Sin-o ang Nagadihon sang Imo Panghunahuna?

“WALA sing dapat maghambal sa akon kon ano ang akon hunahunaon! Kag wala sing dapat maghambal sa akon kon ano ang akon himuon!” Ang paghambal sini sing matigdas masami nagakahulugan nga may daku ka nga kompiansa sa imo kaugalingon kag sa imo paghangop. Amo bala sina ang imo ginabatyag? Natural lamang nga wala sing dapat magdesisyon para sa imo. Apang maalamon bala nga sikwayon gilayon ang mahimo maayo kuntani nga laygay? Ikaw gid lang bala ang makahimo sing maalamon nga desisyon? Sa katunayan, sigurado ka gid bala nga wala ginadihon sang iban ang imo panghunahuna, nga wala mo lang mahibaluan?

Halimbawa, antes sang ikaduhang inaway kalibutanon, ginkontrol ni Joseph Goebbels, ministro ni Hitler sa propaganda, ang industriya sang pelikula sa Alemanya. Ngaa? Bangod narealisar niya nga magahatag ini sa iya sing epektibo kaayo nga hinganiban nga paagi sini “maimpluwensiahan niya ang mga pagpati sang tawo kag busa ang ila panimuot.” (Propaganda and the German Cinema 1933-1945) Ayhan nahibaluan mo ang makahalanusbo nga pagkaepektibo sang paggamit niya sini kag sang iban pa nga pamaagi agod mamaniobra ang ordinaryo nga mga tawo—normal, maalam nga mga tawo—nga magsunodsunod lamang sa pilosopiya sang Nazi.

Ang kamatuoran amo nga ang imo panghunahuna, kag ang imo panghulag, pirme ginaimpluwensiahan sa pila ka paagi sang mga balatyagon kag mga pagtamod sang mga tawo nga ginapamatian mo. Sa pagkamatuod, mahimo nga indi ini malain nga butang. Kon ini nga mga tawo may sinsero nga interes sa imo kaayuhan—subong sang mga manunudlo, abyan, ukon ginikanan—nian makabenepisyo ka sing daku gikan sa ila mga laygay kag panugyan. Apang kon mga tawo sila nga interesado lamang sa ila kaayuhan kag napatalang mismo ukon malaut sa ila hunahuna, “mga madaya sing hunahuna,” subong sang paglaragway sa ila ni apostol Pablo, nian mag-andam!—Tito 1:10; Deuteronomio 13:6-8.

Sa amo, indi mangin kontento na lamang kag maghunahuna nga wala gid sing makaimpluwensia sa imo. (Ipaanggid ang 1 Corinto 10:12.) Mahimo gid nga nagakatabo na ini—sing mas masunson sangsa mahimo mo akuon—nga wala mo lang matalupangdan. Kuhaa nga simple nga halimbawa ang ginabakal mo nga produkto kon nagapamalaklon ikaw. Ina bala pirme lang gid personal, maalamon nga desisyon? Ukon ang iban bala nga tawo, nga sa masami indi mo makita, dibal-anon apang mabaskog nga nagaapektar sang imo pagpili? Ang dyurnalista sa imbestigasyon nga si Eric Clark nagapati nga nagaapektar sila. “Kon labi kita nga ginapaulanan sang mga pasayod,” siling niya, “labi nga indi naton matalupangdan ang epekto sini, apang, sing pat-od gid, labi kita nga naapektuhan.” Nagsiling man sia nga kon pamangkuton ang mga tawo kon daw ano ka epektibo sa pamatyag nila ang pasayod, “ang kalabanan nagaugyon nga may epekto ini, apang indi sa ila.” Daw ginabatyag sang mga tawo nga ang tanan naapektuhan, apang sila wala. “Daw nagaisahanon sila nga indi maapektuhan.”—The Want Makers.

Gindasok sa Dihunan ni Satanas?

Bisan pa naimpluwensiahan ikaw sang mga pasayod adlaw-adlaw mahimo nga wala ini sing serioso nga mga resulta. Apang, may isa pa ka impluwensia nga mas makatalagam. Maathag nga ginapakita sang Biblia nga si Satanas batid nga manugmaniobra. (Bugna 12:9) Ang iya pilosopiya kaanggid gid sa panghunahuna sang isa ka ahensia sa pasayod nga nagsiling nga may duha ka paagi agod maimpluwensiahan ang mga kustomer—“paagi sa pagganyat sa ila ukon paagi sa pagdihon sa ila.” Kon ang mga manugpropaganda kag mga manugpasayod makagamit sining malalangon nga mga pamaagi agod madihon ang imo panghunahuna, daw ano pa gid ayhan kalantip si Satanas sa paggamit sing amo man nga mga taktika!—Juan 8:44.

Nakahibalo sini si apostol Pablo. Nahangawa sia nga basi madula sang pila niya ka masigka-Cristiano ang pagkamabinantayon kag mabiktima sang mga limbong ni Satanas. Sia nagsulat: “Nagakahadlok ako nga subong ang man-ug sa iya kadaya naglimbong kay Eva, ang inyo hunahuna patalangon gikan sa hanuot kag putli nga katutom kay Cristo.” (2 Corinto 11:3) Pamatii ining paandam sing serioso. Kon indi, mangin kaangay ka sa mga tawo nga nagapati nga ang propaganda kag pagdihon may epekto—“apang indi sa ila.” Ang katunayan nga may epekto ang sataniko nga propaganda maathag nga makita sa palibot naton sa kapintas, kagarukan, kag pagkasalimpapaw nga lapnag sa sining kaliwatan.

Gani, nagpakiluoy si Pablo sa iya mga masigka-Cristiano nga “indi magpadihon suno sa sining sistema sang mga butang.” (Roma 12:2) Ang isa ka manugbadbad sang Biblia nagbadbad sang pinamulong ni Pablo sa sining paagi: “Indi pagtuguti ang kalibutan sa palibot mo nga idasok ka sa iya kaugalingon nga dihunan.” (Roma 12:2, Phillips) Tinguhaan ni Satanas ang bisan ano agod idasok ka sa iya dihunan, kaangay sang maninihon sang una nga nagadasok sing daga sa bukas nga dihunan agod matigayon ang mga marka kag mga korte nga luyag niya sa sini. Ginhanda ni Satanas ang politika, komersio, relihion, kag kalingawan sang kalibutan sa paghimo sini. Apang daw ano kalapnag ang iya impluwensia? Subong ini kalapnag sadtong adlaw ni apostol Juan. “Ang bug-os nga kalibutan,” siling ni Juan, “yara sa gahom sang isa nga malauton.” (1 Juan 5:19; tan-awa man ang 2 Corinto 4:4.) Kon nagaduhaduha ikaw tuhoy sa ikasarang ni Satanas sa pagganyat sa mga tawo kag sa pagpalain sang ila panghunahuna, dumduma kon daw ano ka epektibo nga ginhimo niya ini sa bug-os nga katawhan sang pungsod nga dedikado sa Dios, ang Israel. (1 Corinto 10:6-12) Mahimo man bala ini matabo sa imo? Matabo ini kon pabay-an mo ang imo hunahuna nga bukas sa makagalanyat nga impluwensia ni Satanas.

Hibalua Kon Ano ang Nagakatabo

Sa masami, ining malalangon nga mga puwersa magaimpluwensia lamang sang imo panghunahuna kon tugutan mo ini. Sa iya libro nga The Hidden Persuaders, si Vance Packard nagpatalupangod sini: “May yara pa kita mabakod nga depensa batok sa sining [dikitaon] nga mga manugbuyok: makapili kita nga indi mabuyok. Sa halos tanan nga kahimtangan may mapilian pa kita, kag indi gid kita mamaniobra sing tuman kon nahibaluan naton kon ano ang nagakatabo.” Matuod man ini sa propaganda kag paglimbong.

Sa pagkamatuod, agod ‘mahibaluan kon ano ang nagakatabo,’ dapat mo huptan ang imo hunahuna nga bukas kag mabinatunon sa maayo nga mga impluwensia. Ang mapagros nga hunahuna, subong sang mapagros nga lawas, kinahanglan nga pakan-on sing masustansia nga kalan-on agod makapanghikot sing maayo. (Hulubaton 5:1,2) Ang kakulang sa impormasyon mahimo mangin makahalalit subong sang sayop nga impormasyon. Gani, bisan pa matuod nga kinahanglan mo amligan ang imo hunahuna batok sa nagapatalang nga mga ideya kag mga pilosopiya, tinguhai nga indi pagpalambuon ang dimasaligon kag maduhaduhaon nga pagtamod sa tanan nga laygay ukon impormasyon nga ginahatag sa imo.—1 Juan 4:1.

Ang bunayag nga pagbuyok indi pareho sa likom nga propaganda. Pat-od gid nga ginlaygayan ni apostol Pablo ang pamatan-on nga si Timoteo nga magbantay kay “ang malaut nga mga tawo kag mga impostor magalain kag magalain pa, nga nagapatalang kag ginapatalang.” Apang si Pablo nagdugang: “Apang, magpadayon ka sa mga butang nga natun-an mo kag nahaylo nga patihan, nga nakahibalo kon kay sin-o mo natun-an ini.” (2 Timoteo 3:13, 14) Sanglit ang tanan nga ginapasulod mo sa imo hunahuna magaimpluwensia sa imo sa pila ka kasangkaron, ang yabi amo ang ‘paghibalo kon kay sin-o mo natun-an ini nga butang,’ agod mapat-od nga sila mga tawo nga interesado sa imo kaayuhan, indi sa ila.

Imo ang pagpili. Mahimo mo pilion nga “magpadihon suno sa sining sistema sang mga butang” paagi sa pagtugot sa mga pilosopiya kag mga prinsipio sining kalibutan nga magkontrol sang imo panghunahuna. (Roma 12:⁠2) Apang ining kalibutan indi interesado sa imo kaayuhan. Busa, “magbantay,” paandam ni apostol Pablo, “basi may isa nga magatangab sa inyo subong natukob niya paagi sa pilosopiya kag walay unod nga daya suno sa tradisyon sang mga tawo.” (Colosas 2:8) Indi mabudlay nga madasok sa dihunan ni Satanas sa sining paagi, ukon ‘matangab subong natukob niya.’ Kaangay ini sa aso sang sigarilyo. Maapektuhan ka paagi lamang sa paghaklo sa nahigkuan nga hangin.

Mahimo mo man malikawan ang paghaklo sina nga “hangin.” (Efeso 2:2) Sa baylo, sunda ang laygay ni Pablo: “Magbalhin kamo paagi sa pagbag-o sang inyo painuino, agod nga mapamatud-an ninyo sa inyo kaugalingon ang maayo kag kalahamut-an kag himpit nga kabubut-on sang Dios.” (Roma 12:2) Nagakinahanglan ini sang panikasog. (Hulubaton 2:1-5) Dumduma, si Jehova wala nagamaniobra. Ginhatag niya ang tanan nga impormasyon, apang agod makabenepisyo ka gikan sini, dapat mo ini pamatian kag tugutan ini nga mag-apektar sa imo panghunahuna. (Isaias 30:20,21; 1 Tesalonica 2:13) Dapat handa ka nga pun-an ang imo hunahuna sing kamatuoran nga yara sa “balaan nga mga kasulatan,” ang inspirado nga Pulong sang Dios, ang Biblia.—2 Timoteo 3:15-17.

Pagsunod sa Pagdihon ni Jehova

Ang kinahanglanon nga kahanda kag matinumanon nga pagsunod sa imo bahin agod makabenepisyo ikaw sa pagdihon ni Jehova gin-ilustrar sing epektibo sang ginsilingan ni Jehova si manalagna Jeremias nga duawon ang ulubrahan sang isa ka maninihon. Nakita ni Jeremias nga ginbag-o sang maninihon ang iya hunahuna sa kon ano ang iya himuon sa isa ka suludlan sang ang produkto nga luyag niya himuon “naguba sang kamot sang maninihon.” Nian si Jehova nagsiling: “Indi bala ako makahimo sa inyo subong sining maninihon, O panimalay sang Israel? . . . Yari karon! Subong sang daga sa kamot sang maninihon, amo man kamo sa akon kamot, O panimalay sang Israel.” (Jeremias 18:1-6) Nagakahulugan bala ini nga ang katawhan sa Israel kaangay lamang sa mga poga sang daga nga walay kabuhi sa mga kamot ni Jehova nga iya madihon sing pagusto sa nanuhaytuhay nga sahi sang suludlan?

Wala ginagamit ni Jehova ang iya pagkalabing gamhanan agod ipahimo sa mga tawo ang mga butang nga batok sa ila kabubut-on; kag indi man sia ang balasulon sa may depekto nga mga produkto, subong sa kaso sang isa ka tawhanon nga maninihon. (Deuteronomio 32:4) Ang depekto nagakatabo kon ang ginatinguhaan nga dihunon ni Jehova sa positibo nga paagi nagapamatok sa iya panuytoy. Isa ina ka daku nga kinatuhayan sa ulot mo kag sa poga sang daga nga walay kabuhi. May yara ka hilway nga pagbuot. Paagi sini, mahimo mo pilion nga sundon ang pagdihon ni Jehova ukon hungod nga sikwayon ini.

Daw ano kaayo nga leksion! Maayo gid nga pamatian ang tingog ni Jehova sa baylo nga magsiling sing matinaastaason, “Wala sing dapat maghambal sa akon kon ano ang akon himuon”! Kinahanglan naton tanan ang panuytoy ni Jehova. (Juan 17:3) Mangin kaangay sa salmista nga si David, nga nagpangamuyo: “Ipahibalo sa akon ang imo mga dalanon, O Jehova; tudlui ako sang imo mga banas.” (Salmo 25:4) Dumduma ang ginsiling ni Hari Solomon: “Ang maalam nga tawo magapamati kag magakuha sing dugang nga panuytoy.” (Hulubaton 1:5) Magapamati ka bala? Kon himuon mo ini, nian “ang ikasarang sa paghunahuna magabantay sa imo, ang pagkamahinantupon magaamlig sa imo.”—Hulubaton 2:11.