Simbaha ang Manunuga, Indi ang Tinuga

“Si Jehova nga imo Dios ang dapat mo simbahon, kag sa iya lamang ka maghalad sing balaan nga pag-alagad.”​—⁠LUCAS 4:⁠8.

1. Paano ginpaathag ang ekspresyon nga “magsimba,” kag paano himuon ang matuod nga pagsimba?

ANG ekspresyon nga “magsimba” ginpaathag sa isa ka diksionaryo sa sining paagi: “Sa paghatag sing daku, tuman nga pagtahod, dungog, ukon debosyon.”⁠a Sin-o ang dapat hatagan sina nga pagsimba? Si Jesucristo nagsiling: “Dapat mo higugmaon si Jehova nga imo Dios sa bug-os mo nga tagipusuon kag sa bug-os mo nga kalag kag sa bug-os mo nga hunahuna.” (Mateo 22:37) Subong man, sang gintanyagan sang tanan nga ginharian sa kalibutan kon maghimo sia sing isa lamang ka “buhat sang pagsimba” kay Satanas, si Jesus nagdumili, nga nagasiling: “Si Jehova nga imo Dios ang dapat mo simbahon, kag sa iya lamang dapat ka maghalad sing balaan nga pag-alagad.” (Lucas 4:​7, 8) Pasad sa mga pulong kag mga buhat ni Jesus, maathag nga si Jehova nga Dios lamang ang simbahon. Ining pagsimba nagalakip sing “balaan nga pag-alagad,” kay ang “pagtuo nga wala sing mga buhat patay.”​—⁠Santiago 2:⁠26.

2. Ngaa nagakaigo nga simbahon ang Manunuga lamang?

² Ina nga pagsimba kay Jehova nagakaigo bangod sia ang Supremo nga Soberano sang bug-os nga uniberso, ang Manunuga sang makapulunaw nga mga langit kag sang duta upod ang tanan nga porma sang kabuhi sa sini. Subong amo, sia lamang ang takus nga hatagan sing “daku, tuman nga pagtahod, dungog, ukon debosyon” sang mga tawo. Ang Biblia nagasiling: “Takus ka, Jehova, nga amon Dios, sa pagbaton sang himaya kag dungog kag gahom, bangod ikaw ang nagtuga sang tanan nga butang, kag bangod sang imo kabubut-on nagluntad sila kag gintuga.” (Bugna 4:11) Sa pagkamatuod, wala sing tawo lamang, wala sing buhi ukon patay nga butang, ang takus sa sinang “pagtahod, dungog, ukon debosyon.” Si Jehova lamang ang takus sang “pinasahi nga debosyon.”​—⁠Exodo 20:​3-6.

Isa ka Pinasahi nga Pagkahilingagawon

3. Ngaa pinasahi nga hilingagawon para sa aton nga simbahon ang Dios?

³ Bangod nagakabuhi kita sa panahon sang paghukom, may yara karon pinasahi nga pagkahilingagawon sa pagsimba sa Dios sing nagakaigo. Nasandig sa sini ang dayon nga palaabuton. Ang matagnaon nga Pulong sang Dios nagasugid sa aton nga sa sining “katapusan nga mga adlaw” sang sistema sang mga butang karon, si Cristo Jesus nag-abot sa langitnon nga himaya “kag ang tanan nga anghel kaupod niya.” Ano ang katuyuan? Gintagna mismo ni Jesus ina nga katuyuan, nga nagasiling: “Tipunon sa atubangan niya ang tanan nga pungsod, kag painpainon niya sila subong sang manugbantay nga nagapain sang mga karnero sa mga kanding.” Ang mga karnero magakadto sa “kabuhi nga walay katapusan.” Ang mga kanding magakadto sa “walay katapusan nga kalaglagan.”​—⁠2 Timoteo 3:​1-5; Mateo 25:​31, 32, 46.

4. (a) Paano ginpakilala ni Pablo ang mga laglagon sing dayon sa katapusan sining kalibutan? (b) Ano nga panimuot ang ginapakita sang mga makabaton sing kabuhi nga walay katapusan?

⁴ Si apostol Pablo nagsulat nahanungod sa “pagpahayag ni Ginuong Jesus gikan sa langit kaupod sang iya gamhanan nga mga anghel sa nagadabdab nga kalayo, samtang nagatimalos sia sa mga wala nagakilala sa Dios kag sa mga wala nagatuman sang maayong balita nahanungod sa aton Ginuong Jesus. Sila magaantos sing silot nga amo ang dayon nga kalaglagan.” (2 Tesalonica 1:​7-9) Sa amo, ang walay katapusan nga kalaglagan amo ang mabaton sang tingkuyan, tulad-kanding nga mga tawo nga indi luyag magtuon sang mga katuyuan sang Dios ukon nagadumili sa paghikot kon may kahigayunan sila. Apang ang “kabuhi nga walay katapusan” amo ang mabaton sang mapainubuson, tulad-karnero nga mga tawo nga luyag magtuon nahanungod kay Jehova, nga nagapamati sa iya mga instruksion, kag nagapasakop sa iya kabubut-on. Ang Biblia nagasiling: “Ang kalibutan nagataliwan kag ang kailigbon sini, apang sia nga nagahimo sang kabubut-on sang Dios magapabilin sing dayon.”​—⁠1 Juan 2:​17; tan-awa man ang 2 Pedro 2:⁠12.

5, 6. (a) Ano ang dapat himuon sang isa ka tawo agod makita ang kamatuoran nahanungod kay Jehova kag sa iya mga katuyuan? (b) Ngaa makasalig kita nga ang mga nagapangita sang kamatuoran makakita sini walay sapayan sang ila kahimtangan sa kabuhi?

⁵ Ang tulad-karnero nga mga tawo handa sa pagsakripisyo sing tion, kusog, kag materyal nga manggad sa pagpangita sa kamatuoran. Ginahimo nila ang ginasiling sang Hulubaton 2:​1-5: “Anak ko, kon batunon mo ang akon mga pulong kag pakabahandion ang akon mga sugo sa imo, sa paglingig sang imo igdulungog sa kaalam, agod ipahamtang mo ang imo tagipusuon sa paghangop; kon, dugang pa, kon magpangayo ka sing paghangop kag magbayaw sang imo tingog tungod sa paghantop, kon pangitaon mo ini subong sang pilak, kag usisaon ini subong sang mga bahandi nga natago, nian mahangpan mo ang kahadlok kay Jehova, kag makita mo ang ihibalo sang Dios.”

⁶ Ang pagkahanda sa pagpangita kay Jehova amo ang nagapain sa tulad-karnero nga mga tawo gikan sa mga tulad-kanding. “Kon pangitaon mo sia, makita sia nimo; apang kon bayaan mo sia, isikway ka niya sing dayon.” (1 Cronica 28:9) Sa amo, bisan ano man ang rasa ukon nasyonalidad sang isa ka tawo, ang iya edukasyon, manggaranon man sia ukon imol, kon sinsero nga pangitaon niya ang kamatuoran nahanungod sa Dios, makita niya ini. Gikan sa ila mataas nga duog sa langit, pat-uron ni Cristo kag sang iya mga anghel nga makita sang nagapangita ang kamatuoran, bisan diin man nagapuyo ina nga tawo. Daw ano ka makapaladya ina nga pagpangita? Si Jesus nagsiling: “Ini amo ang kabuhi nga walay katapusan, ang pagkuha nila sing ihibalo tuhoy sa imo, ang lamang matuod nga Dios, kag tuhoy sa isa nga imo ginpadala, si Jesucristo.”​—⁠Juan 17:​3; tan-awa man ang Ezequiel 9:⁠4.

Paglikaw sa Pagsimba sa Tinuga

7, 8. (a) Ano ang katalagman sang pagsimba sa mga tawo? (b) Ilaragway ang “tuman nga pagtahod, dungog, ukon debosyon” nga ginahatag kay Maria.

⁷ Madamo nga tawo sa bug-os nga duta ang nagahatag sa mga tawo​—⁠buhi ukon patay⁠—​sing “tuman nga pagtahod, dungog, ukon debosyon.” Bisan pa mahimo ginabatyag nila nga bahin ini sang ila pagsimba sa Dios, ang matuod nagapahilayo ini sa ila gikan sa matuod nga pagsimba. Nagabukas ini sang dalan nga magtuo sila sa mga doktrina kag maghimo sing mga buhat nga batok sa kabubut-on sang Dios. Ang isa ka talalupangdon nga halimbawa amo ang paagi nga si Maria, nga iloy ni Jesus, ginatamod sang minilyon ka tawo sa kadutaan sang mga Romano Katoliko kag sang Eastern Orthodox nga mga Katoliko.

⁸ Ang mga imahen kag mga laragway ni Maria ginayauban, kag sa opisyal nga doktrina sang iglesia, ginapatuhuyan sia subong “Virgin Mary Theotokos.” Ang tinaga nga the·o·toʹkos nagakahulugan sing “nagdala sa Dios” ukon “iloy sang Dios.” Ang New Catholic Encyclopedia nagasiling: “Si Maria iloy sang Dios. . . . Kon si Maria indi gid ang iloy sang Dios, nian si Cristo indi ang matuod nga Dios subong man matuod nga tawo.” Sa amo, subong bahin sang ila Trinidad nga doktrina, ining mga relihion nagatudlo nga si Jesus amo ang Labing Gamhanan nga Dios sa tawhanon nga porma, nga nagahimo kay Maria nga “iloy sang Dios.” Ang amo gihapon nga libro nagdugang nga ang debosyon kay Maria nagalakip sing: “(1) pagyaub, ukon may pagdayaw nga pagkilala sa dungog sang balaan nga Birhen nga Iloy sang Dios; (2) pagpangadi, ukon pagpangabay sa aton Ginang sang iya pagpatunga subong iloy kag reyna naton; . . . kag pribado nga mga pangamuyo [kay Maria].”

9. Ginatudlo bala sang Biblia nga si Maria “iloy sang Dios”?

⁹ Apang, ang tinaga nga the·o·toʹkos wala sa inspirado nga Kasulatan. Kag wala gid ang Biblia bisan diin nagasiling nga si Maria “iloy sang Dios.” Wala ini gintudlo ni Jesus, ukon sang mga Cristiano sang nahaunang siglo. Dugang pa, maathag nga ginapakita sang Biblia nga si Jesus indi ang Dios nga Labing Gamhanan sa tawhanon nga porma kundi Anak sang Dios.⁠b Sa pagkamatuod, sang ginpahibalo sang anghel si Maria nga magadala sia sing anak nga lalaki, ginsilingan sia: “Ang balaan nga espiritu magakara sa imo, kag ang gahom sang Labing Mataas magalandong sa imo. Gani ang bata nga matawo sa imo tawgon nga balaan, Anak sang Dios.” (Lucas 1:35) Gani si Jesus Anak sang Dios, indi ang Dios mismo sa tawhanon nga porma. Busa, si Maria iloy sang anak sang Dios nga si Jesus, indi iloy sang Dios sa tawhanon nga porma. Amo kon ngaa wala gid pagtawga ni Jesus ukon sang iya mga disipulo si Maria nga “iloy sang Dios.”

10, 11. (a) Anong mga halimbawa ang nagapakita kon paano gintamod ni Jesus ang iya iloy? (b) Paano gintamod sang mga apostoles kag mga disipulo ni Jesus ang iya iloy?

¹⁰ Ang pagtamod ni Jesus sa iya iloy nagapakita sang iya relatibo nga posisyon. Sa isa ka sinalusalo sang kasal sa Cana, ang rekord sang Biblia nagasugid sa aton: “Sang nagkulang ang alak, ang iloy ni Jesus nagsiling sa iya: ‘Wala sila sing alak.’ Apang si Jesus nagsiling sa iya: ‘Babayi, ano bala ang imo sa akon?’ ” Sa sini ang Romano Katoliko nga Biblia nga Douay Version nagasiling: “Babayi, ano ina sa akon kag sa imo?” (Juan 2:​3, 4) Sa isa pa ka okasyon, may isa nga nagsiling sa iya: “Malipayon ang tiyan nga nagdala sa imo kag ang mga soso nga imo ginsosohan!” Isa yadto ka maayong kahigayunan kay Jesus nga maghatag sia sing pinasahi nga dungog sa iya iloy kag ipakita nga amo man ang dapat himuon sang iban. Sa baylo, si Jesus nagsiling: “Indi, sa baylo, Malipayon ang mga nagapamati sang pulong sang Dios kag nagatuman sini!”​—⁠Lucas 11:​27, 28.

¹¹ Ina nga mga reperensya nagapakita nga naghalong gid si Jesus nga indi maghatag sing debosyon ukon indi nagakaigo nga pagpadungog kay Maria ukon tawgon sia sa pinasahi nga titulo. Wala niya pagtuguti ang ila kaangtanan nga mag-impluwensia sa iya. Kag ginsunod sang mga apostoles kag mga disipulo ang iya halimbawa, kay wala gid sa ila inspirado nga mga sinulatan ginhatagan si Maria sing indi nagakaigo nga pagpadungog, titulo, ukon impluwensia. Samtang ginatahod nila sia subong iloy ni Jesus, wala na sila maglabang sa sina. Sa pagkamatuod wala gid nila pagtawga sia nga “iloy sang Dios.” Nahibaluan nila nga si Jesus indi ang Labing Gamhanan nga Dios sa tawhanon nga porma kag, busa, nga si Maria indi mahimo nga mangin iloy sang Dios, isa ka posisyon nga labaw pa sa ginatugot sang Pulong sang Dios para kay Maria.

Ang Kulto sang Iloy nga Diosa

12. Sa diin kag san-o nahuman ang ideya nga si Maria “iloy sang Dios”?

¹² Sa diin, nian, naghalin ining ideya? Amat-amat ini nga nagsulod sa apostata nga Cristiandad sang ikatlo kag ikap-at nga mga siglo sang aton Kumon nga Dag-on. Amo gid sini ang natabo sa tapos sang tuig 325 C.⁠E. sang ginbaton sang Konsilyo sang Nicaea ang indi makasulatanhon nga doktrina nga si Cristo Dios. Sang ginbaton yadtong sayop nga ideya, nangin mahapos ang pagtudlo nga si Maria “iloy sang Dios.” Tuhoy sini, ang The New Encyclopædia Britannica nagasiling: “Ang titulo [‘iloy sang Dios’] daw nag-utwas agod gamiton sa pagpakita sing debosyon, ayhan sa Alexandria, sang mga ika-3 ukon ika-4 nga siglo . . . Sang katapusan sang ika-4 nga siglo, ang Theotokos madinalag-on nga natukod sa nanuhaytuhay nga mga bahin sang iglesia.” Ang New Catholic Encyclopedia nagasiling nga ang doktrina opisyal nga ginbaton “sugod sang Konsilyo sang Efeso sang 431.”

13. Ano mahimo ang nag-impluwensia sa Konsilyo sang Efeso sang 431 C.⁠E. nga opisyal nga ipakilala si Maria subong “iloy sang Dios”?

¹³ Ang makawiwili amo ang kon diin nagtipon ang konsilyo kag ngaa. Ang libro nga The Cult of the Mother-Goddess, ni E. O. James, nagasiling: “Ang Konsilyo sang Efeso nagtipon sa basilica sang Theotokos sang 431. Didto, sa siudad nga kilala gid sa pagsimba kay Artemis, ukon kay Diana subong amo ang pagtawag sa iya sang mga Romano, nga sa diin ang iya imahen ginsiling nga nahulog gikan sa langit, sa idalom sang landong sang daku nga templo nga gindedikar sa Magna Mater [Daku nga Iloy] sugod sang 330 B.⁠C. kag nagaunod, suno sa tradisyon, sang temporaryo nga puluy-an ni Maria, ang titulo nga ‘nagadala sa Dios’ ginsakdag.”

14. Paano ginapamatud-an sang maragtas nga ining doktrina naghalin sa mga pagano?

¹⁴ Gani subong sang Trinidad, ang “iloy sang Dios” nga doktrina isa ka paganong panudlo nga nagapakunokuno subong isa ka Cristianong pagtuluohan. Kilala ini anay sa paganong mga relihion sang mga siglo sa wala pa si Cristo. Ang The New Encyclopædia Britannica nagasiling sa idalom sang tig-ulo nga “iloy nga diosa”: “Ang bisan sin-o sa nanuhaytuhay nga mga diosa kag iloynon nga mga simbulo sang pagpanganak, pagkabun-ag, pertilidad, seksuwal nga paghiusa, pagsagop, kag sang siklo sang pagtubo. Ang termino gin-aplikar man sa lainlain nga mga pigura subong sang ginatawag nga mga Venus sang Dag-on sang Bato kag ni Birhen Maria. . . . Wala sing kultura nga wala maggamit sing pila ka iloynon nga simbulo sa paglaragway sang mga diosa sini. . . . Sia ang manug-amlig kag manugsagod sa balaan nga bata kag, sa pagpasangkad, sa tanan nga katawhan.” Sa amo, ang Katoliko nga pari nga si Andrew Greely nagsiling sa iya libro nga The Making of the Popes 1978: “Ang simbulo ni Maria nagaangot sang Cristianismo sing talangkod sa dumaan [pagano] nga mga relihion sang iloy nga mga diosa.”

Indi Nagakaigo nga Pagsimba

15. (a) Ano ang naglutaw sa Cristiandad tuhoy kay Maria? (b) Suno sa Biblia, sin-o lamang ang manugpatunga sa Dios para sa aton?

¹⁵ Ang pagpangangkon nga si Maria “iloy sang Dios” nagabayaw sa iya sa isa ka posisyon nga sa diin ang mga tawo mahuyog sa pagsimba sa iya, kag amo sina ang natabo sa sulod sang mga siglo. Ginatos ka milyon ka tawo sa madamong kadutaan ang nagapangamuyo sa iya ukon paagi sa iya kag masimbahon nga nagapakita sing debosyon sa iya mga imahen kag mga laragway. Bisan pa mahimo ang mga teologo mamalibad sa pagsiling nga ina nga pagyaub kay Maria isa lamang ka indi talangkod nga pagsimba sa Dios, indi amo sina ang pagtamod sang Dios sa sini. “May isa ka Dios, kag may isa ka manugpatunga sa Dios kag sa mga tawo, ang tawo nga si Cristo Jesus.” (1 Timoteo 2:5; 1 Juan 2:​1, 2) Si Jesus mismo nagsiling: “Ako amo ang dalan kag ang kamatuoran kag ang kabuhi. Wala sing may makakadto sa Amay kon indi paagi sa akon.”​—⁠Juan 14:⁠6.

16. Paano ginpakita sing maathag ni Pedro kag ni Juan nga si Jehova lamang ang simbahon?

¹⁶ Ang paghatag sing debosyon kay Maria sing talangkod ukon indi, ang pagpangamuyo sa iya, ang pagyaub sa iya mga imahen kag mga laragway, isa ka pagsimba sa tinuga sa baylo sang Manunuga. Isa ini ka pagsimba sa diosdios, kag ang mga Cristiano gintugunan nga ‘maglikaw sa pagsimba sa mga diosdios.’ (1 Corinto 10:14) Sang ang Gentil nga si Cornelio nagyaub kay apostol Pedro, talupangda kon ano ang natabo: “Sang pagsulod ni Pedro, si Cornelio nagsugata sa iya kag naghapa sa iya tiilan kag nagyaub sa iya. Apang ginpatindog sia ni Pedro, nga nagasiling: ‘Tindog ka; tawo man ako.’ ” (Binuhatan 10:​25, 26) Ang pagyaub sa isa ka tawo indi nagakaigo, kag wala ini pagbatuna ni Pedro. Subong man, sa tapos mabaton ang palanan-awon gikan sa anghel, si apostol Juan nagreport: “Nagyaub ako sa pagsimba sa tiilan sang anghel nga nagpakita sini sa akon. Apang nagsiling sia sa akon: ‘Maghalong ka! Dili paghimua ina! Masigkaulipon mo lamang ako kag sang imo mga kauturan nga mga manalagna kag sang mga nagabantay sang mga pulong sining linukot. Simbaha ang Dios.’ ” (Bugna 22:​8, 9) Kon bisan ang anghel sang Dios indi dapat simbahon, labi na ang mga tawo ukon ang mga imahen nila.

17. Ano ang ginabaton sang Katoliko nga insiklopedia nga amo mahimo ang resulta sang pagyaub kay Maria?

¹⁷ Nga ina nga debosyon kay Maria mahimo nga magresulta sa indi nagakaigo nga pagsimba ginkilala sang The Catholic Encyclopedia. Ang una nga edisyon sining libro nagsiling: “Inang popular nga debosyon sa Bulahan nga Maria masami nga ginapasobrahan kag ginaabusohan, indi mahimo nga mapanghiwala ini.”

18. Sa diin naghalin inang dimakasulatanhon nga doktrina?

¹⁸ Sa diin naghalin inang dimakasulatanhon nga doktrina? Ang ginhalinan amo gid ang Kaaway sang Dios, si Satanas nga Yawa. (Juan 8:44) Ngaa ginasakdag niya ina nga panudlo? Agod pakadiutayon kag pakanubuon ang Soberanong Ginuong Jehova, agod bayawon ang mga tawo, kag agod magtuga sing kagumon. Ginapalikaw sini ang katawhan gikan sa matuod nga pagsimba kag nagahimo sa ila nga magpaabot sing kaluwasan gikan sa mga tinuga. Sa sulod sang siglo ginpabaskog man sini ang gahom sang mga klero sa ibabaw sang kinaandan nga katawhan, nga gintudluan nga dapat sila magpasakop sing bug-os sa ila relihioso nga mga lider bangod ang mga klero lamang ang nakahibalo sang masibod nga teolohiya.

19, 20. (a) Ngaa makapat-od kita nga sa wala pa ang mga paghukom sang Dios, ang tulad-karnero nga katawhan makakita sang kamatuoran? (b) Anong mga pamangkot ang sabton sa masunod nga artikulo?

¹⁹ Apang, si Jesus nagtagna: “Ibantala ining maayong balita sang ginharian sa bug-os nga napuy-an nga duta subong panaksi sa tanan nga kapungsuran; kag ugaling magaabot ang katapusan.” (Mateo 24:14) Kag nagasaad si Jehova nga paagi sa pagbantala sang Ginharian, tipunon niya ang tanan sang tulad-karnero nga katawhan agod ‘tudluan sila sang iya mga dalanon kag maglakat sila sa iya mga banas.’ (Isaias 2:​2-4) Bangod ginatipon sila sa putli nga pagsimba kay Jehova, si Jesus nagsiling tuhoy sa ila: “Kamo makakilala sang kamatuoran, kag ang kamatuoran magahilway sa inyo.” (Juan 8:32) Gani ang mga nagapangita sang kamatuoran makakita sini kag hilwayon gikan sa mga panudlo sang dimatuod nga relihion nga nagaupang sa katawhan sa paghimo sang kabubut-on sang Dios.

²⁰ May yara pila ka relihioso nga mga panudlo kag mga buhat nga kinaandan nga ginabaton nga nagpalikaw sa katawhan gikan sa matuod nga pagsimba sa Manunuga, nagahatag sing debosyon sa tinuga. Ano ang pila sini, kag ano ang nangin resulta sini? Ano ang nadalahig sa matuod nga pagsimba? Usisaon sang masunod nga artikulo ining mga pamangkot.

[Mga footnote]

Paano Mo Sabton?

◻ Paano ginpakita sing maathag ni Jesus nga si Jehova lamang ang dapat simbahon?

◻ Ngaa pinasahi nga hilingagawon karon ang nagakaigo nga pagsimba?

◻ Ngaa indi dapat hatagan si Maria sing indi nagakaigo nga kadungganan?

◻ Sa diin nahuman ang ideya nga si Maria “iloy sang Dios”?

◻ Paano ginpadaku ni apostol Pedro kag ni apostol Juan nga si Jehova lamang ang dapat simbahon?