Footnote

Pag-atubang sa Pag-ipit

“Masupog ang mga babayi; nagabalikbalik sila,” reklamo sang isa ka pamatan-on nga lalaki. “Ginadayaw ka nila sa masami kag nagapang-into.” Madugay na nga ginagamit sang agresibo nga mga babayi subong armas ang pagpang-into. Madali ka bala madala sa sini? (Hulubaton 26:28) “Ang kaalam yara sa mga maugdang,” siling sang Hulubaton 11:​2, gani kon may maugdang ka nga pagkilala sa imo kaugalingon, indi ka madali nga madala sa wala sing pulos nga pagpang-into.

Apang ano ang isiling mo kon dayawon sang babayi ang imo buhok, panglawason, kag ang imo yuhum? Ayhan wala ini sing malain nga motibo. Gani agod indi maguwa nga suplado, simple nga ginapasalamatan sang iban nga pamatan-on ang babayi kag dayon ginabag-o ang topiko. Pero mag-andam nga magpakita sang impresyon nga nagustuhan mo ang iya pang-into.

Kon kaisa kinahanglan nga mangin estrikto ka. Ang iban prangka nga nagahambal. Sa amo nga paagi malikawan nila nga maglawig pa ang indi na maayo nga kahimtangan. “Wala ako sing plano nga mangita sing nobya sa karon” amo ang diretso nga sabat sang pamatan-on nga si Daniel.

Ginasiling nga ang pinakamaayo nga panagang amo ang pag-atake. Ang isa ka mananalawsaw naghatag sini nga panugda: “Agod nga paluyahon sia sing permanente, magsugilanon ka tuhoy sa relihion.” Huo, kon kilala ka nga pirme nga nagasugilanon tuhoy sa imo relihioso nga pagpati, malayo nga ikaw ang hingabuton. Apang kon may yara gid man mangahas nga magpalapit sa imo, ang diretso nga pagsugid sang imo relihioso nga pagpati mahimo magpugong sa iya.

Makapasubo nga kon kaisa ang Cristiano nga mga pamatan-on nagakapaslawan sa paggamit sini nga panagang. Ang pamatan-on nga si Tim nagsiling: “Madamo sa amon ang indi maluyag magsiling nga, ‘Cristiano ako, kag indi ko man luyag nga himuon ini.’ Luyag namon nga batunon man kami sang iban.” Sa liwat, makatigayon lamang ikaw sing kasidla kag kaisog nga kinahanglanon agod malikawan ang kapahamakan sa moralidad kon kombinsido gid ikaw nga ang dalanon ni Jehova amo ang labing maayo.

Paglikaw sa Tugalbong!

Ano kon, walay sapayan sang imo lakas nga panikasog, padayon gihapon ang panghaylo? Bueno, binagbinaga sa liwat ang huwaran sang pamatan-on nga ginsambit sa pamuno​—si Jose. Ang Genesis 39:6 nagasugid sa aton nga “nagtubo sia nga may maayo sing panglawason kag maambong” kag naganyat sa iya ang asawa sang iya agalon nga si Potipar. Ginhimo niya ang tanan agod nga maganyat niya sia. Kag ang Biblia wala nagapakita nga malaw-ay sia sa panulok ni Jose. Apang ginpamatukan niya ang iya kasupog. Paano niya nahimo yadto?

Una, may mabakod gid nga pagtuo si Jose. “Paano ko mahimo ining dakung kalautan kag magpakasala sa Dios?” siling niya. Bisan pa wala sing kasuguan batok sa sekso sa guwa sang pag-asawahay sadto, ang iya konsiensia nagsiling sa iya nga isa ka sala ang luyag nga himuon sang asawa ni Potipar. Apang sa gihapon, nagpamilit gid sia. Kag sa kaugot ginbuyutan niya ang iya panapton kag nagpakiluoy sa iya: “Huliri ako!” Wala naglahoglahog si Jose agod pakanayon ang kahimtangan ukon ginlaygayan niya sia tuhoy sa moralidad. Sa gilayon “ginbiyaan niya ang iya panapton sa iya kamot kag nalagyo sia.”​—Genesis 39:​9-12.

Nakahulag sa gilayon si Jose bangod indi na sia kinahanglan magdesisyon kon ano ang himuon. Human na ang iya desisyon. Ginpili niya nga antuson ang mangin resulta sang kaakig sang asawa ni Potipar sa baylo nga pasubuon si Jehova. Kag masakit ang resulta; ginbilanggo si Jose! Apang ginpakamaayo ni Jehova ang iya panikasog nga magpabilin nga matinlo. Sang ulihi nangin panguna sia nga miembro sang ginharian ni Paraon kag nahiusa liwat gikan sa iya madugay na nahamulag nga pamilya.

Ang imo panikasog nga magpabilin nga “di-salabdungon kag walay-kasawayan sa tunga sining tiko kag balingag nga kaliwatan” pakamaayuhon man ni Jehova. (Filipos 2:15) Walay sapayan kon ano man ang mangin una nga kahimtangan, ang husto nga dalanon magaresulta pirme sa pagpakamaayo. Apang kinahanglan nga mangin determinado ka sa pagpabilin nga matinlo kaangay ni Jose. Kinahanglan nga mangin mabakod kag tayuyon ka sa imo mga panikasog, nagahimo sang imo ‘Indi nga Indi.’ (Mateo 5:37) Kinahanglan nga mangin handa ka kag maluyag magpaambit sang imo napasad sa Biblia nga pagpati. Kon himuon mo ini, bisan ang pinakamasupog nga babayi makahangop sa imo​—kag mahimo mag-untat sa pagtublag sa imo!