Si Jehova—Ang Dios sang Panahon kag Panag-on
“Sa tagsa ka butang may panag-on.”—MANUGWALI 3:1.
1, 2. (a) Sa anong mga paagi ang mga tawo makahibalo maghangop sang panahon? (b) Ano ang matabo sa aton kabuhi karon kon wala kita sing paagi sa paghangop sang panahon?
SA MATAG-ADLAW nga pagkabuhi, makahibalo kita maghangop sang panahon. Halimbawa, kon ginapakita sang relo nga gab-i na kag makita naton ang adlaw nga nagatunod kag ang mga langit nga nagadulom, nahibaloan naton nga nag-abot na ang gab-i. Kag sa madamo nga bahin sang duta, kon ginapakita sang kalendaryo nga talipusposan na sang tigpamulak kag makita naton nga naganubo ang temperatura kada semana kag ang mga dahon sang kahoy nagakahulog, nahibaloan naton nga malapit na ang tigtulugnaw. Gani ang mga pamatuod kon ano na nga panahon ukon panag-on nagapamatuod kon ano ang ginasugid sa aton sang relo kag kalendaryo.
2 Kon indi kita makahibalo maghangop sang panahon kag panag-on ang kabuhi karon mangin magamo. Halimbawa, hunahunaa ang ginatos ka eroplano nga nagatinguha sa paghugpa sa isa ka masako nga erport kon wala sing paagi sa paghibalo sang panahon agod maiskedyul ini! Ukon hunahunaa ang minilyon ka tawo nga nagatinguha sa pagtrabaho nga nahisuno sa iskedyul kon wala sila sing paagi sa pagsugid sang panahon!
3. Sin-o ang naghimo sang panahon kag panag-on?
3 Sin-o ang naghimo sang panahon kag panag-on? Amo sia ang Manunuga sang Uniberso, si Jehova nga Dios. Ang Genesis 1:14 nagasiling: “Kag ang Dios nagsiling: ‘Magmay mga sulo sa kahawaan sang mga langit sa pagpain sang adlaw sa gab-i; kag sila mangin tandaan kag nga sa panag-on kag nga sa mga adlaw kag mga tuig.’”
Mas Importante nga Panahon kag Panag-on
4-6. (a) Ano ang labi pa ka importante sang sa paghibalo sa panahon kag panag-on sang hilikuton sang tawo? Ngaa? (b) Ano nga mga pamangkot ang ipakiana naton?
4 Bisan pa nga ang paghibalo sang panahon kag panag-on importante para sa hilikuton sang tawo, may isa pa ka butang nga mas importante: Ano na nga panahon ukon panag-on ini gikan sa pagtamod sang Dios? Ang Manugwali 3:1 nagasiling: “Sa tagsa ka butang may panag-on, kag panahon sa tagsa ka katuyoan sa idalom sang langit.” Bisan pa nga matuod ini sa pagtamod sang tawo, labi pa gid ini sa pagtamod sang Dios. May pat-od sia nga panahon kag panag-on sa pagtuman sang iya mga katuyoan. Kon wala naton ginapahisuno ang aton kabuhi sa sini nga kamatuoran, nian ang tanan nga pag-areglo sa aton kabuhi nga nahisuno sa relo ukon kalendaryo mangin walay pulos sa ulihi.
5 Ngaa? Bangod si Jehova may katuyoan para sa sining duta kag para sa tawhanon nga tinuga diri; kay kuntani wala niya sila pagtugaha. Kon indi naton ipahituhog ang aton kabuhi sa sina nga katuyoan, indi kita malakip sa sini. Kag ang iya katuyoan pat-od nga pagatumanon suno sa iskedyul. Nagsiling sia: “Mangin subong sini ang akon pulong nga nagaguwa sa akon baba. Indi magbalik ini sa akon sa wala sing pulos, kundi magatigayon gid ini sang akon nahamut-an, kag magapauswag gid ini sa butang nga akon ginpadal-an sini.”—Isaias 55:11.
6 Sa amo dapat kita mamangkot: Ano na nga panahon ukon panag-on ini gikan sa pagtamod ni Jehova? Ano ang kahimtangan sang mga pungsod kag katawhan sini nga kalibutan sa iya orasan? Sa pagkamatuod, ano ang imo kahimtangan sa sini? Ginplano mo bala ang imo kabuhi nahisuno sa katuyoan kag orasan sang Dios?
Ginatuman Bala Sini nga Kalibutan ang Katuyoan sang Dios?
7. Ano ang pagtamod sang kalabanan nga relihioso nga mga tawo, apang ngaa wala ini sing pulos?
7 Madamo nga tao ang nagapati nga nalakip sila sa katuyoan sang Dios bangod nagasiling sila nga nagatuo sila sa Dios. Apang, kon pangabayon mo sila nga ipakita sa imo gikan sa Pulong mismo sang Dios kon ano ang iya katuyoan, indi nila ini mapakita. Ginahimo nila ang ila kaugalingon nga dalanon, kag nagadumdom sila nga ang Dios mahamuot gihapon sa ila. Kalabanan nga gumalahom sang kalibutan may amo man nga panimuot sing siniglo na. Nagadumdom sila nga ginatuman sang Dios ang iya katuyoan paagi sa ila, walay sapayan sang ila ginahimo. Apang indi man sila makasugid kon ano ina nga katuyoan.
8. Ngaa indi makatarunganon ang maghunahuna nga ginasakdag sang Manunuga ang mga gumalahom kag katawhan sini nga kalibutan?
8 Ginapakita bala sang Biblia nga ginasakdag sang Dios ini nga kalibutan, lakip ang mga gumalahom kag katawhan nga may relihion? Binagbinaga ini: Ang gahom sang Dios makahayanghag. Gintuga niya ang uniberso, nga nagalakip sa binilyon ka galaksiya, ang tagsa nagaunod sing binilyon ka bituon. (Salmo 147:4) Dugang pa, ang kaalam sang Dios wala sing latid. Kon ang Dios, paagi sa iya gahom kag kaalam, nagasakdag sa mga pungsod, maeksperiensiahan bala nila ang tuman kadamo nga kasingki, inaway, inhustisya, kag pag-antos sing madamong siniglo na? Suguon bala sang Dios ang mga lider sang pungsod kag ang minilyon sang ila katawhan nga awayon kag patyon ang mga lider sang iban nga pungsod kag minilyon sang ila katawhan nga nagaangkon man nga ginatuytuyan sang Dios? Makatarunganon bala ina?
9. Ano ang ginasiling sang Pulong sang Dios nga mangin espirituwal nga kahimtangan sang iya matuod nga mga alagad?
9 Ginasugiran kita sang Biblia sa Nahaunang Corinto 14:33 nga “ang Dios isa ka Dios, indi sang kagamo, kundi sang paghidait.” Dugang pa, si Jehova nagasiling sa matuod nga katawhan niya nga “dapat kamo tanan maghambal nga nagahisantuanay, kag dapat . . . nga wala sing pagbinahinbahin sa tunga ninyo, kundi nga mahiusa kamo sing nagakaigo sa isa ka painoino kag sa isa ka kaisipan.” (1 Corinto 1:10) Kon ang bisan sin-o sa tunga sang katawhan sang Dios wala nagapahisuno sa iya talaksan, ti ano? Ang Roma 16:17 nagalaygay: “Tandai ninyo ang mga ginabangdan sang pagbinahinbahin . . . batok sa pagtolon-an nga inyo naton-an, kag magpahilayo kamo sa ila.” Gani ang pungsodnon kag relihioso nga pagbinahinbahin kag mga inaway maathag nga pamatuod nga wala ginasakdag sang Dios ina nga mga pungsod, ang relihioso nga mga lider, kag ang ila mga sumulunod.
10, 11. Ano nga mga kasulatan ang nagapakita kon sin-o ang nagasakdag sa mga gumalahom kag katawhan sini nga kalibutan?
10 Kon amo sin-o ang nagasakdag sa ila? Ang Nahaunang Juan kapitulo 3, bersikulo 10 tubtob 12, nagasiling: “Ang kaanakan sang Dios kag ang kaanakan sang Yawa mapamatod-an paagi sini nga katunayan: Ang tagsatagsa nga wala nagahimo sing pagkamatarong wala naghalin sa Dios, ukon sia nga wala nagahigugma sa iya utod. Kay amo ini ang mensahe nga nabatian ninyo gikan sa ginsugoran, nga dapat naton higugmaon ang isa kag isa; indi kaangay kay Cain, nga naghalin sa isa nga malaut kag nagpatay sa iya utod.” Subong man, ang Nahaunang Juan kapitulo 4, bersikulo 20, nagasiling: “Kon ang bisan sin-o magsiling: ‘Ginahigugma ko ang Dios,’ kag nagakaakig sa iya utod, butigon sia. Kay sia nga wala nagahigugma sa iya utod, nga makita niya, indi makahigugma sa Dios, nga indi niya makita.” Busa ginhatag ni Jesus ini nga kasugoan sa Juan 13:35: “Paagi sini ang tanan makahibalo nga mga disipulo ko kamo kon maghigugmaanay kamo.”
11 Nakita mo bala ang pagkaanggid sa ulot sang gugma kag paghiusa nga dapat magluntad sa tunga sang matuod nga mga alagad sang Dios kag sa kurso nga ginasunod sing siniglo na sang mga lider kag katawhan sang kalibutan? Minilyonmilyon na ka kabuhi sang relihioso nga mga tawo ang ginpatay sang iban pa nga relihioso nga tawo sa aton lamang siglo. Sing masami isa lamang ang relihion sadtong nagapinatyanay! Maathag ina nga pamatuod nga ang Dios wala nagasakdag sa ila. Sa baylo, subong sang ginapakita sang Pulong sang Dios, ang nagasakdag sa ila wala na sing iban pa kundi si Satanas nga Yawa. Amo kon ngaa si apostol Juan nakasiling: “Nahibaloan naton nga naghalin kita sa Dios, apang ang bug-os nga kalibutan yara sa gahom sang malauton.” (1 Juan 5:19) Huo, si Satanas amo ang “dios sining sistema sang mga butang.” (2 Corinto 4:4) Sia ang gahom sa likod sang mga lider kag katawhan sining kalibutan nga ang mga buhat nagapakita nga ini sila indi iya sang Dios.
Ang Katuyoan ni Jehova Para sa mga Mahagop
12, 13. Ano ang katuyoan sang Dios para sa sining duta kag katawhan?
12 Apang, sang gintuga ni Jehova ang mga tawo, gintuyo niya nga ang bug-os nga duta mangin paraiso kaangay sang katamnan sang Eden, kag puy-an sang himpit, nahiusa, malipayon nga katawhan. (Genesis 1:26-28; 2:15; Isaias 45:18) Ina nga katuyoan wala pagdulaa sang rebelyuso nga mga tawo kag malaut espirituhanon nga mga tinuga. Subong man, sanglit si Jehova amo ang Dios sang panahon kag panag-on, ang iya katuyoan pagatumanon sa gintangdo nga tion nga ginpat-od niya. Indi niya pagtugutan ang paggahom sang tawo nga napain sa iya nga magsumpakil sing padayon sa iya katuyoan nga lampas sa gintalana nga tion.
13 Si Jesus nagsalig sing bug-os sa katuyoan ni Jehova sa sini nga duta. Ginsilingan niya ang isa ka malauton nga nagpakita sing pagtuo sa iya: “Mangin kaupod ko ikaw sa Paraiso.” (Lucas 23:43) Amo ina ang dutan-on nga Paraiso nga magakari. Sa mas nauna nga okasyon, si Jesus nagsiling: “Malipayon ang mga mahagop, kay magapanubli sila sang duta.” (Mateo 5:5) Diri, mahimo nga ginpatuhoyan ni Jesus ang ginasiling sa Salmo 37:11: “Ang mga mahagop magapanag-iya sang duta, kag magakalipay sila sa kabuganaan sang paghidait.”
14. Anong sahi sang katawhan ang magapanubli sang duta?
14 Sin-o ining magapanubli sang duta? Ang Salmo 37:34 nagasiling: “Hulata si Jehova kag bantayi ang iya dalanon, kay sia magapataas sa imo sa pagpanubli sang duta. Kon ang malauton utdon, makita mo ini.” Ang bersikulo 37 kag 38 nagadugang: “Tandai ang walay sala kag tan-awa ang matadlong, kay ang palaabuton sina nga tawo mangin mahidaiton. Nahanungod sa malalison laglagon sila sing tingob; ang katapusan sang mga malauton utdon.” Busa, dapat nga nakilala sang magapanubli sang duta si Jehova, nagatuo sa iya mga saad, kag makabig niya nga matadlong kag walay sala bangod ginatuman nila ang iya kasugoan. Subong sang ginasiling sang Nahaunang Juan 2:17: “Ang kalibutan nagataliwan kag ang iya handum, apang sia nga nagahimo sang kabubut-on sang Dios magapabilin sing dayon.”
15. Agod mahanabo ang daku kag importante nga pagbalhin sa kalibutan, ano ang isa ka importante nga butang nga dapat mahanabo?
15 Apang, agod matabo ina nga mga pagbalhin daku nga pagbag-o sa mga kahimtangan karon ang kinahanglanon. Una, magakahulugan ini nga papason ang tanan nga pagginahom karon sa bug-os nga duta, sanglit ang tawhanon nga pagginahom wala gid makapaluntad sing maayo nga kahimtangan. Apang inang makapatay-ug sa duta nga mga pagbalhin masarangan lamang ni Jehova. Halimbawa, ang Biblia nagasiling: “Sia nagabaylo sang mga panahon kag mga panag-on, sia nagapahalin sang mga hari kag nagapahamtang sang mga hari.”—Daniel 2:21.
Pagdula sa mga Nagapamatok
16, 17. (a) Paano ginpakig-angotan ni Jehova ang Paraon nga nagpamatok sa Iya katuyoan? (b) Paano ginlig-on ang matagnaon nga pulong ni Jehova?
16 Binagbinaga kon ano anay ang ginhimo ni Jehova sa gamhanan nga mga gumalahom kag mga dinastiya sang nagligad, labi na yadtong nagtinguha sa pag-upang sa iya mga katuyoan. Gindugmok sila kag ginpalid sang hangin kaangay sang yab-ok lamang, kag amo man ang ila mga emperyo. Halimbawa, yara si Paraon sang Egipto nga nag-ulipon sa katawhan sang Dios. Apang si Jehova may katuyoan para sa iya katawhan, kag ginpadala niya si Moises agod singganan si Paraon nga hilwayon sila. Sa baylo, si Paraon bugalon nga nagsiling: “Sin-o si Jehova, nga tumanon ko ang iya tingog?” Nagdugang sia: “Wala ako makakilala kay Jehova, kag labi pa, indi ko pagpalakton ang Israel.”—Exodo 5:2.
17 Ginhatagan ni Jehova si Paraon sing madamong kahigayunan nga bag-uhon ang iya hunahuna. Apang, sa liwat kag liwat, subong sang ginasiling sang Exodo 11:10, si Paraon ‘nagmatig-a.’ Apang, si Jehova may yara dimapunggan nga gahom. Sang mag-abot ang iya gintalana nga tion, ginlunod niya si Paraon kag ang iya mga hangaway sa Dagat nga Mapula. Ang Exodo 14:28 nagasiling: “Wala sing nabilin sa ila bisan isa.” Sa pihak nga bahin, ang mga alagad ni Jehova gin-amligan kag ginhilway. Dugang pa, natabo ini sa eksakto nga tion nga gintagna sang matagnaon nga pulong ni Jehova, pagkatapos sang 400 ka tuig nga panag-on nga ginhambal niya sa matutom nga si Abraham sang mga siniglo antes pa.
18. Ano ang ginhimo ni Jehova kay Nabokodonosor sang Babilonia? Ngaa?
18 Nian yara si Hari Nabokodonosor sang Babilonia. Ginpabugal niya ang iya gahom kag hinimoan, subong nga daw isa sia ka Dios. Apang, ang Daniel 4:31 nagasiling nga “samtang yara pa ang pulong sa baba sang hari, nag-abot ang tingog gikan sa langit: ‘O Hari Nabokodonosor, sa imo ginapamulong ini, “Ang ginharian nagtaliwan gikan sa imo.”’” Ginsilingan sia ni Jehova nga paubson niya sia kaangay sang sapat sa latagon tubtob, subong sang ginasiling sang bersikulo 32, makilala niya “nga ang Labing Mataas amo ang Gumalahom sa ginharian sang mga tawo, kag nagahatag sini kay bisan sin-o nga buot niya.” Amo gid sina ang natabo sa eksakto nga tion nga gintuyo ni Jehova para sa sini.
19. Ngaa nag-abot ang malain nga paghukom ni Jehova batok sa Babilonia kag sa iya gumalahom, nga si Belsasar?
19 Ang katapusan nga hari nga naggahom sa Babilonia amo si Belsasar. Panahon na sadto ni Jehova nga pukanon inang daku nga emperyo. Ngaa? Bangod ginbihag sang mga Babilonianhon ang katawhan ni Jehova nga Dios kag ginpasipalahan si Jehova. Ang Daniel kapitulo 5 nagasugid nga si Belsasar naghiwat sing daku nga sinalusalo para sa iya isa ka libo ka opisyales. Nian si Belsasar “nagsugo nga dalhon ang mga suludlan nga bulawan kag pilak nga ginkuha ni Nabokodonosor nga iya amay gikan sa templo [ni Jehova] nga yara sa Jerusalem, . . . kag nag-inum gikan sa ila ang hari kag ang iya mga ginuo, ang iya mga asawa kag ang iya mga babayi.” (Daniel 5:2, 3) Talupangda kon ano ang ginhimo nila sing masunod: “Nag-inum sila sing alak, kag nagdayaw sa mga dios nga bulawan kag pilak, saway, salsalon, kahoy kag bato.” (Daniel 5:4) Paagi sa pag-inum sa sinang balaan nga mga suludlan nga gingamit sa pagsimba kay Jehova, ginyaguta kag ginpasipalahan nila si Jehova. Paagi sa pagsimba sa ila mga diosdios, ginsimba nila si Satanas.
20, 21. Ano nga mensahe ang ginhatag ni Daniel kay Belsasar, kag paano ini natuman?
20 Apang, sadto nga tion isa ka makatilingala nga butang ang natabo. Nakita ang mga tudlo sang isa ka kamut nga nagasulat sa dingding sang palasyo! Nakibot sa sini katama ang hari amo kon ngaa “nagbalhin ang iya dagway, kag ang iya mga hunahuna nagtublag sa iya, kag naghutalhutal ang lutalutahan sa iya hawak kag ang iya mga tuhod nagsinintoay.” (Daniel 5:6) Wala mahangpi sang relihioso nga mga manuglaygay ni Belsasar ang sinulatan, gani ginpatawag ang alagad ni Jehova nga si Daniel sa pagpatpat sini. Ginpahibalo ni Daniel ang hari nga ang mensahe naghalin kay Jehova, kag amo ini: “Ang Dios nag-isip sang imo ginharian kag gintapos ini. . . . Ikaw natimbang sa timbangan kag nasapwan ka nga mamag-an. . . . Ang imo ginharian ginabahinbahin kag ginahatag sa mga Mediahanon kag mga Persiahanon.”—Daniel 5:26-28.
21 Sadto gid nga gab-i, ginlikopan sang mga hangaway sang Medo-Persia ang siudad paagi sa mga gawang nga ginpabay-an nga bukas. Subong sang ginahinakop sang Daniel 5:30: “Sa sadto nga gab-i ginpatay si Belsasar.” Ang pagkapukan sang Babilonia nagpahanugot sa katawhan ni Jehova nga magpauli sa ila dutang natawhan sing eksakto nga 70 ka tuig kutob sang magsugod ang ila pagkabihag. Suno gid ina sa orasan ni Jehova, subong sang ginasiling sa Jeremias 29:10.
22, 23. Paano ginpakig-angotan ni Jehova si Hari Herodes Agripa I, nga nagpamatok sa mga Cristiano sadtong nahaunang siglo?
22 Sadtong nahaunang siglo, si Hari Herodes Agripa I amo ang katapusan nga gumalahom sang Palestina, nga bahin sang Romanong Emperyo. Ginpabilanggo ni Herodes si apostol Pedro, kag ginhingabot ang iban pa nga mga Cristiano. Ginpapatay pa gani niya si apostol Santiago. (Binuhatan 12:1, 2) Ginhimus man ni Herodes ang makamamatay nga mga inaway sa gladiatorial kag iban pa nga paganong talan-awon. Ining tanan nagahimutig sa iya pangangkon nga isa sia ka sumilimba sang Dios.
23 Apang, nian, nag-abot ang gintalana nga panahon ni Jehova sa pagpatay sa sining manugpamatok. Ang Binuhatan 12:21 tubtob 23 nagasugid sa aton: “Sa adlaw nga pinat-inan si Herodes nagsul-ub sang panapton nga harianon kag naglingkod sa trono kag nagpamulongpulong sa ila. Kag ang katawhan nga nagtilipon nagsinggit: ‘Tingog sang isa ka dios, kag indi iya sang tawo!’” Ano ang masunod nga natabo? Ang Biblia nagasiling: “Sa gilayon ginhalitan sia sang manugtonda ni Jehova, bangod nga wala niya paghimayaa ang Dios; kag gin-uk-uk sia sang mga ulod kag napatay sia.” Yari pa ang isa pa ka halimbawa sang ‘pagpahalin [ni Jehova] sang mga hari,’ subong sang ginasiling sang Daniel 2:21.
24. Sa ano nagapamatuod inang maragtason nga mga kamatuoran?
24 Inang maragtason nga mga hitabo nagapamatuod nga si Jehova may iya panahon kag panag-on para sa iya katuyoan. Nagapakita man ini nga may ikasarang gid sia kag gahom sa pagtuman sang iya katuyoan nga himuon ini nga duta nga mangin paraiso diin “nagapuyo ang pagkamatarong.”—2 Pedro 3:13.
Madumduman Mo Bala?
◻ Ngaa importante gid nga hibaluon ang panahon kag panag-on ni Jehova?
◻ Ngaa wala ginasakdag sang Dios ang mga gumalahom kag katawhan sini nga kalibutan?
◻ Ano nga sahi sang tawo ang magapanubli sa nagapakari nga Paraiso sa duta?
◻ Paano ginpakita ni Jehova ang iya ikasarang sa pagpukan sa mga gumalahom nga nagapamatok sa iya?