Isa ka Libro sang Kaalam nga May Mensahe Para sa Karon

ANG bili sang isa ka puyo nga puno sang kaalam labaw pa sa isa nga puno sang perlas,” siling sang dumaan nga patriarka nga si Job, nga walay duhaduha nga isa sa pinakamanggaranon nga tawo sang iya tion. (Job 1:3; 28:18; 42:12) Sa pagkamatuod, ang bili sang kaalam labaw gid sangsa materyal nga mga pagkabutang kon tuhoy sa pagbulig sa isa agod magmadinalag-on sa iya kabuhi. “Ang kaalam isa ka pangamlig subong nga ang kuwarta isa ka pangamlig,” siling sang maalam nga si Hari Solomon, “apang ang bentaha sang ihibalo amo nga ang kaalam mismo nagatipig nga buhi sa mga nagapanag-iya sini.”—Manugwali 7:12.

Apang sa diin masapwan inang kaalam sa karon? Ginadangop sang mga tawo sa mga manughatag-laygay nga kolumnista, mga sikologo, mga saykayatris, bisan pa gani sa mga barbero kag mga drayber sang taxi, ang ila personal nga mga problema. Kag madamo nga eksperto ang handa sa paghatag sing laygay sa halos bisan ano nga topiko—sa nagakaigo nga bayad. Apang, sa masami, inang mga pulong sang “kaalam” nagadul-ong lamang sa kapaslawan, sa kahalitan pa gani. Busa, paano naton masapwan ang matuod nga kaalam?

Si Jesucristo, nga may daku nga paghantop sa mga hilikuton sang tawo, nagsiling anay: “Ang kaalam ginapamatud-an nga matarong paagi sa mga binuhatan sini.” (Mateo 11:19) Usisaon naton ang pila sang kinaandan nga mga problema sa kabuhi sang tawo kag tan-awon kon ano nga mga pulong sang kaalam ang tunay nga nakabulig sa ila kag napamatud-an nga, para sa ila, ang bili labaw pa sa isa ka ‘puyo nga puno sang perlas.’ Masapwan mo man inang “puyo nga puno sang kaalam” kag makabenepisyo gikan sa sini.

Ginapung-aw Ka Bala?

“Kon ginsugdan sang ika-20 nga siglo ang Dag-on sang Kabalaka, ang katapusan sini amo ang pagsaksi sa pagpamanagbanag sang Dag-on sang Kapung-aw,” siling sang International Herald Tribune sang London. Ginadugang sini nga “ang una internasyonal nga pagtuon tuhoy sa daku nga kapung-aw nagapakita sang padayon nga pagdamo sang balatian sa bilog nga kalibutan. Sa nagkalainlain nga pungsod subong sang Taiwan, Lebanon kag New Zealand ang tagsa sang sunodsunod nga henerasyon nangin mas madali matapikan sining balatian.” Yadtong natawo sa tapos sang 1955 tatlo ka beses kuno nga pung-awon sing daku sangsa ila mga kalolohan.

Amo sina ang natabo kay Tomoe, nga nag-antos sang daku nga kapung-aw kag naghinguyang sang daku nga bahin sang iya kabuhi sa higdaan. Bangod indi niya maatipan ang iya duha ka tuig nga bata nga lalaki, nagpauli sia sa iya mga ginikanan. Nakig-abyan kay Tomoe ang isa ka kaingod nga may bata nga babayi nga kaedad sang iya bata. Sang ginsugiran ni Tomoe ang kaingod kon daw ano nga pagkawalaypulos ang iya ginbatyag, ginpakita sa iya sang kaingod ang isa ka teksto halin sa isa ka libro. Mabasa ini: “Ang mata indi makasiling sa kamot: ‘Wala ako sing kinahanglan sa imo’; ukon, sa liwat, ang ulo indi makasiling sa mga tiil: ‘Wala ako sing kinahanglan sa inyo.’ Kundi labi pa gani nga kinahanglan ang mga bahin sang lawas nga daw mas maluya.”a Naglumawlumaw ang mga mata ni Tomoe sang narealisar niya nga ang tagsatagsa may duog sa kalibutan kag ginakinahanglan.

Nagpanugda ang kaingod nga usisaon niya ang libro nga nagaunod sadtong mga pulong. Nagtango si Tomoe, bisan pa nga tubtob sadto wala pa sia sing nasarangan himuon, wala gani bisan isa ka simple nga panaad. Nagbulig man sa iya ang kaingod nga magpamalaklon, kag nagdigamo upod kay Tomoe adlaw-adlaw. Isa ka bulan sang ulihi nagabangon na si Tomoe kada aga, nagapanglaba, nagapaninlo sang balay, nagapamalaklon, kag nagadigamo, subong sang ginahimo sang bisan sin-o nga ginang sang puluy-an. Dapat niya landason ang madamong kabudlayan, apang nagsiling sia, “Nagasalig ako nga kon sundon ko lang ang mga pulong sang kaalam nga akon nasapwan, makapanghikot na ako.”

Paagi sa pag-aplikar sa kaalam nga iya nasapwan, nalandas ni Tomoe ang magal-um nga inadlaw sang iya kapung-aw. Sa karon bug-os tion si Tomoe nga nagabulig sa iban nga iaplikar ang kaanggid nga mga pulong nga nagbulig sa iya nga malandas ang iya mga problema. Yadtong mga pulong sang kaalam yara sa isa ka dumaan nga libro nga may mensahe para sa tanan nga tawo sa karon.

Nagaatubang Bala Ikaw sing mga Problema sa Puluy-an?

Sa bilog nga kalibutan madasig ang pagdamo sang diborsio. Ang mga problema sa puluy-an nagadamo bisan sa Nasidlangan nga mga pungsod, sa diin ginapabugal anay sang mga tawo ang ila suod-kaayo nga mga pamilya. Diin kita makasapo sing maalamon nga panuytoy sa pag-asawahay nga epektibo?

Binagbinaga ang kaso nanday Shugo kag Mihoko, mag-asawa nga may tuman kadamo nga mga problema sa pag-asawahay. Nagbais sila sa tagsa ka diutay nga butang. Madali maakig si Shugo, kag nagabalos si Mihoko sa tagsa ka tion nga may nakita nga sala si Shugo sa iya. Naghunahuna pa gani si Mihoko, ‘Imposible nga magsugtanay kami sa bisan ano nga butang.’

Isa ka adlaw ginbisita sang isa ka babayi si Mihoko kag ginbasa sa iya ining mga pulong halin sa isa ka libro: “Busa, ang tanan nga butang nga luyag ninyo nga himuon sang mga tawo sa inyo, dapat man ninyo himuon sa ila.”b Bisan pa indi interesado sa relihion, nagsugot si Mihoko sa pagtuon sa libro nga nagaunod sadto nga mga pulong. Interesado sia sa pagpauswag sang pagkabuhi sang iya pamilya. Gani sang gin-agda sia sa pagtambong sa isa ka miting diin ginabinagbinag ang publikasyon nga natig-uluhan nga Making Your Family Life Happy, si Mihoko—kag ang iya bana—gilayon nga nagbaton.c

Didto sa miting, natalupangdan ni Shugo nga matuod nga ginaaplikar sang mga nagatambong ang ila ginatun-an kag daw malipayon gid sila. Namat-od sia nga usisaon ang libro nga ginatun-an sang iya asawa. Isa ka dinalan ang nakaganyat sang iya igtalupangod: “Sia nga mahinay sa pagpangakig bugana sing paghantop, apang ang isa nga dimapailubon nagapataas sang kabuangan.”d Bisan pa nagkinahanglan sang tion agod maaplikar niya ining prinsipio sa iya kabuhi, ang amat-amat nga pagbag-o sa iya nangin hayag sa palibot niya, lakip sa iya asawa.

Sang nakita ang mga pagbag-o sa iya bana, nagsugod man si Mihoko sa pag-aplikar sang iya ginatun-an. Ang isa ka prinsipio nga nangin mabuligon gid amo ini: “Mag-untat kamo sa paghukom agod indi kamo paghukman; kay sa paghukom nga inyo ginahukom, hukman kamo.”⁠e Gani namat-od si Mihoko kag ang iya bana nga hambalan nila ang ila mga maayong kinaiya kag kon paano sila mag-uswag sa baylo nga magpangitaay sing sayop. Ano ang resulta? Hinumdom ni Mihoko: “Nagpahalipay gid yadto sa akon. Ginahimo namon ini kada gab-i samtang nagapanihapon. Bisan ang amon tres-anyos nga bata nga lalaki nagabuylog sa paghambalanay. Makapapagsik gid yadto sa amon!”

Sang ginsunod sining pamilya ang makahulugan nga laygay nga ila nabaton, nalandas nila ang mga problema nga naghalit sang ila kaangtanan tubtob nga daw mabugto na ini. Indi bala labaw pa sa isa ka puyo nga puno sang perlas ang bili sini?

Luyag Mo Bala Magmadinalag-on sa Imo Kabuhi?

Para sa madamo karon, ang pagtipon sing manggad amo ang tulumuron sa kabuhi. Apang, ang isa ka manggaranon nga negosyante sa Estados Unidos nga nakapanghatag sing ginatos ka milyones dolyares sa mga imol nagsiling anay: “Makagalanyat ang kuwarta sa madamo, apang wala sing tawo nga makasuksok sing duha ka paris sang sapatos sing dungan.” Diutay lang ang nagabaton sini nga kamatuoran kag diutay pa gid ang nagauntat sa paghingamo sing manggad.

Nagdaku nga imol si Hito­shi, gani may mabaskog sia nga handum nga magmanggaranon. Sang nakita niya kon paano ginamaniobra sang mga manugpautang ang ila ginapautang, namat-od sia: “Ang isa nga may pinakamadamo nga kuwarta amo ang nagadaug.” Nagpati gid sing daku si Hitoshi sa gahom sang kuwarta amo nga naghunahuna sia nga bisan ang kabuhi sang tawo sarang mabakal sini. Agod magmanggaranon, nag-ukod sia sa iya negosyo sa pagkatubero kag nag-obra sa bug-os nga tuig, nga wala sing pahuway. Bisan ano niya nga pagtinguha, narealisar ni Hito­shi nga sia, subong ikaduha nga kontratista, indi gid mangin subong ka gamhanan sa mga kontratista nga nagahatag sa iya sang ulubrahon. Dapat niya atubangon adlaw-adlaw ang kapaslawan kag ang kahadlok nga maputo.

Nian nagduaw kay Hitoshi ang isa ka lalaki kag namangkot sa iya kon nahibal-an niya nga si Jesucristo napatay tungod sa iya. Sanglit nagbatyag si Hitoshi nga wala sing isa nga manginmatay tungod sa isa ka tawo nga kaangay niya, nangin interesado siya kag nagsugot sa dugang nga paghambalanay. Sang madason nga semana, nagtambong sia sa isa ka pamulongpulong kag nakibot nga mabatian ang laygay nga ‘huptan nga simple ang mata.’ Ginpaathag sang humalambal nga ang “simple” nga mata amo ang isa nga nagatulok sa palaabuton kag nasentro sa espirituwal nga mga butang; sa pihak nga bahin, ang “malaut,” ukon “maibog,” nga mata nasentro lamang sa umalagi nga mga handum sang unod kag wala nagapalibog sang palaabuton. Ang laygay nga, “Kon diin ang imo bahandi, didto man ang imo tagipusuon,” nagdulot gid sa iya.f May importante pa sangsa pagtigayon sing manggad! Wala pa gid sia makabati sang kaangay sadto.

Nahamuot gid, nagsugod sia sa pag-aplikar sang iya ginatun-an. Sa baylo nga magpangabudlay para sa kuwarta, nagsugod sia sa pag-una sang espirituwal nga mga butang sa iya kabuhi. Naghinguyang man sia sing tion sa pag-atipan sa espirituwal nga kaayuhan sang iya pamilya. Natural, nagkahulugan ina sing kubos nga tion sa trabaho, apang nagtin-ad ang iya negosyo. Ngaa?

Ang iya masupog nga personalidad nangin malulo kag mainabyanon samtang ginabaton niya ang laygay nga ginahatag sa iya. Nahamuot sia labi na sa laygay nga: “Panghuklas gid kamo sini tanan, kasingkal, kaakig, kalaut, pasipala, kag malaw-ay nga pululungon sang inyo baba. Indi kamo magbinutigay. Ubaha ninyo ang daan nga personalidad upod ang mga buhat sini, kag isul-ob ninyo ang bag-ong personalidad, nga ginabag-o paagi sa sibu nga ihibalo suno sa larawan sang Isa nga nagtuga sini.”⁠g Ang pagsunod sa sining laygay wala nagpamanggaranon sa iya, apang ang iya “bag-ong personalidad” nagpahamuot sa iya mga kliyente kag natigayon niya ang ila pagsalig kag kompiansa. Huo, ang mga pulong sang kaalam nga iya nasapwan nagbulig sa iya nga magmadinalag-on sa iya kabuhi. Para sa iya, ang ila bili literal gid nga labaw pa sa isa ka puyo nga puno sang perlas ukon kuwarta.

Buksan Mo Bala ang Puyo?

Nahibaluan mo bala kon ano nga puyo nga puno sang kaalam ang napamatud-an nga tuman ka bilidhon sa mga indibiduwal sa mga halimbawa nga nasambit? Amo ini ang kaalam nga masapwan sa Biblia, ang pinakalapnag kag pinakamadali matigayon nga libro sa duta. Posible nga ikaw may kopya ukon mahapos nga makatigayon sing isa. Apang, subong nga ang pagtigayon lamang sing isa ka puyo nga puno sang bilidhon nga perlas kag ang indi paggamit sa sini wala sing mahatag nga kaayuhan sa tag-iya, sa amo ang pagpanag-iya lamang sang Biblia wala man sing daku nga kapuslanan. Ngaa indi mo buksan ang puyo, sa malaragwayon nga hambal, kag iaplikar ang maalamon kag suno-sa-tion nga laygay sang Biblia kag tan-awa kon paano ini makabulig sa imo nga maatubang sing madinalag-on ang mga problema sa kabuhi.

Kon nahatagan na gid man ikaw sing isa ka puyo nga puno sang perlas, indi bala ikaw magpasalamat kag magtinguha nga kilalahon kon sin-o ang naghatag sini sa imo agod mapasalamatan mo sia? Kilala mo bala kon sin-o ang Manughatag kon tuhoy sa Biblia?

Ginapakilala sang Biblia ang Tuburan sang kaalam nga masapwan sa sini sang nagsiling ini: “Ang bug-os nga Kasulatan ginbugna sang Dios kag mapuslanon.” (2 Timoteo 3:16) Ginasugiran man kita sini nga “ang pulong sang Dios buhi kag gamhanan.” (Hebreo 4:12) Amo sina kon ngaa ang maalamon nga mga pulong nga masapwan sa Biblia suno-sa-tion kag epektibo para sa aton karon. Malipay ang mga Saksi ni Jehova sa pagbulig sa imo nga matun-an ang tuhoy sa sining maalwan nga Manughatag, si Jehova nga Dios, agod mangin manunubli ikaw sang “puyo nga puno sang kaalam” nga yara sa Biblia—ang libro sang kaalam nga may mensahe para sa katawhan karon.

[Mga footnote]

[Kahon/Laragway sa pahina 4]

Mga Pulong sang Kaalam Agod Mahuptan ang Timbang nga Balatyagon

“Kon ang mga sala ang imo ginabantayan, O Jah, O Jehova, sin-o ang makatindog? Kay may matuod nga pagpatawad gikan sa imo, agod nga kahadlukan ikaw.”—Salmo 130:3, 4.

“Ang tagipusuon nga masadya may daku nga epekto sa pangguyahon, apang bangod sang kasakit sang tagipusuon may espiritu nga nabuong.”—Hulubaton 15:13.

“Dili ka maglakas katarong, ukon magpakita sang imo kaugalingon nga lakas kaalam. Ngaa bala laglagon mo ang imo kaugalingon?”—Manugwali 7:16.

“Mas daku ang kalipay sa paghatag sangsa pagbaton.”—Binuhatan 20:35.

“Magpangakig, apang indi magpakasala; indi pagpatunuri sing adlaw ang inyo kaakig.”—Efeso 4:26.

[Kahon/Laragway sa pahina 5]

Mga Pulong sang Kaalam Agod Magmalipayon ang Pamilya

“Ang mga plano nagakapaslawan kon wala sing kompidensial nga paghambalanay, apang sa kadam-an sang manuglaygay may yara katigayunan.”​—Hulubaton 15:22.

“Ang tagipusuon sang mahinantupon nagaagom sang ihibalo, kag ang igdulungog sang mga maalam nagapangita sang ihibalo.”—Hulubaton 18:15.

“Kaangay sang mansanas nga bulawan sa pinuna nga pilak ang pulong nga napamulong sa nagakaigo nga tion para sa sini.”—Hulubaton 25:11.

“Padayon kamo nga magpinaumuray sa isa kag isa kag hilway nga magpinatawaray sa isa kag isa kon ang isa may inugsumbong batok sa isa. Subong nga si Jehova hilway nga nagapatawad sa inyo, amo man ang himuon ninyo. Apang, luwas sa sining tanan nga butang, panapti ninyo ang inyo kaugalingon sang gugma, kay amo ini ang himpit nga higot sang paghiusa.”​—Colosas 3:13,14.

“Hibalua ini, hinigugma ko nga kauturan. Ang tagsa ka tawo dapat magmadagmit sa pagpamati, magmahinay sa paghambal, magmakuli sa pagpangakig.”—Santiago 1:19.

[Kahon/Laragway sa pahina 6]

Mga Pulong sang Kaalam Agod Magmadinalag-on sa Kabuhi

“Ang malimbungon nga timbangan kangil-aran kay Jehova, apang ang matarong nga bato nga inugtimbang kalipayan niya.”—Hulubaton 11:1.

“Ang bugal nagauna sa kalaglagan, kag ang palabilabihon nga espiritu nagauna sa pagkasandad.”—Hulubaton 16:18.

“Kaangay sang siudad nga guba, nga wala sing mga pader, amo ang tawo nga wala sing pagpugong sa iya espiritu.”—Hulubaton 25:28.

“Indi magmadagmit sa imo espiritu sa pagpangakig, kay ang kaakig nagapuyo sa dughan sang mga buangbuang.”—Manugwali 7:9.

“Ihaboy ang imo tinapay sa mga tubig, kay makita mo ini liwat sa tapos sang madamong adlaw.”—Manugwali 11:1.

“Indi magguwa ang dunot nga pulong gikan sa inyo baba, kundi ang bisan anong pulong nga maayo para sa pagpalig-on suno sa kinahanglan, agod mahatag sini kon ano ang maayo sa mga nagapamati.”—Efeso 4:29.

[Laragway sa pahina 7]

Ang pagtuon sang Biblia amo ang una nga tikang agod mangin manunubli sang “puyo nga puno sang kaalam”