Kon Nagpakig-away ang Israel sang Una, Ngaa Wala Kita Nagaentra sa mga Inaway Subong?
“KON indi kamo magpakig-away kontra sa France ukon sa England, pamatyon kamo tanan!” Amo ini ang ginsinggit sang isa ka opisyal sang Nazi sa isa ka grupo sang mga Saksi ni Jehova sang Bug-os Kalibutan nga Inaway II. Bisan pa ara sadto ang mga soldado sang Nazi nga may mga armas, wala gid sing bisan isa sa aton mga kauturan ang nagkompromiso. Nangin maisog gid sila. Ginpakita nila ang aton panindugan bilang mga Saksi ni Jehova: Wala kita nagaentra sa mga inaway sa kalibutan. Bisan pa ginapahog kita nga patyon, wala kita nagasuporta sa mga inaway sa kalibutan.
Pero indi komporme sa sini ang iban nga mga tawo nga nagasiling nga mga Cristiano sila. Para sa ila, dapat pangapinan sang isa ka Cristiano ang iya pungsod. Posible magsiling sila, ‘Kon nagpakig-away sang una ang katawhan sang Dios nga mga Israelinhon, ngaa indi dapat mag-entra sa mga inaway ang mga Cristiano subong?’ Paano mo ini sabton? Puede mo ipaathag sa ila nga ang kahimtangan sang mga Israelinhon sang una lain gid sa kahimtangan sang katawhan sang Dios subong. Ano ini nga mga kinalain? Binagbinagon naton ang lima.
1. ISA LANG KA PUNGSOD ANG KATAWHAN SANG DIOS
Sang una, ginpili ni Jehova ang pungsod sang Israel nga mangin iya katawhan. Gintawag niya ang mga Israelinhon nga ‘hamili niya nga katawhan nga ginpili niya sa tanan nga katawhan.’ (Ex. 19:5) Ginhatagan man sila sang Dios sang duta nga ila istaran. Gani sang ginsugo sang Dios ang mga Israelinhon nga magpakig-away sa iban nga pungsod, indi ang mga kaupod nila nga nagasimba kay Jehova ang ila kontra ukon ginapamatay.a
Subong, ang mga nagasimba kay Jehova naghalin “sa tanan nga pungsod kag tribo kag katawhan kag hambal.” (Bug. 7:9) Kon mag-entra sa inaway ang katawhan sang Dios, posible nga mangin kontra nila ang ila mga kauturan ukon mapatay pa gani nila sila.
2. GINSUGO NI JEHOVA ANG MGA ISRAELINHON NGA MAGPAKIG-AWAY
Sang una, si Jehova ang nagadesisyon kon san-o kag ngaa dapat magpakig-away ang mga Israelinhon. Halimbawa, ginsugo sang Dios ang mga Israelinhon nga magpakig-away sa mga Canaanhon. Ginhukman sila sang Dios bangod grabe gid kalain sang ila ginahimo. Nagasimba sila sa mga demonyo, nagahimo sang seksuwal nga imoralidad, kag ginahalad nila ang ila mga bata. Ginsugo ni Jehova ang mga Israelinhon nga laglagon ining malain nga mga tawo nga nagaistar sa Ginsaad nga Duta para indi sila maimpluwensiahan. (Lev. 18:24, 25) Sang nagaistar na ang mga Israelinhon sa Ginsaad nga Duta, may mga tion nga ginsugo sila sang Dios nga magpakig-away para pangapinan ang ila pungsod sa mapintas nga mga kaaway. (2 Sam. 5:17-25) Pero wala gid gintugutan ni Jehova ang mga Israelinhon nga sila ang magdesisyon kon bala magpakig-away sila ukon indi. May mga sitwasyon nga sila ang nagdesisyon, pero indi gid maayo ang natabo sa ila.—Num. 14:41-45; 2 Cron. 35:20-24.
Subong, wala ginsugo ni Jehova ang mga tawo nga magpakig-away. Nagainaway ang mga pungsod indi bangod amo ini ang gusto sang Dios kundi bangod amo ini ang ila gusto. Posible nga gusto nila nga maglapad pa gid ang ila sakop, magmanggaranon pa gid ang ila pungsod, ukon ipilit ang ila ginapatihan sa pulitika. Pero may mga tawo nga nagasiling nga ginsugo sila sang Dios nga magpakig-away para pangapinan ang ila relihion ukon para pamatyon ang mga kaaway sang Dios. Matuod bala ini? Indi. Amligan ni Jehova ang mga nagasimba sa iya kag laglagon niya ang iya mga kaaway sa palaabuton, sa tion sang inaway sa Armageddon. (Bug. 16:14, 16) Sa sina nga inaway, ang espiritu nga mga tinuga lang ang gamiton sang Dios sa pagpakig-away, kag indi ang mga tawo nga nagasimba sa iya.—Bug. 19:11-15.
3. WALA GINPATAY SANG MGA ISRAELINHON ANG MGA NAGATUO KAY JEHOVA
Sang nagpakig-away ang katawhan ni Jehova sa Jerico, wala ginpatay si Rahab kag ang iya pamilya. Sa mga inaway subong, wala man bala ginapatay ang mga tawo nga may pagtuo?
Sang una, wala ginapatay sang mga Israelinhon ang mga nagatuo sa Dios kag ginapatay lang nila ang mga ginhukman ni Jehova nga dapat patyon. Binagbinaga ang duha ka halimbawa. Sang ginsugo ni Jehova ang mga Israelinhon nga laglagon ang Jerico, wala nila ginpatay si Rahab kag ang iya pamilya bangod nagpakita sia sing pagtuo. (Jos. 2:9-16; 6:16, 17) Sang ulihi, wala ginlaglag ang bug-os nga siudad sang Gibeon bangod ginpakita sang mga pumuluyo sini nga ginatahod nila ang Dios.—Jos. 9:3-9, 17-19.
Subong, ginapatay sang mga soldado bisan ang mga tawo nga may pagtuo. Kag kon kaisa, nagakaulamid ang inosente nga mga sibilyan.
4. DAPAT SUNDON SANG MGA ISRAELINHON ANG MGA INSTRUKSION SANG DIOS PARTE SA INAWAY
Sang una, dapat sundon sang mga soldado nga Israelinhon ang mga instruksion ni Jehova parte sa inaway. Halimbawa, may mga tion nga ginsilingan sila sang Dios nga maghimo sing “mga kondisyon para sa paghidait” sa ila kontra nga siudad. (Deut. 20:10) Ginsugo man ni Jehova ang mga soldado nga Israelinhon nga dapat mangin matinlo sila kag ang ila kampo, kag dapat nila sundon ang iya mga kasuguan parte sa husto kag sala. (Deut. 23:9-14) Wala man gintugutan ni Jehova nga luguson sang mga Israelinhon ang mga babayi sa ginpierde nila nga mga siudad bisan pa amo sini ang ginahimo sang kalabanan nga soldado sang mga pungsod sa palibot nila. Ginsugo pa gani sila nga indi nila pagpangasaw-on ang ginbihag nila nga mga babayi kon wala pa magsukat isa ka bulan sa tapos nila mapierde ang isa ka siudad.—Deut. 21:10-13.
Subong, may ginhimo nga mga kasugtanan ang kalabanan nga pungsod nga dapat nila sundon sa tion sang inaway. Ginhimo nila ini para amligan ang mga sibilyan. Pero sa masami, wala ginasunod ini nga mga kasugtanan.
5. GINBULIGAN SANG DIOS ANG IYA KATAWHAN SA PAGPAKIG-AWAY
Ginabuligan bala sang Dios ang bisan ano nga pungsod subong sa ila mga inaway pareho sa ginhimo niya sa mga Israelinhon sa Jerico?
Sang una, ginbuligan ni Jehova ang mga Israelinhon para magdaug sila sa inaway. Kag sa masami, ginhimo niya ini paagi sa milagro. Halimbawa, paano ginbuligan ni Jehova ang mga Israelinhon para mapierde nila ang siudad sang Jerico? Ginsugo sila ni Jehova nga ‘magsinggit sing mabaskog nga singgit sang inaway.’ Sang ginhimo nila ini, “narumpag ang pader.” Bangod sini, madasig nila nga napierde ang siudad. (Jos. 6:20) Kag paano naman nila napierde ang mga Amornon? “Ginpatup-an sila ni Jehova sing dalagku nga mga yelo halin sa langit . . . Mas madamo ang napatay sa yelo sangsa napatay sang espada sang mga Israelinhon.”—Jos. 10:6-11.
Subong, wala ginabuligan ni Jehova ang bisan ano nga pungsod sa ila mga inaway. Ang iya Ginharian, nga ang Hari amo si Jesus, “indi bahin sini nga kalibutan.” (Juan 18:36) Pero ang tanan nga gobierno sang tawo ginaimpluwensiahan ni Satanas kay sia ang nagagahom sa sini nga kalibutan. Makita gid sa mga inaway sa kalibutan ang malain nga mga kinaiya ni Satanas.—Luc. 4:5, 6; 1 Juan 5:19.
GINAPABALORAN SANG MATUOD NGA MGA CRISTIANO ANG PAGHIDAIT
Base sa ginbinagbinag naton, ang aton kahimtangan subong lain gid sa mga Israelinhon sang una. Pero may iban pa nga mga rason kon ngaa wala kita nagaentra sa inaway. Halimbawa, gintagna sang Dios nga sa katapusan nga mga adlaw, indi na “magtuon sa pagpakig-away” ang mga ginatudluan niya. Gani, indi man sila mag-entra sa inaway. (Isa. 2:2-4) Nagsiling man ang Cristo nga ang iya mga disipulo ‘indi bahin sang kalibutan,’ ukon indi sila dapat mag-entra sa mga inaway sa kalibutan.—Juan 15:19.
Pero may ginpalig-on pa gid ang Cristo nga dapat himuon sang iya mga sumulunod. Ginsugo niya sila nga dapat nila likawan ang mga kinaiya nga posible magresulta sa dumot, kaakig, kag inaway. (Mat. 5:21, 22) Ginsugo man niya ang iya mga sumulunod nga mangin “makihidaiton” kag higugmaon ang ila mga kaaway.—Mat. 5:9, 44.
Paano naton ini matuman? Posible gid nga wala man sa aton hunahuna nga mag-entra sa inaway, pero basi may ginadumtan kita nga utod nga posible mangin rason nga magbahinbahin ang kongregasyon. Dapat gid naton panikasugan nga dulaon ina nga balatyagon.—Sant. 4:1, 11.
Wala kita nagaentra sa mga inaway sang mga pungsod. Sa baylo, ginapanikasugan naton nga pabaloran ang paghidait kag magpakita sang gugma sa kada isa. (Juan 13:34, 35) Kabay pa nga panikasugan naton nga magpabilin nga neutral samtang ginahulat naton ang tion nga dulaon na ni Jehova ang inaway.—Sal. 46:9.
a May mga tion nga nag-ilinaway ang mga tribo sang mga Israelinhon, kag wala gid nalipay sa sini si Jehova. (1 Hari 12:24) Pero may mga tion nga gintugutan niya nga matabo ini nga pag-ilinaway sa tunga sang pila ka tribo. Ngaa? Bangod ini nga mga tribo nangin indi matutom sa iya ukon nakahimo sang serioso nga mga sala.—Huk. 20:3-35; 2 Cron. 13:3-18; 25:14-22; 28:1-8.