Ang Epekto sang Inaway kag Kinagamo sa Aton Tanan

Bisan sa mga lugar nga malinong subong, posible matabo ang mga inaway kag kinagamo. Kag bangod sa media kag internet, ang mga tawo nga nagaistar sa mga lugar nga wala sing inaway, posible man maapektuhan sini. Pagkatapos sang isa ka inaway, mabatyagan gihapon ang epekto sini bisan pa malawig na nga tion ang nagligad. Ari ang pila ka halimbawa:

• 

  Kakulang sing pagkaon. Base sa World Food Programme, “ang inaway amo gihapon ang panguna nga rason sang gutom, kay 70 porsiento sang mga tawo sa bilog nga kalibutan nga ginakulang sa pagkaon ang nagaistar sa mga lugar nga may mga inaway kag pagpamintas.”

• 

  Problema sa pisikal kag sa mental health. Kon daw may matabo nga inaway sa isa ka lugar, ang mga tawo nga nagaistar diri makabatyag sang grabe nga stress kag kabalaka. Mahimo nga indi lang sila maapektuhan sa pisikal kundi pati man sa ila mental health. Kag ang masubo kay mabudlay sa ila ang magpadoktor.

• 

  Pagbiya sang mga tawo sa ila balay. Sugod sang Septiembre 2023, sobra 114 ka milyon ka tawo ang nagbiya sa ila mga balay, siling sang United Nations High Commissioner for Refugees. Ang panguna nga rason sini amo ang inaway kag kinagamo.

• 

  Kapigaduhon. Bangod sang inaway, madamo nga tawo ang nakaeksperiensia sang kapigaduhon. Halimbawa, nagamahal ang mga balaklon. Nagaantos man ang mga tawo bangod ginagamit sang gobierno ang pondo sa pagsuporta sa militar imbes sa pagpabulong kag edukasyon. Kag daku ang gasto sa pagkay-o kag pagtukod liwat sang mga bilding nga naguba bangod sang inaway.

• 

  Pagkaguba sang palibot. Nagaantos ang mga tawo kon ang mga ginakuhaan nila sang ila kinahanglanon kag palangabuhian magkalaguba. Ang mahigko nga tubig kag hangin kag ang kontaminado nga duta posible mangin rason sang pagbalatian. Kag bisan pa natapos na ang inaway, puede gihapon mahalitan ang mga tawo bangod sang wala pa naglupok nga mga land mine kag mga bomba.