nga nagakahadlok sa Dios makatan-aw sang mga butang sa husto nga kapawa kag makadangat sa nagakaigo nga mga konklusion.​—⁠Hulubaton 1:⁠7.

⁶ Nian si Pedro naglaygay: “Idugang sa inyo pagtuo ang pagkatadlong, sa pagkatadlong ang ihibalo, sa ihibalo ang pagpugong sang kaugalingon, sa pagpugong sang kaugalingon ang pagbatas, sa pagbatas ang diosnon nga debosyon, sa diosnon nga debosyon ang utudnon nga pagpalangga, sa utudnon nga pagpalangga ang gugma. Kay kon ining mga butang inyo kag nagabugana, ginahimo nila kamo nga mapuslanon ukon mabungahon sa sibu nga ihibalo sa aton Ginuong Jesucristo.” (2 Pedro 1:​5-8)⁠b Sa masunod nga kapitulo, mabasa naton nga ang pagtigayon sing ihibalo nagabulig sa katawhan nga makapalagyo sa mga kahigkuan sang kalibutan. (2 Pedro 2:20) Busa gin-athag ni Pedro nga yadtong maluyag nga mangin mga Cristiano nagakinahanglan sing ihibalo, kaangay sang mga nagaalagad na kay Jehova. Yara ka bala sa isa sining mga kategoriya?

Tun-i, Sulita, Gamita

7. Sa anong paagi nakatigayon ang madamo sing sibu nga ihibalo sa sadsaran nga mga kamatuoran sa Biblia?

⁷ Mahimo nga nagatuon ikaw sing Biblia upod sa mga Saksi ni Jehova bangod nakita mo ang tagring sang kamatuoran sa ila mensahe. Makaisa sa isa ka semana, sa isa ka oras ukon kapin pa, ginabinagbinag ninyo ang topiko sa Biblia nga nagagamit sang Mahimu Ka Mabuhi sing Dayon sa Paraiso sa Duta subong bulig. Maayo! Madamo sang may amo nga pagtuon upod sa mga Saksi ni Jehova ang nakatigayon sing sibu nga ihibalo. Apang, ano ang imo himuon agod madugangan ang kadamuon sang ginatun-an mo sing personal? Yari ang pila ka panugda.c

8. Samtang nagahanda para sa pagtuon, ano ang mahimo sang isa ka estudyante agod makatuon sing dugang pa?

⁸ Antes pa, samtang nagahanda ka para sa imo pagtuon, tan-awa ang materyal nga pagatuptupan. Nagakahulugan ina sang pagtan-aw sa titulo sang kapitulo, sa mga subtitulo, kag sa mga laragway nga gingamit sa pag-ilustrar sa materyal. Nian, samtang ginabasa mo ang parapo ukon seksion sang publikasyon, pangitaa ang pangunang mga ideya kag ang nagasakdag nga mga kasulatan, nagakurit ukon nagapadaku sini. Agod makita kon natun-an mo ang mga kamatuoran nga natuptupan, tilawi nga sabton ang mga pamangkot sa lainlain nga mga parapo. Samtang ginahimo ini, tinguhai nga ihatag ang sabat sa imo kaugalingon nga mga tinaga. Sa katapusan, repasuha ang leksion, nagatinguha sa pagdumdom sang pangunang mga punto kag nagasakdag nga mga argumento.

9. Paano makabulig sa isa sa pagtuon ang pag-aplikar sang mga panugda tuhoy sa pagtuon?

⁹ Mapaabot mo nga magadugang ang imo ihibalo kon iaplikar mo ining mga panugda. Ngaa? Ang isa ka rason amo nga ginasugdan mo ang materyal upod ang hanuot nga handum nga makatuon, nagahanda sang duta, kon sa aton pa. Paagi sa pagtigayon sing kabilugan nga ideya kag nian sa pagpangita sang pangunang mga punto kag mga pangatarungan, makita mo kon paano ang mga detalye nagaangot sa tema ukon konklusion. Ang katapusan nga repaso magabulig sa imo sa pagdumdom kon ano ang imo natun-an. Ano ang magabulig sa imo sa ulihi, sa tion sang imo pagtuon sa Biblia?

10. (a) Ngaa ang pagsulit lamang sang mga katunayan ukon bag-ong impormasyon may limitado nga balor? (b) Ano ang nadalahig sa “graduat­ed inter­val re­call” ukon pagdumdom sing bag-ong mga butang sa progresibo malawiglawig nga lang-atlang-at? (c) Paano ang Israelinhon nga mga anak mahimo nga nakabenepisyo gikan sa pagsulit?

¹⁰ Nahibaluan sang mga eksperto sa patag sang edukasyon ang balor sang sibu sa tion kag matinuyuon nga pagsulit. Indi ini pataka lamang nga pagsulitsulit sang mga tinaga, nga ayhan natilawan mo sa eskwelahan samtang ginasaulo ang pila ka ngalan, katunayan, ukon ideya. Apang, nasapwan mo bala nga nalipatan mo sang ulihi kon ano ang imo ginsaulo, nga madasig ini nga nadula sa memorya? Ngaa? Bangod ang pagsulitsulit lamang sang bag-ong tinaga ukon katunayan makatalaka, kag ang mga resulta malip-ot. Ano ang makabag-o sina? Makabulig ang imo matuod nga interes sa pagtuon. Ang isa pa ka sekreto amo ang matinuyuon nga pagsulit. Pila ka minuto pagkatapos nimo matun-an ang isa ka punto, antes ini madula sa memorya, tinguhai nga kuhaon gikan sa imo memorya kon ano ang imo natun-an. Ginatawag ini nga “graduat­ed in­ter­val re­call” (ukon pagdumdom sing bag-ong mga butang sa progresibo malawiglawig nga lang-atlang-at). Paagi sa pagpalab-as sang imo memorya antes ini madula, ginapasangkad mo ang kalawigon sang pagpabilin sang impormasyon sa imo memorya. Sa Israel, ang mga amay dapat magpatudok sang mga sugo sang Dios sa ila mga anak. (Deuteronomio 6:​6, 7) Ang ‘pagpatudok’ nagakahulugan sang pagtudlo sing sulitsulit. Ayhan, madamo sa sadtong mga amay ang nagsugid primero sang mga sugo sa ila mga anak; sang ulihi ginsulit nila ang impormasyon; kag nian ginpamangkot ang ila mga anak kon ano ang natun-an.

11. Ano ang mahimo nga himuon sa tion sang pagtuon sa Biblia agod dugangan ang kaalam?

¹¹ Kon ang isa ka Saksi nagadumala sing pagtuon sa Biblia upod sa imo, ayhan makabulig sia sa imo paagi sa progresibo nga mga pagsumaryo sing lang-atlang-at samtang nagatuon. Indi ini binatabata. Isa ini ka paagi nga nagapauswag sang pagtuon, gani malipayon nga makigbahin sa pulupanag-on nga mga repaso. Nian, pagkatapos sang pagtuon, makigbahin sa katapusan nga repaso diin nagasabat ikaw gikan sa memorya. Sa imo kaugalingon nga mga tinaga, ayhan mapaathag mo ang mga punto subong sang pagahimuon mo sa pagtudlo sa iban. (1 Pedro 3:15) Magabulig ini sa imo sa paghimo sang imo natun-an nga mangin bahin sang malawig nga memorya.​—⁠Ipaanggid ang Salmo 119:​1, 2, 125; 2 Pedro 3:⁠1.

12. Ano ang mahimo sang estudyante mismo agod mapauswag ang iya memorya?

¹² Ang isa pa ka mabuligon nga tikang amo nga isugid mo sa iban, sa sulod sang isa ukon duha ka adlaw, ang imo natun-an, ayhan sa kabutho, sa katrabaho, ukon sa kaingod. Mahimo mo masambit ang topiko kag nian makasiling nga luyag mo lang tan-awon kon bala madumduman mo ang pangunang pangatarungan ukon ang nagasakdag nga mga teksto gikan sa Biblia. Mahimo ina magpukaw sang interes sang iban. Bisan pa kon indi, ang paagi mismo sang pagsulit mo sang bag-ong impormasyon pagkatapos sang lang-at nga isa ukon duha ka adlaw magapatudok sini sa imo memorya. Nian natun-an mo gid ini, nagahimo kon ano ang ginalaygay sang 2 Pedro 3:⁠18.

Pagtuon sing Aktibo

13, 14. Ngaa luyag naton maghimo sing labaw pa sa pagkuha lamang kag pagdumdom sa impormasyon?

¹³ Ang pagtuon indi lamang pagkuha sing mga katunayan ukon ikasarang sa pagdumdom sang impormasyon. Ginhimo ina sang relihiosong mga tawo sang adlaw ni Jesus paagi sa ila sulitsulit nga mga pangadi. (Mateo 6:​5-7) Apang paano sila naapektuhan sang impormasyon? Nakapatubas bala sila sing matarong nga mga bunga? Wala. (Mateo 7:​15-17; Lucas 3:​7, 8) Ang bahin sang problema amo nga ang ihibalo wala magdulot sa ila tagipusuon, nga nag-apektar sa ila para sa kaayuhan.

¹⁴ Suno kay Pedro, tuhay ini sa mga Cristiano, sadto anay kag karon. Ginalaygayan niya kita nga idugang sa aton pagtuo ang ihibalo nga magabulig sa aton nga malikawan ang pagkadiaktibo ukon pagkadimabungahon. (2 Pedro 1:​5, 8) Agod magmatuod ini sa aton bahin, luyag naton magtubo sa sinang ihibalo kag luyag naton nga mag-apektar ini sa aton sing tudok gid, nagatandog sang aton nasulod nga kaugalingon. Mahimo nga indi ina pirme matabo.

15. Anong problema ang nag-utwas sa pila ka Hebreong mga Cristiano?

¹⁵ Sang adlaw ni Pablo ang Hebreong mga Cristiano may problema nahanungod sini. Bangod mga Judiyo, may pila sila ka ihibalo sa Kasulatan. Kilala nila si Jehova kag ang pila sang iya mga kasuguan. Sang ulihi gindugang nila ang ihibalo tuhoy sa Mesias, nagtuo, kag ginbawtismuhan subong mga Cristiano. (Binuhatan 2:​22, 37-41; 8:​26-36) Sa sulod sang mga binulan kag mga tinuig, mahimo nga nagtambong sila sa Cristianong mga pagtilipon, diin nakigbahin sila sa pagbasa sa mga kasulatan kag sa pagkomento. Sa gihapon, ang iban wala magtubo sa ihibalo. Si Pablo nagsulat: “Dapat na kamo kuntani magmanunudlo sa sining tion, apang nagakinahanglan kamo sing isa nga magtudlo sa inyo liwat sang nahauna nga mga pagtulun-an sang sagrado nga mga pulong sang Dios; kag nagakinahanglan kamo sing gatas, indi sing mabaskog nga pagkaon.” (Hebreo 5:12) Paano ina natabo? Mahimo man bala ina matabo sa aton?

16. Ano ang permafrost, kag paano ini nagaapektar sa mga tanom?

¹⁶ Subong ilustrasyon, binagbinaga ang permafrost, ang nagtig-a sing permanente nga duta bangod sang katugnaw sa Arctic kag sa iban nga mga rehiyon diin ang promedyo nga temperatura ubos sa sero. Ang duta, bato, kag tubig nagabilog, kon kaisa tubtob sa kadalumon nga 900 metros. Kon tig-ilinit, nagakatunaw ang kadaygan nga duta (ginatawag nga aktibo nga anib). Apang, ining manipis nga anib sang natunaw nga duta masami nga lunangon bangod ang kahum-og wala nagasalupsop sa perma­frost sa ubos. Ang mga tanom nga nagatubo sa manipis naibabaw nga anib masami nga magagmay ukon arikutoy; ang ila mga gamot indi makalusot sa permafrost. ‘Ano,’ mahimo mo ipamangkot, ‘ang labot sang permafrost sa kon bala nagatubo ako sa ihibalo sa kamatuoran sa Biblia?’

17, 18. Paano ang permafrost kag ang aktibo nga anib sini mahimo magamit sa pag-ilustrar kon ano ang natabo sa pila ka Hebreong mga Cristiano?

¹⁷ Nagakaigo gid nga ginailustrar sang permafrost ang kahimtangan sang isa nga ang ikasarang sa panghunahuna indi aktibo nga nagakuha, nagadumdom, kag nagagamit sang sibu nga ihibalo. (Ipaanggid ang Mateo 13:​5, 20, 21.) Ang isa ka tawo mahimo nga may ikasarang sa hunahuna sa pagtuon sang lainlain nga mga tema, lakip ang kamatuoran sa Biblia. Gintun-an niya ang “pangunang mga pagtulun-an sang sagrado nga mga pulong sang Dios” kag mahimo nga kalipikado bawtismuhan, kaangay sadtong Hebreong mga Cristiano. Apang, mahimo nga indi sia “magpadayon sa pagkahamtong,” sa mga butang nga labaw sa “nahaunang doktrina nahanungod kay Cristo.”​—⁠Hebreo 5:​12; 6:⁠1.

¹⁸ Handurawa ang pila sinang mga Cristiano sa mga miting sang unang siglo. Nagatambong sila kag nagamata, apang ang ila bala mga hunahuna nadalahig sa pagtuon? Aktibo bala sila kag hanuot nga nagatubo sa ihibalo? Ayhan indi. Para sa mga dihamtong, ang pagpakigbahin sa mga miting natabo sa manipis nga aktibo nga anib, kon sa aton pa, samtang sa ubos amo ang nagtig-a nga kadalumon. Ang gamot sang mas matig-a ukon masibod nga mga kamatuoran indi makalusot sa sining rehiyon sang permafrost nga hunahuna.​—⁠Ipaanggid ang Isaias 40:⁠24.

19. Sa anong paagi ang isa ka eksperiensiado nga Cristiano karon mahimo mangin kaangay sang Hebreong mga Cristiano?

¹⁹ Mapaanggid ini sa isa ka Cristiano karon. Samtang nagatambong sa mga miting mahimo nga wala niya ginahimuslan ina nga mga okasyon agod magtubo sa ihibalo. Kamusta ang aktibo nga pagpakigbahin sa sini? Para sa bag-uhan ukon batan-on nga magboluntaryo sa pagbasa sing isa ka teksto sa kasulatan ukon magkomento sa mga tinaga sa parapo mahimo nagakinahanglan sing daku nga panikasog, nga nagapakita sing maayo kag dalayawon nga paggamit sini nga ikasarang. Apang ginpakita ni Pablo nga para sa iban, bangod sang panahon nga mga Cristiano na sila, dapat sila mag-uswag labaw sa sinang unang halintang sang pagpakigbahin kon luyag nila padayon nga magtubo sa ihibalo.​—⁠Hebreo 5:⁠14.

20. Anong pag-usisa sa kaugalingon ang dapat himuon sang tagsatagsa sa aton?

²⁰ Kon ang isa ka eksperiensiado nga Cristiano wala gid nagauswag labaw pa sa pagbasa sa bersikulo sa Biblia ukon sa paghatag sing sadsaran nga komento direkta sa parapo, ayhan ang iya pagpakigbahin naghalin sa naibabaw nga “aktibo nga anib” sang iya hunahuna. Mahimo magaligad ang mga miting nga ang kadalumon sang iya ikasarang sa hunahuna nagapabilin nga nagatig-a, sa pagpadayon sang aton ilustrasyon nahanungod sa permafrost. Dapat naton pamangkuton ang aton kaugalingon: ‘Amo bala sina sa akon? Gintugutan ko bala ang isa ka sahi sang permafrost sa hunahuna nga magsulod? Daw ano ka alisto kag interesado ako sa pagtuon?’ Bisan pa indi kita komportable sa aton bunayag nga mga sabat, makasugod kita karon sa paghimo sing mga tikang sa pagtubo sa ihibalo.

21. Anong mga tikang nga ginhambalan kaina ang maaplikar mo sa paghanda ukon sa pagtambong sa mga miting?

²¹ Sing indibiduwal mahimo naton maaplikar ang mga panugda sa parapo 8. Bisan pa kon daw ano kadugay na kita nga nagapakig-upod sa kongregasyon, mahimo kita makapamat-od nga magpadayon sa pagkahamtong kag sa daku pa nga ihibalo. Para sa iban nagakahulugan ina sang paghanda sing mas makugi para sa mga miting, ayhan pagpasag-uli sang mga batasan nga ginhimo sang nagligad nga mga tinuig apang amat-amat nga nagluya. Samtang nagahanda ka, tinguhai nga pat-uron kon ano ang pangunang mga punto kag hangpon ang dipamilyar nga mga kasulatan nga ginagamit sa pagpabakod sang pangatarungan. Pangitaa ang bag-ong anggulo ukon bahin sang ginatun-an nga materyal. Sa kaanggid, sa tion sang miting, tilawi nga iaplikar mismo ang mga panugda nga ginsambit sa parapo 10 kag 11. Panikasugi nga mangin alisto sa hunahuna, subong nga daw ginahuptan ang mataas nga temperatura sang imo hunahuna. Magabato ina sang huyog nga magsugod ang “permafrost”; ining mahunahunaon nga panikasog magatunaw man sang bisan anong “nagtig-a” nga kahimtangan nga ayhan napalambo na sang nagligad.​—⁠Hulubaton 8:​12, 32-34.

Ihibalo, Bulig sa Pagkamabungahon

22. Paano kita makabenepisyo kon pangabudlayan naton nga dugangan ang aton ihibalo?

²² Paano kita magabenepisyo sing indibiduwal kon pangabudlayan naton ang pagtubo sa dibagay nga kaluoy kag ihibalo sang aton Ginuo kag Manluluwas nga si Jesucristo? Paagi sa aton paghimo sing mahunahunaon nga panikasog nga huptan nga alisto ang aton ikasarang sa hunahuna, nga handa sa pagkuha sing ihibalo, ang mga binhi sang bag-o kag mas masibod nga mga kamatuoran sang Biblia magapatubo sing madalom nga gamot, kag ang aton paghangop magadugang kag magapermanente. Ma­paanggid ini sa ginsiling ni Jesus sa isa ka ­tuhay nga ilustrasyon nahanungod sa tagipusuon. (Lucas 8:​5-12) Ang mga binhi nga nagatupa sa maayong duta mahimo magpatubo sing mabakod nga mga gamot sa pagsuporta sang mga tanom nga nagapatubas kag nagapamunga.​—⁠Mateo 13:​8, 23.

23. Anong mga resulta ang matigayon kon binagbinagon naton ang 2 Pedro 3:18? (Colosas 1:​9-12)

²³ Ang ilustrasyon ni Jesus tuhay diutay, apang ang maayong mga resulta nagaanggid sa ginsaad ni Pedro: “Tungod sini nga kabangdanan, paagi sa inyo hanuot nga panikasog, idugang sa inyo pagtuo ang pagkatadlong, sa pagkatadlong ang ihibalo . . . Kay kon ining mga butang inyo kag nagabugana, ginahimo nila kamo nga mapuslanon ukon mabungahon sa sibu nga ihibalo sang aton Ginuong Jesucristo.” (2 Pedro 1:​5-8) Huo, ang aton pagtubo sa ihibalo magabulig sa aton nga magmabungahon. Masapwan naton nga ang pagkuha sing dugang pa nga ihibalo mangin labi pa ka makalilipay. (Hulubaton 2:​2-5) Ang imo natun-an labi pa nga imo madumduman kag mapuslan samtang ginatudluan mo ang iban nga mangin mga disipulo. Gani sa sini man nga paagi, labi ikaw nga magamabungahon kag magadala sing himaya sa Dios kag sa iya Anak. Ginhinakpan ni Pedro ang iya ikaduhang sulat: “Padayon kamo nga magtubo sa dibagay nga kaluoy kag ihibalo sang aton Ginuo kag Manluluwas nga si Jesucristo. Sa iya ang himaya karon kag tubtob sa walay katubtuban.”​—⁠2 Pedro 3:⁠18.

Hupti ang Imo Pagpugong sa Kaugalingon nga Magpabilin kag Magbugana

“Idugang sa imo pagtuo . . . ang pagpugong sa kaugalingon.”​—⁠2 PEDRO 1:​5, 6.

1. Sa anong dikinaandan nga kahimtangan ang isa ka Cristiano mahimo magahatag sing panaksi?

SI Jesus nagsiling: “Dalhon kamo sa atubangan sang mga gobernador kag sang mga hari bangod sa akon, sa pagpanaksi sa ila.” (Mateo 10:18) Kon dalhon ka sa atubangan sang gobernador, huwes, ukon presidente, ano ang imo ihambal? Ayhan ang una amo kon ngaa didto ka, ang panumbungon batok sa imo. Ang espiritu sang Dios magabulig sa imo sa sina. (Lucas 12:​11, 12) Apang mahanduraw mo bala ang imo kaugalingon nga nagahambal tuhoy sa pagpugong sa kaugalingon? Ginakabig mo bala ina nga isa ka importante nga bahin sang aton Cristianong mensahe?

2, 3. (a) Paano si Pablo nakapanaksi kanday Felix kag Drusila? (b) Ngaa ang pagpugong sa kaugalingon isa ka nagakaigo nga topiko nga ihambal ni Pablo sa sinang sitwasyon?

² Binagbinaga ang isa ka matuodtuod nga eksperiensia. Ang isa sa mga saksi ni Jehova gindakop kag ginkasaba. Sang ginhatagan sing kahigayunan sa paghambal, ginpaathag niya ang iya mga pagtuluuhan subong isa ka Cristiano, subong isa ka saksi. Mausisa mo ang rekord kag masapwan mo nga naghatag sia sing depensa nga testimoniya “nahanungod sa pagkamatarong kag pagpugong sa kaugalingon kag sang paghukom nga palaabuton.” Ginapatuhuyan namon ang eksperiensia ni apostol Pablo sa Cesaria.