Ang “Bulahan nga Trinidad”—Yara Bala Ini sa Biblia?

GINSUNOG sia tubtob sa kamatayon sa Inglaterra sang 1550. Ang iya ngalan? Joan Bocher. Ang iya sala? Ang Encyclopædia Britannica (1964) nagasiling: “Gintagudilian sia bangod sang hayag nga pagpasipala sa pagpanghiwala sang Trinidad, ang isa ka sala nga ginakabig sang tanan nga iglesia subong dimapatawad kutob sang pagsumponganay sa Arianismo.”

Ang Trinidad amo ang panguna nga doktrina sang kalabanan nga mga iglesia. Apang ano gid bala ang Trinidad? Ang The Waverley Encyclopedia nagasaysay sini subong “ang tanhaga sang isa ka Dios sa tatlo ka persona—ang Amay, ang Anak, kag ang Balaan nga Bahoy, palareho kag pareho nga walay katapusan sa tanan nga butang.” Apang ang The New Encyclopædia Britannica (1981) nagasiling: “Ang tinaga nga Trinidad, ukon ang maathag nga doktrina kaangay sina, indi makita sa Bag-ong Testamento.” Gilayon ini nga nagapautwas sing mga pamangkot nahanungod sa doktrina.

Nagabilog sang bagay amo ang isa ka prangka nga pagbaton nga ginpresentar sang New Catholic Encyclopedia sa dagway sang pamangkot nga masami ginapamangkot sang mga estudyante sa seminaryo, “Apang paano ginabantala sang isa ang Trinidad?” Ini nga Katolikong libro nagapadayon: “Kon ang pamangkot palatandaan sang kagumon sa bahin sang mga estudyante, ayhan palatandaan man ini sang kaanggid nga kagumon sa bahin sang ila mga propesor. Kon ang ‘Trinidad’ diri nagakahulugan sang teolohiya sang Trinidad, ang labing maayong sabat amo nga wala gid ini ginabantala sang isa . . . bangod ang sermon, kag labi na ang pagkabalaan sang Biblia, amo ang duog para sa pulong sang Dios, indi sang teolohiko nga pagpaathag sini.”

San-o nagsugod ining “teolohiko nga pagpaathag”? Ang The New Encyclopædia Britannica (1981) nagasabat: “Ang doktrina amat-amat nga nahuman sa madamong siglo kag paagi sa madamong mga kontrobersiya.” Daw kaangay bala ini sa isa ka direkta kag maathag nga pagpahayag gikan sa Dios para sa imo? Gani paano ini mangin pagpahayag sang Balaan nga Kasulatan, subong sang ginaangkon sini?

Ang pinamulong sa Biblia nga masami ginagamit sang mga manunudlo sa iglesia sa pagsakdag sang Trinidad amo ang sugo ni Jesus nga ang iya mga sumulunod magahimo sing mga disipulo, “nagabawtismo sa ila sa ngalan sang Amay kag sang Anak kag sang balaan nga espiritu.” (Mateo 28:19) Ini nga teksto nagasambit matuod sang tatlo ka entidad, apang wala ini nagasiling nga sila tatlo ka persona ukon nga sila tanan isa. Dugang pa, kilala naton ang ngalan sang Amay (si Jehova) kag sang Anak (si Jesus), apang ano ang ngalan sang balaan nga espiritu? Nagadul-ong ini sa pamangkot . . .

Ang Balaan nga Espiritu Isa Bala ka Persona?

Ang kamatuoran nga ang Biblia wala nagapakita nga ang balaan nga espiritu may personal nga ngalan nagapanugda nga indi ini isa ka persona. Ayhan mamangkot man ikaw, ‘Nakita na bala ang balaan nga espiritu?’ Bueno, sang ginbawtismuhan si Jesus ginpakita ini subong isa ka salampati kag sang Pentecostes subong mga dila nga daw kalayo. (Mateo 3:16; Binuhatan 2:3, 4) Kon isa ini ka persona, ngaa wala ini magpakita subong persona? Kag kon ang balaan nga espiritu indi isa ka persona, ano ini? Sing walay duhaduha amo ini ang aktibo nga kusog halin sa Dios nga ‘ginpasagahay’ sa mga disipulo sang Pentecostes. (Binuhatan 2:17, 18) Paagi sining aktibo nga kusog, ginhimo ni Jehova ang iya mga buhat sang pagpanuga—“ang aktibo nga kusog sang Dios nagapakadto pakari sa ibabaw sang tubig.” (Genesis 1:2) Ina man nga aktibo nga kusog ang nag-inspirar sa mga manunulat sang Biblia.—2 Timoteo 3:16.

Ang isa sadtong inspirado nga mga manunulat amo si manalagna Daniel. Sa Daniel kapitulo 7 ginalaragway niya ang isa ka makatilingala nga palanan-awon nga ginhatag ni Jehova sa iya: “ang Dumaan sang mga Adlaw” sa iya langitnon nga trono, upod ang kadam-an sang mga anghel nga nagaalagad sa iya. Nakita man ni Daniel ang “isa nga kaangay sang anak sang Dios [si Jesus],” nga ginhatagan sing “pagbulut-an kag dignidad kag ginharian, agod nga ang tanan nga mga katawhan, mga pungsod, kag mga hambal mag-alagad sa iya.” (Daniel 7:9, 10, 13, 14) Apang, ano naman ang balaan nga espiritu? Wala ini pagsambita subong persona sa sining danyag sa langit.

Ang katapusan nga tolon-an sang Biblia—ang Bugna—nagalaragway sang isa pa ka talalupangdon nga mga palanan-awon sa langit. Ang Supremo nga Persona, si Jehova, ginalaragway didto sa iya trono, kag ang Kordero, si Jesucristo, kaupod niya. Apang, sa liwat, ang balaan nga espiritu wala ginasambit subong tuhay nga persona. (Bugna, kapitulo 4-6) Gani bisan ang katapusan nga tolon-an sa Biblia wala nagapakita nga may yara tatlo ka persona sa isa ka Dios. Nagapautwas ini sing . . .

Isa Pa ka Importante nga Pamangkot

Ang Trinidad nga doktrina ginlaragway subong “ang sentro nga doktrina sang Cristianong relihion.” Kon matuod ini, ngaa wala ini ginpahayag ni Jesus sang yari sia sa duta? Ang iya mga disipulo, subong mga Israelinhon, nagpati nga si Jehova pinasahi. Tubtob karon, ang mga Judiyo padayon nga nagahambal sang Deuteronomio 6:4: “Pamatii, O Israel: si Jehova nga aton Dios isa ka Jehova lamang.” Wala sing ginapakita sa Hebreong Kasulatan nga ang Supremo nga Persona tatlo sing persona. Ayhan mamangkot ka, ‘Kon ini matuod, ngaa ining “sentro nga doktrina” wala mangin ang doktrina tubtob sang ikap-at nga siglo—sa tunga sang daku nga pagsinuay nga nagtuga sing lapnag nga kagumon?’

Ayhan ang iban mangatarungan: ‘Apang si Jesus nagsiling, “Ako kag ang Amay isa.”’ (Juan 10:30) Matuod. Apang, sa anong kahulugan nga sila isa? Si Jesus mismo nagpaathag sini sang ulihi paagi sa pagsiling sa pangamuyo: “Amay nga balaan, tipigi sila [ang iya mga disipulo] . . . agod nga mangin isa sila subong nga kita isa.” (Juan 17:11, 22) Busa, ang pagkaisa sang Amay kag sang Anak pareho sa iya sang nagaluntad sa tunga sang matuod nga mga sumulunod ni Cristo—ang pagkanahiusa sa katuyuan kag kooperasyon.

Apang, ang iban nagasiling nga bisan pa wala pagsambita ni Jesus ang Trinidad nga doktrina, si apostol Juan nagsambit sini sa 1 Juan 5:7, nga, suno sa King James Version, nagasiling: “Kay may tatlo nga narekord sa langit, ang Amay, ang Pulong, kag ang Balaan nga Bahoy: kag ining tatlo isa.” Apang, ginlaktawan sang dugang nga modernong mga badbad ini nga teksto. Ngaa? Ang Katolikong Jerusalem Bible nagapaathag sa foot­note nga ini nga teksto indi makita sa bisan anong dumaan nga Griego ukon sa labing maayo nga Latin nga manuskrito sang Biblia. Indi ini matuod. Walay duhaduha nga gindugang ini agod suportahan ang Trinidad.

Subong sang makita mo sa imo kaugalingon nga Biblia, si apostol Pablo sa pamuno sang iya mga sulat masunson nga naggamit sing ekspresyon kaangay sini: “Kabay nga ang dibagay nga kaluoy kag paghidait sang Dios nga aton Amay kag ni Ginuong Jesucristo yara sa imo.” (Roma 1:7) Ngaa wala niya pagsambita ang balaan nga espiritu subong persona? Bangod wala sing nahibaluan si Pablo nahanungod sa “Balaan nga Trinidad.” Sanday Santiago, Pedro, kag Juan naggamit sing kaanggid nga mga dinalan sa ila mga sulat diin sila man wala magsambit sang balaan nga espiritu. Ngaa? Bangod indi man sila mga Trinitaryano. Ang balaan nga espiritu indi isa ka persona subong sang Dios kag sang iya Anak. Apang bangod ang Anak isa ka persona, ang pamangkot nagautwas . . .

Si Jesus Bala ang Supremo nga Persona?

Ang nagapati sa Trinidad nagasiling huo. Apang dapat ikaw mangin labi nga interesado sa ginsiling ni Jesus: “Ang Amay labi pa sa akon.” (Juan 14:28) “Ang Anak indi makahimo sing bisan ano sa iya kaugalingon, kundi lamang ang nakita niya nga ginahimo sang Amay.” (Juan 5:19) Si Pablo nagdugang: “Ang ulo ni Cristo amo ang Dios.”—1 Corinto 11:3.

Binagbinaga man sing maayo ining mga pamangkot: May Dios bala si Jehova? Wala, sia ang supremo, ang Labing Gamhanan. May Dios bala si Jesus? Sang mabanhaw sia si Jesus nagsiling kay Maria Magdalena: “Makayab ako sa akon Amay kag inyo Amay kag sa akon Dios kag inyo Dios.” Si apostol Pedro nagsulat: “Bulahan ang Dios kag Amay sang aton Ginuong Jesucristo.”—Juan 20:17; 1 Pedro 1:3.

Napatay bala ang Dios? ‘Wala,’ ayhan amo ang imo husto nga sabat. Ang Dios dimamalatyon. Si manalagna Habacuc nagsiling tuhoy kay Jehova: “Ang akon Balaan, ikaw wala mapatay.” (Habacuc 1:12) Sa kabaliskaran, si Jesus napatay. Nian sin-o ang nagbanhaw sa iya gikan sa minatay? Si Pedro nagsiling: “Ginbanhaw sang Dios [si Cristo] gikan sa minatay.” Maathag, nian, nga si Jesus indi amo ang Supremo nga Persona.—Binuhatan 3:15; Roma 5:8.

Ayhan magasiling pa ikaw. Nakita na bala ang Dios? “Wala gid sing tawo nga nakakita sa Dios.” (Juan 1:18) Apang linibo ang nakakita kay Jesus sa duta. May ginpangamuyuan bala ang Dios? Kay sin-o sia mangamuyo? Sia amo ang daku nga “Nagapamati sang pangamuyo.” (Salmo 65:2) Kag si Jesus? Masunson sia nga nangamuyo sa iya Amay, naghinguyang gani sing bug-os nga gab-i sa pagpangamuyo. Saserdote bala ang Dios? Indi. Si Jesus bala? Aton mabasa: “Binagbinaga ang apostol kag mataas nga saserdote nga sa iya kita nagatu-ad—si Jesus.”—Hebreo 3:1.

Indi bala maathag nga si Jesus indi amo ang Supremo nga Persona?

Makahalalit Bala ang Trinidad nga Doktrina?

Huo. Ining lapnag nga doktrina nagapatiku sa simple nga mga kamatuoran sang Biblia nga si Jehova lamang amo ang Supremo nga Persona, nga si Jesus amo ang iya Anak, kag nga ang balaan nga espiritu amo ang aktibo nga kusog sang Dios. Ang doktrina nagatuga sing kagumon paagi sa pagpresentar sang Dios sa kagumon sang tanhaga, nga nagadul-ong sa espirituwal nga kadudulman.

Apang, indi kinahanglan nga yara ikaw sa kadudulman. Maathag mo sing maayo sa imo hunahuna ang pila ka kamatuoran:

Ang Trinidad nga doktrina wala ginasambit sa Biblia. Amo ini ang “teolohiko nga pagpaathag” nga nahuman mga siglo sang mapatay si Jesus, kag ginpatuman ini sa idalom sang pamahog nga kamatayon sa usok. Ginpakanubo sini ang pagsimba sa Supremo nga Persona, nagatudlo sang pagpati sa isa ka tanhaga.

Kon ikaw nagapati sa Trinidad, ano ang dapat mo nga himuon karon? Ginapalig-on namon nga ton-an mo ang Pulong sang Dios kag ang mga publikasyon kaangay sining isa nga magabulig sa imo sa paghangop sa Biblia. Importante ini. Si Jesus nagsiling nga ang kabuhi nga walay katapusan nasandig sa pagkuha sing ihibalo nahanungod sa iya kag kay Jehova—“ang lamang matuod nga Dios.”—Juan 17:3.

[Kahon/Laragway sa pahina 5]

Tudlo sang Dios

“Tudlo sang Dios ini!” siling sang salamangkero nga mga saserdote sang Egipto sang indi sila makasarang sa paghimo sang yab-ok nga kuto, subong sang ginhimo ni Moises. (Exodo 8:18, 19) Sa Bukid sang Sinai, ginhatagan ni Jehova si Moises sing “mga tapitapi nga bato nga nasulatan sang tudlo sang Dios.” (Exodo 31:18) Literal bala ini nga tudlo? Indi. Si Jehova wala sing literal nga mga tudlo. Ano, nian? Ang mga manunulat sang Biblia nga si Lucas kag si Mateo nagahatag sa aton sing yabi. Ang isa nagrekord nga “paagi sa tudlo sang Dios,” si Jesus nagpaguwa sing mga demonyo. Ang isa pa nagpaathag nga ginhimo ini ni Jesus “paagi sa espiritu sang Dios.” (Lucas 11:20; Mateo 12:28) Gani ang balaan nga espiritu amo ang “tudlo sang Dios,” ang iya instrumento sa pagtuman sang iya kabubut-on. Indi ini isa ka persona, kundi ang dinamiko nga aktibo nga kusog sang Dios.

[Mga Laragway sa pahina 7]

Ang balaan nga espiritu nagpakita subong salampati kag subong mga dila nga daw kalayo—wala gid subong persona

[Ginkuhaan sang Laragway sa pahina 4]

Representasyon sang Trinidad sa ika-14 ka siglo nga Iglesia Katolika sa Tagnon, Pransia