Makamamatay ang Paghaklo sa “Hangin” sining Kalibutan!

“Ginbuhi kamo sang Dios sang patay kamo bangod sa mga paglapas kag mga sala, diin kamo anay naggawi . . . suno sa gumalahom sang awtoridad sang hangin.”—EFESO 2:1, 2.

1. Paano ang pagdagta sa hangin nangin makamamatay sa mga tawo?

PAGHAKLO sa preska nga hangin! Daw ano ina ka makapapagsik pagguwa mo sa isa ka sarado nga hulot! Apang bisan sa mga wayang, ang polusyon isa ka daku nga problema karon. Ang mga hilo nga ginabuga sa atmospera makatalagam katama sa madamong kapungsoran. Ang makahililo nga aso, radioaktibo nga yab-ok, nagatuga sang balatian nga mga kagaw, kag pila ka vir­us nagalakbay sa hangin. Ang nagasustenar sang kabuhi nga hangin, nga tuman kaalwan nga gin-aman sang aton mahigugmaon nga Manunuga, labi kag labi nga makamamatay bangod sang kakagud kag pagpatumbaya sang tawo.

2. Ano ang nahigkuan nga “hangin” nga mas makatalagam sang sa nahigkuan nga hangin nga aton ginahaklo?

² Walay sapayan, subong nga ang polusyon sa hangin makatalagam, may isa pa ka dagway sang nadagtaan nga “hangin” nga labi ka makamamatay. Indi ini hangin nga nahigkuan bangod sang nuklear nga aksidente sa Cher­nobyl (U.S.S.R) ukon sang puno sing aso nga hangin sang Los An­gel­es, Cal­ifornia, (E.U.A.). Yara kita sa katalagman nga mahaklo ang mas makamamatay nga “hangin.” Ginsambit ini ni apostol Pablo sang ginsilingan niya ang mga masigka Cristiano: “Ginbuhi kamo sang Dios sang patay kamo bangod sa mga paglapas kag mga sala, diin kamo anay naggawi suno sa sistema sang mga butang sining kalibutan, suno sa gumalahom sang awtoridad sang hangin, ang espiritu nga karon nagapanghikot sa tunga sang mga anak nga dimasinulundon.”—Efeso 2:1, 2.

3, 4. (a) Sin-o ang “gumalahom sang awtoridad sang hangin”? (b) Ngaa ang “hangin” sa Efeso 2:1, 2 indi ang puluy-an sang mga demonyo?

³ Ano ining “hangin”? Ginapakita ni Pablo nga may “awtoridad” ini, ukon kagamhanan, kag may “gumalahom” sa sini. Wala sing pangduhaduha kon sin-o ini nga gumalahom. Sia amo si Satanas nga Yawa, ang isa nga gintawag ni Jesucristo “ang gumalahom sining kalibutan.” (Juan 12:31) Nahibaluan ini, ang iban nga mga eskolar sa Biblia nagapati nga naghulam diri si Pablo gikan sa Judiyo ukon pagano nga tuburan kag nagpatuhoy sa hangin subong ang puluy-an sang mga demonyo diin kontrolado sang Yawa. Madamong badbad sang Biblia ang nagpakita sini nga pagtamod. Apang ini nga “hangin” indi pareho sa “langitnon nga mga duog” nga ginapuy-an sang “malaut espirituhanon nga mga puwersa.”—Efeso 6:11, 12.

⁴ Sang ginsulatan ni Pablo ang mga Cristiano sa Efeso, si Satanas kag ang mga demonyo yadto pa gihapon sa langit, walay sapayan nga wala na sa kahamuot sang Dios. Inugtagbong pa lang sila diri sa duta. (Bugna 12:7-10) Dugang pa, ang hangin labi nga nagahilabot sa mga tawo sang sa espirituhanon nga mga tinuga. Busa, mabatyagan sang tawhanon nga katilingban ang mga epekto kon ang katapusan nga yahong sang kaakig sang Dios iula sa “hangin.”—Binuhatan 16:17-21.

5. Ano ang “hangin” nga ginahambalan diri, kag ano ang epekto sini sa mga tawo?

⁵ Busa, daw subong bala nga ginagamit ni Pablo ang literal nga hangin, ukon kahawaan, sa pag-ilustrar sang kabilugan nga espiritu, ukon dominante nga panimuot sang kakagud kag pagkadimasinulundon, nga ginpakita sang katawhan nga nahamulag sa Dios. Pareho ini sa “espiritu nga karon nagapanghikot sa tunga sang mga anak sang dimasinulundon” kag sa “espiritu sang kalibutan.” (Efeso 2:2; 1 Corinto 2:12) Subong nga ang literal nga hangin yara bisan diin, nga sarang mahaklo, ang “espiritu sang kalibutan” yara man pirme. Kutob sa pagkalapsag tubtob sa lulubngan, ini nagasulod, nagaimpluensia, kag nagadihon sa kon paano nagahunahuna kag nagahulag ang mga tawo samtang ginapanikasugan nila nga tumanon ang ila mga handum, mga paglaum, kag mga ambisyon.

6. (a) Paano ginapakusog ang epekto sang “hangin” sining kalibutan, kag paano sini ginahimo ang iya “awtoridad”? (b) Paano ang paghaklo sining “hangin” nagatiklod sa isa nga ilugon ang rebelyuso nga dalanon sang Yawa?

⁶ Ining espiritu sang pagkamakasasala kag pagrebelde nagaimpluensia sa dihimpit tawhanon nga katilingban. Subong nga ini nga “hangin” ginahaklo, ang iya makamamatay nga gahom ginapakusog bangod sang pag-ipit sang mga katubotubo kag sang pirme nagadugang nga pagkaganyat sa seksuwal nga kalipayan. Busa, may “awtoridad” ini sa ibabaw sang mga tawo. (Ipaanggid ang Roma 6:12-14.) Ang Yawa, sa pagkamatuod, amo ang ginhalinan sang tanan nga malaut. (Juan 8:44) Gani ginaimpluensiahan niya ang katawhan sa pag-ilog sang iya rebelyuso nga dalanon kag busa nagapapagsik, nagadihon, kag nagakontrol sining espiritu, ukon “hangin” sang komunidad. Subong “gumalahom” sining malaut nga kagamhanan, ukon “awtoridad,” ginagamit ini ni Satanas sa pagkontrol sang panghunahuna sang katawhan. Ang iya mga elemento ginbalay agod huptan ang katawhan nga tuman kasako sa pagpaayaw sang undanon nga mga kailigbon kag sa pagtinguha nga matigayon ang kalibutanon nga mga intereses amo kon ngaa wala na sila sing tion ukon huyog sa pagkilala sa Dios ukon sa pagpasakop sa iya balaan nga espiritu, “ang espiritu nga nagahatag sing kabuhi.” (Juan 6:63) Sa espirituwal, sila patay.

7. (a) Sa anong paagi ang mga Cristiano “mga anak [anay] sang kasingkal”? (b) Sang mangin mga Cristiano kita, ano nga pagbag-o ang natabo?

⁷ Ang mga Cristiano napaidalom man sa “awtoridad,” ukon kontrol, sining nadagtaan nga “hangin” sa wala pa nila maton-i ang kamatuoran sang Pulong sang Dios kag masugdan ang pagsunod sa iya matarong nga mga talaksan. “Huo, sa tunga sini [kalibutanon nga mga tawo] nagpangabuhi anay kita nga tanan sa mga kailigbon sang aton lawas, nga nagasunod sang mga handum sang lawas kag sang hunahuna, kag sa amo sa kinaugali mga anak kita sang kasingkal subong sang iban nga katawhan.” Apang sang mangin mga Cristiano, nag-untat kita sa paghaklo sang makamamatay nga “hangin” sining kalibutan. Aton ‘gin-uba ang daan nga personalidad nga iya sang aton una nga paggawi kag ginsul-ob ang bag-o nga personalidad nga gintuga suno sa kabubut-on sang Dios sa matuod nga pagkamatarong kag pagkatutom.’—Efeso 2:3; 4:22-24.

8. Paano ang kahimtangan naton karon kaanggid sa pungsod sang Israel sa kamingawan?

⁸ Ang katalagman amo nga sa tapos makapalayo gikan sa nadagtaan nga atmospera sining kalibutan ayhan masulay kita sa pagbalik sa sini. Madugay na nga yari kita sa “tion sang katapusan” kag sa atang-atangan mismo sang bag-ong kalibutan. (Daniel 12:4) Sa pagkamatuod, indi naton luyag nga mawasi bangod nga nahulog sa siod kaangay sa mga Israelinhon. Sa tapos sila masalbar sing milagruso gikan sa Egipto kag nakalab-ot sa dulunan sang Ginsaad nga Duta, linibolibo ang “ginpanglaglag sa kamingawan.” Ngaa? Bangod ang iban nangin mga diwatahan, ang iban nakighilawas, kag ang iban pa gid nagtilaw kay Jehova bangod sang ila pagkumud kag pagreklamo. Si Pablo nagsiling sing mabaskog: “Karon ining mga butang nahanabo sa ila subong nga paandam, apang ginsulat sila sa pagtudlo sa aton nga naabutan sang katapusan sang sistema sang mga butang.”—1 Corinto 10:1-11.

9. (a) Paano kita mangin yara sa kalibutan apang dili mangin bahin sini? (b) Ano ang himuon naton agod indi masuyop pabalik sa sining makamamatay nga atmospera sang kalibutan?

⁹ Nahanungod sa iya mga disipulo, si Jesus nangamuyo: “Sila indi iya sang kalibutan, subong nga ako indi iya sang kalibutan. Ako wala nagapangamuyo nga kuhaon mo sila sa kalibutan, kundi nga tipigan mo sila gikan sa malaut.” (Juan 17:14, 15) Amligan kita ni Jehova, apang indi niya pagbutangan sing “kudal” ang palibot naton ukon milagruso nga magataming sa aton gikan sa “hangin” sining kalibutan. (Job 1:9, 10) Gani ang hangkat sa aton amo ang mangin yara sa kalibutan ni Satanas, apang dili bahin sini, nga nalibutan sang iya nadagtaan nga “hangin,” apang wala nagahaklo sini. Kon kita nagabasa sang sekular nga mga publikasyon, nagatan-aw sing telebisyon, ukon nagakadto sa mga lugar nga malingawlingawan, mahimo nga madayag kita sa “hangin” sang kalibutan. Samtang ang iban nga pagpakig-angot sa kalibutanon nga mga tawo indi malikawan—sa trabaho, sa eskwelahan, kag sa iban pa—dapat kita magmabinantayon agod indi masuyop pabalik sa makamamatay nga atmospera sining kalibutan.—1 Corinto 15:33, 34.

10, 11. (a) Paano mapaanggid ang aton pagkayara sa espirituwal nga paraiso ni Jehova sa paglingkod sa lugar nga “indi puede makapanigarilyo”? (b) Anong mga tikang ang himuon kon mamutikan ang baho sang “hangin” sining kalibutan?

¹⁰ Ayhan mapaanggid naton ang aton kahimtangan subong sang paglingkod sa isa ka restawran nga may lugar nga “puede makapanigarilyo” kag “indi puede makapanigarilyo.” Subong mga Cristiano nga yara sa espirituwal nga paraiso ni Jehova, nagakabagay nga yara kita sa “indi puede makapanigarilyo” nga seksion, nga malayo gikan sa espiritu sining kalibutan. Sa pagkamatuod, indi naton hungdon ang paglingkod sa seksion nga “puede makapanigarilyo.” Binuang ina. Apang ano sing masami ang nagakatabo kon yara kita sa “indi puede makapanigarilyo” nga seksion sang isa ka restawran? Ti, ang puno sang aso kag mahigko nga hangin nagadapya, kag mapanimahuan naton ini! Kon matabo ini, nakita bala naton ang nadagtaan nga hangin nga makasululay? Ukon indi bala nga dalidali nga nagalakat kita palayo sa sini sa bug-os nga masarangan naton?

¹¹ Apang ano ang himuon mo kon ang baho sang “hangin” sining kalibutan masugata mo? Nagahimo ka bala sing gilayon nga aksion agod makapahilayo sa sining malain nga impluensia? Kon magpabilin ka didto kag hakluon ini, pat-od nga ang imo panghunahuna maapektuhan. Kon mas madugay mo nga ginahaklo ining “hangin,” labi pa gid nga pabay-an mo na lang ini. Dugang pa, sa ulihi ang baho indi gid man makaulugot kundi makalaganyat, makalilipay, makailibog sa unod. Ayhan pukawon sini sing labi ang pila ka tago nga kailigbon nga madugay mo na ginabatuan nga mapunggan.

12. Ano ang kinahanglan agod indi maapektuhan sang mga bahin sang “hangin” sining kalibutan nga indi madali mamutikan?

¹² Ang iban sang makamamatay nga mga higko sang “hangin” sining kalibutan indi madali mamutikan, subong nga ang mga nagahigko sa literal nga hangin kaangay sang car­bon mon­ox­ide wala sing baho kag wala sing sabor. Ang katalagman, kon amo, amo nga indi naton mamutikan ang ‘makamamatay nga aso’ tubtob nga nadaug na kita sini. Busa, dapat kita mangin alisto nga wala kita ginadaldal pakadto sa siod sang kamatayon sining matinuguton nga mga panimuot sang kalibutan ukon sang iya pagkadimatinumanon sa mga talaksan sang Dios nga pagkamatarong. Ginlaygayan ni Pablo ang iya mga masigka Cristiano nga “maglinaygayay kamo adlaw-adlaw . . . agod nga wala sa inyo nga magtig-a bangod sang pagkadaya sang sala.”—Hebreo 3:13; Roma 12:2.

Ano ang Nagahuman sa “Hangin” Sining Kalibutan?

13. (a) Ano ang isa ka dagway sang “hangin” sining kalibutan nga dapat naton bantayan? (b) Paano naapektuhan sining “hangin” ang iban nga katawhan ni Jehova?

¹³ Ano ang kinaandan nga mga panimuot ang mahimo naton adoptahon, bisan sa wala pa kita makamarasmas sa sini, bangod sang makusog nga impluensia sang “hangin” sining kalibutan? Ang isa ka huyog amo ang paghuluhampanghampang sa mga butang nga imoral. Ang mga ideya sining kalibutan tuhoy sa sekso kag moralidad yara sa palibot naton. Madamo ang nagasiling: ‘Okey lang ang makighilawas, magbata nga wala makasal, kag magbuhat sing homoseksuwalidad. Ginahimo naton kon ano lang ang normal, ang natural.’ Naapektuhan bala sini nga “hangin,” ukon kalibutanon nga espiritu, ang katawhan ni Jehova? Sing makasulubo, sang 1986 nga tuig sang pag-alagad, 37,426 ang gin-disfellow­ship gikan sa Cristianong kongregasyon, madamo sa ila bangod sang pagbuhat sang seksuwal nga imoralidad. Kag wala ini nagalakip sang mas madamo pa nga ginsabdong bangod sang imoralidad apang wala gin-dis­fellow­ship bangod hanuot sila nga naghinulsul.—Hulubaton 28:13.

14. Ngaa ang iban nga mga Cristiano nadaldal palayo sa moral, nga nagsikway sang anong Makasulatanhon nga laygay?

¹⁴ Ano ang natabo sa bahin sadtong nagpadala sa seksuwal nga imoralidad? Kon ang kamatuoran mabuyagyag, sing masunson nasapwan sila nga nagapadayon sa paghaklo sang makamamatay nga “hangin” sining kalibutan. Ginpahanugutan nila ang kalibutanon nga mga panimuot nga magatiklod sa ila nga panubuon ang ila mga talaksan. Halimbawa, ayhan magasugod sila sa pagtan-aw sang mga sine nga sang tinuig nga nagligad wala nila gintan-aw. Sing malain pa, sa vid­eo nga kasangkapan sa balay mahimo sila magtan-aw sang mga sine nga indi gid bagay para sa isa ka Cristiano. Inang paghuluhampanghampang sa mga butang nga imoral isa ka direkta nga paglapas sa Makasulatanhon nga laygay: “Ang pagkamakihilawason kag ang tanan nga kahigkoan ukon paghamkon dili gid paghingadlan sa inyo, subong nga nagakaigo sa mga balaan; magmanginwalay binastos ukon binuang nga hinambal ukon malaw-ay nga linahog.”—Efeso 5:3, 4.

15. Paano ang pagsulay nga maghuluhampanghampang sa seksuwal nga imoralidad ginasugdan sing diginapaabot?

¹⁵ Matuod, ayhan gilayon mo nga sikwayon ang direkta nga panugda sa pagpakighilawas. Apang ano ang ginahimo mo kon may isa sa trabaho ukon sa eskwelahan nga nagapaikrat-ikrat sa imo, nagatinguha nga mangin sobra ka pamilyar sa pisikal nga paagi, ukon nagaagda sa imo nga mag-date? Ang baho sang “hangin” sining kalibutan nagdapya sa imo. Tugutan mo bala ang imo kaugalingon nga magustuhan ang atension, palig-unon ini? Suno sa mga report nga nabaton halin sa mga gulang, ang sala masunson nagasugod sa sinang wala ginapaabot nga mga paagi. Ang kalibutanon nga lalaki ayhan magasiling sa isa ka Cristianong babayi: “Katahom sa imo karon nga adlaw!” Maayo ina pamatian, labi na kon ang babayi daw masinulub-on. Sing malain pa, ang iban wala maghulag sing maalamon sa dinagakaigo nga pagtulutandog. Daw nagapamatok sila kon tan-awon apang sa sinang pasapayan nga paagi nga ang kalibutanon nga lalaki ginapalig-on nga padayunon ang iya ginabuhat. Ano abi kon inang imoral nga mga paghingalit sa isa ka Cristianong babayi magpadayon, kaangay sang madamong buga sang mahigko nga hangin nga nagadapya sa iya? Sa malig-on nga paagi, dapat niya singganan ang lalaki nga indi niya luyag kag wala sia mahamuot sa iya atension. Kon padayon sia nga magahaklo sining “hangin,” ang iya pagpakig-away mahimo nga magaluya. Sarang sia makahimo sing imoralidad, kon indi man sing isa ka dimaalamon nga pagminyo.—Ipaanggid ang Hulubaton 5:3-14; 1 Corinto 7:39.

16. Ano ang kinahanglan agod mangin “kahumut kita ni Cristo”?

¹⁶ Busa, mangin maabtik sa pagsikway sa imoral, makamamatay nga “hangin” sining kalibutan. Sa baylo nga magpadala sa iya makagalanyat nga baho kag magdala sing pasipala sa ngalan kag organisasyon ni Jehova, magmangin mahumut sa Dios paagi sa imo diosnon nga panimuot kag paggawi. Amo sini ang ginsiling ni Pablo: “Kay kahumut kita ni Cristo nga sa Dios sa mga nagkaluwas kag sa mga nagakawala; sa iya kaamyon gikan sa kamatayon pa kamatayon, sa iban kaamyon gikan sa kabuhi pa kabuhi.” (2 Corinto 2:15, 16) Ano ang matabo kon indi pagsapakon sang madamo ang Cristianong dalanon? (1 Pedro 4:1-5) Pabay-i ang kalibutan sa iya ginahimo, nagaani sang iya malain nga bunga sa dagway sang naguba nga mga puluy-an, wala sing amay nga pagbun-ag, ginliton sa sekso nga balatian, subong sang AIDS, kag dimaisip nga iban pa nga emosyonal kag pisikal nga mga kailo. Indi lamang nga masalbar ka sa madamong kasakit kundi matigayon mo man ang kahamuot sang Dios. Dugang pa, sa magkubos ang iban mahamuot sa imo maayo nga pagginawi kag sa mensahe sang Ginharian nga imo ginabantala, kag sa sina maganyat sa “kaamyon gikan sa kabuhi pa kabuhi.”

Ang “Hangin” sang Kalibutanon nga mga Estilo

17. Paano ginapakita sang mga estilo sang pagpanapot kag pagpamustora nga ang isa naimpluensiahan sang espiritu sining kalibutan?

¹⁷ Ang isa ka bahin sang “hangin” sining kalibutan amo ang may kahilabtanan sa mga estilo sa pagpanapot kag pagpamustora. Madamo sa kalibutan ang nagapanapot agod mangin seksuwal nga makagalanyat ang ila kaugalingon. Bisan ang mga bata pa kaayo maluyag nga daw dakudaku na sila tan-awon, nga ginapatalupangod ang sekso. Naapektuhan ka bala sining lapnag nga “hangin,” ukon panimuot? Nagapanapot ka bala agod maganyat, manunlog, mapukaw sing dinagakaigo ang interes sang tuhay nga sekso? Kon amo, ikaw nagahampang sa kalayo. Ang paghaklo sa sining “hangin” magatabon sang imo espiritu sang pagkaugdang, sang imo handum nga mangin putli. (Miqueas 6:8) Maganyat sa imo ang iban nga may kalibutanon nga espiritu. Bangod sang imo mga ginahimo, hangpon nila ini nga handa na ikaw nga magbuylog sa ila sa imoralidad. Apang ngaa sugdan ini nga direksion paagi sa pagtugot sa sinang “hangin” nga magsulay sa imo sa paghimo sang kon ano ang malain sa itololok sang Dios?

18. Paano ang pirme pagdumdom nga ginarepresentar naton si Jehova nagabulig sa aton sa pagpili sang mga estilo sang panapot kag pamustora?

¹⁸ Agod mangin maugdang, indi kinahanglan nga magpanapot kag magpamustora kita sing manubo nga klase ukon dimakagalanyat. Binagbinaga kon paano ang kalabanan nga mga Saksi ni Jehova nagapanapot kag nagapamustora. Ginalikawan nila ang sobra nga estilo sining kalibutan apang ginapresentar nila ang ila kaugalingon sing matahom, nagadumdom nga sila mga ministro nga nagarepresentar sa Soberano sang uniberso, si Jehova. Pabay-i ang kalibutan nga mangin mamulayon sa ila maugdang nga mga estilo. Wala nila ginatugutan ang mga panimuot sining kalibutan nga magpahulag sa ila sa pagpakanubo sang ila Cristianong mga talaksan. “Nagasiling ako sini kag nagapamatuod sa Ginuo,” sulat ni apostol Pablo, “nga dili na kamo maggawi subong sang paggawi sang mga pungsod man sa pagpakawalay pulos sa ila mga hunahuna . . . Nawad-an sila sing igbalatyag kag nagtugyan sang ila kaugalingon sa kaulag sa pagbuhat sang tanan nga kahigkoan.” (Efeso 4:17-19) Ang hamtong nga Cristiano nagapanapot sing maugdang, nga wala nagagawi subong sang paggawi sang mga pungsod.—1 Timoteo 2:9, 10.

19. Nabinagbinag ang duha ka dalagku nga bahin sang “hangin” sining kalibutan, ano ang maathag na tuhoy sa katalagman sang paghaklo sini?

¹⁹ Ginbinagbinag naton ang duha lamang ka bahin sang “hangin” sining kalibutan. Apang nakita na naton nga ining “hangin” tuman ka makatalagam sa espirituwal nga kapagros. Sa masunod nga artikulo, hambalan naton ang iban nga bahin sining makamamatay nga “hangin” nga padayon nga ginahuyup sang Yawa kag sang iya sistema sa mga Cristiano, nagalaum nga madala sila sa sini. Daw ano gid ka importante nga likawan naton ina nga “hangin,” kay ang pagbaton sa espiritu sining kalibutan kaangay sang paghaklo sa kaamyon sang kamatayon!

Paano Mo Sabton?

◻ Ano ang “hangin” sining kalibutan, kag sin-o ang nagadominar sini?

◻ May anong “awtoridad” sa ibabaw sang katawhan ang “hangin” sang kalibutan?

◻ Ngaa masiling nga ang mga Cristiano wala sa “indi puede makapanigarilyo” nga lugar?

◻ Tuhoy sa paghuluhampanghampang sa mga butang nga imoral, paano maapektuhan sang “hangin” sining kalibutan ang katawhan ni Jehova?

◻ Paano kita mabuligan sang pagkaugdang agod indi maimpluensiahan sang “hangin” sining kalibutan kon tuhoy sa pagpanapot kag pagpamustora?

[Laragway sa pahina 10]

Ginapamatukan mo bala ang paghaklo sa makamamatay nga “hangin” sining kalibutan?

[Laragway sa pahina 13]

Ano ang ginahimo mo kon ang baho sang “hangin” sining kalibutan magdapya sa imo?