Ano ang Kinahanglan Para sa Madinalag-on nga Pag-asawahay?

Malukso ka bala gilayon sa suba nga indi anay magtuon sa paglangoy? Inang binuang nga buhat sarang makahalit—makamamatay pa gani. Apang, hunahunaa, kon daw ano kadamo nga tawo ang padasudaso nga nagaminyo nga wala sing namang-an kon paano atubangon ang nadalahig nga mga responsabilidad.

SI JESUS nagsiling: “Sin-o sa inyo nga nagahandum sa pagtukod sing torre ang wala anay nagalingkod kag bulubantaon ang kabilihanan, agod mahibaluan kon bala may bastante sia nga inugpahuman sa sini?” (Lucas 14:28) Kon ano ang matuod sa pagtukod sang isa ka torre matuod man sa pagtukod sing pag-asawahay. Ang luyag magminyo dapat magbinagbinag sing mahalungon sang kabilihanan sang pag-asawahay agod mapat-od nga masarangan nila ang mga hangkat.

Pag-usisa sa Pag-asawahay

Ang pagtigayon sing tiayon nga mapaambitan sing mga kalipay kag mga kalisod sa kabuhi isa gid ka pagpakamaayo. Ang pag-asawahay makapuno sing kakulang nga tuga sang kalisod kag kamingaw. Mapaayawan sini ang aton duna nga paghandum sing gugma, kaupod, kag kasuod. Amo kon ngaa ang Dios nagsiling sang gintuga niya si Adan: “Indi maayo para sa lalaki nga magpadayon nga nagaisahanon lamang. Magatuga ako sang isa nga kabulig niya, nga katimbang niya.”—Genesis 2:18; 24:67; 1 Corinto 7:9.

Huo, ang pag-asawahay makalubad sang pila ka problema. Apang magadala man ini sang pila ka bag-o nga problema. Ngaa? Bangod ang pag-asawahay amo ang pagtingob sang duha ka magkatuhay nga personalidad nga mahimo magkabagay apang indi gid magkapareho. Sa amo, bisan ang magkabagay gid nga magtiayon makaeksperiensia sing panalagsa nga dipaghangpanay. Ang Cristianong apostol nga si Pablo nagsulat nga yadtong nagaminyo makatigayon sing “kapipit-an sa ila unod”—ukon subong sang pagbadbad sang The New English Bible, “kasakit kag kalisod sa sining lawasnon nga kabuhi.”—1 Corinto 7:28.

Nangin negatibo bala si Pablo? Indi gid! Ginapalig-on lamang niya yadtong nagaplano nga magminyo nga mangin realistiko. Ang makalilipay nga balatyagon sang pagkaganyat sa isa ka tawo indi sibu nga talaksan kon ano ang matabo sa pag-asawahay mga binulan kag tinuig pagkatapos sang adlaw sang kasal. Ang tagsa ka pag-asawahay may kaugalingon pinasahi nga mga hangkat kag mga problema. Ang pamangkot indi ang kon bala magalutaw ini kundi kon paano atubangon ini pananglitan nga maglutaw gid man.

Ang mga problema nagahatag sa bana kag asawa sing kahigayunan nga ipakita ang kaputli sang ila paghigugmaanay. Sa pag-ilustrar: Ang isa ka madasig magdalagan nga sakayan mahimo nga daw matahom kon nagapundo ini, nagaid sa pantalan. Apang, ang matuod nga katakus sini, ginapamatud-an sa kalalawran—ayhan sa tunga gani sang dalagku nga mga balod sang isa ka bagyo. Sing kaanggid, ang kalig-on sang higot sang pag-asawahay indi lamang mapamatud-an sa tion sang matawhay nga tion sang romantiko nga kalinong. Kon kaisa, ginapamatud-an ini sa idalom sang mabudlay nga mga kahimtangan diin ginapakigbatuan sang magtiayon ang mga dalimuos sang kabudlayan.

Agod mahimo ini, ang magtiayon kinahanglan nga mag-unungay, kay tuyo sang Dios nga ang lalaki “magahiusa sa iya asawa” kag sila “mangin isa ka unod.” (Genesis 2:24) Ang ideya sang pag-unungay nagapahadlok sa madamo nga tawo karon. Apang, makatarunganon lamang nga ang duha ka tawo nga matuod nga nagahigugmaanay maghimo sing sinsero nga panaad nga mag-unungay. Ang pag-unungay nagapadungog sa pag-asawahay. Nagapasalig ini nga bisan ano man ang matabo, ang bana kag ang asawa magasakdag sa isa kag isa.a Kon indi pa ikaw handa sa sina nga pag-unungay, indi pa gid ikaw handa sa pagminyo. (Ipaanggid ang Manugwali 5:4, 5.) Kinahanglan nga padakuon bisan sadtong mga minyo na ang ila pagkilala sa importansia sang pag-unungay para sa isa ka mapinadayunon nga pag-asawahay.

Pag-usisa sa Imo Kaugalingon

Pat-od nga malista mo ang mga kinaiya nga luyag mo sa isa ka tiayon. Apang, mas mabudlay ang pag-usisa sa imo kaugalingon agod hibaluon kon ano ang imo maamot sa pag-asawahay. Importante nga usisaon ang kaugalingon, antes kag pagkatapos manaad sa pag-asawahay. Halimbawa, pamangkuta ang imo kaugalingon sing masunod nga mga pamangkot.

• Handa bala ako makig-unong sa akon tiayon sa bug-os ko nga kabuhi?​—Mateo 19:6.

Sang mga adlaw sang manalagna sa Biblia nga si Malaquias, madamo nga bana ang nagbiya sang ila mga asawa, ayhan agod mangasawa sing mas bataon nga mga babayi. Si Jehova nagsiling nga ang iya halaran natabunan sing mga luha sang ginbiyaan nga mga asawa, kag ginpakamalaut niya ang mga lalaki nga “nagluib” sa ila mga asawa.—Malaquias 2:13-16.

• Kon nagapamensar ako sa pagminyo, lampas na bala ako sa pagkapamatan-on diin mabaskog gid ang seksuwal nga balatyagon kag mahimo makasablag sang akon paghimo sing husto nga desisyon?—1 Corinto 7:36.

“Makatalagam gid ang mamana sing tuman ka lamharon,” siling ni ­Nikki, nga nagaedad sing 22 sang mamana sia. Sia nagapaandam: “Ang imo mga balatyagon, mga tulumuron, kag mga naluyagan padayon nga nagabag-o kutob sa ulihi nga bahin sang imo pagkatin-edyer tubtob sa tungatunga kag ulihi nga bahin sang pagkabeintehon.” Sa pagkamatuod, ang kahanda sa pag-asawahay indi matakus sa edad lamang. Apang, ang pagminyo nga ang isa wala pa makalampas sa pagkapamatan-on diin bag-o kag mabaskog kaayo ang seksuwal nga balatyagon makasablag sa panghunahuna sang isa kag indi makakita sang potensial nga mga problema.

• Ano ang akon mga kinaiya nga makabulig sa akon nga magmadinalag-on sa pag-asawahay?—Galacia 5:22, 23.

Si apostol Pablo nagsulat sa mga taga-Colosas: “Papanapti ang inyo kaugalingon sing mapinalanggaon nga gugma sang pagkaawa, kaayo, pagkakubos sing hunahuna, pagkalulo, kag pagkamabinatason.” (Colosas 3:12) Nagakaigo ini nga laygay sa mga nagaplano nga magminyo kag sa sadtong mga minyo na.

• Hamtong na bala ako sa pagsakdag sang isa ka tiayon sa tion sang mga kabudlayan?—Galacia 6:2.

“Kon may mga problema,” siling sang isa ka doktor, “ang huyog amo ang basulon ang tiayon. Indi importante ang kon sin-o ang balasulon. Sa baylo, ang importante amo ang kon paano makabuligay ang bana kag asawa nga mapauswag ang pag-asawahay.” Ang mga pinamulong sang maalamon nga si Hari Solomon naaplikar sa mga mag-asawa: “Ang duha mas maayo sa isa,” sulat niya, “kay kon matumba ang isa sa ila, mapabangon sang isa ang iya kaupod. Apang ano ang matabo sa isa nga natumba kon wala sang isa nga magapabangon sa iya?”—Manugwali 4:9, 10.

• Pirme bala ako malipayon kag positibo, ukon masami nga masinulub-on kag negatibo?—Hulubaton 15:15.

Ginakabig sang negatibo nga tawo ang kada adlaw nga malain. Wala ginabag-o sing milagruso sang pag-asawahay ini nga panimuot! Ang isa nga diminyo—lalaki ukon babayi—nga masami mamulayon kag negatibo mangin minyo nga tawo nga mamulayon ukon negatibo. Ining negatibo nga pagtamod makahalit sing daku sa pag-asawahay.—Ipaanggid ang Hulubaton 21:9.

• Kalmado bala ako sa idalom sang pag-ipit, ukon nagapadaug bala ako sa kaakig?—Galacia 5:19, 20.

Ang mga Cristiano ginasugo nga “magmakuli sa pagpangakig.” (Santiago 1:19) Antes kag sa tion sang pag-asawahay, ang lalaki ukon ang babayi dapat magpalambo sing ikasarang nga sundon ini nga laygay: “Magpangakig, apang indi magpakasala; indi pagpatunuri sing adlaw ang inyo kaakig.”—Efeso 4:26.

Pag-usisa sa Imo Mangin Tiayon

“Ginabinagbinag sang maalam ang iya mga tikang,” siling sang isa ka hulubaton sa Biblia. (Hulubaton 14:15) Matuod gid ini kon nagapili sing tiayon. Ang pagpili sing tiayon isa sang pinakaimportante nga mga desisyon nga mahimo sang isa ka lalaki ukon babayi. Apang, natalupangdan nga madamo nga tawo ang nagahinguyang sing mas madamo nga tion kon ano nga awto ang ila baklon ukon diin nga eskwelahan sila maeskwela sangsa kon sin-o nga tawo ang ila pakaslan.

Sa Cristianong kongregasyon, yadtong gintugyanan sing responsabilidad “ginatilawan anay kon takus.” (1 Timoteo 3:10) Kon nagaplano ikaw nga magminyo, luyag nimo pat-uron ang “katakus” sang isa ka tawo. Binagbinaga, halimbawa, ang masunod nga mga pamangkot. Walay sapayan nga ginapresentar ini sa pagtamod sang babayi, madamo sang mga prinsipio ang naaplikar man sa lalaki. Kag mapuslanon nga binagbinagon ini nga mga punto bisan sadtong minyo na.

• Ano ang iya reputasyon?—Filipos 2:19-22.

Ang Hulubaton 31:23 nagalaragway sa isa ka bana “nga kilala sa mga gawang, kon maglingkod sia upod sa tigulang nga mga lalaki sang duta.” Ang tigulang nga mga lalaki sang siudad nagalingkod sa mga gawang sang siudad agod maghukom. Gani, sing maathag, may posisyon sia nga ginasaligan sang publiko. Ang pagtamod sang iban sa isa ka lalaki nagasugid tuhoy sa iya reputasyon. Kon naaplikar ini sa iya, binagbinaga man kon paano sia ginatamod sadtong sa idalom sang iya awtoridad. Mahimo ipakita sini kon paano ikaw, subong iya asawa, magatamod sa iya sa ulihi.—Ipaanggid ang 1 Samuel 25:3, 23-25.

• Kamusta ang iya moralidad?

Ang diosnon nga kaalam “una sa tanan putli.” (Santiago 3:17) Mas interesado bala ang imo palamanhon sa iya kaugalingon nga kaayawan sa sekso sangsa iya kag sa imo tindog sa atubangan sang Dios? Kon wala sia nagatinguha nga sundon ang mga talaksan sang Dios sa moral karon, ano ang sadsaran sa pagpati nga himuon niya ini pagkatapos sang pag-asawahay?—Genesis 39:7-12.

• Paano niya ako ginatratar?—Efeso 5:28, 29.

Ang tulun-an nga Hulubaton sa Biblia nagasugid tuhoy sa isa ka bana nga “nagsalig” sa iya asawa. Dugang pa, “ginadayaw niya sia.” (Hulubaton 31:11, 28) Indi sia tuman kaimon, ukon indi makatarunganon sa iya mga ginalauman. Si Santiago nagsulat nga ang kaalam gikan sa hitaas “mahidaiton, makatarunganon, . . . puno sing kaluoy kag maayong mga bunga.”—Santiago 3:17.

• Paano niya ginatratar ang mga katapo sang iya kaugalingon nga pamilya?​—Exodo 20:12.

Ang pagtahod sa mga ginikanan indi lamang isa ka sugo para sa kabataan. Ang Biblia nagasiling: “Pamatii ang imo amay nga nagpahanabo sing pag-anak sa imo, kag indi pagtamaya ang imo iloy bangod tigulang na sia.” (Hulubaton 23:22) Sing talalupangdon, Si Dr.Hugh Missildine nagsulat: “Madamo nga kabudlayan kag dipaghangpanay sa pag-asawahay ang mahimo malikawan—ukon makita sing abanse—kon ang magnobyo magduaw sing dipormal sa balay sang kada isa kag panilagan ang kaangtanan sang nobyo sa iya mga ginikanan. Ang iya pagtamod sa iya mga ginikanan mahimo nga amo man ang iya pagtamod sa iya mangin asawa. Ang isa dapat mamangkot: ‘Luyag ko bala nga tratuhon niya ako kaangay sang pagtratar niya sa iya mga ginikanan?’ Kag ang pagtratar sa iya sang iya mga ginikanan isa ka maayo nga patimaan kon paano niya ginatratar ang iya kaugalingon kag kon ano ang ginapaabot niya nga pagtratar nimo sa iya—pagkatapos sang honeymoon.”

• Maakigon bala sia ukon nagapamuyayaw?

Ang Biblia nagalaygay: “Ang tanan nga madinumtanon nga kapaitan kag kaakig kag kasingkal kag sininggitanay kag maparas nga hambal kuhaon gikan sa inyo.” (Efeso 4:31) Ginpaandaman ni Pablo si Timoteo tuhoy sa pila ka Cristiano nga “nagabalatian sa hunahuna tuhoy sa mga binais kag mga debate tuhoy sa mga tinaga” nga ginatunaan sing “kahisa, pinuyas, pamuyayaw, malaut nga pagsuspetsa, masingki nga pagbinais tuhoy sa magagmay nga mga butang.”—1 Timoteo 6:4, 5.

Dugang pa, si Pablo nagsulat nga ang isa nga kalipikado sa pinasahi nga mga pribilehiyo sa kongregasyon dapat nga “dimakiawayon”—suno sa orihinal nga Griego, “indi palapanumbag.” (1 Timoteo 3:3, footnote) Wala sia nagapangastigo sa iban nga tawo ukon nagabuyayaw sa ila. Ang isa ka tawo nga madali magsingki bangod sa kaakig indi maayo nga tiayon.

• Ano ang iya mga tulumuron?

Ang iban nagahimud-os nga magmanggaranon kag nagaani sing dimalikawan nga mga resulta. (1 Timoteo 6:9, 10) Ang iban nagadalangdalang sa kabuhi nga wala sing ginalab-ot nga mga tulumuron. (Hulubaton 6:6-11) Apang, ang diosnon nga tawo magapakita sing pareho nga determinasyon kaangay ni Josue, nga nagsiling: “Para sa akon kag sa akon panimalay, magaalagad kami kay Jehova.”—Josue 24:15.

Mga Padya kag mga Responsabilidad

Ang pag-asawahay isa ka institusyon sang Dios. Gin-awtorisahan kag gintukod ini ni Jehova nga Dios. (Genesis 2:22-24) Gindesinyo niya ang kahimusan sa pag-asawahay agod makahuman sing permanente nga higot sa ulot sang babayi kag lalaki agod mabuligan nila ang isa kag isa. Kon ginaaplikar ang mga prinsipio sang Biblia, ang bana kag asawa makapaabot nga mangin malipayon sa ila pagkabuhi.—Manugwali 9:7-9.

Apang, dapat mahibaluan nga nagakabuhi kita sa “makahalanguyos nga tion nga mabudlay pakigbagayan.” Ang Biblia nagatagna nga sa sining hut-ong sang tion, ang mga tawo mangin “mahigugmaon sang kaugalingon, mahigugmaon sang kuwarta, bugalon, palabilabihon, . . . dimatutom, wala sing kinaugali nga gugma, indi tampad sa bisan anong kasugtanan, . . . maluib, matig-a sing ulo, nagahabok sa pagpadayaw.” (2 Timoteo 3:1-4) Ini nga mga kinaiya makaapektar sing daku sa pag-asawahay sang isa. Sa amo, dapat binagbinagon sing maayo sadtong nagaplano nga magminyo ang mga kabilihanan. Kag yadtong mga minyo na dapat padayon nga magtinguha nga pauswagon ang ila paghiusa paagi sa pagtuon kag sa pag-aplikar sang panuytoy sang Dios nga yara sa Biblia.

Huo, yadtong nagaplano nga magminyo dapat magtulok pagkatapos sang adlaw sang kasal. Kag dapat binagbinagon sang tanan indi lamang ang pagminyo kundi subong man ang kabuhi subong minyo. Pangayua ang panuytoy ni Jehova agod makapamensar ikaw sing realistiko sa baylo sing romantiko lamang. Sa paghimo sini, mahimo gid nga mangin madinalag-on ang inyo pag-asawahay.

[Footnote]

[Kahon sa pahina 5]

“Ang Pinakamaayo nga Paglaragway sa Gugma nga Akon Nabasahan”

“Paano mo mahibaluan kon nagahigugma gid ikaw?” sulat ni Dr. Kevin Leman. “May isa ka dumaan nga libro nga nagalaragway sang gugma. Ang libro halos duha ka libo ka tuig na ang kadugayon, apang amo ini gihapon ang pinakamaayo nga paglaragway sa gugma nga akon nabasahan.”

Ang ginapatuhuyan ni Dr. Leman amo ang mga pinamulong sang Cristianong si apostol Pablo nga masapwan sa Biblia sa 1 Corinto 13:4-8:

“Ang gugma mabinatason kag malulo. Ang gugma wala nagakahisa, wala ini nagapabugal, wala nagapahambog, wala ini nagagawi sing indi desente, wala nagapangita sang iya kaugalingon nga kaayuhan, indi ini maakigon. Wala ini nagaisip sang mga kahalitan. Wala ini nagakalipay sa pagkadimatarong, kundi nagakalipay sa kamatuoran. Nagabatas ini sang tanan nga butang, nagapati sa tanan nga butang, nagaantos sang tanan nga butang. Ang gugma wala nagakapaslawan.”

[Kahon sa pahina 8]

Ang mga Emosyon Makatiliplang

Ang babaying Sulamnon sang panahon sang Biblia nakahibalo gid sa makatiliplang nga gahom sang romantiko nga balatyagon. Sang ginpangaluyagan sia ni Hari Solomon, ginsilingan niya ang iya mga amiga nga “indi ninyo pagpukawa ukon pagpatubua ang gugma sa akon tubtob nga mabuyo ini.” (Ambahanon ni Solomon 2:7) Indi luyag sining maalamon nga dalaga nga ipiton sia sang iya mga abyan nga madaug sang iya balatyagon. Praktikal man ini sa mga nagaplano nga magpamana sa karon. Kontrola sing maayo ang inyo balatyagon. Kon mamana kamo, ini bangod ginahigugma ninyo ang lalaki, indi lamang bangod sa ideya nga makapamana.

[Laragway sa pahina 6]

Mapalig-on bisan sadtong madugay na nagminyo ang higot sang ila pag-asawahay

[Laragway sa pahina 7]

Paano niya ginatratar ang iya mga ginikanan?