PAMANGKOT SANG MGA PAMATAN-ON
Paano Mangin Balanse ang Akon Pagkaon?
Mahimo kabalo ka nga makahalit sa imo panglawas ang indi balanse nga pagkaon. Ang bata nga naanad magkaon sang indi masustansia nga pagkaon mahimo nga amo man sini ang iya batasan asta magdaku sia. Gani, mas maayo nga subong pa lang himua na nga batasan ang pagkaon sing masustansia nga pagkaon.
Ano ang balanse nga pagkaon?
Ang Biblia nagasiling nga dapat ‘makahibalo kita magpugong sang aton kaugalingon,’ kag nalakip sa sini ang aton batasan sa pagkaon. (1 Timoteo 3:11) Samtang ginahunahuna ini nga prinsipio, maayo nga mabal-an naton nga . . .
Ang balanse nga pagkaon nagalakip sang tanan nga grupo sang pagkaon. Ang lima ka grupo sang pagkaon nagalakip sang mga produkto halin sa gatas, protina, prutas, utan, kag mga uyas. Ginahunahuna sang iban nga kon dulaon nila ang isa sa sini nga grupo sa ila pagkaon, maniwang sila. Pero kon himuon mo ini, makulangan ang imo lawas sing sustansia nga kinahanglanon sini.
Tilawi ini: Mag-research ukon pamangkuta ang imo doktor para mabal-an kon ano ang mga benepisyo sang lainlain nga sustansia nga makita sa mga pagkaon. Halimbawa:
Ang mga carbohydrate makahatag sa imo sang enerhiya. Ang mga protina makabulig sa imo lawas nga makabato sa impeksion kag mapatubo kag makay-o ang mga tisyu. Ang pila ka fat—sa insakto nga kadamuon—makabulig nga malikawan ang sakit sa tagipusuon kag makapapagsik sa lawas.
“Ginatinguhaan ko nga mangin balanse ang akon pagkaon sa tanan nga grupo sang pagkaon. Para sa akon, indi man sala magkaon kon kaisa sang tsokoleyt ukon sa fast food. Pero, indi man dapat nga amo lang na pirme ang kaunon. Dapat mangin balanse man.”—Brenda.
Ang pagkaon nga kulang ang sustansia daw pareho sang pulungkuan nga kulang ang tiil
Ang balanse nga pagkaon indi pagpasobra. Buot silingon, wala ka nagapagutom ukon nagapasobra kaon. Kag indi buot silingon sini nga indi ka na gid magkaon sang nanamian mo nga pagkaon.
Tilawi ini: Sa sulod sang isa ka bulan, bantayi kon ano ang imo ginakaon. Pirme mo bala ginahimo ang ginsambit sa ibabaw? Ano nga mga pagbag-o ang imo mahimo para mangin balanse ang imo pagkaon?
“May mga adlaw nga sobra ang akon makaon nga pagkaon nga mataas ang calorie kag may mga adlaw nga sobra naman kanubo. Sang ulihi, wala ko na ginaisip kon pila ka calorie ang ara sa ginakaon ko, wala man ako nagapasobra sa pagkaon, kag nagauntat kon busog na ako. Dugay man antes ko nabalanse ang akon pagkaon.”—Hailey.
Paano ko masunod sing maayo ang balanse nga pagkaon?
Pamensara sing abanse. Ang Biblia nagasiling: “Ang mga plano sang mapisan pat-od nga magamadinalag-on.” (Hulubaton 21:5) Dapat abanse nga magplano para mangin batasan mo ang pagkaon sing masustansia nga pagkaon.
“Dapat planuhan sing maayo para makakaon sing masustansia nga pagkaon kag sa masami, ang masustansia nga pagkaon amo ang ginaluto sa balay. Mabudlay ini sa primero pero makabenepisyo ka kag makakinot ka pa.”—Thomas.
Ilisi ang indi masustansia nga mga pagkaon. Ang Biblia nagasiling: “Tipigi ang praktikal nga kaalam.” (Hulubaton 3:21) Ang praktikal nga kaalam makabulig sa imo nga makapamensar sing mga paagi nga makakaon ka sing masustansia nga mga pagkaon kag palambuon ang maayo nga batasan sa pagkaon.
“Kada adlaw, ginaislan ko ang isa ka indi masustansia nga pagkaon sing masustansia nga pagkaon. Halimbawa, imbes nga magkaon sang tsokoleyt, nagakaon ako sing mansanas. Sang ulihi, madamo na ’ko sing ginakaon nga masustansia nga pagkaon kada adlaw!”—Kia.
Mangin rasonable sa imo ginapaabot. Ang Biblia nagasiling: “Magkaon nga may kasadya.” (Manugwali 9:7) Ang balanse nga pagkaon wala nagakahulugan nga indi ka na masadyahan sa imo pagkaon ukon mangin sobra ka kaestrikto sa tanan mo nga ginakaon. Bisan kinahanglan mo magpaniwang, dumduma nga ang imo tuyo amo nga mangin maayo ang imo panglawas. Mangin rasonable sa imo ginapaabot sa imo kaugalingon.
“Sining karon lang, nagmag-an ako sing mga 13 kilos. Pero, wala ko ginpagutuman ang akon kaugalingon, naglikaw sa pila ka masustansia nga pagkaon, ukon wala man ko nakonsiensia nga nagkaon ’ko sang dessert. Narealisar ko nga indi mahapos magpaniwang kag dapat bag-uhon ko gid ang akon batasan sa pagkaon.”—Melanie.