako. Ti, ako ang kamagulangan sa lima ka kabataan.
Nagkadto ako sa isa ka kaingod, isa ka tigulang nga lalaki nga wala maghalin, kag nagsiling sia: “Magpauli ka. Kandaduhi ang mga puwertahan, kag indi pagpasudla ang bisan sin-o.” Maabtik ako nga nagpati. Pagkatapos nga nakaon ko ang diutay nga sabaw sang manok kag repolyo nga nabilin bangod sang pagdalidali nga makahalin, nagluhod ako sa akon katre kag nangamuyo. Sang ulihi natulugan ako.
Aga na sang makabugtaw ako, kag nagsiling ako: “O, salamat, Dios ko! Buhi ako!” Ang mga dingding napuno sing mga igo sang bala, kay may tiniruhay sa bug-os nga gab-i. Sang mahibaluan ni Nanay nga nabilin ako sang pag-abot nila sa masunod nga minuro, ginpabalik niya ang pamatan-on nga lalaki nga si George Romocean, nga nakakita sa akon kag gindala niya ako sa akon pamilya. Sang ulihi nakabalik kami sa amon tumandok nga minuro kag liwat nga nag-istar didto.
Ang Akon Handum sa Kamatuoran sang Biblia
Luyag ni Nanay nga mabawtismuhan ako subong isa ka Baptist, apang wala ako magpasugot bangod wala ako nagapati nga sunugon sing dayon sang isa ka mahigugmaon nga Dios ang mga tawo sa impierno. Sa iya pagpaathag, si Nanay nagsiling: “Huo, kon malauton sila.” Apang nagsabat ako: “Kon malauton sila, laglaga sila, apang indi sila pagpaantusa. Indi ko gani mapaantos ang isa ka ido ukon kuring.”
Madumduman ko pa nga sang isa ka matahom nga adlaw sang tigpamulak, sang 14-anyos ako, ginsugo ako ni Nanay nga dalhon ang mga baka sa halalban. Samtang nagahigda ako sa hilamon sa higad sang suba, sa guwa sang isa ka kagulangan, nagtan-aw ako sa kahawaan kag nagsiling: “Dios ko, nahibaluan ko nga yara ikaw dira; apang wala ko maluyagi ang bisan ano sining mga relihion. Pat-od nga may isa ikaw ka nahamut-an nga relihion.”
Nagapati gid ako nga ginpamatian sang Dios ang akon pangamuyo bangod sadto mismo nga tig-ilinit sang 1917, duha ka Estudyante sang Biblia (subong amo anay ang pagtawag sa mga Saksi ni Jehova) ang nag-abot sa amon minuro. Mga colporteur sila, ukon bug-os tion nga mga ministro, kag nagkadto sila sa simbahan sang Baptist sang tion nga may ginahiwat nga serbisyo.
Ang Kamatuoran sang Biblia Naglapnag sa Romania
Pila ka tuig antes sadto, sang 1911, si Carol Szabo kag Josif Kiss, nga nangin mga Estudyante sang Biblia sa Estados Unidos, nagpauli sa Romania agod ibantala ang kamatuoran sang Biblia. Nag-istar sila sa Tîrgu-Mureş, kulangkulang 160 kilometros sa bagatnan-sidlangan sang amon minuro. Sa sulod sang pila ka tuig, ginatos ka tawo ang literal nga nagbaton sang mensahe sang Ginharian kag naghimo sang Cristianong ministeryo.—Mateo 24:14.
Ti, sang mag-abot ang duha ka pamatan-on nga estudyante sa Biblia sa simbahan sang Baptist sa amon Minuro nga Ortelec, si George Romocean, bisan 18 anyos lamang, amo ang nagadumala sang serbisyo, kag buot niya ipaathag ang kahulugan sang Roma 12:1. Sang ulihi, ang isa sang pamatan-on nga colporteur nagtindog kag nagsiling: “Mga kauturan, mga abyan, ano ang luyag isiling sa aton diri ni apostol Pablo?”
Sang mabatian ko ini, nakunyag gid ako! Naghunahuna ako, ‘Pat-od nga mapaathag sining mga lalaki ang Biblia.’ Apang ang kalabanan sang nagatambong nagsinggit: “Sayop nga mga manalagna! Kilala namon kamo!” Ginsundan ini sing daku nga ginahod. Apang ang amay ni George nagtindog kag nagsiling: “Maghipos kamo tanan! Ano nga sahi sang espiritu ini—hinubog bala ini? Kon ining mga lalaki may luyag nga isiling sa aton kag indi ninyo luyag mamati, agdahon ko sila sa akon puluy-an. Ang bisan sin-o nga luyag magkadto ginaabiabi.”
Sing malangkagon, nagdalagan ako pauli kag ginsugiran si Nanay sang natabo. Isa ako sa nagbaton sa pangagda sa puluy-an sang mga Romocean. Daw ano ang akon kalipay sadtong gab-i sang matun-an ko gikan sa Biblia nga wala sing kalayuhon nga impierno kag makita sa akon kaugalingon Romaniano nga Biblia ang ngalan sang Dios, nga Jehova! Naghimo ang mga colporteur sing kahimusan nga may magduaw nga isa ka Estudyante sa Biblia sa puluy-an sang mga Romocean kada Domingo agod tudluan kami. Sang masunod nga tig-ilinit, sa edad nga 15, ginbawtismuhan ako subong simbolo sang akon dedikasyon kay Jehova.
Sang ulihi, ginbaton sang bug-os nga pamilya Prodan kag sang pamilya Romocean ang kamatuoran sang Biblia kag gindedikar ang ila kabuhi kay Jehova. Madamo sang iban pa sa amon minuro ang naghimo man sini, lakip ang duha ka pamatan-on nga magtiayon nga ang ila balay amo anay ang simbahan sang Baptist. Sang ulihi ginhimo nila ini nga isa ka duog-tilipunan sang mga Estudyante sa Biblia agod magtuon. Ang Makasulatanhon nga kamatuoran madasig nga naglapnag sa kaiping nga mga minuro, kag sang 1920 may mga 1,800 ka manugbantala sang Ginharian sa Romania!
Padulong sa Estados Unidos
Luyag gid namon nga ipaambit ang amon natun-an sa akon amay, si Peter Prodan. Apang, sing indi mapatihan, antes kami makasulat sa iya, nakabaton kami sing isa ka sulat halin sa iya nga ginasugiran kami nga isa na sia ka bawtismado nga alagad ni Jehova. Nagtuon sia upod sa mga Estudyante sang Biblia sa Akron, Ohio, kag luyag niya nga mag-apas kami tanan sa iya sa Estados Unidos. Apang, namalibad si Nanay nga maghalin sa Romania. Gani, sang 1921, sang mapadalhan ako ni Tatay sing kuwarta, nag-apas ako sa iya sa Akron. Sanday George Romocean kag ang iya magulang nga lalaki nakasaylo na sa Estados Unidos isa ka tuig na ang nagligad.
Sang mag-abot ako sakay sa barko sa Isla sang Ellis, New York, indi mabadbad sa Ingles sang opisyal sa imigrasyon ang akon ngalan, nga Aurelia, gani nagsiling sia: “Ikaw si Goldie.” Nangin amo sina ang akon ngalan kutob sadto. Wala madugay sang ulihi, sang Mayo 1, 1921, nagpakasal kami ni George Romocean. Mga isa ka tuig sang ulihi, nagpauli si Tatay sa Romania kag sang 1925 gindala niya sa Akron ang akon manghod nga babayi nga si Mary. Nian nagbalik si Tatay sa Romania agod makaupod si Nanay kag ang bug-os nga pamilya.
Ang Amon Temprano nga Ministeryo sa Estados Unidos
Si George isa gid ka matutom, debotado nga alagad ni Jehova. Sang tungatunga sang 1922 kag 1932, nakatigayon kami sing apat ka matahom nga kabataan nga babayi—si Esther, Anne, Goldie Elizabeth, kag si Irene. Isa ka Romanianhon nga kongregasyon ang natukod sa Akron, kag sang primero ang mga miting ginhiwat sa amon puluy-an. Sang ulihi, kada anom ka bulan isa ka tiglawas gikan sa ulong-talatapan sang mga Estudyante sa Biblia sa Brooklyn, New York, ang nagaduaw sa amon kongregasyon kag nagadayon sa amon.
Sa madamo nga Domingo ginahinguyang namon ang bug-os nga adlaw sa pagbantala nga hilikuton. Ginaputos namon ang amon mga bag kag ang amon balon, ginapasakay ang mga kabataan sa amon Model T Ford nga awto, kag ginahinguyang ang adlaw sa pagbantala sa mga teritoryo sa uma. Nian sa gab-i, nagatambong kami sa Pagtinuon sang Lalantawan. Naluyagan sang amon kabataan ang pagbantala nga hilikuton. Sang 1931, nakatambong ako sa Columbus, Ohio, sang ginbaton sang mga Estudyante sa Biblia ang ila pinasahi nga ngalan nga mga Saksi ni Jehova.
Pagtadlong nga Akon Ginakinahanglan
Pila ka tuig sang ulihi, naakig ako kay Joseph F. Rutherford, presidente sadto sang Watch Tower Bible and Tract Society. Isa ka bag-o nga Saksi ang nagbatyag nga wala sia ginsapak ni Utod Rutherford, wala sia ginpamatian sing maayo. Naghunahuna ako nga sayop si Utod Rutherford. Ti, isa ka Domingo ginduaw kami ni Mary kag sang iya bana nga si Dan Pestrui. Pagkatapos makapanyapon nagsiling si Dan: “Mahanda na kita para sa miting.”
“Wala na kami nagatambong sa mga miting,” siling ko. “Akig kami kay Utod Rutherford.”
Ginkuom ni Dan ang iya kamot sa iya likod kag naglakat pakadto-pakari, kag nian nagsiling sia: “Kilala mo bala si Utod Rutherford sang ginbawtismuhan ka?”
“Ti wala eh,” sabat ko. “Nahibaluan mo nga sa Romania ako nabawtismuhan.”
“Ngaa nagpabawtismo ka?” pamangkot niya.
“Bangod natun-an ko nga si Jehova amo ang matuod nga Dios, kag luyag ko nga ihalad ang akon kabuhi agod alagaron sia,” sabat ko.
“Indi ina pagkalimti!” sabat niya. “Ano kon magbiya si Utod Rutherford sa kamatuoran, biyaan mo bala ini?”
“Indi, indi gid!” siling ko. Namarasmasan ako bangod sini, kag nagsiling ako: “Maghanda na kamo tanan para sa miting.” Kag wala na gid kami magdulog kutob sadto. Nagpasalamat gid ako kay Jehova bangod sa mahigugmaon nga pagtadlong sa akon sang akon bayaw nga lalaki!
Paglampuwas sang Tion sang Depression
Mabudlay ang pangabuhi sadtong tion sang Depression sang katuigan 1930. Isa ka adlaw masinulub-on gid nga nagpauli si George halin sa trabaho, kag ginsugiran ako nga ginpahalin sia sa trabaho sa pabrika sang goma. “Indi magkabalaka,” siling ko, “may manggaranon kita nga Amay sa langit, kag indi niya kita pagpabay-an.”
Sadto man nga adlaw nasugata ni George ang isa ka abyan nga may isa ka alat sang mga amamakol. Sang mahibaluan ni George kon diin ini nakuha sang iya abyan, nagpauli sia nga may isa ka sako nga amamakol. Nian gingasto niya ang amon katapusan nga tatlo ka dolyar agod ibakal sing tatlo ka alat agod sudlan sing mga amamakol. “Ngaa ginhimo mo ina,” pamangkot ko, “indi bala nga may magagmay kita nga kabataan nga nagakinahanglan sing gatas?”
“Indi magkabalaka,” sabat niya, “himua lang ang ginasiling ko.” Sang masunod nga pila ka semana, may diutay kami nga pabrika sa amon balay, nagatinlo kag nagapamutos sing mga amamakol. Ginbaligya namon ini sa kilala nga mga restawran kag nakaganansia kami sing 30 tubtob 40 ka dolyar sa isa ka adlaw, daku na ini nga kuwarta para sa amon. Ang mangunguma nga nagtugot sa amon nga makakuha sing mga amamakol sa iya halalban nagsiling nga 25 ka tuig na sia nga nagaistar diri kag wala pa gid sia makakita sing amo kadamo nga amamakol. Sang ulihi ginpabalik si George sa trabaho sang pabrika sang goma.
Paghupot sang Amon Pagtuo
Sang 1943 nagsaylo kami sa Los Angeles, California, kag apat ka tuig sang ulihi nagsaylo kami sa Elsinore. Nagbukas kami didto sing isa ka groserya, kag ang bug-os namon nga pamilya nagabulosbulos sa pagbantay sa sini. Sadto nga tion, ang Elsinore isa lamang ka diutay nga banwa nga halos may 2,000 ka pumuluyo, kag kinahanglan kami magbiyahe sing 30 kilometros padulong sa lain nga banwa agod makatambong sa amon Cristianong mga miting. Nalipay gid ako sang gintukod ang isa ka diutay nga kongregasyon sa Elsinore sang 1950! Sa karon may 13 ka kongregasyon sa sini nga duog.
Sang 1950 ang amon bata nga babayi nga si Goldie Elizabeth (nga nakilal-an sang kalabanan subong Beth) naggradwar sa Watchtower Bible School of Gilead sa South Lansing, New York, kag gintangdo sa Venezuela subong isa ka misyonera. Sang 1955 ang amon kinagot nga bata nga babayi nga si Irene, nalipay kay ang iya bana gin-agda nga mag-alagad subong nagalakbay nga ministro sa sirkito nga pag-alagad. Nian, sang 1961, sa tapos makatambong sa Kingdom Ministry School sa South Lansing, New York, ginpadala sila sa Thailand. Kon kaisa nahidlaw ako sa akon mga kabataan amo nga nagahibi ako, apang ginahunahuna ko, ‘Amo sina ang luyag ko nga himuon nila.’ Gani ginakuha ko ang akon bag kag nagaguwa agod magbantala. Pirme ako nagapauli nga malipayon.
Sang 1966 ang akon palangga nga bana nga si George, gin-atake sa tagipusuon. Si Beth nga nagpauli halin sa Venezuela bangod sang balatian, nagbulig sa pag-atipan sa iya. Napatay si George sang masunod nga tuig, kag naumpawan ako sang kamatuoran nga nagpabilin sia nga matutom kay Jehova kag nabaton ang iya langitnon nga paglaum. Sang ulihi nagkadto si Beth sa Espanya agod mag-alagad diin kinahanglanon sing kapin ang mga manugbantala sang Ginharian. Ang akon subang nga bata nga si Esther, nagmasakit sing kanser kag napatay sang 1977, kag sang 1984, napatay si Anne bangod sang leukemia. Nangin matutom sila nga mga alagad ni Jehova sa bug-os nila nga kabuhi.
Sang mapatay si Anne, sanday Beth kag Irene nagpauli gikan sa ila mga asayment sa iban nga pungsod. Nagbulig sila sa pag-atipan sa ila utod nga mga babayi, kag nagkasubo kami sing daku. Sang ulihi ginsilingan ko ang akon mga anak: “OK, tama na ina! Ginpaumpawan naton ang iban paagi sa hamili nga mga saad sang Biblia. Karon dapat naton paumpawan ang aton kaugalingon. Luyag dulaon ni Satanas ang aton kalipay sa pag-alagad kay Jehova, apang indi naton sia pagtugutan.”
Ang Amon Matutom nga Pamilya sa Romania
Kami sang akon manghod nga babayi nga si Mary naghimo sadtong indi malipatan nga pagbiyahe agod duawon ang amon pamilya sa Romania sang 1970. Napatay ang isa sang amon manghod nga babayi, apang naduaw namon ang amon manghod nga lalaki nga si John kag ang amon manghod nga babayi nga si Lodovica, nga nagaistar pa gihapon sa minuro sang Ortelec. Sang tion sang amon pagduaw, patay na sanday Nanay kag Tatay, nga nagpabilin nga matutom kay Jehova. Madamo ang nagsiling sa amon nga si Tatay nangin isa ka haligi sang kongregasyon. Bisan ang pila sang iya mga apo sa tuhod sa Romania mga Saksi man sa karon. Ginduaw man namon ang madamo nga paryente sa pamilya sang akon bana nga nagpabilin nga malig-on sa kamatuoran sa Biblia.
Sang 1970, ang Romania yara sa idalom sang mapintas nga Komunista nga rehimen ni Nicolae Ceauşescu, kag ang mga Saksi ni Jehova mapintas nga ginahingabot. Ang anak nga lalaki sang akon manghod nga si John, nga si Flore, kag ang iban ko pa nga mga paryente, naghinguyang sing madamo nga tinuig sa mga kampo konsentrasyon bangod sang ila Cristianong pagtuo, kag amo man ang pakaisa sang akon bana, nga si Gábor Romocean. Indi katingalahan nga sang ginsugo kami nga magdala sing sulat sa ulong-talatapan sang mga Saksi ni Jehova sa New York, ang amon mga kauturan sa Romania nagsiling nga indi sila mapahamtang tubtob mahibaluan nila nga nakaguwa kami nga luwas sa pungsod!
Sang mahibaluan namon nga naglampas na ang amon pasaporte, nagkadto kami sa talatapan sang panguluhan sa Ortelec. Biernes sang hapon sadto, kag isa lamang ka opisyal ang nagatrabaho. Sang mahibaluan kon sin-o ang amon ginduaw kag sang mahibaluan niya nga ang amon hinablos nga lalaki yara sa kampo konsentrasyon, nagsiling sia: “Mga ginang, maghalin kamo diri!”
“Apang wala sing nagabiyahe nga tren karon nga adlaw,” siling sang utod ko nga babayi.
“Indi ina importante,” siling niya sing hinali. “Magsakay kamo sa bus. Sa tren. Sa taksi. Maglakat. Maghalin lang kamo diri sa gilayon nga mahimo ninyo!”
Sang manughalin na kami, ginpabalik kami kag ginsugiran nga may manug-abot nga tren sang militar nga wala sa iskedyul sa alas 6:00 s.h. Daw ano nga pagpakamaayo ina! Sa kinaandan nga tren, ang amon mga papeles pagausisaon sing sulit-sulit, apang bangod mga militar ang nagasakay sa sini nga tren kag kami lamang nga duha ang sibilyan, wala sing isa nga nag-usisa sang amon mga pasaporte. Mahimo ginhunahuna nila nga mga lola kami sang pila ka opisyal.
Nakalab-ot kami sa Timisoara sang masunod nga aga, kag sa bulig sang isa ka abyan sang isa ka paryente, nakuha namon ang amon mga pasaporte. Sang masunod nga adlaw nakaguwa kami sa pungsod. Nakapauli kami upod ang makalilipay kag dimalipatan nga mga handumanan sang amon matutom nga Cristianong mga kauturan sa Romania.
Pila ka tuig pagkatapos sang amon pagduaw sa Romania, diutay lamang ang amon nabalitaan tuhoy sa pagbantala nga hilikuton sa likod sang Salsalon nga Kurtina. Apang, nagasalig kami nga ang amon Cristianong mga kauturan nga lalaki kag babayi magapabilin nga matutom sa aton Dios—ano man ang matabo. Kag amo gid ang ila ginhimo! Daw ano nga kalipay mahibaluan nga ang mga Saksi ni Jehova legal nga ginkilala subong isa ka relihiosong organisasyon sa Romania sang Abril 1990! Sang masunod nga tig-ilinit nalipay kami sa mga report tuhoy sa mga kombension nga ginhiwat sa Romania. Ti, kapin sa 34,000 ang nagtambong sa walo ka siudad, kag 2,260 ang ginbawtismuhan! Sa karon kapin sa 35,000 ang nagapakigbahin sa pagbantala nga hilikuton sa Romania, kag sang nagligad nga tuig 86,034 ang nagtambong sa Memoryal sang kamatayon ni Cristo.
Ang Kamatuoran Hamili Pa Gihapon sa Akon
Sa sulod sang pila ka tuig, nag-untat ako sa pagpakig-ambit sa mga emblema sa Memoryal. Nakita ko ang kalipikado gid nga mga kauturan nga lalaki nga wala nagapakig-ambit, kag nangatarungan ako: ‘Ngaa hatagan ako ni Jehova sing pribilehiyo nga mangin kaupod nga manunubli sang iya Anak sa langit kon may iban nga talunsay gid maghambal?’ Apang sang wala na ako mag-ambit, natublag ako sing tuman. Subong bala nga may ginsikway ako nga isa ka butang. Pagkatapos sing dugang nga pagtuon kag mapangamuyuon nga pagpangalaba, liwat ako nga nagpakig-ambit. Nagbalik ang akon kalipay, kag nagpadayon ini.
Bisan indi na ako makakita magbasa, nagapamati ako kada adlaw sa mga tape sang Biblia kag sang Lalantawan kag Magmata! nga mga magasin. Nagapakigbahin gihapon ako sa pagbantala nga hilikuton. Sa kinaandan nagapahamtang ako sing 60 tubtob 100 ka magasin kada bulan, apang sang may pinasahi kami nga kampanya sang Magmata! nga magasin sang nagligad nga Abril, nakapahamtang ako sing 323. Sa bulig sang ako kabataan nga babayi, makahatag ako sing mga bahin sa Teokratikong Eskwelahan sa Pagministro. Nalipay ako nga padayon ako nga makapalig-on sa iban. Ginatawag ako nga Lola sang halos tanan sa Kingdom Hall.
Kon ginatan-aw ko ang halos 79 ka tuig sang nadedikar nga pag-alagad kay Jehova, ginapasalamatan ko sia kada adlaw nga gintugutan niya ako nga mahibaluan ang iya hamili nga kamatuoran kag magamit ang akon kabuhi sa pag-alagad sa iya. Nalipay gid ako kay buhi pa ako agod makita ang katumanan sang makadalayaw nga mga tagna sang Biblia nga nagatagna tuhoy sa pagtipon sa mga tulad-karnero sang Dios sa sining katapusan nga mga adlaw.—Isaias 60:22; Zacarias 8:23.
[Kapsion sa pahina 23]
Ang akon manghod nga babayi nga si Mary kag si Tatay nga nagatindog, kag ako, si George, kag ang amon mga kabataan nga babayi nga sanday Esther kag Anne
[Kapsion sa pahina 24]
Upod sa akon kabataan nga babayi nga sanday Beth kag Irene kag ang bana ni Irene kag ang duha nila ka kabataan nga lalaki, nga matutom tanan nga nagaalagad kay Jehova