Ang Cristianong Pamilya Nagabulig sa mga Tigulang
“Dili ako pag-isikway sa tion sang katigulangon; dili ako pagbayai kon magluya ang akon kusog.”—SALMO 71:9.
1. Paano ginatratar ang mga tigulang sa madamo nga kultura?
“GINAPAKITA sang mga surbe nga halos anom sa pito (86%) sang ginaabusuhan nga mga tigulang ang ginasimusimo sang ila kaugalingon nga mga pamilya,” siling sang The Wall Street Journal. Ang magasin nga Modern Maturity nagsiling: “Ang pag-abuso sa mga tigulang amo lamang ang pinakaulihi nga [kasingki sa pamilya] nga nabuyagyag sa mga pahina sang mga pamantalaan sang pungsod.” Huo, ang mga tigulang sa madamo nga kultura nangin mga biktima sang daku nga pag-abuso kag pagpatumbaya. Ang aton panahon amo gid ang tion nga madamo ang mahigugmaon sa kaugalingon, . . . “dimapinasalamaton, dimatutom, wala sing kinaugali nga gugma.”—2 Timoteo 3:1-3.
2. Suno sa Hebreong Kasulatan, paano ginatamod ni Jehova ang mga tigulang?
2 Apang, indi subong sina ang pagtratar sa mga tigulang sa dumaan nga Israel. Ang Kasuguan nagsiling: “Dapat ka magtindog sa ulo nga ubanon, kag dapat mo tahuron ang nawong sang tigulang nga tawo, kag dapat ka mahadlok sa imo Dios. Ako amo si Jehova.” Ang tulun-an sang inspirado nga maalamon nga mga hulubaton nagalaygay sa aton: “Pamatii ang imo amay nga nagpakatawo sa imo, kag dili pagtamaya ang imo iloy bangod lamang nagtigulang na sia.” Nagasugo ini: “Pamatii, anak ko, ang pagdisiplina sang imo amay, kag dili pagbiyai ang kasuguan sang imo iloy.” Ang Mosaikong Kasuguan nagtudlo sing pagtahod kag patugsiling sa tigulang nga mga lalaki kag mga babayi. Sing maathag, ginapahanumdom ni Jehova nga padunggan ang mga tigulang.—Levitico 19:32; Hulubaton 1:8; 23:22.
Pag-atipan sa mga Tigulang sang Panahon sang Biblia
3. Paano si Jose nagpakita sing kaluoy sa iya tigulang nga amay?
3 Ang pagtahod dapat ipakita indi lamang sa mga pulong kundi sa mapatugsilingon nga mga buhat man. Si Jose nagpakita sing daku nga kaluoy sa iya tigulang na nga amay. Luyag niya nga si Jacob maglakbay halin sa Canaan pa Egipto, isa ka distansia nga kapin sa 300 kilometros. Gani nagpadala si Jose kay Jacob sing “napulo ka asno nga nalulanan sing maayong mga butang sang Egipto kag napulo ka babayi nga asno nga nalulanan sing uyas kag kalan-on kag balon para sa iya amay sa dalanon.” Sang mag-abot si Jacob sa Gosen, ginkadtuan sia ni Jose kag “sa gilayon naghakos sa iya liog kag naghibi sing malawig sa iya liog.” Bugana nga ginpakitaan ni Jose ang iya amay sing tudok nga pagpalangga. Daw ano ka makapalig-on nga halimbawa sang kabalaka para sa mga tigulang!—Genesis 45:23; 46:5, 29.
4. Ngaa si Rut isa ka maayong halimbawa nga sundon?
4 Ang isa pa ka matahom nga modelo nga sundon sa pagpakita sing pagkamaluluy-on sa mga tigulang amo si Rut. Bisan pa isa ka Gentil, nag-unong sia sa iya tigulang na kag balo nga Judiyong ugangan, nga si Noemi. Ginbiyaan niya ang iya kaugalingon nga katawhan kag gin-atubang ang posibilidad nga mahimo indi na makapamana liwat. Sang ginpilit sia ni Noemi nga magbalik sa iya kaugalingon nga katawhan, nagsabat si Rut sing pila sa labing matahom nga mga pulong sa Biblia: “Dili ako pagpilita sa pagbiya sa imo, sa pagbalik gikan sa pagsunod sa imo; kay bisan diin ka makadto magakadto ako, kag bisan diin ka magapaligad sang gab-i didto ako magapaligad sang gab-i. Ang imo katawhan mangin akon katawhan, kag ang imo Dios akon Dios. Kon diin ka mapatay ako mapatay, kag didto ako ilubong. Kabay nga himuon ni Jehova sa akon ang amo kag labi pa man kon bisan ang kamatayon magbulag sa imo kag sa akon.” (Rut 1:16, 17) Nagpakita man si Rut sing maayong mga kinaiya sang ginpakaslan niya ang tigulang na nga si Boaz sa idalom sang kahimusan nga magminyo sa paryente nga nabilin.—Rut, kapitulo 2 tubtob 4.
5. Anong mga kinaiya ang ginpakita ni Jesus sa pagpakig-angot sa mga tawo?
5 Si Jesus nagpahamtang sing kaanggid nga halimbawa sa iya mga pagpakig-angot sa mga tawo. Sia mapailubon, maluluy-on, malulo, kag makapaumpaw. Nagpakita sia sing personal nga interes sa isa ka imol nga tawo nga indi makalakat sa 38 ka tuig kag gin-ayo niya sia. Nagpakita man sia sing patugsiling sa mga balo. (Lucas 7:11-15; Juan 5:1-9) Bisan sang nagaantos sia sing masakit nga kamatayon sa usok sang pag-antos, ginpat-od niya nga may magaatipan sa iya iloy nga ayhan singkwentahon na. Luwas sa iya salimpapaw nga mga kaaway, si Jesus isa ka makapaumpaw nga kaupod para sa tanan. Sa amo, sia nakasiling: “Kari sa akon, kamo tanan nga ginabudlayan kag ginabug-atan, kag paumpawan ko kamo. Itakod ang akon gota sa inyo kag magtuon kamo sa akon, kay ako mapainubuson kag malulo sa tagipusuon, kag makasapo kamo sing kaumpawan para sa inyo mga kalag.”—Mateo 9:36; 11:28, 29; Juan 19:25-27.
Sin-o ang Takus Pakitaan sing Patugsiling?
6. (a) Sin-o ang takus atipanon sing pinasahi? (b) Anong mga pamangkot ang mahimo naton ipamangkot sa aton kaugalingon?
6 Sanglit si Jehova nga Dios kag ang iya Anak, nga si Jesucristo, nagpahamtang sinang maayong mga halimbawa sang pag-atipan, nagakaigo lamang nga sundon sang dedikado nga mga Cristiano ang ila modelo. May yara sa tunga naton mga utod nga ginabudlayan kag ginabug-atan sa madamo nga tinuig—ang tigulang nga mga lalaki kag mga babayi nga nagaluya na. Ang iban mahimo nga mga ginikanan naton ukon kalolohan. Ginapasapayanan bala naton sila? Ginapakita bala naton nga daw mas mataas kita sa ila kon nagapakig-angot sa ila? Ukon ginaapresyar gid bala naton ang ila daku nga eksperiensia kag kaalam? Matuod, ang iban sa ila mahimo magatilaw sang aton pailob bangod sang ila pagkaulibaron nga kinaandan sa mga tigulang. Apang pamangkuta ang imo kaugalingon, ‘Mangin tuhay bala ako sa ila kon magtigulang ako?’
7. Ano ang nagailustrar nga kinahanglanon ang kahanuklog sa iban nga mga tigulang?
7 May yara isa ka makatalandog nga sugilanon halin sa Natung-an nga Sidlangan nahanungod sa kaluoy sang isa ka lin-ay sa tigulang. Aksidente nga nabuy-an kag nabuka sang isa ka lola nga nagbuligbulig sa kusina ang isa ka porselana nga pinggan. Naugot sia sa iya pagkabalik-awot; ang iya anak nga babayi labi pa nga nainit. Gani, gintawag niya ang iya gamay nga bata nga babayi kag ginpabakal sia sa tiendahan sing indi mabuka nga kahoy nga pinggan para sa iya lola. Nagpauli ang bata nga babayi nga duha ka kahoy nga pinggan ang dala. Ang iya iloy namangkot: “Ngaa duha ka pinggan ang ginbakal mo?” Ang apo nagapang-alag-ag nga nagsabat: “Ang isa para kay lola kag ang isa pa gid para sa imo pagtigulang mo.” Huo, sa sini nga kalibutan kita tanan magatigulang man sa pila ka adlaw. Indi bala naton pag-apresyahon kon pakitaan kita sing pailob kag kaluoy?—Salmo 71:9.
8, 9. (a) Paano naton dapat tratahon ang mga tigulang sa tunga naton? (b) Ano ang dapat dumdumon sang pila sadtong nangin mga Cristiano sining karon lang?
8 Indi gid pagkalipati nga madamo sang aton tigulang nga kauturan nga lalaki kag babayi ang may malawig nga rekord sang matutom nga pagpanghikot subong mga Cristiano. Sa pagkamatuod takus sila sang aton pagpadungog kag pagpatugsiling, sang aton maluluy-on nga bulig kag pagpalig-on. Ang maalam nga tawo husto nga nagsiling: “Ang ubanon nga ulo amo ang purongpurong sang katahom kon makita ini sa dalanon sang pagkamatarong.” Kag inang ubanon nga ulo, lalaki ukon babayi, dapat tahuron. Ang iban sining tigulang nga mga lalaki kag mga babayi nagaalagad gihapon subong matutom nga mga payunir, kag madamo nga mga lalaki ang padayon nga nagaalagad sing matutom subong mga gulang sa mga kongregasyon; ang iban nagahimo sing huwaran nga hilikuton subong nagalakbay nga mga manugtatap.—Hulubaton 16:31.
9 Ginlaygayan ni Pablo si Timoteo: “Dili paghikayi ang magulang pa sa imo nga tawo. Sa baylo, kabiga sia subong nga amay, ang manghod pa sa imo nga mga lalaki nga subong mga utod, ang magulang pa sa imo nga mga babayi nga subong mga iloy, ang manghod pa sa imo nga mga babayi nga subong mga utod sa bug-os nga kaputli.” (1 Timoteo 5:1, 2) Ang mga nagsulod sining karon lang sa Cristianong kongregasyon gikan sa dimatinahuron nga kalibutan dapat ilabi na mamati sa mga pulong ni Pablo, nga napasad sa gugma. Mga pamatan-on, indi pag-iluga ang malain nga mga panimuot nga mahimo nakita ninyo sa eskwelahan. Indi paghinakiti ang maluluy-on nga laygay sang tigulang nga mga Saksi. (1 Corinto 13:4-8; Hebreo 12:5, 6, 11) Apang, kon ang mga tigulang bangod sang mapigaw nga lawas ukon pinansial nga mga problema nagakinahanglan sing bulig, sin-o ang may una nga salabton sa pagbulig sa ila?
Ang Papel sang Pamilya sa Pag-atipan sa mga Tigulang
10, 11. (a) Suno sa Biblia, sin-o ang dapat manguna sa pag-atipan sa mga tigulang? (b) Ngaa indi pirme mahapos atipanon ang mga tigulang?
10 Sa unang Cristianong kongregasyon, may mga problema nga nag-utwas tuhoy sa pag-atipan sa balo nga mga babayi. Paano ginpakita ni apostol Pablo kon paano atipanon yadto nga mga kinahanglanon? “Tahura ang balo nga mga babayi nga mga balo nga matuod. Apang kon ang balo nga babayi may mga kabataan ukon mga apo, patun-a sila sing una sang ila diosnon nga debosyon sa sulod sang ila panimalay kag sa pagbalos sa ila mga ginikanan kag kalolohan, kay ini kalahamut-an sa itululok sang Dios. Sa pagkamatuod kon ang bisan sin-o wala nagasakdag sang iya mga himata, labi na gid sang iya kaugalingon nga panimalay, napanghiwala niya ang pagtuo kag malain pa sa dimatinuuhon.”—1 Timoteo 5:3, 4, 8.
11 Sa panahon sang pagkinahanglan, ang suod nga mga katapo sang pamilya dapat nga amo ang una nga magabulig sa mga tigulang.a Sa sining paagi, ang dalagku na nga kabataan makapakita sing apresasyon para sa tinuig sang gugma, pagpangabudlay, kag pag-atipan nga gin-aman sang ila mga ginikanan. Mahimo nga indi ini mahapos. Samtang nagatigulang ang mga tawo, kinaugali nga nagahinay sila, kag ang iban nagaluya pa gani. Ang iban mahimo nga mangin maiyaiyahon kag mabudlay pahamut-an, nga ayhan wala ini marealisar. Apang sang kita mga lapsag pa, indi bala maiyaiyahon man kita kag mabudlay pahamut-an? Kag indi bala malangkagon ang aton mga ginikanan sa pagbulig sa aton? Karon nagbag-o na ang mga butang bangod sang ila katigulangon. Gani, ano ang kinahanglanon? Kaluoy kag pailob.—Ipaanggid ang 1 Tesalonica 2:7, 8.
12. Anong mga kinaiya ang kinahanglanon sa pag-atipan sa mga tigulang—kag sa tanan nga iban pa sa Cristianong kongregasyon?
12 Naghatag si apostol Pablo sing praktikal nga laygay sang magsulat sia: “Sing nagakahisuno, subong mga pinili sang Dios, balaan kag hinigugma, panapti ang inyo kaugalingon sing mahigugmaon nga kaluoy, kalulo, pagkamapainubuson, pagkalum-ok, kag pagkamainantuson. Padayon nga magpinaumuray kag magpinatawaray kamo kon ang bisan sin-o may reklamo batok sa isa. Subong nga si Jehova nagpatawad sa inyo, amo man ang himuon ninyo. Apang, luwas sining tanan nga butang, panapti ang inyo kaugalingon sing gugma, kay amo ini ang himpit nga higot sang paghiusa.” Kon dapat kita magpakita sini nga sahi sang kaluoy kag gugma sa kongregasyon, indi bala nga labi pa gid nga dapat kita magpakita sini sa pamilya?—Colosas 3:12-14.
13. Sin-o pa, luwas sa tigulang nga mga ginikanan ukon kalolohan, ang mahimo nagakinahanglan sing bulig?
13 Kon kaisa ini nga sahi sang bulig mahimo nga kinahanglanon indi lamang sang mga ginikanan ukon kalolohan kundi sang iban man nga tigulang nga mga paryente. Ang iban sang mga tigulang nga wala sing kabataan nag-alagad sa madamo nga tinuig sa pagmisyonero, paglakbay nga ministeryo, kag sa iban pa nga bug-os tion nga hilikuton. Gin-una gid nila ang Ginharian sa bug-os nila nga kabuhi. (Mateo 6:33) Indi bala nagakaigo, nian, nga pakitaan sila sing matinatapon nga espiritu? Sa pagkamatuod may maayo kita nga halimbawa sa pag-atipan sang Watch Tower Society sa tigulang na nga mga katapo sang Bethel. Sa Bethel nga ulong-talatapan sa Brooklyn kag sa pila ka sanga sang Sosiedad, may pila ka tigulang na nga mga utod nga lalaki kag babayi nga ginaatipan sa adlaw-adlaw sang nahanas nga mga katapo sang pamilya nga gintangdo sa sining katungdanan. Nalipay sila sa pag-atipan sa sining tigulang nga mga utod nga subong ila sila kaugalingon nga mga ginikanan ukon kalolohan. Sa amo man nga tion, madamo sila sing natun-an gikan sa eksperiensia sang mga tigulang.—Hulubaton 22:17.
Ang Bahin sang Kongregasyon sa Pag-atipan
14. Ano nga aman ang ginhimo anay para sa mga tigulang sa unang Cristianong kongregasyon?
14 Madamo nga pungsod karon ang may yara sistema sang pension kag aman sang Estado nga medikal nga pag-atipan para sa mga tigulang. Sarang mahimuslan sing bug-os sang mga Cristiano ining mga aman kon may kinamatarong sila sa sini. Apang, sang unang siglo, wala sing subong sina nga mga aman. Amo kon ngaa naghikot ang Cristianong kongregasyon sa pagbulig sa imol nga balo nga mga babayi. Si Pablo nagsugo: “Ilista ang balo nga babayi sa listahan [nga bululigan sang kongregasyon] nga indi kubos sa kan-uman ka tuig ang edad, asawa sang isa ka bana, may maayong pamatuod sa iya maayong binuhatan, kon nagsagod sia sing kabataan, kon nagsapupo sia sing mga dumuluong, kon naghugas sia sang mga tiil sang mga balaan, kon nakabulig sia sa mga napiutan, kon maukod nga naghimo sia sing tagsa ka maayong hilikuton.” Sa amo, ginpakita ni Pablo nga may bahin man ang kongregasyon sa pagbulig sa mga tigulang. Ang mahunahunaon sa espirituwal nga mga babayi nga wala sing tumuluo nga kabataan kalipikado sa sina nga bulig.—1 Timoteo 5:9, 10.
15. Ngaa mahimo nga kinahanglan ang bulig agod matigayon ang bulig sang Estado?
15 Kon may bulig ang Estado para sa mga tigulang, sa masami nagadalahig ini sing mga papeles nga alatipanon nga daw makatalamad. Sa sina nga mga kaso nagakaigo nga maghimo sing kahimusan ang mga manugtatap sa kongregasyon nga mabuligan ang mga tigulang agod nga makaaplay sila, makakolekta, ukon madugangan pa ina nga bulig. Kon kaisa ang mga pagbag-o sa mga kahimtangan nagaresulta sa mas mataas nga pension. Apang may yara man madamo pa nga praktikal nga mga butang nga sarang maorganisar sang mga manugtatap agod maatipan ang mga tigulang. Ano ang pila sini?
16, 17. Sa anong nanuhaytuhay nga mga paagi mahimo mapakita naton ang pagkamaabiabihon sa mga tigulang sa kongregasyon?
16 Ang pagpakita sing pagkamaabiabihon isa ka kinabatasan nga nagsugod pa sang panahon sang Biblia. Tubtob sa karon sa madamo nga pungsod sang Natung-an nga Sidlangan, ang pagkamaabiabihon ginapakita sa mga dumuluong, sa dimagkubos tubtob sa punto nga pagtanyag sing isa ka tasa sang tsa ukon kape. Indi makapakibot, nian, nga si Pablo nagsulat: “Magbulig sa mga kinahanglanon sang mga balaan. Magmaabiabihon.” (Roma 12:13) Ang Griegong tinaga para sa pagkamaabiabihon, nga phi·lo·xe·niʹa, literal nga nagakahulugan sing “gugma sa (kahamuot sa, ukon kaluoy sa) mga dumuluong.” Kon ang Cristiano dapat mangin maabiabihon sa mga dumulong, indi bala nga dapat sia mangin kapin ka maabiabihon sa mga may kaangtanan sa iya sa pagtuo? Ang isa ka imbitasyon sa pagkaon masami nga isa ka makalilipay nga pagbag-o sa rutina sang isa ka tigulang. Kon luyag mo ang tingog sang kaalam kag eksperiensia sa inyo sosyal nga mga pagtilipon, ilakip ang mga tigulang.—Ipaanggid ang Lucas 14:12-14.
17 May yara madamo nga paagi sa pagpalig-on sa mga tigulang. Kon nagaporma kita sing grupo nga magsakay sa salakyan padulong sa Kingdom Hall ukon sa isa ka asambleya, may yara bala mga tigulang nga malipay sa pagsakay? Indi paghulata nga sila ang mamangkot. Tanyagi sila nga magsakay. Ang isa pa ka praktikal nga bulig amo ang mamalaklon para sa ila. Ukon kon masarangan pa nila, mahimo bala naton paupdon sila sa aton pagpamalaklon? Apang pat-ura nga may yara mga duog nga makapahuway sila kag makapapagsik sang ila kaugalingon kon mangin kinahanglanon ina. Indi maduhaduhaan nga kinahanglanon ang pailob kag kaluoy, apang mahimo mangin makapaladya gid ang sinsero nga pagpasalamat sang isa ka tigulang nga tawo.—2 Corinto 1:11.
Isa ka Matahom nga Manggad sang Kongregasyon
18. Ngaa isa ka pagpakamaayo sa kongregasyon ang mga tigulang?
18 Daw ano nga pagpakamaayo nga makita ang pila ka ubanon nga ulo (kag subong man ang mga kalbo bangod sang katigulangon) sa kongregasyon! Nagakahulugan ini nga sa tunga sang kapagsik kag kabaskog sang mga pamatan-on, may yara kita kaalam kag eksperiensia sang pila ka tigulang—isa ka tunay nga manggad sang bisan anong kongregasyon. Ang ila ihibalo kasubong sang makapabugnaw nga tubig nga dapat timbaon gikan sa isa ka bubon. Subong ini sang ginasiling sang Hulubaton 18:4: “Ang mga pulong sang baba sang tawo subong sang mga tubig nga madalom. Ang bubon sang kaalam subong sang sapa nga nagailig.” Daw ano ka makapalig-on para sa mga tigulang nga mabatyagan nila nga sila ginakinahanglan kag ginaapresyar!—Ipaanggid ang Salmo 92:14.
19. Paano ang iban naghimo sing mga sakripisyo para sa ila tigulang nga mga ginikanan?
19 Nabatyagan sang pila sa bug-os tion nga pag-alagad ang kinahanglanon nga biyaan ang ila mga pribilehiyo agod makapauli kag atipanon ang ila tigulang na kag masakiton nga mga ginikanan. Nagsakripisyo sila para sa mga nagsakripisyo man anay para sa ila. Ang isa ka mag-asawa, nga mga misyonero anay kag yara gihapon sa bug-os tion nga pag-alagad, nagpauli agod atipanon ang ila tigulang nga mga ginikanan. Ginhimo nila ini sa kapin sa 20 ka tuig. Sang nagligad nga apat ka tuig ang iloy sang lalaki dapat nga isulod sa nursing home. Ang bana, nga karon sisentahon na, nagaduaw sa iya 93-anyos nga iloy kada adlaw. Sia nagpaathag: “Paano ko sia mabiyaan? Iloy ko sia!” Sa iban nga mga kaso ang mga kongregasyon kag mga indibiduwal nagpresentar kag nagtanyag nga sila ang mag-atipan sa mga tigulang agod nga ang ila mga anak makapabilin sa ila mga asaynment. Takus man sa daku nga komendasyon inang dimakagod nga gugma. Ang tagsa ka kahimtangan dapat atubangon sing nagakadapat bangod ang mga tigulang indi dapat pagpatumbayaan. Ipakita nga ginahigugma ninyo ang inyo tigulang na nga mga ginikanan.—Exodo 20:12; Efeso 6:2, 3.
20. Anong halimbawa ang nahatag sa aton ni Jehova sa pag-atipan sa mga tigulang?
20 Sa pagkamatuod, ang aton tigulang nga kauturan nga lalaki kag babayi isa ka purongpurong sang katahom para sa isa ka pamilya ukon kongregasyon. Si Jehova nagsiling: “Bisan tubtob sa katigulangon ako amo gihapon Sia; kag bisan tubtob sa pagkaubanon ako magabatas. Ako mismo magahikot sing pat-od, agod nga ako mismo makadala kag ako mismo makabatas kag makahatag sing kaluwasan.” Kabay nga magpakita kita sing pareho man nga pailob kag pag-atipan sa aton tigulang na nga kauturan nga lalaki kag babayi sa Cristianong pamilya.—Isaias 46:4; Hulubaton 16:31.
[Footnote]
a Para sa detalyado nga mga panugda sa kon ano ang mahimo sang mga katapo sang pamilya sa pagbulig sa mga tigulang, tan-awa Ang Lalantawan, Hunyo 1, 1987, pahina 13-18.
Madumduman Mo Bala?
◻ Ano ang aton mga halimbawa sa Biblia tuhoy sa pag-atipan sa mga tigulang?
◻ Paano naton dapat tratahon ang mga tigulang?
◻ Paano maatipan sang mga katapo sang pamilya ang ila tigulang nga mga hinigugma?
◻ Ano ang mahimo sang kongregasyon sa pagbulig sa mga tigulang?
◻ Ngaa isa ka pagpakamaayo sa aton tanan ang mga tigulang?
[Piktyur sa pahina 23]
Nagpakita si Rut sa tigulang nga si Noemi sing kaluoy kag pagtahod
[Piktyur sa pahina 24]
Ginapabilihan nga mga katapo sang kongregasyon ang mga tigulang