Kon Paano Makilala kag Malandas ang Bisan Ano nga Kaluyahon sa Espirituwal

SUNO SA GRIEGONG MITOLOHIYA, SI ACHILLES AMO ANG PINAKAMAISOG NGA Griegong soldado sa Trojan War, nga isa ka pagpakig-away batok sa siudad sang Troy. Suno sa leyenda, sang lapsag pa si Achilles, gintum-oy sia kuno sang iya iloy sa tubig sang Suba Styx, sa amo indi sia mahalitan luwas lamang sa bahin nga gin-uyatan sia sang iya iloy—ang hambalanon nga tikod ni Achilles. Amo gid ini nga bahin ang naigo sang makamamatay nga baslay nga ginpana ni Paris, anak nga lalaki ni Hari Priam sang Troy, kag ginkamatyan ni Achilles.

Ang mga Cristiano mga soldado ni Cristo, nga nagapakig-away sa espirituwal nga paagi. (2 Timoteo 2:3) “Nagapakig-away kita,” paathag ni apostol Pablo, “indi batok sa unod kag dugo, kundi batok sa mga panguluhan, batok sa mga awtoridad, batok sa mga manuggahom sang kalibutan sining kadudulman, batok sa malaut nga mga espiritu sa langitnon nga mga duog.” Huo, ang aton kaaway wala sing liwan kundi si Satanas nga Yawa kag ang mga demonyo.—Efeso 6:12.

Maathag nga isa ini ka wala-padaug nga pagpakig-away kon wala naton mabaton ang bulig ni Jehova, nga ginlaragway subong “isa ka isganan nga mangangaway.” (Exodo 15:3) Agod maamligan ang aton kaugalingon batok sa aton mabangis nga kaaway, ginhatagan kita sing espirituwal nga hinganib. Amo kon ngaa si apostol Pablo nagapalig-on: “Isuklob ang bug-os nga hinganib sang Dios agod makatindog kamo nga malig-on batok sa mga padihot sang Yawa.”—Efeso 6:11.

Ang hinganib nga ginhatag ni Jehova nga Dios, walay duhaduha nga maayo gid, nga sarang makabato sa bisan ano nga pagsalakay sa espirituwal. Tan-awa lamang ang listahan nga ginhatag ni Pablo: wagkus sang kamatuoran, limbutong sang pagkamatarong, suklob sa mga tiil sang maayong balita, daku nga taming sang pagtuo, pandong sang kaluwasan, kag espada sang espiritu. Ano pa nga maayo nga hinganib ang malauman sang isa? Paagi sining hinganib, ang isa ka Cristianong soldado may tanan nga kahigayunan nga magmadinalag-on, walay sapayan sang daku nga bentaha sang kaaway.—Efeso 6:13-17.

Bisan pa ang espirituwal nga hinganib gikan kay Jehova amo ang pinakamaayo kag isa ka tuburan sang kalig-unan para sa aton, indi kita dapat magpasapayan. Ginadumdom ang kuno indi malutos nga si Achilles, mahimo bala nga kita man may maluya nga bahin, ang espirituwal nga tikod ni Achilles? Mahimo nga makamamatay ini kon indi kita magbantay.

Usisaa ang Inyo Espirituwal nga Hinganib

Ang isa ka ice skater nga duha ka beses nakatigayon sing medalya nga bulawan sa Olimpiada, nga maayo gid sing panglawas, hinali lang natumba kag napatay sa tion sang iya pag-ensayo. Wala magdugay pagkatapos sadto, isa ka makahalanusbo nga balita ang ginreport sa The New York Times: “Katunga sang 600,000 ka Amerikano nga ginaatake sa tagipusuon kada tuig ang wala sing mga sintoma antes sini.” Maathag nga ang kahimtangan sang aton panglawas indi mahibaluan paagi lamang sa kon ano ang aton pamatyag.

Amo man sini kon tuhoy sa aton espirituwal nga kahimtangan. Ang laygay sang Biblia amo: “Ang nagahunahuna nga nagatindog sia mag-andam nga indi sia mapukan.” (1 Corinto 10:12) Bisan pa ang aton espirituwal nga hinganib amo ang labing maayo nga matigayon, mahimo magtubo ang kaluyahon. Ini bangod natawo kita sa sala, kag mahapos madaug sang aton makasasala nga kahimtangan ang aton pamat-od nga himuon ang kabubut-on sang Dios. (Salmo 51:5) Walay sapayan sang aton maayo nga mga tinutuyo, ang aton malimbungon nga tagipusuon mahimo magdaya sa aton paagi sa pagpatupato sing makapatalang nga mga pangatarungan ukon balibad, agod madali naton mapasapayanan ang aton kaluyahon kag madaya ang aton kaugalingon sa paghunahuna nga maayo ang aton kahimtangan sa espirituwal.—Jeremias 17:9; Roma 7:21-23.

Dugang pa, nagakabuhi kita sa kalibutan diin ang kahulugan sang husto kag sayop masami nga nagumon kag napatiko. Ang ginabatyag sang isa ka tawo mahimo nga amo ang ginabasihan kon bala husto ukon sayop ang isa ka butang. Ini nga sahi sang panghunahuna ginatib-ong sa mga pasayod, sa bantog nga kalingawan, kag sa media. Maathag nga kon indi kita maghalong, mahimo kita madala sang amo nga sahi sang paghunahuna, kag ang aton espirituwal nga hinganib mahimo magluya.

Sa baylo nga mahulog sa amo nga makatalagam nga kahimtangan, dapat naton pamatian ang laygay sang Biblia: “Padayon ninyo nga tilawan kon yara kamo sa pagtuo, padayon ninyo nga pamatud-an kon ano gid kamo.” (2 Corinto 13:5) Kon himuon naton ini, mamutikan naton ang bisan ano nga kaluyahon nga mahimo magtubo kag himuon ang kinahanglanon nga mga tikang nga tadlungon ini antes ini matalupangdan sang aton kaaway kag salakayon kita. Apang, paano naton mahimo ang pagtilaw? Ano ang pila ka sintoma nga dapat naton bantayan sa sining pag-usisa sa kaugalingon?

Pagkilala sa mga Sintoma

Ang isa ka kinaandan nga sintoma nga mahimo magpakita sing kaluyahon sa espirituwal amo ang pagpatumbaya sa aton personal nga pagtuon. Ang iban nagabatyag nga dapat sila magtuon sing dugang, apang wala sila sing tion. Bangod sang masako nga kabuhi karon, mahapos nga mahulog sa amo nga malain nga kahimtangan. Apang, ang malain pa, amo nga masami nagapangatarungan ang mga tawo nga indi man gid malain ang ila ginahimo, sanglit nagabasa man sila sing mga publikasyon sa Biblia kon mahimo nila kag nagatambong man sila sa pila ka Cristianong miting.

Ina nga pangatarungan isa ka porma sang paglimbong sa kaugalingon. Kaangay ini sa isa ka tawo nga nagabatyag nga tuman sia kasako amo nga indi sia makapungko kag magkaon sing nagakaigo, gani nagatimutimo lamang sia kon posible samtang nagaparikparik sia. Bisan pa indi sia magutman, mahimo mag-utwas ang mga balatian sa ulihi. Sing kaanggid, kon indi tayuyon ang aton pagkaon sing masustansia espirituwal nga pagkaon, sa indi madugay mahimo magtubo ang maluya nga mga bahin sa aton espirituwal nga hinganib. Bangod ginapaulanan kita pirme sang kalibutanon nga propaganda kag mga panimuot, mahapos kita madaug sang makamamatay nga pagsalakay ni Satanas.

Ang isa pa ka sintoma sang espirituwal nga kaluyahon amo ang indi pagbatyag sing pagkahilingagawon sa aton espirituwal nga pagpakig-away. Ang isa ka soldado sa tion nga wala sing inaway wala nagabatyag sing tension kag katalagman sa inaway. Sa amo, wala sia nagabatyag sing pagkahilingagawon nga maghanda. Kon hinali sia tawgon sa inaway, mahimo nga indi gid sia handa. Amo man sini sa espirituwal. Kon tugutan naton nga magluya ang pagbatyag naton sing pagkahilingagawon, mangin indi kita handa sa pagbato sa mga pagsalakay nga magaabot sa aton.

Apang, paano naton mahibaluan nga nahulog kita sa sining kahimtangan? Mahimo naton pamangkuton ang aton kaugalingon sing pila ka pamangkot nga mahimo makasugid sang matuod nga kahimtangan: Nalangkag bala ako nga makigbahin sa ministeryo subong nga nalangkag ako sa pagliwaliwa? Luyag ko bala maghinguyang sing tion sa pagtuon para sa mga miting subong nga luyag ko magpamalaklon ukon magtan-aw sing telebisyon? Ginakanugunan ko bala ang mga tulumuron ukon kahigayunan nga akon gintalikdan sang nangin Cristiano na ako? Nahisa bala ako sa daw masulhay nga pangabuhi sang iban? Makapahunahuna ini nga mga pamangkot, apang makabulig ini sa pagmutik sa bisan ano nga kaluyahon sa aton espirituwal nga hinganib.

Sanglit ang aton nagaamlig nga hinganib espirituwal, importante nga ang espiritu sang Dios makapanghikot sing hilway sa aton kabuhi. Makita ini sa kasangkaron nga ang mga bunga sang espiritu sang Dios ginapadayag sa tanan naton nga hilikuton. Madali ka bala maakig ukon maugot kon may ginahimo ukon ginahambal ang iban nga wala mo maluyagan? Nabudlayan ka bala magbaton sa laygay, ukon nagabatyag ka bala nga pirme ka lang ginamulay sang iban? Nahisa gid bala ikaw sa mga pagpakamaayo ukon hinimuan sang iban nga tawo? Nabudlayan ka bala makigbagay sa iban, ilabi na sa imo mga katubotubo? Ang bunayag nga pag-usisa sa aton kaugalingon magabulig sa aton nga makita kon bala ang aton kabuhi napun-an sing mga bunga sang espiritu sang Dios ukon ang mga buhat bala sang unod malalangon nga nagapadayag.—Galacia 5:22-26; Efeso 4:22-27.

Positibo nga mga Tikang Agod Malandas ang Kaluyahon sa Espirituwal

Tuhay nga butang ang pagkilala sa mga sintoma sa espirituwal nga kaluyahon; tuhay naman ang pag-atubang sa sini kag paghimo sing mga tikang agod tadlungon ini. Sing makapasubo, madamo ang nahuyog sa paghimo sing mga balibad, sa pagpangatarungan, sa pagpakadiutay sa problema, ukon sa pagpanghiwala nga nagaluntad ini. Makatalagam gid ina—kaangay sang pagkadto sa patag-awayan nga kulang ang mga hinganiban! Bangod sini mahapos kita mabiktima sang pagsalakay ni Satanas. Sa baylo, dapat kita maghimo sing positibo nga mga tikang sa gilayon agod matadlong ang bisan ano nga depekto nga mahimo mamutikan naton. Ano ang aton mahimo?—Roma 8:13; Santiago 1:22-25.

Sanglit nagapakig-away kita sa espirituwal—isa ka pagpakig-away nga nagalakip sing pagkontrol sang hunahuna kag tagipusuon sang Cristiano—dapat naton himuon ang tanan nga masarangan naton agod maamligan ang aton mga bahin. Dumduma nga nalakip sa aton espirituwal nga hinganib ang “limbutong sang pagkamatarong,” nga nagaamlig sang aton tagipusuon, kag “ang pandong sang kaluwasan,” nga nagaamlig sang aton hunahuna. Ang pagtuon sa paggamit sini nga mga aman sing epektibo magapakita sing kinatuhayan sa ulot sang kadalag-an kag kalutusan.—Efeso 6:14-17; Hulubaton 4:23; Roma 12:2.

Ang nagakaigo nga pagsuksok sing “limbutong sang pagkamatarong” nagakinahanglan nga dapat naton pirme usisaon ang aton kaugalingon tuhoy sa aton gugma sa pagkamatarong kag dumot sa pagkamalinapason. (Salmo 45:7; 97:10; Amos 5:15) Ang aton bala mga talaksan nagnubo upod sa kalibutan? Nagakawili na bala kita karon—sa matuod nga kabuhi man ukon ginalaragway sa mga telebisyon kag sine, sa mga libro kag magasin—sa mga butang nga nagapaugot ukon nagapaakig sa aton sang una? Ang gugma sa pagkamatarong magabulig sa aton nga makita nga ang ginahimaya sa kalibutan subong kahilwayan kag kaalam mahimo gid nga kaulag kag pagkabugalon gali.—Roma 13:13,14; Tito 2:12.

Ang pagsuksok sing “pandong sang kaluwasan” nagalakip sing maathag nga paghupot sa hunahuna sing makalilipay nga mga pagpakamaayo sa palaabuton, wala nagatugot sa aton kaugalingon nga matublag sang kakunyag kag kadayawan sang kalibutan. (Hebreo 12:2,3; 1 Juan 2:16) Ini nga panimuot magabulig sa aton nga unahon ang espirituwal nga mga interes sangsa materyal nga daug ukon personal nga kaayuhan. (Mateo 6:33) Busa, agod mapat-od nga ginasuklob naton sing maayo ini nga hinganib, dapat naton pamangkuton ang aton kaugalingon sing bunayag: Ano ang akon ginatinguhaan sa kabuhi? May espesipiko bala ako nga mga tulumuron sa espirituwal? Ano ang akon ginahimo agod malab-ot ini? Mga nagkalabilin man nga hinaplas ukon bahin sang madamo nga “dakung kadam-an,” dapat naton ilugon si apostol Pablo, nga nagsiling: “Wala ko pa ginakabig ang akon kaugalingon nga nagauyat na sa sini; apang may isa ka butang tuhoy sini: Ginakalimtan ang mga butang sa likuran kag ginahimulatan ang mga butang sa unahan, nagatinguha ako padulong sa lalambuton.”—Bugna 7:9; Filipos 3:13,14.

Ang paglaragway ni Pablo sang aton espirituwal nga hinganib nagahinakop sa sini nga laygay: “Sa tanan nga porma sang pangamuyo kag pag-ampo magpadayon kamo sa pagpangamuyo sa tanan nga kahigayunan sa espiritu. Kag sa amo nga katuyuan magpabilin nga nagamata sing padayon kag may pag-ampo para sa tanan nga balaan.” (Efeso 6:18) Ginapakita sini ang duha ka positibo nga tikang nga mahimo naton agod malandas ukon matapna ang bisan ano nga kaluyahon sa espirituwal: Palambua ang maayo nga kaangtanan sa Dios, kag magsuod gid sa mga masigka-Cristiano.

Kon batasan naton nga magdangop kay Jehova sa pagpangamuyo sa “tanan nga porma” (pagtu-ad sang aton mga sala, pagpangayo sing patawad, pagpangabay sing panuytoy, pagpasalamat sa mga pagpakamaayo, tinagipusuon nga mga pagdayaw) kag “sa tanan nga kahigayunan” (sing dayag, pribado, personal, ukon hinali lang), magasuod kita kay Jehova. Amo ina ang labing daku nga proteksion nga matigayon naton.—Roma 8:31; Santiago 4:7,8.

Sa pihak nga bahin, ginalaygayan kita nga mangamuyo “para sa tanan nga balaan,” kon sayuron, para sa aton mga masigka-Cristiano. Mahimo nga sa aton mga pangamuyo dumdumon naton ang aton espirituwal nga mga kauturan sa malayo nga mga lugar nga nagaantos sing paghingabot ukon sing iban pa nga mga kabudlayan. Apang kamusta naman ang mga Cristiano nga masigkamamumugon ukon kaupod naton sa adlaw-adlaw? Nagakaigo man nga ipangamuyo sila, subong nga si Jesus nangamuyo man para sa iya mga disipulo. (Juan 17:9; Santiago 5:16) Ini nga mga pangamuyo nagapasuod sa aton tanan kag nagapabakod sa aton nga mabatuan ang mga pagsalakay sang “isa nga malaut.”—2 Tesalonica 3:1-3.

Sa katapusan, hupti sing malig-on sa hunahuna ang mahigugmaon nga laygay ni apostol Pablo: “Ang katapusan sang tanan nga butang malapit na. Busa, magmaligdong kamo sing hunahuna, kag magmabinantayon may kaangtanan sa mga pangamuyo. Labaw sa tanan, magmainit sa inyo gugma sa isa kag isa, bangod ang gugma nagatabon sang madamo nga sala.” (1 Pedro 4:7, 8) Mahapos kaayo nga tugutan ang tawhanon nga pagkadihimpit—sang iban nga tawo kag ang aton—nga makapanalupsop sa aton tagipusuon kag hunahuna kag mangin kasablagan ukon kasandaran. Nahibaluan gid ni Satanas ining tawhanon nga kaluyahon. Ang pagtuga sing pagbinahinbahin kag pagdaug sa aton amo ang isa sang iya malalangon nga pamaagi. Gani, dapat kita mangin maabtik sa pagtabon sining mga sala upod ang mainit nga gugma sa isa kag isa kag wala ‘nagahatag sing lugar sa Yawa.’—Efeso 4:25-27.

Magmalig-on sa Espirituwal Karon

Kon matalupangdan mo nga gumon ang imo buhok ukon ang imo kurbata kiwi, ano ang imo ginahimo? Mahimo gid nga ginatadlong mo ini gilayon. Pila lamang ka tawo ang indi magsapak sini, nga nagabatyag nga ining pisikal nga mga diperensia wala sing kaso. Maghulag gid kita gilayon kon tuhoy sa aton espirituwal nga mga kaluyahon. Bangod sang pisikal nga mga diperensia mahimo kita pasiplatan sang mga tawo nga wala nahamuot, apang ang espirituwal nga mga depekto nga wala ginatadlong mahimo magresulta sa indi pagkahamuot ni Jehova.—1 Samuel 16:7.

Mahigugmaon nga ginhatagan kita ni Jehova sing tanan nga kinahanglanon naton agod buligan kita nga dulaon ang bisan ano nga kaluyahon sa espirituwal kag magpabilin nga malig-on sa espirituwal. Paagi sa Cristianong mga miting, mga publikasyon sa Biblia, kag sa hamtong kag mahigugmaon nga mga masigka-Cristiano, nagahatag sia sing dalayon nga mga pahanumdom kag mga panugyan sa kon ano ang aton dapat himuon. Yara sa aton kon bala batunon naton kag iaplikar ini. Nagakinahanglan ini sing panikasog kag disiplina sa kaugalingon. Apang dumduma ang bunayag nga ginsiling ni apostol Pablo: “Ang paagi sang akon pagdalagan indi wala sing kapat-uran; ang paagi sang akon pagtumod sang sumbag indi agod makasumbag sa hangin; kundi ginasakit ko ang akon lawas kag ginahimo ini nga ulipon, agod nga, sa tapos ako makabantala sa iban, ako mismo indi pagsikwayon.”—1 Corinto 9:26,27.

Mangin alisto, kag indi gid pagtuguti ang espirituwal nga tikod ni Achilles nga magtubo. Sa baylo, mapainubuson kag maisog nga himuon naton ang kinahanglanon karon agod makilala kag malandas ang bisan ano nga kaluyahon naton sa espirituwal.

[Kapsion sa pahina 19]

“PADAYON NINYO NGA TILAWAN KON YARA KAMO SA PAGTUO, PADAYON NINYO NGA PAMATUD-AN KON ANO GID KAMO.”—2 Corinto 13:5.

[Kapsion sa pahina 21]

“MANGIN MABINANTAYON MAY KAANGTANAN SA MGA PANGAMUYO. LABAW SA TANAN, MAGMAINIT SA INYO GUGMA SA ISA KAG ISA, BANGOD ANG GUGMA NAGATABON SING MADAMO NGA SALA.”—1 Pedro 4:7, 8.

[Kahon/Laragway sa pahina 20]

PAMANGKUTA ANG IMO KAUGALINGON . . .

◆ Nalangkag bala ako maghinguyang sing tion sa pagtuon para sa mga miting subong nga luyag ko magpamalaklon ukon magtan-aw sing telebisyon?

◆ Nahisa bala ako sa daw masulhay nga pangabuhi sang iban?

◆ Madali bala ako maakig kon may ginahimo ukon ginahambal ang iban nga wala ko maluyagan?

◆ Nabudlayan bala ako magbaton sa laygay, ukon nagabatyag bala ako nga pirme lang ako ginamulay sang iban?

◆ Nabudlayan bala ako makig-upod sa iban?

◆ Nagnubo bala ang akon mga talaksan upod sa kalibutan?

◆ May espesipiko bala ako nga mga tulumuron sa espirituwal?

◆ Ano ang akon ginahimo agod malab-ot ang akon espirituwal nga mga tulumuron?

[Ginkuhaan sang laragway sa pahina 18]

Si Achilles: Gikan sa libro nga Great Men and Famous Women; Romano nga mga soldado kag pahina 21: Historic Costume in Pictures/Dover Publications, Inc., New York