TOPIKO SA KOBER | ANO ANG GINASILING SANG BIBLIA PARTE SA KABUHI KAG KAMATAYON?

Ano ang Ginasiling sang Biblia Parte sa Kabuhi kag Kamatayon?

Kon basahon naton ang kasaysayan sang pagpanuga sa libro sang Genesis sa Biblia, matun-an naton nga ang una nga tawo nga si Adan ginsilingan sang Dios: “Makapaayaw ka sa pagkaon sang bunga sang tanan nga kahoy sa hardin. Apang indi gid ikaw magkaon sang bunga sang kahoy sang pagkilala sang maayo kag malain, kay sa adlaw nga magkaon ka sang bunga sini pat-od gid nga mapatay ka.” (Genesis 2:16, 17) Maathag nga ginapakita sini nga kon tumanon ni Adan ang sugo sang Dios, indi sia mapatay kundi padayon nga magakabuhi sa hardin sang Eden.

Pero imbes nga magtuman si Adan kag mabuhi sing dayon, ginlapas niya ang sugo sang Dios kay nagkaon sia sang gindumili nga prutas sang ginhatagan sia sang iya asawa nga si Eva. (Genesis 3:1-6) Asta subong, apektado gihapon kita sang iya paglapas. Si apostol Pablo nagpaathag parte sa sini: “Paagi sa isa ka tawo nagsulod ang sala sa kalibutan kag ang kamatayon paagi sa sala, kag naglapnag ang kamatayon sa tanan nga tawo bangod sila tanan nakasala.” (Roma 5:12) Inang “isa ka tawo” amo si Adan. Pero ano ang sala, kag ngaa nagresulta ini sa kamatayon?

Ang hungod nga pagsupak ukon paglapas ni Adan sa kasuguan sang Dios amo ang sala. (1 Juan 3:4) Kag ang silot sa sala amo ang kamatayon, suno sa ginsiling sang Dios kay Adan. Kon si Adan kag ang iya kaliwatan nangin matinumanon sa sugo sang Dios, wala sila kuntani sing sala kag indi gid sila mapatay. Wala gintuga sang Dios ang mga tawo nga mapatay kundi mabuhi sing wala katapusan.

Husto gid ang ginsiling sang Biblia nga “naglapnag ang kamatayon sa tanan nga tawo.” Pero may bahin bala sa aton nga padayon nga nagakabuhi kon mapatay kita? Madamo ang nagasiling nga huo, kay may ginatawag sila nga kalag nga indi mapatay. Pero daw pareho lang ini sa pagsiling nga nagbinutig ang Dios kay Adan. Ngaa? Bangod kon may bahin sa aton nga padayon nga nagakabuhi sa iban nga lugar kon mapatay kita, buot silingon ang kamatayon indi silot sa sala, suno sa ginsiling sang Dios. Ang Biblia nagasiling: “Imposible nga magbutig ang Dios.” (Hebreo 6:18) Ang matuod, nagbinutig si Satanas sang nagsiling sia kay Eva: “Indi kamo mapatay.”—Genesis 3:4.

Gani makapamangkot kita, Kon indi matuod ang panudlo nga imortal ang kalag, ano gid ang nagakatabo kon mapatay ang isa?

GINPAATHAG SANG BIBLIA

Ang kasaysayan sang Genesis parte sa pagpanuga nagasiling: “Gintuga ni Jehova nga Dios ang tawo halin sa yab-ok sang duta kag ginhuypan ang iya ilong sing ginhawa sang kabuhi, kag ang tawo nangin isa ka buhi nga persona.” Ang ekspresyon nga “isa ka buhi nga persona” ginbadbad halin sa Hebreo nga tinaga nga ne’phesh,a nga literal nga nagakahulugan sing “isa ka nagaginhawa nga tinuga.”—Genesis 2:7, footnote.

Gani gin-athag sang Biblia nga ang tawo wala gintuga nga may imortal nga kalag. Sa baylo, ang tagsa ka tawo amo ang “buhi nga persona.” Gani wala ka gid sing makita nga ekspresyon nga “imortal nga kalag” sa Biblia.

Ang Biblia wala nagsiling nga ang tawo may ginatawag nga imortal nga kalag, pero ngaa madamo nga relihion ang nagatudlo sini? Masabat ini kon balikan naton ang ginatudlo sang dumaan nga Egipto.

NAGLAPNAG ANG PAGANO NGA PANUDLO

Ang Griego nga manunulat sang kasaysayan nga si Herodotus sang ikalima nga siglo B.C.E., nagsiling nga ang mga taga-Egipto “amo ang una nga nagtudlo nga imortal ang kalag.” Nagapati man ang mga taga-Babilonia sang una nga imortal ang kalag. Sang nasakop ni Alejandro nga Daku ang Middle East sang 332 B.C.E., gintudlo ini sang mga manunudlo nga Griego, kag sang ulihi naglapnag ini sa Emperyo sang Gresya.

Wala ka gid sing makita nga ekspresyon nga “imortal nga kalag” sa Biblia

Sang unang siglo C.E., gintudlo sang duha ka dalagku nga sekta sang mga Judiyo, ang mga Essene kag mga Fariseo, nga ang kalag padayon nga nagakabuhi kon mapatay ang lawas. Ang The Jewish Encyclopedia nagsiling: “Ginpatihan sang mga Judiyo nga imortal ang kalag bangod naimpluwensiahan sila sang mga panudlo sang mga Griego kag ilabi na sang pilosopiya ni Plato.” Ang manunulat sang kasaysayan sang mga Judiyo sang unang siglo nga si Josephus nagsiling man nga ini nga panudlo wala naghalin sa Balaan nga Kasulatan, kundi sa “pagpati sang mga anak sang Gresya,” nga ginakabig niya nga mga uluistorya parte sa mitolohiya.

Samtang nagalapnag ang impluwensia sang kultura sang mga Griego, ginpatihan man sang nagapangangkon nga mga Cristiano ining pagano nga panudlo. Suno sa manunulat sang kasaysayan nga si Jona Lendering, “madasig nga nalaktan sang pilosopiya ni Plato ang mga panudlo sang mga Cristiano bangod sang iya teoriya nga ang aton kalag ara sa mas maayo nga lugar sang una kag subong ara na sa kalibutan nga puno sang kasal-anan.” Gani ang pagano nga panudlo nga imortal nga kalag ginpatihan sang mga “Cristiano” kag nangin panguna ini nga bahin sang ila mga pagpati.

“ANG KAMATUORAN MAGAHILWAY SA INYO”

Sang unang siglo, si apostol Pablo nagpaandam: “Ang balaan nga espiritu nagasiling nga sa ulihi nga mga tion ang iban magabiya sa pagtuo. Magapamati sila sa mga mensahe nga kuno naghalin sa Dios, subong man sa panudlo sang mga demonyo.” (1 Timoteo 4:1) Matuod gid ini! Ang panudlo parte sa imortal nga kalag amo ang isa sa mga “panudlo sang mga demonyo.” Wala ini nabase sa Biblia, kundi naghalin ini sa pagano nga mga relihion kag mga pilosopiya sang una.

Si Jesus nagsiling: “Mahibaluan ninyo ang kamatuoran, kag ang kamatuoran magahilway sa inyo.” (Juan 8:32) Kon matigayon naton ang husto nga ihibalo sang kamatuoran sa Biblia, mahilway kita sa mga panudlo kag mga buhat nga wala nagapadungog sa Dios kag ginahimo sang madamo nga relihion subong. Isa pa, ang kamatuoran sa Pulong sang Dios magahilway sa aton sa mga tradisyon kag mga disparatis parte sa kamatayon.—Tan-awa ang kahon nga “Diin ang mga Patay?”

Indi katuyuan sang aton Manunuga nga 70 ukon 80 ka tuig lang ang kabuhi sang tawo sa duta kag padayon nga magkabuhi sa iban nga kalibutan. Ang iya orihinal nga katuyuan amo nga ang mga tawo mabuhi sing wala katapusan diri sa duta kag mangin matinumanon niya nga mga anak. Ginapakita sining dalayawon nga katuyuan ang gugma sang Dios sa mga tawo kag indi gid ini mabalabagan. (Malaquias 3:6) Ang manunulat sang Salmo gintuytuyan sang Dios sa pagsulat: “Ang mga matarong magapanubli sang duta, kag magapuyo sila sa sini sa wala sing katubtuban.”—Salmo 37:29.

Mabasa mo ang dugang nga ginasiling sang Biblia parte sa kabuhi kag kamatayon sa kapitulo 6 sang libro nga Ano Gid ang Ginatudlo sang Biblia? nga ginbalhag sang mga Saksi ni Jehova. Mabasa man ini sa www.jw.org/hil.

a Ang pila ka badbad sang Biblia, pareho sang Ang Biblia sang Philippine Bible Society nagbadbad sang ne’phesh sing “nanginbuhi nga kalag,” sa Ang Pulong sang Dios, “nangin buhi nga tinuga,” sa Biblia sang Katilingban sang mga Kristiano, “ang tawo nabuhi,” kag sa Maayong Balita nga Biblia, “nagsugod sa pagkabuhi.”

Posible Bala Mabuhi ang mga Tawo sing Wala Katapusan?

Sang nagligad nga tinuig, nagreport ang mga researcher nga nakadiskobre sila sing mga tanom sa idalom sang dagat kag ginapatihan nga nagakabuhi na sing linibo ka tuig, ayhan ang pinakamalawig nga nabuhi sa duta. Ini nga mga tanom pamilya sang Posidonia oceanica, isa ka klase sang hilamon sa dagat nga madabong nga nagatubo sa dagat sang Mediteraneo sa tunga sang Espanya kag Cyprus.

Kon ang tanom mabuhi sing amo sini ka lawig, kamusta naman ang tawo? Ang pila ka sientipiko nagapati gid nga posible palawigon ang kabuhi. Halimbawa, ang isa ka libro parte sa sini nga topiko maid-id nga nagatuon sang “madamo kag importante nga pag-uswag sa siensia” parte sa sini. Wala pa mahibaluan kon makabulig gid man bala ini para maglawig ang kabuhi sang tawo.

Pero ang matuod nga paglaum nga mabuhi sing dayon wala nagadepende sa pag-uswag sang siensia. Suno sa Biblia, nagadepende ini sa aton Manunuga nga si Jehova nga Dios. Nagasiling ini: “Ikaw ang tuburan sang kabuhi.” (Salmo 36:9) Parte sa iya, si Jesucristo nagsiling sa iya pangamuyo: “Ini nagakahulugan sang kabuhi nga wala sing katapusan, ang pagkilala nila sa imo, ang lamang matuod nga Dios, kag sa imo ginpadala, si Jesucristo.” (Juan 17:3) Ang matuod, ang aton mga panikasog nga makilala kag mapahalipay si Jehova nga Dios kag ang iya Anak nga si Jesucristo, pagapadyaan sang dayon nga mga pagpakamaayo.

Nagapati ang mga researcher nga ang pila ka klase sini nga tanom sa dagat nagakabuhi na sing linibo ka tuig

Ngaa Masaligan Mo ang Ginasiling sang Biblia?

Masaligan gid naton ang ginasiling sang Biblia. Ngaa? Binagbinaga ang masunod:

Pinasahi nga Awtor: Ang Biblia ginahuman sang 66 ka libro nga ginsulat sang mga 40 ka manunulat sa sulod sang 1600 ka tuig, sugod sang 1513 B.C.E. asta sang mga 98 C.E. Pero ang kaundan sini nagahisantuanay kag wala nagasumpakilay. Pamatuod ini nga ang labing gamhanan nga Dios amo gid ang Awtor sini. Ginpalab-ot niya ang impormasyon sa mga tawo nga nagsulat sini.
Sibu sa Kasaysayan: Ang mga hitabo nga narekord sa Biblia nagasanto gid sa matuod nga mga hitabo sa kasaysayan. Ang libro nga A Lawyer Examines the Bible nagsiling: “Ang mga istorya parte sa gugma, sugidsugid kag butig nga testimonya ginasaysay nga natabo sa wala mahibaluan nga lugar kag panahon, . . . pero ang Biblia nagasugid sing eksakto nga petsa kag lugar sang mga hitabo.”
Sibu sa Siensia: Ang Biblia indi libro parte sa siensia, pero kon nagasugid ini parte sa siensia, husto ang ginasiling sini. Halimbawa, mabasa sa kapitulo 13 kag 14 sang libro sang Levitico ang detalyado nga mga kasuguan nga ginpatuman sa Israel parte sa katinlo kag pagpain sa mga nagabalatian, madugay pa antes nahibaluan sang mga tawo ang parte sa kagaw kag ang paglaton sini. Ginsiling man sang Biblia nga bilog ang duta kag nagalutaw sa kahawaan, pero siniglo pa ang nagligad sang nadiskobrehan ini sang siensia.—Job 26:7; Isaias 40:22.

Pila lamang ini ka halimbawa nga nagapamatuod nga masaligan ang Biblia sang nagsiling ini: “Ang pagsulat sa bug-os nga Kasulatan gintuytuyan sang Dios kag mapuslanon sa pagpanudlo, sa pagsabdong, sa pagtadlong.”—2 Timoteo 3:16.