Indi Kamo Magpasandad sa Kaakig

“MAGGINHAWA sing madalom!” “Mag-isip sing tubtob sa napulo!” “Maghipos ka!” Pamilyar bala sa imo ining mga dinalan? Ayhan ginasiling mo ini sa imo kaugalingon agod pakalmahon ang nasulod nga kaakig. Ang iban nga mga tawo, sa panikasog nga punggan ang pagsilabo sang kaakig, nagadayandayan na lamang. Simple ini nga mga paagi sa pagpugong sang kaakig kag sa pagtipig sang kaangtanan sa iban.

Apang, sining karon lang nga tinuig, ang nagasumpakilay nga mga laygay gikan sa mga propesyonal sa kon bala dapat kontrolon ukon punggan ang kaakig nagpagumon sa madamo. Halimbawa, ang iban nga mga sikologo nagsakdag sang teoriya nga “kon magapaayo ini sang imo pamatyag,” ipautwas ang imo kaakig. Ang iban naman nagapaandam nga ang pirme nga pagsilabo sang kaakig “mas makusog nga patimaan sang maaga nga kamatayon sangsa iban pa nga mga katalagman subong sang panigarilyo, mataas nga presyon sang dugo, kag mataas nga kolesterol.” Ang Pulong sang Dios maathag nga nagasiling: “Untati ang kaakig kag bayai ang kasingkal; dili mag-init sa paghimo lamang sing malaut.” (Salmo 37:8) Ngaa nagahatag ang Biblia sing amo sini ka espesipiko nga laygay?

Ang di-kontrolado nga mga emosyon nagaresulta sa di-kontrolado nga mga buhat. Nangin maathag ini sa maaga gid nga bahin sang maragtas sang tawo. Aton mabasa: “Si Cain nagsingkal sing tama, kag nahulog ang iya nawong.” Diin sia sini gindul-ong? Ang iya kasingkal naghugakom sa iya kag nagkontrol, amo nga nagpatig-a ini sang iya tagipusuon sa paandam ni Jehova nga maghimo sing maayo. Ang di-mapunggan nga kaakig ni Cain nagresulta sa paghimo niya sing daku nga kasal-anan—ang pagpatay sa iya utod.—Genesis 4:3-8.

Si Saul, ang nahauna nga hari sang Israel, naakig man sang nabatian niya ang daku nga pagdayaw kay David. “Ang mga babayi nga nagsaulog padayon nga nagsabat kag nagsiling: ‘Si Saul nagpatay sang iya linibo, kag si David sang iya linaksa.’ Kag si Saul nagsingkal gid, kag gintamod niya ining pululungon nga indi kalahamut-an.” Nadaug gid si Saul sang iya kaakig amo nga nagtiklod ini sa iya nga tinguhaan nga patyon si David sing pila ka beses. Bisan pa nga si David nakigsugot para sa pag-abyanay, nagpakatig-a si Saul sa pagpakighidait kag sa pag-uliay. Sang ulihi, nadula niya sing bug-os ang kahamuot ni Jehova.—1 Samuel 18:6-11; 19:9,10; 24:1-21; Hulubaton 6:34,35.

Sing di-malikawan, kon indi mapunggan sang isa ang iya kaakig, magahambal kag magahimo sia sing mga butang nga makasaklaw sa tanan nga nadalahig. (Hulubaton 29:22) Si Cain kag si Saul naakig bangod ang kada isa sa ila, sa iya kaugalingon nga paagi, naimon kag nahisa. Apang, ang maakigon nga mga reaksion mahimo mahanabo bangod sang lainlain nga mga rason. Ang di-makatarunganon nga kritisismo, ang pang-insulto, ang di-paghangpanay, ukon di-nagakaigo nga pagtratar mahimo magpautwas sang pagsilabo.

Ang mga halimbawa nanday Cain kag Saul nagapakita sang ila daku nga kakulangan. Ang dulot ni Cain mahimo nga kulang sing pagtuo. (Hebreo 11:4) Ang indi pagtuman ni Saul sa ginpabutyag nga mga sugo ni Jehova kag pagkatapos sini ang iya paninguha nga pakamatarungon ang kaugalingon nagresulta sa pagkadula niya sang kahamuot kag espiritu sang Dios. Sing maathag, lunsay nila ginbugto ang ila kaangtanan kay Jehova.

Ipaanggid inang mga panimuot sa iya ni David, nga may rason nga maakig bangod sang pagtratar ni Saul sa iya. Ginpunggan ni David ang iya kaakig. Ngaa? Sia nagsiling: “Indi gid mahunahuna, para sa akon, suno sa pagtamod ni Jehova, nga himuon ko ini nga butang sa akon ginuo, ang hinaplas ni Jehova.” Maathag nga ginhunahuna ni David ang iya kaangtanan kay Jehova, kag nakaapektar ini sa iya mga pagpakig-angot kay Saul. Mapainubuson niya nga gintugyan ini sa mga kamot ni Jehova.—1 Samuel 24:6,15.

Sa pagkamatuod, ang mahimo mangin mga resulta sang di-kontrolado nga kaakig serioso gid. Si apostol Pablo nagpaandam: “Magpangakig, apang indi magpakasala.” (Efeso 4:26) Samtang ang matarong nga pagpangakig nagakaigo, yara pirme ang katalagman nga ang kaakig mahimo magpasandad sa aton. Indi katingalahan, nian, nga nagaatubang kita sa hangkat nga kontrolon ang aton kaakig. Paano naton ini himuon?

Ang una nga paagi amo ang pagpalambo sing mabakod nga kaangtanan kay Jehova. Ginapalig-on ka niya nga buksan ang imo tagipusuon kag hunahuna sa iya. Sugiri sia sang imo mga kabalaka kag mga problema, kag mangabay sing isa ka kalma nga tagipusuon agod madaug ang kaakig. (Hulubaton 14:30) Makasalig ka nga ang “mga mata ni Jehova yara sa mga matarong, kag ang iya mga dulunggan sa ila mga pangabay.”—1 Pedro 3:12.

Ang pangamuyo sarang makadihon kag makatuytoy sa imo. Sa anong paagi? May daku ini nga epekto sa imo mga pagpakig-angot sa iban. Dumduma kon paano nakig-angot si Jehova sa imo. Subong sang ginasiling sang Kasulatan, si Jehova “wala maghisayo sa aton suno sa aton mga sala.” (Salmo 103:10) Ang mapinatawaron nga espiritu kinahanglanon agod “indi [ka] madaug ni Satanas.” (2 Corinto 2:10,11) Dugang pa, ang pangamuyo nagabukas sang imo tagipusuon sa panuytoy sang balaan nga espiritu, nga makapabag-o sang tudok gid nga mga paggawi sa kabuhi. Si Jehova malipayon nga nagahatag sing ‘paghidait nga nagalabaw sa tanan nga panghunahuna,’ nga magahilway sa imo gikan sa nagahugakom nga kusog sang kaakig.—Filipos 4:7.

Apang, ang pangamuyo dapat updan sing regular nga pag-usisa sa Kasulatan agod aton ‘padayon nga mahangpan kon ano ang kabubut-on ni Jehova.’ (Efeso 5:17; Santiago 3:17) Kon ikaw personal nga nabudlayan sa pagpugong sang imo kaakig, panikasugi nga tigayuna ang panghunahuna ni Jehova tuhoy sini. Repasuha ang mga kasulatan nga espesipiko nga may kaangtanan sa pagkontrol sang kaakig.

Si apostol Pablo nagahatag sining importante nga pahanumdom: “Magbuhat kita sing maayo ayon sa tanan, apang labi na gid sa mga may labot sa aton sa pagtuo.” (Galacia 6:10) Ituon ang imo panghunahuna kag binuhatan sa paghimo sing maayo sa iban. Ining maayo, positibo nga hilikuton magapalig-on sing kahanuklog kag pagsalig nga magapakanay sang mga di-paghangpanay nga madali nga magaresulta sa kaakig.

Ang salmista nagsiling: “Lig-una ang akon mga tikang sa imo pulong, kag kabay nga indi maggahom sa akon ang bisan ano nga makahalalit nga butang. Ang bugana nga paghidait iya sang mga nagahigugma sang imo kasuguan, kag para sa ila wala sing kasandaran.” (Salmo 119:133; 165) Mahimo man ini mangin matuod sa imo.

[Kahon/Larawan sa pahina 9]

MGA TIKANG SA PAGPUGONG SANG KAAKIG

◻ Mangamuyo kay Jehova.—Salmo 145:18.

◻ Usisaa adlaw-adlaw ang mga Kasulatan.—Salmo 119:133, 165.

◻ Pirme magmasako sa mapuslanon nga mga hilikuton.—Galacia 6:9,10.