Watchtower ONLINE NGA LIBRARY

ONLINE NGA LIBRARY

ijwbq artikulo 156
Ang Istorya ni Noe kag sang Daku nga Baha—Matuod Bala Ini?

Sabat sa mga Pamangkot sa Biblia

ijwbq artikulo 156

Mga elepante, giraffe, leon, kag pispis nga nagsulod sa arka

Ang Istorya ni Noe kag sang Daku nga Baha—Matuod Bala Ini?

Ang sabat sang Biblia

Ang Baha matuod gid nga natabo. Ginpahanabo ini sang Dios para dulaon ang malain nga mga tawo, pero ginsugo niya si Noe nga maghimo sing arka para maluwas ang maayo nga mga tawo kag ang mga sapat. (Genesis 6:11-20) Makapati gid kita nga matuod ang Baha kay narekord ini sa Biblia, nga “gintuytuyan sang Dios.”—2 Timoteo 3:16.

Matuod bala ini ukon uluistorya lang?

Ang Biblia nagasiling nga si Noe isa ka matuod nga tawo kag ang Baha matuod gid nga natabo, indi uluistorya lang.

Ang mga manunulat sang Biblia nagapati nga si Noe isa ka matuod nga tawo. Halimbawa, ginlakip si Noe sa mga kaliwatan sang pungsod sang Israel sang maid-id nga mga manunulat sang kasaysayan sa Biblia nga sanday Esdras kag Lucas. (1 Cronica 1:4; Lucas 3:36) Ginrekord man ang pagsambit ni Jesus parte kay Noe kag sa Baha sang mga manunulat sang Ebanghelyo nga sanday Mateo kag Lucas.—Mateo 24:37-39; Lucas 17:26, 27.

Dugang pa, ginsambit man si Noe bilang halimbawa sang pagtuo kag pagkamatarong sang propeta nga si Ezequiel kag ni apostol Pablo. (Ezequiel 14:14, 20; Hebreo 11:7) Himuon bala sining mga manunulat bilang halimbawa ang isa ka tawo nga indi man matuod? Maathag nga maayo gid nga sundon bilang halimbawa si Noe kag ang iban pa nga lalaki kag babayi nga may pagtuo bangod matuod sila nga mga tawo.—Hebreo 12:1; Santiago 5:17.
Ang Biblia naghatag sing espesipiko nga detalye parte sa Baha. Ang kasaysayan sang Biblia parte sa Baha wala nagasugod sa “Sang una nga panahon,” nga daw pareho sang fairy tale. Kundi, ang Biblia nagasugid sang tuig, bulan, kag adlaw nga natabo ang Baha. (Genesis 7:11; 8:4, 13, 14) Nagasugid man ini sang mga takus sang arka nga ginhimo ni Noe. (Genesis 6:15) Ini nga mga detalye nagapakita nga suno sa Biblia matuod gid nga natabo ang Baha, kag indi uluistorya lang.

Ngaa natabo ang Baha?

Suno sa Biblia, antes sang Baha “tuman gid ang kalautan sang tawo.” (Genesis 6:5) Dugang pa, “nangin malain ini sa panulok sang matuod nga Dios” kay napuno ang duta sang kasingki kag seksuwal nga imoralidad.—Genesis 6:11; Judas 6, 7.

Ang Biblia nagasiling nga ang kabangdanan sini nga kagamo amo ang malain nga mga anghel nga nagpanaug halin sa langit para maghimo sing seksuwal nga relasyon sa mga babayi sa duta. Gintawag nga Nefilim ang mga anak sini nga mga anghel, nga nagpanghalit kag nagpaantos sa mga katawhan sadto. (Genesis 6:1, 2, 4) Gani nagdesisyon ang Dios nga dulaon ang malain nga mga tawo para indi na sila makaimpluwensia sa maayo nga mga tawo.—Genesis 6:6, 7, 17.

Nahibaluan bala sang mga tawo sadto nga may maabot nga Baha?

Huo. Ginhambal sang Dios kay Noe kon ano ang matabo kag ginsugo sia nga maghimo sing arka para maluwas ang iya pamilya kag ang mga sapat. (Genesis 6:13, 14; 7:1-4) Ginpaandaman ni Noe ang mga tawo sang maabot nga kalaglagan, pero ginbalewala lang nila ini. (2 Pedro 2:5) Ang Biblia nagasiling: “Wala gid sila magtalupangod tubtob nga nag-abot ang Baha kag nag-anod sa ila tanan.”—Mateo 24:37-39.

Ano ang hitsura sang arka ni Noe?

Ang arka isa ka daku nga rektanggulo nga kahon, nga mga 133 ka metro ang kalabaon, 22 ka metro ang kalaparon, kag 13 ka metro ang kataason.a Human ini sa matagok nga kahoy, kag nakulapan ini sing alkitran sa sulod kag sa gua. May tatlo ini ka panalgan, kag may mga kuarto. May puertahan sa kilid sang arka kag may bintana malapit sa atop. Mahimo nga mas mataas ang sa tunga nga parte sang atop sang arka para makailig ang tubig.—Genesis 6:14-16.

Tsart nga nagapakita sang kalabaon sang arka ni Noe, kalabaon sang eroplano, kag kalabaon sang elepante

Ano kadugay nga ginhimo ni Noe ang arka?

Wala nagasugid ang Biblia kon ano kadugay nga ginhimo ni Noe ang arka, pero mahimo nga pila ka dekada niya ini nga ginhimo. Sobra 500 ka tuig ang edad ni Noe sang natawo ang una niya nga bata, kag 600 ka tuig na sia sang natabo ang Baha.b—Genesis 5:32; 7:6.

Ginsugo sang Dios si Noe nga himuon ang arka sang nakapangasawa na ang iya tatlo ka anak nga lalaki, nga mahimo nga mga 50 ukon 60 ka tuig na ang ila edad. (Genesis 6:14, 18) Base sa sini nga impormasyon, mahimo rasonable magsiling nga 40 ukon 50 ka tuig kag nahuman ang arka.

Mga uluistorya kag ginapatihan parte sa daku nga baha

Madamo sing istorya parte sa Baha sa bilog nga kalibutan ang malayo sa kasaysayan sa Biblia, pero madamo man sa sini ang may pareho nga ideya sa ginsaysay sang Biblia. Sang nagdamo kag naglapta ang mga kaliwatan ni Noe, mahimo nga gin-istorya nila sa iban ang parte sa Baha. Pero samtang nagaligad ang panahon, may lainlain na nga bersion ang istorya. Binagbinaga ang pila ka halimbawa.

Istorya sang mga Griego: Ang lalaki kag babayi nga nakaluwas sa baha ginsugo nga pun-on liwat ang duta paagi sa paghaboy sang mga bato sa ila likod. Ang mga bato nahimo nga mga lalaki kag babayi sang ulihi.

Istorya sang mga Hindu: Ginpaandaman sang isa ka isda ang lalaki nga may maabot nga baha nga magalaglag sa mga tawo. Ginsugo sang isda ang lalaki nga maghimo sing baruto. Nakaluwas ang lalaki sa baha kay gingiyahan sang isda ang baruto.

Istorya sang mga taga-Babilonia: Ang lalaki kag babayi nga nakaluwas sa baha ginhatagan sing imortalidad kag nangin mga dios.

Istorya sang mga taga-Central America: Nakaluwas sa baha ang isa ka lalaki, ang iya asawa, kag ila mga kabataan. Ang iban nga mga tawo nahimo nga isda.

a Ang Biblia naghatag sing mga takus sang arka sa maniko. Ang “talaksan sang Hebreo nga isa ka maniko 17.5 ka pulgada.”—The Illustrated Bible Dictionary, Revised Edition, Part 3, pahina 1635.

b Parte sa kalawigon sang kabuhi sang mga tawo pareho ni Noe, basaha ang artikulo nga “Malawig Gid Bala ang Kabuhi sang mga Tawo sang Una?” sa Disiembre 1, 2010 nga isyu sang Ang Lalantawan.