Kaimulon—Pagsapo sing Permanente nga Solusyon

WALAY sapayan sang indi maayo nga mga report tuhoy sa kaimulon sa bug-os nga kalibutan, may mga nagalaum gihapon nga may sarang pa mahimo sa sini. Halimbawa, suno sa isa ka ulong-dinalan sang Manila Bulletin, ang Asian Development Bank nagreport nga “wala na sing imol sa Asia pagligad sang 25 ka tuig.” Ginrekomendar sang bangko nga pauswagon ang ekonomiya subong isa ka paagi agod makatibawas ang mga tawo sa tuman nga kaimulon.

Ang iban nga mga organisasyon kag mga gobierno nagpagua sang isa ka malaba nga listahan sang mga panugda kag mga plano sa pagtinguha nga lubaron ang problema. Lakip sa sini amo ang: mga programa sang pasiguro para sa katilingban, pagpauswag sa edukasyon, pagdula sa utang sang imol nga mga pungsod sa manggaranon nga mga pungsod, pagkuha sa mga pagdumili sa pagbaligya sa iban nga pungsod agod nga ang mga pungsod nga may madamo nga imol makabaligya gilayon sang ila mga produkto, kag ang pagpatindog sang gobierno sing mga balay para sa mga pigado.

Sang tuig 2000, nagpahamtang sing mga tulumuron ang United Nations General Assembly nga sarang matigayon sa tuig 2015. Naglakip ini sa pagdula sang tuman gid nga kaimulon kag gutom subong man sang indi gid alalangay nga kita sa sulod sang mga pungsod. Bisan ano pa ka dungganon ining mga tulumuron, madamo gihapon ang nagaduhaduha kon bala matigayon pa ini sa sining nabahinbahin nga kalibutan.

Praktikal nga mga Tikang sa Paglandas sa Kaimulon

Bangod ang paglaum para sa matuod nga pag-uswag sa bug-os kalibutan nga kasangkaron diutay gid lamang, kay sin-o ang isa sarang makapangayo sing bulig? Subong sang nahinambitan na, may isa ka tuburan sang praktikal nga kaalam nga sarang makabulig sa mga tawo karon mismo. Ano ini? Ini amo ang Pulong sang Dios, ang Biblia.

Ano ang kinatuhayan sang Biblia gikan sa iban pa nga mga ginahalinan sang impormasyon? Halin ini sa pinakamataas nga awtoridad, ang aton Manunuga. Ginpasulat niya sa mga pahina sini ang mga hiyas sang kaalam​​—⁠praktikal nga mga prinsipio nga sarang maaplikar sa tanan nga tawo, sa tanan nga duog, kag sa tanan nga tion. Kon iaplikar, ini nga mga prinsipio makabulig sa mga imol nga maangkon ang mas malipayon nga kabuhi bisan karon mismo. Binagbinagon naton ang pila ka halimbawa sini.

Maghupot sing nagakaigo nga pagtamod sa kuarta. Ang Biblia nagasiling: “Ang kaalam pangamlig subong nga ang kuarta pangamlig; apang ang bentaha sang ihibalo amo nga ang kaalam mismo nagatipig sing buhi sa mga nagapanag-iya sini.” (Manugwali 7:12) Ano ang kahulugan sini? Ang kuarta indi amo ang pinakaimportante nga butang. Matuod, nagahatag ini sing kalig-unan sa pila ka kasangkaron. Nagabulig ini sa aton nga mabakal ang mga butang nga aton ginakinahanglan, apang may mga limitasyon ini. May malahalon gid nga mga butang nga indi mabakal sang kuarta. Ang pagkilala sini nga kamatuoran magabulig sa aton nga tamdon ang kuarta sing nagakaigo, sa amo malikawan naton ang mga kabang-awan sadtong mga nagsentro sang ila kabuhi sa pagtipon sing kuarta. Ang kabuhi indi mabakal sang kuarta, apang ang pagpanghikot sing maalamon makaamlig sa kabuhi karon kag magabukas pa gani sang posibilidad para sa dayon nga kabuhi.

Magkabuhi suno sa imo masarangan. Magkatuhay ang aton mga luyag sa aton mga kinahanglanon. Dapat naton unahon ang aton mga kinahanglanon. Madali naton papatihon ang aton kaugalingon nga kinahanglanon naton ang isa ka butang, samtang sa katunayan luyag lang gali naton ini kag indi isa ka kinahanglanon. Ang maalam nga tawo una nga magagasto sang iya kinitaan sa mga butang nga kinahanglanon gid​​—⁠sa pagkaon, panapton, puluy-an, kag iban pa. Nian, antes maggasto sa dugang pa nga butang, ginabinagbinag niya anay kon bala ang nabilin nga kuarta makatrespaser sa dugang pa nga mga butang. Sa isa sang iya mga ilustrasyon, ginpanugda ni Jesus nga ‘maglingkod anay kag bulubantaon sang isa ang kabilihanan, agod mahibaluan niya kon bala may bastante sia.’​​—⁠Lucas 14:28.

Sa Pilipinas, si Eufrosina, isa ka nagasolo nga ginikanan nga may tatlo ka kabataan, nabudlayan sa pagpangita sing palangitan-an kag nagakinot gid sia sugod sang ginbayaan sia sang iya bana mga pila ka tuig na ang nakaligad. Sa sini nga kahimtangan, ginhanas niya ang iya kabataan nga hibaluon ang mga prioridad sa ila badyet. Halimbawa, mahimo makakita ang iya kabataan sing isa ka butang nga ila maluyagan. Sa baylo nga magsiling nga indi puede, nagapangatarungan sia upod sa ila paagi sa pagsiling: “Bueno, kon luyag mo gid man puede mo ini baklon, apang dapat ka magpili. Ang aton kuarta para lamang sa isa ka butang. Baklon naton ining imo naluyagan, ukon mabakal kita sang diutay nga karne ukon utanon agod isud-an sa aton kan-on para sa sini nga semana. Karon, ano ang imo pilion? Ikaw ang magdesisyon.” Sa masami, mahangpan ini gilayon sang mga kabataan kag magapasugot nga ibakal na lang ini sang pagkaon sa baylo nga ibakal sang iban pa nga butang.

Mangin kontento. “Kon may pagkaon kag panapton, mangin kontento na kita sa sining mga butang,” siling sang isa pa ka prinsipio sa Biblia. (1 Timoteo 6:8) Ang kuarta mismo indi makahatag sing kalipay. Madamo ang manggaranon nga indi malipayon, samtang madamo ang imol nga tuman gid ka malipayon. Natun-an sining mga imol nga mangin kontento bisan sa simple lamang nga mga butang nga kinahanglanon sa kabuhi. Naghambal si Jesus tuhoy sa paghupot sing ‘simple nga mata’ nga nasentro lamang sa mas importante nga mga butang. (Mateo 6:22) Nagabulig ini sa isa ka tawo nga mangin kontento. Madamo nga imol ang kontento na bangod napalambo nila ang isa ka maayo nga kaangtanan sa Dios kag may isa ka malipayon nga pamilya​​—⁠mga butang nga indi gid mabakal sang kuarta.

Pila lamang ini ka halimbawa sang praktikal nga mga panugda sang Biblia nga makabulig sa mga imol nga malandas ang ila kahimtangan. May madamo pa. Halimbawa, ang paglikaw sa mga bisyo subong sang pagpanigarilyo kag pagsugal, nga nagauyang lamang sang kuarta; paghibalo sa mas importante nga mga butang sa kabuhi, ilabi na ang espirituwal nga mga tulumuron; sa duog nga maiwat ang trabaho, magtanyag sing ikasarang ukon serbisyo nga kinahanglan sang iban. (Hulubaton 22:29; 23:21; Filipos 1:​9-​11) Ang Biblia nagapanugyan nga gamiton “ang praktikal nga kaalam kag ang ikasarang sa paghunahuna” bangod “ini mangin kabuhi sa imo kalag.”​​—⁠Hulubaton 3:​21, 22.

Bisan pa ang mga panugyan sang Biblia makahatag sing pila ka kaumpawan sa mga nagaagwanta bangod sang kaimulon, ang mga pamangkot tuhoy sa palaabuton yara gihapon. Mangin imol na lang bala ang mga imol tubtob san-o? May mahimo pa ayhan sa indi pag-alalangay sa ulot sang mga tuman ka manggaranon kag mga tuman ka imol? Binagbinagon naton ang isa ka solusyon nga wala pa mahibaluan sang madamo.

Ang Biblia Nagahatag sing Rason Agod Maglaum

Madamo ang nagabaton nga isa ka maayo nga libro ang Biblia. Apang, masami nga wala nila mahibalui nga nagahatag ini sing espesipiko nga impormasyon tuhoy sa daku nga mga pagbag-o sa dili madugay.

Katuyuan sang Dios nga lubaron ang mga problema sang katawhan, pati na ang kaimulon. Bangod ang mga gobierno sang tawo napamatud-an nga indi makasarang ukon indi luyag sa paghimo sini, gintuyo sang Dios nga buslan sila. Paano? Ang Biblia nagasiling sing pat-od sa Daniel 2:​44: “Ang Dios sang langit magapatindog sing ginharian nga indi gid malaglag. Kag ang ginharian mismo indi iliton sa iban nga katawhan. Dugmukon sini kag papason ini tanan nga ginharian, kag magapadayon ini tubtob sa walay katubtuban.”

Pagkatapos madula ining mga “ginharian,” ukon mga gobierno, magapanghikot ang gintangdo mismo sang Dios nga Manuggahom. Ining Manuggahom indi isa ka tawo kundi isa ka gamhanan nga langitnon nga tinuga nga kaangay sang Dios mismo, may ikasarang sa paghimo sing daku nga pagbag-o nga ginakinahanglan agod dulaon ang indi pag-alalangay karon. Ginpili sang Dios ang iya Anak sa paghimo sini. (Binuhatan 17:31) Ginalaragway sang Salmo 72:12-​14 kon ano ang himuon sini nga Manuggahom, nga nagasiling: “Kay luwason niya ang imol nga nagapangayo sing bulig, subong man ang nasit-an kag ang bisan sin-o nga wala sing manugtabang. Magakaawa sia sa kubos kag imol, kag luwason niya ang mga kalag sang mga imol. Tubson niya ang ila kalag gikan sa pagpigos kag kasingki, kag ang ila dugo mangin bilidhon sa iya itululok.” Isa gid ka makalilipay nga palaabuton! Kaumpawan sa katapusan! Ang gintangdo sang Dios nga Manuggahom magapanghikot para sa mga imol kag mga kubos.

Ang madamo gid nga problema may kaangtanan sa kaimulon pagalubaron sa amo nga tion. Ang bersikulo 16 sang Salmo 72 nagasiling: “May bugana nga uyas sa duta; sa putukputukan sang kabukiran magahapayhapay ini.” Wala na sing kakulang sa pagkaon bangod sa gutom, kakulang sing kuarta, ukon mapigaw nga pagdumala.

Lubaron man ang iban pa nga mga problema. Halimbawa, sa karon ang daku nga bahin sang mga pumuluyo sa duta wala gani sing kaugalingon nga balay. Apang, ang Dios nagasaad: “Pat-od nga magapatindog sila sing mga balay kag magapuyo sa sini; kag pat-od nga magatanom sila sing mga ulubasan kag magakaon sang bunga sini. Indi sila magpatindog kag iban ang magapuyo; indi sila magtanom kag iban ang magakaon. Kay subong sang mga adlaw sang kahoy mangin amo ang mga adlaw sang akon katawhan; kag ang akon mga pinili bug-os nga magapulos sa binuhatan sang ila mga kamot.” (Isaias 65:​21, 22) Ang tagsatagsa may kaugalingon nga balay kag magakalipay sa iya trabaho. Gani ang Dios nagsaad sang isa ka bug-os kag permanente nga solusyon sa kaimulon. Wala na sing daku nga kal-ang sa ulot sang mga manggaranon kag mga imol, wala na sing mga tawo nga mamigado.

Sa una nga pagkabati sining mga saad sa Biblia, mahimo magbatyag ang isa nga indi ini realistiko. Apang, ang pag-usisa sing maayo sa Biblia nagapamatuod nga natuman ang tanan nga mga saad sang Dios sang nagligad. (Isaias 55:11) Gani ang pamangkot indi kon matabo gid bala ini. Sa baylo, ang pamangkot amo, Ano ang imo himuon agod makabenepisyo kon matabo na ini?

Mangin Didto Ka Ayhan?

Bangod iya sang Dios ang panguluhan, dapat mangin sahi kita sang mga tawo nga batunon sang Dios subong mga pumuluyo sa idalom sang iya paggahom. Wala niya kita ginpabay-an nga wala makahibalo kon paano mangin kalipikado. Ang mga pagsulundan yara sa Biblia.

Matarong ang gintangdo nga Manuggahom, ang Anak sang Dios. (Isaias 11:​3-5) Busa, ang mga ginbaton nga mabuhi sa idalom sini nga panguluhan ginapaabot nga matarong man. Ang Hulubaton 2:​21, 22 nagasiling: “Ang mga matadlong amo ang magapuyo sa duta, kag ang mga wala sing kasawayan amo ang magapabilin sa sini. Kon tuhoy sa mga malauton, utdon sila gikan sa duta; kag tuhoy sa mga maluib, gabuton sila gikan sa sini.”

May paagi bala nga mahibaluan kon paano tumanon ini nga mga ginapatuman? Huo. Paagi sa pagtuon sa Biblia kag pag-aplikar sa mga panuytoy sini, mahimo mo maangkon ining makalilipay nga palaabuton. (Juan 17:3) Malipay ang mga Saksi ni Jehova nga buligan ka sa sini nga pagtuon. Ginaagda ka namon nga kalitan ini nga kahigayunan nga malakip sa isa ka katilingban nga indi gid makaeksperiensia sang kaimulon kag inhustisya.

[Retrato sa pahina 5]

Eufrosina: “Ang estrikto nga pagbadyet nagabulig sa akon pamilya nga matigayon ang ila kinahanglanon”

[Retrato sa pahina 6]

Ang maayo nga kaangtanan sa Dios kag ang malipayon nga pamilya indi mabakal sang kuarta