Mga Danyag Gikan sa Ginsaad nga Duta

Nazaret Lugar sang Manalagna

“ANG kadam-an nagsabat: ‘Ini amo ang manalagna nga si Jesus, gikan sa Nazaret sang Galilea!’ ” Huo, bisan sadto anay sang ministeryo ni Jesus, ang pagsambit lamang sa iya nagpaalimunaw sa bantog karon nga siudad sang Nazaret. Gani, ang mga nagdakop sa iya wala magsiling nga ginapangita nila si Jesus kundi si “Jesus nga Nazaretnon.”​—⁠Mateo 21:​11; 26:​71; Juan 18:​3-5; Binuhatan 26:⁠9.

Ang laragway sa ibabaw nagapakita kon ano ang imo makita kon magduaw ka sa Nazaret karon. Mas daku ini sang sa tion nga ang isa ka manugtunda nagkari anay “sa isa ka siudad sang Galilea nga ginhingalanan Nazaret” sa pagsugid kay Maria nga magamabdos sia sang Anak sang Dios. (Lucas 1:​26-33) Sadto anay, ang Nazaret kaangay lamang sang isa ka minuro nga makita sa masunod nga pahina, kulukuwadrado nga mga balay nga grupo-grupo sa kilid sang bungyod. Mahimo nga sanday Jose kag Maria nagpuyo sa balay nga kaanggid sa sini. Apang antes magbata si Maria, ginkinahanglan nga magkadto sila sa bagatnan pa Betlehem, kag didto natawo si Jesus. Nagpalagyo sila sang ulihi sa Egipto agod amligan ang bata gikan sa buko nga pagpatay ni Herodes. Pagkatapos sina, “nagpauli sila sa Galilea sa ila kaugalingon nga siudad, Nazaret.”​—⁠Lucas 2:​4, 39; Mateo 2:​13-23.

Gani nagdaku si Jesus, indi sa masako nga sentro kaangay sang Jerusalem ukon Tiberias, kundi sa isa ka malinong nga lugar. Ang Nazaret yara sa ubos nga napalibutan sang mga bungyod sang Naubos nga Galilea, diin bugana ang uyas, ubas, olibo, kag higuera. Nagaagom ini sing mabugnaw nga tig-ilinit, apang ang tigtulugnaw indi subong ka grabe sa Naibabaw nga Galilea.

Ginbuhi ni Jose ang iya asawa, mga anak nga lalaki, kag mga anak nga babayi paagi sa pagtrabaho subong isa ka panday, ayhan may isa ka shop nga kaangay sining isa sa modernong Nazaret. Mahimo nga namanday sia sing mga pasagi sang atop kag mga puertahan nga kahoy para sa mga balay sa banwa, ukon sing mga lamesa, mga bangko, kag iban pa nga muwebles nga kahoy. Nahibaluan naton nga si Jesus nagpanilag kag nakatuon, kay sia man gintawag nga “panday.” (Marcos 6:​3; Mateo 13:55) Ang trabaho nga panguma sa palibot sang Nazaret mahimo nga nagdul-ong sa iban pa nga trabaho. Mahimo nga si Jesus naghimo sing gota nga kaangay sang makita sa sining mga sapat. Samtang, si Jose mahimo nga naggamit sang iya mga kagamitan sa paghimo sing mga arado ukon mga inugkarus nga ginabutong sa likod sang gota.​—⁠2 Samuel 24:​22; Isaias 44:⁠13.

Sang bata pa, mahimo nga ginlakat ni Jesus ang lugar sa palibot sang Nazaret, subong sang “Cana sang Galilea,” napulog-tatlo ka kilometro paaminhan, diin ginhimo niya sang ulihi ang iya unang milagro. (Juan 2:​1-12) Sa paglakat sang mga napulo ka kilometro pabagatnan-sidlangan pakadto sa Nalupyakan sang Jezreel kag sang Bungyod sang More, si Jesus nakalab-ot sa siudad sang Nain, nga makita sa pahina 17.⁠a (Hukom 6:​33; 7:1) Dumduma nga sa iya unang paglakbay sa pagbantala, si Jesus nakakita sing kumpanyar sa lubong malapit sa Nain. Naluoy, ginbanhaw niya ang anak nga lalaki sang balo.​—⁠Lucas 7:​11-16.

Ang Nazaret wala nahamtang sa pangunang ruta sang lugar, apang may mahapos ini nga alagyan pakadto sa sinang mga dalan. Makita mo ini gikan sa panghapin nga mapa sang 1990 Calendar of Jehovah’s Witnesses, nga may dakudaku man nga laragway sang Nazaret karon. Ang sidlangan-katundan nga ruta sa Nalupyakan sang Jezreel nagaangot sang pantalan sang Acre, ukon Ptolemais, sa Dagat sang Galilea kag Nalupyakan sang Jordan. Nagasanga sa sina amo ang isa ka ruta pabagatnan halin sa Damasco kag paubos sang Samaria pakadto sa Jerusalem.

Ang Nazaret may kaugalingon nga sinagoga, kag sa maaga nga bahin sang iya ministeryo, si Jesus nagkadto didto “suno sa iya batasan.” Ginbasa niya ang Isaias 61:​1, 2, nagaaplikar sini sa iya kaugalingon. Ano ang reaksion sang iya mga kasimanwa, nga ang iban sa ila nakakita sa iya nga nagdaku kag mahimo nga nagbayad pa sa iya pagpamanday? Naakig sila kag nagtinguha nga itiklod sia sa pil-as, apang nakapalagyo si Jesus. (Lucas 4:​16-30) Sing maathag, ang balita nahanungod sa kon ano ang ginhimo niya sang ulihi sa Nain kag sa iban pa nga lugar nakalab-ot sa Nazaret, kay sang nagbalik sia kag nagpanudlo sa lokal nga sinagoga, wala sing isa nga naghambal nahanungod sa pagpatay sa iya. Apang, “wala sia makahimo didto sing madamong buhat nga gamhanan,” kay ang mga kilala niya sa Nazaret wala magtuo sa iya subong isa ka manalagna.​—⁠Mateo 13:​53-58.

Ginsulat ni Marcos ang reaksion ni Jesus: “Ang manalagna may kadungganan luwas sa iya kaugalingon nga duta kag sa tunga sang iya kaugalingon nga himata kag sa iya kaugalingon nga panimalay.” Daw ano kasubo nga matuod ini sa madamo sa Nazaret. Apang, mahunahuna naton ina nga siudad subong lugar sang Manalagna nga ginpakamaayo naton nga padunggan.​—⁠Marcos 6:⁠4.

[Footnote]

[Picture Credit Line sa pahina 16]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.