Mga Hiyas Gikan sa Ebanghelyo ni Juan

GIN-INSPIRAR sang espiritu ni Jehova ang tigulang nga si apostol Juan sa pagsulat sing makatalandog nga kasaysayan sang kabuhi kag ministeryo ni Jesucristo. Ini nga Ebanghelyo ginsulat sa ukon malapit sa Efeso sang mga 98 C.⁠E. Apang ano ang kinaugali sang kasaysayan? Kag ano ang pila sa mga hiyas nga ginaunod sini?

Halos Suplementaryo

Mapili si Juan, nagasulit diutay sang ginsulat nanday Mateo, Marcos, kag Lucas. Sa pagkamatuod, ang iya nakasaksi nga kasaysayan halos suplementaryo lamang sa bagay nga sobra sa 90 porsiento sini ang nagatuptop sang mga butang nga wala masambit sa iban nga mga Ebanghelyo. Halimbawa, sia lamang ang nagasugid sa aton nahanungod sang wala pa mangin tawo nga pagluntad ni Jesus kag nga “ang Pulong nangin unod.” (Juan 1:​1-14) Samtang ang iban nga mga manunulat sang Ebanghelyo nagasiling nga gintinluan ni Jesus ang templo pagkatapos sang iya ministeryo, si Juan nagasiling nga ginhimo man ini ni Cristo sang umpisa. (Juan 12:​13-17) Ang tigulang nga apostol lamang ang nagasugid sa aton nahanungod sa mga milagro nga ginhimo ni Jesus, subong sang paghimo nga alak sang tubig, pagbanhaw sa patay nga si Lazaro, kag ang milagruso nga pagdakop sang isda pagkatapos sang Iya pagkabanhaw.​—Juan 12:​1-11; 11:​38-44; 21:​4-14.

Ang tanan nga mga manunulat sang Ebanghelyo nagasugid kon paano ginsugdan ni Jesus ang Memoryal sang iya kamatayon, apang si Juan lamang ang nagapakita nga gintudluan ni Cristo ang iya mga apostoles sing leksion sa pagpaubos paagi sa paghugas sang ila mga tiil sadto nga gab-i. Dugang pa, si Juan lamang ang nagarekord sang pribado nga mga pamulongpulong kag pangamuyo nga ginhimo ni Jesus tungod sa ila sadto nga tion.​—Juan 113:​1⁠–​17:⁠26.

Sa sining Ebanghelyo, ang ngalan nga Juan nagapatuhoy sa Manugbawtismo, ang manunulat nagatawag sang iya kaugalingon nga ‘ang disipulo nga ginhigugma ni Jesus.’ (Juan 113:23) Ginhigugma gid sang apostol si Jesus, kag ang aton mismo gugma kay Cristo ginpasangkad sang ginlaragway sia ni Juan subong ang Pulong, ang tinapay sang kabuhi, ang kapawa sang kalibutan, ang Maayo nga Manugbantala, ang dalan, ang kamatuoran, kag ang kabuhi. (Juan 11:​1-3, 14; 6:​35; 8:​12; 10:11; 14:6) Amo sini ang kapuslanan sang ginsambit nga katuyuan ni Juan: “Ini sila [nga mga butang] nasulat agod nga magtuo kamo nga si Jesus amo ang Cristo nga Anak sang Dios, kag nga, sa pagtuo, may kabuhi kamo sa iya ngalan.”​—Juan 120:⁠31.

Pagpaubos kag Kalipay

Ang Ebanghelyo ni Juan nagapakilala kay Jesus subong ang Pulong kag ang nagatumbas sang sala nga Kordero kag nagsambit sang mga milagro nga nagapamatuod sa Iya nga “ang Isa nga Balaan sang Dios.” (Juan 11:​1⁠–​9:41) Sa tunga sang pila ka butang, ginapatalupangod sang kasaysayan ang pagpaubos kag kalipay ni Juan Bautista. Sia ang mensahero ni Cristo apang nagsiling: “Ang higot sang [iya] sandalias indi ako takus sa paghubad.” (Juan 11:27) Ang mga sandalias ginahigtan paagi sa panit nga mga higot, ukon mga laso. Mahimo hubaron sang isa ka ulipon ang higot sang mga sandalias sang iban kag bitbiton ini para sa iya, subong nga ini manubo nga katungdanan. Busa si Juan Bautista nagpabutyag sing pagpaubos kag pagkaalisto sa iya importansia kon ipaanggid sa iya Agalon. Isa gid ka matahom nga leksion, kay ang mapainubuson lamang ang nagakabagay para sa pag-alagad kay Jehova kag sa iya Mesianiko nga Hari!​—⁠Salmo 138:​6; Hulubaton 21:⁠4.

Sa baylo nga matinaastaason nga maakig kay Jesus, si Juan Bautista nagsiling: “Ang abyan sang nobyo, nga nagatindog kag nagapamati sa iya, nagakalipay sing daku bangod sang tingog sang nobyo. Busa ining kalipay ko nabug-os na.” (Juan 13:29) Subong tiglawas sang nobyo, ang abyan sang nobyo amo ang nagahimo sing mga negosasyon sa kasal, kon kaisa nagahimos sang seremonya sa kasal kag nagadul-ong sing mga regalo sa nobya kag sang dote sa iya amay. Ining deputado may rason nga mangin malipayon kon natuman na niya ang iya hilikuton. Sing kaanggid, nalipay si Juan sa pagpahiusa kay Jesus sa unang mga katapo sang Iya nobya. (Bugna 21:​2, 9) Subong nga ang serbisyo sang abyan sa nobyo nagalawig lamang sing malip-ot nga tion, gani ang hilikuton ni Juan natapos sang ulihi. Padayon sia nga nagaus-os, samtang si Jesus padayon nga nagadugang.​—⁠Juan 3:⁠30.

Pagkabig ni Jesus sa mga Tawo

Sa isa ka bubon malapit sa siudad sang Sicar, ginsugiran ni Jesus ang isa ka Samariahanon nga babayi nahanungod sa simbuliko nga tubig nga nagahatag sing dayon nga kabuhi. Sang nag-abot ang iya mga alagad, “natingala sila nga nagapakighambal sia sa isa ka babayi.” (Juan 14:27) Ngaa amo sina ang ila reaksion? Ti, ginatamay sang mga Judiyo ang mga Samariahanon kag wala sila sing pagpakig-angot sa ila. (Juan 14:​9; 8:48) Indi man kinaandan para sa Judiyong manunudlo nga makighambal sa isa ka babayi sa publiko. Apang ang mainawaon nga pag-ulikid ni Jesus sa mga tawo nagpahulag sa iya nga ihatag ini nga panaksi, kag bangod sini, ang mga pumuluyo sang siudad “nagkadto sa iya.”​—Juan 14:​28-30.

Ang pag-ulikid sa mga tawo nagpahulag kay Jesus sa pagsiling: “Kon ang bisan sin-o ginauhaw, magkari sia sa akon kag mag-inum.” (Juan 17:37) Sing maathag, ginapatuhuyan niya ang isa ka batasan nga gindugang sa walo-ka-adlaw nga Piesta sang mga Kayangkayang. Kada aga sa sulod sang pito ka adlaw, ang saserdote nagasag-ub sing tubig gikan sa punong sang Siloe kag ginabubo ini sa halaran sang templo. Sa tunga sang iban nga butang, ginasiling nga nagarepresentar ini sa pagbubo sang espiritu. Sugod sang Pentecostes 33 C.⁠E., ang espiritu sang Dios nagtiklod sa mga sumulunod ni Jehova sa pagdala sang nagahatag sing kabuhi nga tubig sa katawhan sa bug-os nga duta. Gikan lamang kay Jehova, “ang tuburan sang tubig nga buhi,” paagi kay Cristo nga ang bisan sin-o makatigayon sing dayon nga kabuhi.​—⁠Jeremias 2:​13; Isaias 12:​3; Juan 17:⁠3.

Ang Maayo nga Manugbantala Nagaulikid!

Ang pag-ulikid ni Jesus sa mga tawo makita sa iya katungdanan subong ang Maayo nga Manugbantay nga nagaulikid sa iya katulad karnero nga mga sumulunod. Bisan pa nagahinampot na ang iya kamatayon, si Jesus naghatag sa iya mga disipulo sing mahigugmaon nga laygay kag nangamuyo tungod sa ila. (Juan 10:​1⁠–​17:26) Indi kaangay sang isa ka makawat ukon manug-ati, nagasulod sia sa ganhaan sang toril sang mga karnero paagi sa ganhaan. (Juan 10:​1-5) Ang toril sang mga karnero isa ka lugar nga nakuralan diin ginatago ang mga karnero sa sulod sang isa ka gab-i nga pangamlig gikan sa mga makawat kag mga sapat nga nagapangaon sing tawo. May mga dingding ini nga bato, ayhan nga may tunukon nga mga sanga sa ibabaw, kag ang alagyan pasulod ginabantayan sang manugbantay sang gawang.

Ang panong sang madamong manugbantay mahimo matago sa amo man nga toril sang mga karnero, apang ang mga karnero nagapamati lamang sa tingog sang ila kaugalingon nga manugbantay. Sa iya libro nga Manners and Customs of Bible Lands, si Fred H. Wight nagasiling: “Kon kinahanglan painon ang madamo nga panong sang karnero, ang mga manugbantay isa-isa nga nagatindog kag nagapanawag: ‘Tahhoo! Tahhoo!’ ukon sing kaanggid nga pagtawag nga luyag niya. Ang mga karnero nagabayaw sang ila mga ulo, kag pagkatapos sang pagkinagual, nagasugod ang kada isa sa pagsunod sa iya kaugalingon nga manugbantay. Pamilyar gid sila katama sa tono sang tingog sang ila kaugalingon nga manugbantay. Ang mga estranghero masunson nga nagagamit sing pareho nga panawag, apang ang ila panikasog nga pasundon ang mga karnero sa ila pirme nga napaslawan.” Sing makawiwili, si Jesus nagsiling: “Ang akon mga karnero nagapamati sang akon tingog, kag nakilala ko sila, kag nagasunod sila sa akon. Kag nagahatag ako sa ila sing kabuhi nga walay katapusan.” (Juan 10:​27, 28) Ang “diutay nga panong” kag ang “iban nga mga karnero” nagapamati sa tingog ni Jesus, nagasunod sa iya panuytoy, kag nagakalipay sa iya mahigugmaon nga pag-atipan.​—⁠Lucas 12:​32; Juan 10:⁠16.

Ang Matutom Pirme nga Anak sang Dios

Si Cristo pirme nga matutom sa Dios kag huwaran subong mahigugmaon nga manugbantay sa bug-os nga kabuhi niya sa duta. Ang iya kaawa nakita man sang nagpakita sia pagkatapos sang pagbanhaw sa iya. Isa ka mainawaon nga pag-ulikid para sa iban ang nagpahulag sadto kay Jesus nga palig-unon si Pedro nga pakaunon ang Iya mga karnero.​—Juan 18:​1⁠–​21:⁠25.

Subong biktima sang paglansang, si Jesus nagpahamtang sa aton sing pangunang halimbawa sang katutom tubtob sa kamatayon. Ang isa ka kahuluy-an nga naagom niya bilang katumanan sang tagna amo nga ang mga soldado ‘nagbahinbahin sang iya mga panapton.’ (Salmo 22:18) Ginpapalaran nila ini agod hibaluon kon sin-o ang makakuha sang iya bayo (Griego, khi·tonʹ), ginhabol nga walay tinahian. (Juan 19:​23, 24) Yadto nga kunop mahimo ihabol sa lana ukon lino sa isa ka panid kag mahimo nga puti ukon lainlain sing kolor. Masunson nga walay pako, ginasuksok ini sunod sa panit kag nagalab-ot tubtob sa tuhod ukon bisan sa bukobuko sang tiil. Matuod, si Jesus indi materyalistiko, apang nagsuksok sia sing panapton nga may maayo nga kalidad, ang iya wala sing tinahian nga kunop.

Sa isa sang pagkatapos sang pagkabanhaw nga pagpakita ni Jesus, gintamyaw niya ang iya disipulo sing mga pulong: “Ang paghidait sa inyo.” (Juan 20:19) Sa tunga sang mga Judiyo, kinaandan ini nga panamyaw. (Mateo 10:​12, 13) Para sa madamo, indi gid man importante ang paggamit sina nga mga pulong. Apang indi para kay Jesus, kay sang nagligad ginsilingan niya ang iya mga sumulunod: “Ang paghidait ginabilin ko sa inyo, ang akon paghidait ginahatag ko sa inyo.” (Juan 14:27) Ang paghidait nga ginhatag ni Jesus sa iya mga disipulo napasad sa ila pagtuo sa iya subong Anak sang Dios kag nakabulig sa pagpakalma sang ila mga tagipusuon kag mga hunahuna.

Sing kaanggid, sarang naton maagom “ang paghidait sang Dios.” Kabay nga pakabahandion naton ining dimapaanggid nga kalinong nga resulta sang suod nga kaangtanan kay Jehova paagi sa iya hinigugma nga Anak.​—⁠Filipos 4:​6, 7.

[Picture Credit Line sa pahina 25]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.