Ang Katapusan nga Adlaw Sang Tawhanon nga Kabuhi ni Jesus

Kahapunanon sang Biernes, Nisan 14,33 C.E. Isa ka grupo sang kalalakin-an kag kababayin-an ang magalubong sa isa ka pinalangga nga abyan. Ang isa sa kalalakin-an, si Nicodemo, nagdala sing mga pahumot agod ihanda ang bangkay para sa lubong. Si Jose nag-aman sing matinlo nga lino agod isambod sa pilason kag ginsakit nga bangkay.

SIN-O ini nga mga tawo, kag sin-o ang ilubong nila? Ini bala tanan nagaapektar sa imo? Agod masabat ini nga mga pamangkot, balikan naton ang umpisa sadtong importante nga adlaw.

Huebes sang Gab-i, Nisan 14

Amat-amat nga nagasubang ang masanag nga ugsad nga bulan sa Jerusalem. Ang gutok nga siudad nagapahuway pagkatapos sang isa ka masako nga adlaw. Sini nga gab-i mapanimahuan ang kahumot sang ginsugba nga kordero. Huo, ang linibo ka tawo nagahanda para sa isa ka pinasahi nga okasyon—ang tuigan nga selebrasyon sang Paskwa.

Sa isa ka daku nga hulot para sa mga bisita, makita naton si Jesucristo kag ang iya 12 ka apostoles sa isa ka nahanda nga lamesa. Pamatii! Si Jesus nagahambal. “Ginhandum ko sing hanuot gid ang pagkaon sining paskwa kaupod ninyo sa wala pa ako mag-antos,” siling niya. (Lucas 22:15) Nakahibalo si Jesus nga ang iya relihioso nga mga kaaway may buko sa pagpatay sa iya. Apang antes ina matabo, may yara importante gid nga butang nga mahanabo karon nga gab-i.

Sa tapos masaulog ang Paskwa, si Jesus nagpahibalo: “Ang isa sa inyo magaluib sa akon.” (Mateo 26:21) Nagpahanusbo ini sa mga apostoles. Sin-o ayhan sia? Pagligad sang pila ka paghambalanay, ginsilingan ni Jesus si Judas Iscariote: “Dalia kag himua dayon ang dapat mo himuon.” (Juan 13:27) Bisan pa wala ini mahangpi sang iban, si Judas amo ang maluib. Naglakat sia agod himuon ang iya tinalawit nga papel sa buko batok kay Jesus.

Isa ka Pinasahi nga Selebrasyon

Ginasugdan karon ni Jesus ang isa ka bag-o gid nga selebrasyon​—⁠ang isa nga magadumdom sang iya kamatayon. Nagakuha sing tinapay, si Jesus nagpangamuyo sing pagpasalamat sa sini kag gintipiktipik ini. “Kuha kamo, kaon kamo,” siling niya. “Nagakahulugan ini sang akon lawas nga ihatag tungod sa inyo.” Sang makakaon na ang kada isa sang pila ka tinapay, nagkuha si Jesus sing isa ka kopa sang mapula nga alak kag nagpangamuyo para sa sini. “Inom kamo tanan sa sini,” siling ni Jesus sa ila, nga nagapaathag: “Ining kopa nagakahulugan sang bag-ong katipan bangod sa akon dugo, nga iula tungod sa inyo.” Ginsugo niya ang nabilin nga 11 ka matutom nga apostoles: “Padayon ninyo nga himua ini sa handumanan nakon.”—Mateo 26:26-28; Lucas 22:19, 20; 1 Corinto 11:24, 25.

Sadto nga gab-i mainayuhon nga ginhanda ni Jesus ang iya mainunungon nga mga apostoles sa kon ano ang matabo kag ginpalig-on ang iya tudok nga gugma sa ila. “Wala sing bisan sin-o nga may gugma nga daku pa sini,” paathag niya, “nga ihatag sang isa ang iya kalag tungod sa iya mga abyan. Kamo akon mga abyan kon nagahimo kamo sang ginsugo ko sa inyo.” (Juan 15:13-15) Huo, ginpamatud-an sang 11 ka apostoles nga sila matuod nga mga abyan paagi sa pagpabilin upod kay Jesus sa iya mga pagtilaw.

Nagob na ang kagab-ihon—ayhan pasado na tungang-gab-i—si Jesus nagbungat sing halandumon nga pangamuyo, kag nag-amba sila sing mga ambahanon sang pagdayaw kay Jehova. Nian, sa kasanag sang ugsad nga bulan, nagbiya sila sa siudad kag sa tabok sang Nalupyakan sang Kidron.—Juan 17:1–18:1.

Sa Hardin sang Getsemane

Dugaydugay, si Jesus kag ang mga apostoles nag-abot sa hardin sang Getsemane. Sang ginbilin ang walo ka apostoles sa gawang sang hardin, gindala ni Jesus sanday Pedro, Santiago, kag Juan sa sulod pa nayon sa tunga sang mga kahoy nga olivo. “Ang akon kalag masinulub-on sing tama, tubtob gid sa kamatayon,” siling niya sa tatlo. “Pabilin kamo diri kag magpulaw.”—Marcos 14:33,34.

Ang tatlo ka apostoles naghulat tubtob nagsulod pa sa uluunhan sang hardin si Jesus agod mangamuyo. Upod ang mabaskog nga tingog kag mga luha, nagpangamuyo sia: “Amay ko, kon mahimo, paligara sa akon ining kopa.” May daku nga responsabilidad nga ginaabaga si Jesus. Masakit gid sa iya nga hunahunaon kon ano ang isiling sang mga kaaway ni Jehova kon ang Iya bugtong nga Anak ilansang subong sang isa ka kriminal! Masakit pa gid kay Jesus nga hunahunaon ang pasipala batok sa iya pinalangga nga langitnon nga Amay kon mapaslawan sia sa sining masakit nga pagtilaw. Si Jesus nangamuyo sing hanuot gid kag nag-antos sing kasakit sa bagay nga ang iya balhas nangin kaangay sang mga tinulo nga dugo nga nagatupa sa duta.—Lucas 22:42,44.

Bag-o lang makatapos sa pagpangamuyo si Jesus sa ikatlo nga tion. May mga tawo nga nagabitbit sing mga sulo kag mga suga ang nagapalapit karon. Ang isa nga nagalakat sa unahan wala sing liwan kundi si Judas Iscariote, nga nagpalapit sing diretso kay Jesus. “Maayo nga adlaw, Rabbi!” siling niya, nagahalok kay Jesus sing tuman ka mapinalanggaon. “Judas,” sabat ni Jesus, “ginaluiban mo bala ang Anak sang tawo paagi sa halok?”—Mateo 26:49; Lucas 22:47, 48; Juan 18:3.

Sa hinali, nahangpan sang mga apostoles ang nagakatabo. Ang ila Ginuo kag pinalangga nga abyan pagadakpon! Gani gingabot ni Pedro ang espada kag gingilangan ang dulunggan sang ulipon sang mataas nga saserdote. “Tuman na ini,” maabtik nga siling ni Jesus. Nagtikang palapit, gin-ayo niya ang ulipon kag ginsugo si Pedro: “Itagob ang imo espada, kay ang tanan nga nagagamit sing espada sa espada mapatay.” (Lucas 22:50,51; Mateo 26:52) Gindakop sang mga opisyal kag mga soldado si Jesus kag gingapos sia. Bangod sa kahadlok kag kagumon, ginbiyaan sang mga apostoles si Jesus kag nagpalagyo sa kagab-ihon.—Mateo 26:56; Juan 18:12.

Biernes sang Aga, Nisan 14

Pasado na tungang-gab-i sa maaga nga mga takna sang Biernes. Gindala primero si Jesus sa balay sang anay Mataas nga Saserdote, si Annas, nga may daku gihapon nga impluwensia kag gahom. Ginpamangkot sia ni Annas kag dayon ginpadala sia sa balay sang Mataas nga Saserdote nga si Caifas diin nagtipon ang Sanhedrin.

Ang mga lider sang relihion nangita karon sing mga saksi agod magpahito sing kaso batok kay Jesus. Apang, bisan ang butig nga mga saksi wala maghiliugyon sa ila testimonya. Sini tanan nga tion, si Jesus naghipos lamang. Nagbag-o sing mga taktika, si Caifas nagsugo: “Paagi sa Dios nga buhi ginapasumpa ko ikaw nga magsugid ka sa amon kon ikaw ang Cristo nga Anak sang Dios!” Isa ini ka kamatuoran nga indi mapanghiwala, gani si Jesus maisugon nga nagsabat: “Amo ako; kag makita ninyo ang Anak sang tawo nga nagalingkod sa tuo sang gahom kag nagakari upod sang mga panganod sang langit.”—Mateo 26:63; Marcos 14:60-62.

“Nagpasipala sia!” singgit ni Caifas. “Ano pa bala ang kinahanglan naton sang mga saksi?” Nian gintampa sang iban si Jesus sa nawong kag ginduplaan sia. Ang iban nagsumbag kag nagyaguta sa iya. (Mateo 26:​65-68; Marcos 14:​63-65) Pagligad sang pamanagbanag sang Biernes, ang Sanhedrin nagtipon liwat, ayhan agod hatagan sing legalidad ang ilegal nga pagbista sa gab-i. Sa liwat maisugon nga ginpakita ni Jesus nga sia amo ang Cristo, ang Anak sang Dios.—Lucas 22:66-71.

Masunod, gindala sang puno nga mga saserdote kag mga tigulang si Jesus agod bistahon ni Poncio Pilato, ang Romano nga gobernador sang Judea. Ginsumbong nila si Jesus sing pagpukan sa pungsod, pagdumili sa pagbayad sing buhis kay Cesar, kag ‘pagsiling nga sia gid ang Cristo nga isa ka hari.’ (Lucas 23:2; ipaanggid ang Marcos 12:17.) Sa tapos napamangkot si Jesus, si Pilato nagpahibalo: “Wala ako sing nakita nga kasal-anan sa sini nga tawo.” (Lucas 23:4) Sang nabatian ni Pilato nga si Jesus taga-Galilea, ginpadala niya sia kay Herodes Antipas, ang gumalahom sang Galilea, nga yadto sa Jerusalem tungod sang Paskwa. Wala sing tuyo si Herodes nga ipatuman ang hustisya. Luyag lang niya makita si Jesus nga maghimo sing milagro. Sanglit wala ginpasundan ni Jesus ang iya luyag kag nagpabilin nga mahipos, gin-uligyat sia ni Herodes kag sang iya mga soldado kag ginpabalik sia kay Pilato.

“Ano bala nga kalainan ang nahimo sini nga tawo?” pamangkot liwat ni Pilato. “Wala ako sing nakita sa iya nga takus sing kamatayon; busa silutan ko sia kag buhian.” (Lucas 23:22) Gani ginpalapdusan niya si Jesus sing tunukon nga latigo nga nagpilas sing mahapdi sang likod ni Jesus. Nian ginkoronahan sia sa ulo sang mga soldado sing tunok. Gin-uligyat nila sia kag ginbakol sia sing matig-a nga tabun-ak, nga nagpadulot sing labi sang korona nga tunok sa iya ulo. Walay sapayan sang tanan dimalaragway nga kasakit kag pagyaguta, ginhuptan ni Jesus ang tumalagsahon nga dignidad kag kusog.

Si Pilato—ayhan sa paglaum nga mahanuklog sila kon makita nila ang kahimtangan sang ginbakol nga si Jesus—nagpresentar liwat sa iya sa kadam-an. “Tan-awa!” siling ni Pilato, “ginapaguwa ko sia sa inyo agod mahibaluan ninyo nga wala ako sing nakita nga kasal-anan sa iya.” Apang ang puno nga mga saserdote nagsinggit: “Ilansang sia! Ilansang sia!” (Juan 19:4-6) Sang ang kadam-an labi kag labi nga nag-insister, si Pilato wala sing mahimo kundi itugyan si Jesus agod ilansang.

Isa ka Masakit nga Kamatayon

Adlaw na, ayhan mga kaudtuhon. Si Jesus gindala sa guwa sang Jerusalem sa isa ka lugar nga gintawag nga Golgota. Ginpadulot ang dalagku nga mga lansang sa mga kamot kag mga tiil ni Jesus sa usok sang pag-antos. Indi malaragway sang mga tinaga ang kasakit samtang ang kabug-aton sang iya lawas nagriri sang pilas nga ginlansangan sang ginpatindog ang usok sang pag-antos. Ang kadam-an nagtipon sa pagtan-aw sa paglansang kay Jesus kag sa duha ka kriminal. Madamo ang nagyaguta kay Jesus. “Ang iban ginluwas niya,” yaguta sang puno nga mga saserdote kag sang iban, “sa iya kaugalingon indi sia makaluwas!” Bisan ang mga soldado kag ang duha ka nalansang nga mga kriminal nagyaguta kay Jesus.​—⁠Mateo 27:​41-44.

Sa hinali sang udto-adlaw, wala pa madugay nga nabitay si Jesus sa usok, ang makahaladlok nga kadulom nga naghalin sa Dios natabo sa bug-os nga duta sa sulod sang tatlo ka oras.⁠a Ayhan bangod sini nga ginsaway sang isa ka malaut ang isa pa. Nian, nagliso kay Jesus, nakitluoy sia: “Dumduma ako kon magsulod ka sa imo ginharian.” Daw ano ka tumalagsahon nga pagtuo sa atubangan sang nagahilapit nga kamatayon! “Sa pagkamatuod ginasiling ko sa imo karon,” sabat ni Jesus, “Mangin kaupod ko ikaw sa Paraiso.”—Lucas 23:39-43.

Sang mga alas tres sang hapon, nabatyagan ni Jesus nga malapit na ang iya kamatayon. “Ginauhaw ako,” siling niya. Nian nagsinggit sia sa mabaskog nga tingog: “Dios ko, Dios ko, ngaa ginpatumbayaan mo ako?” Nakita ni Jesus nga daw ginkuha sang iya Amay ang pag-amlig sa iya agod matilawan kon tubtob diin ang iya integridad, kag ginbalikwat niya ang mga pinamulong ni David. May isa nga nagbutang sing espongha nga ginhuluman sa langgaw sa mga bibig ni Jesus. Sang nakabaton sia sing langgaw, si Jesus nag-agunto: “Natuman na!” Nian nagsinggit sia, “Amay, sa imo mga kamot ginatugyan ko ang akon espiritu,” nagdungok sang iya ulo, kag napatay.—Juan 19:28-30; Mateo 27:46; Lucas 23:46; Salmo 22:1.

Sanglit kahapunanon na, ginhimo ang dalidali nga mga kahimusan agod ilubong si Jesus sa wala pa magsugod ang Adlaw nga Inugpahuway (Nisan 15) sa pagtunod sang adlaw. Si Jose nga taga-Arimatea, isa ka kilala nga katapo sang Sanhedrin nga nangin likom nga disipulo ni Jesus, nakakuha sing pahanugot sa paglubong sa iya. Si Nicodemo, isa man ka katapo sang Sanhedrin nga tago nga nagpabutyag sing pagtuo kay Jesus, nagbulig sing isa ka gatos ka libra sang mirra kag aloe. Sing mahalungon, ginhamyang nila ang bangkay ni Jesus sa kaiping nga bag-ong lulubngan.

Buhi Liwat!

Madulomdulom pa sang kaagahon sang Domingo sang nagpalapit si Maria Magdalena kag ang iban pa nga kababayin-an sa lulubngan ni Jesus. Apang yari karon! Ang bato sa atubangan sang lulubngan nagligid. Aba, ang lulubngan wala sing unod! Si Maria Magdalena nagdalagan sing madasig agod manugid kanday Pedro kag Juan. (Juan 20:1, 2) Wala pa lang madugay nga nakahalin sia kag nagpakita ang isa ka anghel sa iban nga kababayin-an. Nagsiling sia: “Dili kamo mahadlok.” Naglaygay man sia: “Lakat kamo sing dalidali kag sugiran ang iya mga disipulo nga nabanhaw sia.”—Mateo 28:2-7.

Samtang nagalakat sila sing dalidali, nasugata nila sa dalan si Jesus mismo! “Kadto kamo kag sugiran ang akon mga utod,” siling niya sa ila. (Mateo 28:8-10) Sang ulihi, sang nagatangis si Maria Magdalena sa lulubngan, si Jesus nagpakita sa iya. Nagkalipay gid sia sing daku kag nagdalagan sing madasig agod sugiran ang iban pa nga mga disipulo sang makalilipay nga balita. (Juan 20:11-18) Sa katunayan, si Jesus nagpakita sing lima ka beses sa sadtong dimalipatan nga Domingo sa lainlain nga mga disipulo, nagapamatuod nga sia, sa pagkamatuod, buhi liwat!

Kon Paano Ka Maapektuhan

Paano karon ikaw nga yara na sa atangan sang ika-21 nga siglo maapektuhan sang mga hitabo sang nagligad nga 1,966 ka tuig? Ang isa nga nakasaksi sa sadto nga mga hitabo nagpaathag: “Sa sini ang gugma sang Dios ginpahayag sa aton kahimtangan, bangod ginpadala sang Dios ang iya bugtong nga Anak sa kalibutan agod maagom naton ang kabuhi paagi sa iya. Ang gugma yari sa sining butang, indi nga ginhigugma ta ang Dios, kundi nga ginhigugma niya kita kag ginpadala ang iya Anak subong nagatumbas nga halad sang aton mga sala.”—1 Juan 4:9, 10.

Sa anong paagi ang kamatayon ni Cristo “nagatumbas nga halad”? Ini nagatumbas bangod ginapaposible sini ang kalahamut-an nga kaangtanan upod sa Dios. Ang unang tawo, si Adan, nagrebelde batok sa Dios kag gani nagpasubli sa iya mga anak sang sala kag kamatayon. Sa pihak nga bahin, si Jesus naghatag sang iya kabuhi subong gawad agod ibayad sa bili sang sala kag kamatayon sang katawhan, sa amo nagaaman sing sadsaran agod ang Dios makapakita sing kaluoy kag kahamuot. (1 Timoteo 2:5, 6) Paagi sa pagtuo sa nagatumbas-sang-sala nga halad ni Jesus, sarang ikaw mahilway gikan sa katagudilian nga napanubli nimo gikan sa makasasala nga si Adan. (Roma 5:12; 6:23) Ini man nagabukas sing dalayawon nga kahigayunan nga makatigayon sing personal nga kaangtanan upod sa imo mahigugmaon nga langitnon nga Amay, si Jehova nga Dios. Sa malip-ot, ang labaw nga halad ni Jesus magakahulugan sing wala katapusan nga kabuhi para sa imo.​—⁠Juan 3:16; 17:3.

Ini kag ang may kahilabtanan nga mga butang ipaathag sa Huebes sang gab-i, Abril 1, sa linibo ka lugar sa bug-os nga kalibutan kon ang minilyon ka tawo magatipon sa pagsaulog sang kamatayon ni Jesucristo. Ginaagda namon ikaw sa pagtambong. Ang mga Saksi ni Jehova sa inyo lugar malipayon nga magasugid sa imo kon diin kag kon san-o ka makatambong. Paagi sa pagtambong, pat-od gid nga ang imo apresasyon sa ginhimo sang aton mahigugmaon nga Dios kag sang iya pinalangga nga Anak sa katapusan nga adlaw sang tawhanon nga kabuhi ni Jesus magatudok sa imo.

[Footnote]

[Tsart/Mga laragway sa pahina 7]

ANG KAMATAYON KAG PAGKABANHAW NI JESUS

NISAN 33 C.E. MGA HITABO PINAKABANTOG NGA TAWOb

14 Huebes Selebrasyon sang Paskwa; ginhinawan 113, par. 2

ni Jesus sang gab-i ang mga tiil sang 117, par. 1

mga apostoles; naglakat si Judas agod

luiban si Jesus; ginsugdan ni Cristo

ang Memoryal sang iya kamatayon

(ginasaulog karon nga tuig sa Huebes,

Abril 1, pagtunod sang adlaw); laygay

sa paghanda sa iya mga apostoles

tuhoy sa iya pagtaliwan

Tungang-gab-i Pagkatapos sang pangamuyo 117 tubtob 120

tubtob sa kag sang mga ambahanon

pamanagbanag sang pagdayaw, si Jesus kag ang mga

apostoles nagkadto sa hardin sang

Getsemane; si Jesus nangamuyo sing

mabaskog kag may mga luha; si Judas

Iscariote nag-abot upod ang dakung

kadam-an kag ginluiban si Jesus; ang

mga apostoles nagpalagyo sang

gingapos kag gindala si Jesus

kay Annas; si Jesus gindala sa

Mataas nga Saserdote nga si

Caifas agod mag-atubang sa Sanhedrin;

ginpamatbatan sing kamatayon; ginsakit

sa hambal kag sa pisikal; si Pedro

nagpanghiwala kay Jesus sing makatlo

Biernes Sang pamanagbanag, nag-atubang 121 tubtob 124

sang aga liwat si Jesus sa Sanhedrin;

gindala kay Pilato; gindala kay

Herodes; ginbalik kay Pilato; si

Jesus ginbunal, gintamay, kag ginsakit;

sa idalom sang pag-ipit, gintugyan sia

ni Pilato agod ilansang; gindala sa

Golgota agod mapatay sang udto

Tungang-adlaw Ginlansang sang kaudtuhon; 125, 126

tubtob tungang- kadulom kutob sang udto

hapon tubtob sang mga alas tres,

sang napatay si Jesus; naglinog

sing mabaskog; ang kurtina sang

templo napihak

Kahapunanon Ang lawas ni Jesus ginhamyang 127, par.

sa isa ka lulubngan sa hardin 1-7

antes sang Aldlaw nga Inugpahuway

15 Biernes

sang gab-i Nagaumpi sa ang Inugpahuway

Sabado Si Pilato nagbutang sing mga bantay 127, par.

sa lulubngan ni Jesus 8-9

16 Domingo Sang kaagahon ang lulubngan ni 127, par. 10 tubtob

Jesus natukiban nga wala unod; 129, par. 10

ang ginbanhaw nga si Jesus nagpakita

(1) sa isa ka grupo sang mga disipulo

nga kababayin-an, lakip sanday Salome,

Joanna, kag Maria nga iloy ni Santiago;

(2) kay Maria Magdalena; (3) kay Cleopas

kag sa iya kaupod; (4) kay Simon Pedro,

(5) sa nagtilipon nga mga apostoles

kag sa iban nga mga disipulo

[Footnote]