Mga Pamangkot Gikan sa mga Bumalasa

Ano ang ginasiling sang Biblia tuhoy sa capital punishment, sa silot nga kamatayon, para sa mga kriminal?

Sing halangpunon, ang tagsa sa aton mahimo nga may personal nga opinyon tuhoy sini, pasad sa aton eksperiensia ukon kahimtangan sa kabuhi. Apang, subong mga Saksi ni Jehova, dapat naton tinguhaan nga sundon ang panghunahuna sang Dios tuhoy sa silot nga kamatayon, samtang nagapabilin nga neutral may kaangtanan sa politikal nga panindugan sang madamo sa sining isyu.

Ang matuod, sa iya nasulat nga Pulong, ang Dios wala nagasiling nga ang silot nga kamatayon malain.

Sadtong maaga nga bahin sang maragtas sang tawo, ginpabutyag ni Jehova ang iya panghunahuna tuhoy sini nga butang, subong sang mabasa naton sa Genesis kapitulo 9. May kaangtanan ini kay Noe kag sa iya pamilya, nga nangin mga katigulangan sang bug-os tawhanon nga pamilya. Pagkatapos sila makaguwa sa arka, nagsiling ang Dios nga mahimo sila makakaon sing mga sapat​—⁠buot silingon, ang mga sapat mahimo nga patyon, patuluon ang ila dugo, kag kaunon. Nian, sa Genesis 9:​5, 6, ang Dios nagsiling: “Luwas sa sina, pangayuon ko ang dugo sang inyo mga kalag. Gikan sa kamot sang tagsa ka buhi nga tinuga pangayuon ko ini; kag gikan sa kamot sang tawo, gikan sa kamot sang kada isa nga iya utod, pangayuon ko ang kalag sang tawo. Ang bisan sin-o nga magpaagay sang dugo sang tawo, tungod sa tawo ang iya dugo paagayon, kay ang Dios naghimo sang tawo sa iya dagway.” Gani gintugot ni Jehova ang silot nga kamatayon sa bahin sang mga manugpatay-tawo.

Samtang nagapakig-angot ang Dios sa Israel subong iya katawhan, madamong iban pa mabug-at nga sala batok sa kasuguan sang Dios ang ginsilutan sing kamatayon. Sa Numeros 15:​30, mabasa naton ining masangkad nga pinamulong: “Ang kalag nga nagahimo sing hungod sang bisan ano, bisan sia tumandok ukon manlulugayaw, nagapasipala sia kay Jehova, sa sina nga kahimtangan ina nga kalag utdon gikan sa tunga sang iya katawhan.”

Apang kamusta sang natukod na ang Cristianong kongregasyon? Ti, nahibaluan naton nga gintugot ni Jehova ang pagluntad sang tawhanon nga mga panguluhan, kag gintawag niya sila nga superyor nga mga awtoridad. Sa katunayan, pagkatapos laygayan ang mga Cristiano nga tumanon ining mga awtoridad sang panguluhan, ang Biblia nagasiling nga nagaalagad ini subong “ministro sang Dios sa imo para sa imo kaayuhan. Apang kon nagahimo ka sing malaut, magkahadlok ka: kay wala ini nagadala sing espada sa walay katuyuan; kay ministro ini sang Dios, isa ka manugtimalos agod ipabutyag ang kasingkal sa nagabuhat sing malaut.”​—⁠Roma 13:​1-4.

Nagakahulugan bala ina nga ang mga panguluhan may awtoridad bisan sa pagpatay sa mga kriminal nga nakahimo sing mabug-at nga mga krimen? Gikan sa mga pinamulong sang 1 Pedro 4:​15, magahinakop kita nga, huo. Sa sinang kasulatan ginpalig-on sang apostol ang iya mga kauturan: “Walay bisan sin-o sa inyo nga mag-antos subong manugpatay ukon makawat ukon manugbuhat sing kalautan ukon subong nga mahilabtunon sa mga butang sang iban.” Natalupangdan bala ninyo, “walay bisan sin-o sa inyo nga mag-antos subong manugpatay”? Wala ginasiling ni Pedro nga ang mga gobierno wala sing kinamatarong nga silutan ang isa ka manugpatay bangod sang iya krimen. Sa kabaliskaran, ginpakita niya nga ang isa ka manugpatay dapat makabaton sing nagakadapat nga silot. Nagalakip bala ina sa silot nga kamatayon?

Huo. Maathag ini gikan sa pinamulong ni Pablo sa Binuhatan kapitulo 25. Ginsumbong sang mga Judiyo si Pablo sang mga kasal-anan batok sa ila Kasuguan. Sang ginpadala ang iya bilanggo, nga si Pablo, sa gobernador sang Roma, ang kumander sang militar nagreport subong sang mabasa sa Binuhatan 23:​29: “Nakita ko nga ginsumbong sia nahanungod sa mga kasuayon sang ila Kasuguan, apang walay bisan ano nga nasumbong sa iya nga takus sa kamatayon ukon pagbilangguon.” Pagligad sang duha ka tuig gindala si Pablo sa atubangan ni Gobernador Festo. Mabasa naton ini sa Binuhatan 25:​8: “Si Pablo nagsiling sa pagpangapin: ‘Wala ako makasala batok sa Kasuguan sang mga Judiyo, ukon batok sa templo, ukon batok kay Cesar.’ ” Apang talupangda ang iya ginsiling tuhoy sa silot, bisan sa silot nga kamatayon. Aton mabasa sa Binuhatan 25:​10, 11:

“Si Pablo nagsiling: ‘Ako nagatindog sa atubangan sang lingkuran nga hukmanan ni Cesar, diin ako dapat paghukman. Wala ako sing nahimo nga kalainan sa mga Judiyo, subong nga nahibaluan mo man sing maayo. Kon, sa isa ka bahin, ako malinapason, kag nakahimo sing butang nga takus sa kamatayon, indi ako mangindi nga mapatay; kon, sa pihak nga bahin, walay nagaluntad sa sining mga butang nga ginasumbong sa akon sining mga tawo, walay tawo ang makatugyan sa akon sa ila subong pabor. Nagaapelar ako kay Cesar!’ ”

Si Pablo, nga nagatindog sa atubangan sang gintangdo sing nagakaigo nga awtoridad, nagbaton nga may kinamatarong si Cesar sa pagsilot sa mga nakasala, bisan gani sa pagpatay sa ila. Wala niya ginpamatukan nga silutan sia kon nakasala sia. Dugang pa, wala sia magsiling nga sarang magamit ni Cesar ang silot nga kamatayon para sa mga manugpatay-tawo lamang.

Matuod, ang hudisyal nga sistema sang Roma indi himpit; subong man ang mga sistema sang tawhanon nga hukmanan sa karon. Madamong wala sing sala sadto anay kag karon ang ginhukman nga nakasala kag ginsilutan. Bisan si Pilato nagsiling tuhoy kay Jesus: “Wala ako sing nakita sa iya nga takus sa kamatayon; gani silutan ko sia kag buhian.” Huo, bisan pa ginbaton sang awtoridad sang gobierno nga si Jesus wala sing sala, ining tawo nga wala sing sala ginpatay.​—⁠Lucas 23:​22-25.

Ining mga inhustisya wala magpahulag kay Pablo ukon kay Pedro nga mangatarungan nga ang silot nga kamatayon sala. Sa baylo, ang panghunahuna sang Dios tuhoy sini nga butang amo nga tubtob nagaluntad ang superyor nga mga awtoridad ni Cesar, ‘nagadala ini sing espada agod ipabutyag ang kasingkal sa mga nagahimo sing malaut.’ Nagalakip ina sang paggamit sa espada sa pagpadapat sing silot nga kamatayon. Apang kon tuhoy sa kontrobersial nga pamangkot sa kon bala ang bisan anong gobierno sining kalibutan dapat maggamit sang kinamatarong sini sa pagpatay sa mga kriminal, ang matuod nga mga Cristiano mahalungon nga nagapabilin nga neutral. Indi kaangay sa klero sang Cristiandad, ginalikawan nila ang bisan anong debate tuhoy sini nga topiko.