“Ining mga Butang Dapat Matabo”

“Si Jesus nagsiling sa ila: ‘. . . Ining mga butang dapat matabo, apang indi pa ang katapusan.’”—MATEO 24:4-6.

1. Sa ano nga tema dapat kita mangin interesado?

WALAY duhaduha nga interesado ikaw sa imo kabuhi kag sa imo palaabuton. Kon amo dapat man ikaw mangin interesado sa isa ka tema nga nakatawag sang igtalupangod ni C.T. Russell sadto sang 1877. Ginsulat ni Russell, nga amo sang ulihi ang nagtukod sang Watch Tower Society, ang The Object and Manner of Our Lord’s Return. Ginbinagbinag sining 64-pahina nga pulyeto ang pagbalik, ukon pagkari sa palaabuton ni Jesus. (Juan 14:3) Sang isa ka okasyon sang didto sila sa Bukid sang mga Olivo, namangkot ang mga apostoles nahanungod sina nga pagbalik: “San-o mahanabo ining mga butang, kag ano ang mangin tanda sang imo presensia [ukon, “pagkari,” King James Version] kag sang katapusan sang sistema sang mga butang?”—Mateo 24:3.

2. Ngaa madamo ang nagasumpakilay nga mga pagtamod tuhoy sa gintagna ni Jesus?

² Nahibaluan mo bala kag nahangpan ang ginsabat ni Jesus? Makita ini sa tatlo sang Mga Ebanghelyo. Si Propesor D. A. Carson nagsiling: “Pila lamang ka kapitulo sang Biblia ang kapin nga ginbaisan sang mga manugpatpat sangsa Mateo 24 kag ang mga kaanggid sini sa Marcos 13 kag Lucas 21.” Nian naghatag sia sang iya kaugalingon nga opinyon—nga isa pa sang nagasumpakilay nga mga pagtamod sang tawo. Sang nagligad nga siglo, madamo sini nga mga pagtamod ang nagpakita sing kakulang sing pagtuo. Ang mga nagpabutyag sini nga mga pagtamod nagpati nga wala gid ginsiling ni Jesus ang mabasa naton sa Mga Ebanghelyo, nga ang iya mga ginpamulong ginpatiko sang ulihi, ukon nga wala matuman ang iya gintagna—mga pagtamod nga ginhimo sang higher criticism. Gin-usisa pa gani sang isa ka komentarista ang Ebanghelyo ni Marcos ‘paagi sa mga lente sang pilosopiya sang Mahayana nga Budhismo’!

3. Paano ginabinagbinag sang mga Saksi ni Jehova ang tagna ni Jesus?

³ Sa pagpatuhay, ginabaton sang mga Saksi ni Jehova ang pagkamatuod kag pagkamasaligan sang Biblia, lakip ang ginsiling ni Jesus sa apat ka apostoles nga nakaupod niya sa Bukid sang mga Olivo tatlo ka adlaw antes sia mapatay. Sugod sang mga adlaw ni C. T. Russell, amat-amat nga nakatigayon ang katawhan sang Dios sing mas maathag nga paghangop tuhoy sa tagna nga ginhatag didto ni Jesus. Sang nagligad nga pila ka tuig, dugang pa nga gin-athag sang Ang Lalantawan ang ila pagtamod sa sini nga tagna. Nahangpan mo bala yadto nga impormasyon kag narealisar ang epekto sini sa imo kabuhi?a Repasuhon naton ini.

Isa ka Makahalanusbo nga Katumanan nga Nagahilapit Na

4. Ngaa mahimo nga namangkot ang mga apostoles kay Jesus nahanungod sa palaabuton?

⁴ Nahibaluan sang mga apostoles nga si Jesus amo ang Mesias. Gani sang mabatian nila sia nga nagasugid sang iya kamatayon, pagkabanhaw, kag pagbalik, pat-od nga nagpalibog sila, ‘Kon si Jesus mapatay kag magataliwan, paano niya matuman ang dalayawon nga mga butang nga ginapaabot nga himuon sang Mesias?’ Dugang pa, nagpamulong si Jesus tuhoy sa katapusan sang Jerusalem kag sang templo sini. Mahimo nga nagpalibog ang mga apostoles, ‘San-o kag paano ina matabo?’ Sa pagtinguha nga mahangpan ining mga butang, namangkot ang mga apostoles: “San-o bala mahanabo ining mga butang, kag ano ang mangin tanda kon ining tanan nga butang napat-od na nga magadangat sa katapusan?”—Marcos 13:4; Mateo 16:21, 27, 28; 23:37–24:2.

5. Paano ang ginsabat ni Jesus natuman sang una nga siglo?

⁵ Gintagna ni Jesus nga may matabo nga mga inaway, mga tiggulutom, mga piste, mga linog, pagdumot kag paghingabot sa mga Cristiano, butig nga mga mesias, kag lapnag nga pagbantala sing maayong balita sang Ginharian. Nian magaabot ang katapusan. (Mateo 24:4-14; Marcos 13:5-13; Lucas 21:8-19) Ginhambal ini ni Jesus sang maaga nga bahin sang tuig 33 C.E. Sa sulod sang nagdason nga mga dekada, nakita sang iya alisto nga mga disipulo nga ang gintagna nga mga butang nagakatabo gid sa isa ka talalupangdon nga paagi. Huo, ang maragtas nagapamatuod nga ang tanda natuman sadto, nga nagdul-ong sa katapusan sang Judiyong sistema sang mga butang sa mga kamot sang mga Romano sang 66-70 C.⁠E. Paano ina natabo?

6. Ano ang natabo sa ulot sang mga Romano kag mga Judiyo sang 66 C.⁠E.?

⁶ Sa tion sang mapaang nga tig-ilinit sa Juda sang 66 C.E., ginpamunuan sang Judiyo nga mga Zealot ang pagsalakay sa Romano nga mga guardia sa isa ka kuta malapit sa templo sa Jerusalem, nga gintunaan sang mga kasingki bisan diin sa bug-os nga pungsod. Sa History of the Jews, si Propesor Heinrich Graetz nag-asoy: “Si Cestius Gallus, nga ang iya katungdanan subong Gobernador sang Siria amo ang pagtib-ong sa kadungganan sang kagamhanan sang Roma, . . . indi na makabatas sa pagtan-aw sa pagrebelde nga nagalapnag sa palibot niya nga wala sing himuon agod punggan ang pagdaku sini. Gintipon niya ang iya mga hangaway, kag ang kaingod nga mga prinsipe boluntaryo nga nagpadala sang ila mga tropa.” Ginlibutan sining hangaway sang 30,000 ka soldado ang Jerusalem. Pagkatapos sang pila ka pagpakig-away, nag-isol ang mga Judiyo sa sulod sang pader malapit sa templo. “Sa sulod sang lima ka paagisod nga adlaw ginsalakay sang mga Romano ang mga pader, apang pirme sila napilitan sa pag-isol bangod sang nagalupad nga mga baslay sang mga taga-Judea. Sang ikan-om lamang nga adlaw nga nagmadinalag-on sila sa pagrumpag sang isa ka bahin sang pader sa aminhan nga nagaatubang sa Templo.”

7. Ngaa tuhay ang pagtamod sa mga butang sang mga disipulo ni Jesus gikan sa kalabanan nga mga Judiyo?

⁷ Hunahunaa lamang kon paano naglibog ang hunahuna sang mga Judiyo, kay madugay na sila nagapati nga amligan sila sang Dios kag ang ila balaan nga siudad! Apang, napaandaman na ang mga disipulo ni Jesus nga may kalamidad nga matabo sa Jerusalem. Si Jesus nagtagna: “Magaabot sa imo ang mga adlaw nga magatukod ang imo mga kaaway sing pamakod nga may mataliwis nga mga usok kag libutan ka kag ipiton ka sa tagsa ka luyo, kag ikaw kag ang imo mga anak sa sulod nimo was-agon nila sa duta, kag wala sila sing ibilin sa imo nga bato nga nasampaw sa bato.” (Lucas 19:43, 44) Apang magakahulugan bala ina sing kamatayon para sa mga Cristiano sa sulod sang Jerusalem sang 66 C.E.?

8. Ano nga trahedya ang gintagna ni Jesus, kag sin-o ang “mga pinili” nga para sa ila palip-uton ang mga adlaw?

⁸ Sang ginsabat ni Jesus ang mga apostoles sa Bukid sang mga Olivo, sia nagtagna: “Ina nga mga adlaw mangin mga adlaw sang kapipit-an subong sang wala pa mahanabo kutob sa ginsuguran sang tinuga nga gintuga sang Dios tubtob sa amo nga tion, kag indi na gid mahanabo liwat. Sa katunayan, luwas kon palip-uton ni Jehova ang mga adlaw, wala sing unod nga makaluwas. Apang bangod sang mga pinili nga iya ginpili palip-uton niya ang mga adlaw.” (Marcos 13:19, 20; Mateo 24:21, 22) Gani palip-uton ang mga adlaw kag luwason ang “mga pinili.” Sin-o sila? Pat-od nga indi ang rebelyuso nga mga Judiyo nga nagpangangkon nga nagasimba kay Jehova apang nagsikway sa iya Anak. (Juan 19:1-7; Binuhatan 2:22, 23, 36) Ang matuod nga mga pinili sadto amo ang mga Judiyo kag mga di-Judiyo nga nagpakita sing pagtuo kay Jesus subong Mesias kag Manluluwas. Ginpili sila sang Dios, kag sang Pentecostes 33 C.E., ginhimo niya sila nga isa ka bag-o nga espirituwal nga pungsod, “ang Israel sang Dios.”—Galacia 6:16; Lucas 18:7; Binuhatan 10:34-45; 1 Pedro 2:9.

9, 10. Paano ang mga adlaw sang pagsalakay sang mga Romano ‘ginpalip-ot,’ kag ano ang resulta?

⁹ ‘Ginpalip-ot’ bala ang mga adlaw kag ginluwas ang hinaplas nga mga pinili sa Jerusalem? Si Propesor Graetz naghaumhaum: “Nabinagbinag [ni Cestius Gallus] nga indi maalamon nga padayunon ang pagpakig-away batok sa nagapangisog nga mga panatiko kag himuon ang malawig nga pagpakig-away sa amo sadto nga panahon, nga sa indi madugay magasugod na ang tingulan sang tigragas . . . kag mahimo nga mag-upang sa pagbaton sang mga hangaway sing materyal nga mga aman. Bangod sadto ayhan nabinagbinag niya nga mas maalamon nga mag-isol sia.” Kon ano man ang ginahunahuna sadto ni Cestius Gallus, nag-isol ang Romanong hangaway gikan sa siudad, nga may daku nga kapierdihan bangod sang nagalagas nga mga Judiyo.

¹⁰ Yadtong wala ginapaabot nga pag-isol sang mga Romano nagtugot sa “unod”—ang mga disipulo ni Jesus nga yara sa katalagman sa sulod sang Jerusalem—nga maluwas. Ginarekord sang maragtas nga sang magbukas ini nga kahigayunan, nalagyo ang mga Cristiano gikan sa rehiyon. Daw ano nga pagpasundayag sang ikasarang sang Dios sa paghibalo sang palaabuton kag sa pagpat-od sang kaluwasan sang iya mga sumilimba! Apang, ano ang natabo sa wala magpati nga mga Judiyo nga nagpabilin sa Jerusalem kag sa Judea?

Maeksperiensiahan Ini sang mga Magkakontemporaryo

11. Ano ang ginsiling ni Jesus nahanungod ‘sining kaliwatan’?

¹¹ Madamo nga Judiyo ang nagpati nga ang ila sistema sang pagsimba, nga nasentro sa templo, magapadayon tubtob sa walay katubtuban. Apang si Jesus nagsiling: “Tun-i ninyo karon gikan sa kahoy nga higuera . . . ini nga punto: Sa tion nga ang bag-o nga mga sanga sini manglumbay kag manghumlad ang mga dahon sini, mahibaluan ninyo nga malapit na ang tingadlaw. Amo man kamo, kon makita ninyo ini tanan nga butang, mahibaluan ninyo nga malapit na sia sa mga ganhaan. Sa pagkamatuod ginasiling ko sa inyo nga ining kaliwatan indi magtaliwan sa bisan anong paagi tubtob nga mahanabo ini tanan nga butang. Ang langit kag duta magataliwan, apang ang akon mga pulong indi sa bisan anong paagi magtaliwan.”—Mateo 24:32-35.

12, 13. Paano ginhangop sang mga disipulo ang pagpatuhoy ni Jesus sa ‘sining kaliwatan’?

¹² Sang mga tinuig antes sang 66 C.E., nakita sang mga Cristiano ang madamo sang panguna nga mga bahin sang kabilugan nga tanda nga nagakatuman—ang mga inaway, tiggulutom, kag bisan ang lapnag nga pagbantala sing maayong balita sang Ginharian. (Binuhatan 11:28; Colosas 1:23) Apang, san-o magaabot ang katapusan? Ano ang buot silingon ni Jesus sang nagsiling sia: “Ining kaliwatan [Griego, ge·ne·aʹ] indi magtaliwan”? Masami nga gintawag ni Jesus ang magkakontemporaryo nga hubon sang nagapamatok nga mga Judiyo, lakip ang relihioso nga mga lider, nga ‘isa ka malaut, makihilahion nga kaliwatan.’ (Mateo 11:16; 12:39, 45; 16:4; 17:17; 23:36) Gani sang ginsambit niya liwat sa Bukid sang mga Olivo “ining kaliwatan,” pat-od nga indi ang bug-os nga kaliwat sang mga Judiyo sa bug-os nga maragtas ang buot niya silingon; ni ang iya mga sumulunod, bisan pa sila “isa ka pinili nga kaliwatan.” (1 Pedro 2:9) Indi man buot silingon ni Jesus nga “ining kaliwatan” isa ka hut-ong sang tion.

¹³ Sa baylo, ang yara sa hunahuna ni Jesus amo ang nagapamatok nga mga Judiyo sadto nga makaeksperiensia sang katumanan sang tanda nga iya ginhatag. Tuhoy sa pagpatuhoy sa ‘sining kaliwatan’ sa Lucas 21:32, si Propesor Joel B. Green nagsiling: “Sa Ikatlo nga Ebanghelyo, ‘ining kaliwatan’ (kag ang may kaangtanan nga mga dinalan) masami nga nagkahulugan sing isa ka sahi sang katawhan nga nagapamatok sa katuyuan sang Dios. . . . [Nagapatuhoy ini] sa katawhan nga batinggilan nga nagatalikod sa katuyuan sang Dios.”b

14. Ano ang naeksperiensiahan sadto nga “kaliwatan,” apang ngaa tuhay ang natabo sa mga Cristiano?

14 Ang malaut nga kaliwatan sang Judiyo nga mga manugpamatok nga makakita sang tanda nga nagakatuman makaeksperiensia man sang katapusan. (Mateo 24:6,13, 14) Kag amo matuod ang naeksperiensiahan nila! Sang 70 C.E., nagbalik ang Romanong hangaway, nga ginpangunahan ni Tito, anak ni Emperador Vespasian. Daw indi mapatihan ang pag-antos sang mga Judiyo nga liwat nakibon sa siudad.c Ang nakasaksi nga si Flavius Josephus nagreport nga sang tion nga ginlaglag sang mga Romano ang siudad, mga 1,100,000 ka Judiyo ang napatay kag mga 100,000 ang gindala nga bihag, kalabanan sini nag-antos sang ulihi sing makangilidlis nga kamatayon bangod sa gutom ukon sa mga teatro sang Roma. Sa pagkamatuod, ang kapipit-an sang 66-70 C.E. amo ang pinakadaku nga naeksperiensiahan ukon maeksperiensiahan pa sang Jerusalem kag sang Judiyong sistema. Tuhay gid ang natabo sa mga Cristiano nga namati sa matagnaon nga paandam ni Jesus kag nagbiya sa Jerusalem sa tapos maglakat ang Romanong mga hangaway sang 66 C.E.! Ang hinaplas nga Cristianong ‘mga pinili ginluwas,’ ukon gintipigan nga wala mahalitan, sang 70 C.E.—Mateo 24:16, 22.

Isa Pa ka Katumanan nga Magaabot

15. Paano naton mapat-od nga ang tagna ni Jesus may daku pa nga katumanan pagkatapos sang 70 C.⁠E.?

¹⁵ Apang, indi yadto ang katapusan. Antes sadto nga tion, ginpakita ni Jesus nga sa tapos mahapay ang siudad, magakari sia sa ngalan ni Jehova. (Mateo 23:38, 39; 24:2) Nian ginpaathag niya ini sing dugang pa sa tagna nga ginbungat niya sa Bukid sang mga Olivo. Sa tapos masambit ang nagapakari nga “dakung kapipit-an,” nagsiling sia nga sa tapos sina magalutaw ang butig nga mga Cristo, kag ang Jerusalem pagatasakon sang mga pungsod sa sulod sang isa ka malawig nga panahon. (Mateo 24:21, 23-28; Lucas 21:24) Mahimo ayhan nga may isa pa, kag daku pa nga katumanan nga magaabot? Ang mga katunayan nagasabat sing huo. Kon ipaanggid naton ang Bugna 6:2-8 (ginsulat sa tapos sang kapipit-an sa Jerusalem sang 70 C.E.) sa Mateo 24:6-8 kag sa Lucas 21:10, 11, makita naton nga ang inaway, mga kakulang sa pagkaon, kag kalalat-an sa daku pa nga kasangkaron nagahulat sa palaabuton. Ining daku pa nga katumanan sang mga pulong ni Jesus nagakahanabo sugod sang nagdabdab ang Bug-os Kalibutan nga Inaway I sang 1914.

16-18. Ano ang ginapaabot naton nga mahanabo pa?

¹⁶ Sa sulod sang mga dekada na karon, ginatudlo sang mga Saksi ni Jehova nga ang katumanan karon sang tanda nagapamatuod nga ang isa ka “dakung kapipit-an” maabot pa. Maeksperiensiahan sang malaut nga “kaliwatan” karon ina nga kapipit-an. Daw ginapahangop nga sa liwat may isa ka panugod nga hitabo nga matabo (ang pagsalakay sa tanan butig nga relihion), subong nga ang pagsalakay ni Gallus sang 66 C.E. amo ang naghimuno sang kapipit-an sa Jerusalem.d Nian, pagkatapos sang wala mapat-od nga kalawigon sang lang-at nga tion, maabot ang katapusan—ang kalaglagan sa bug-os kalibutan nga kasangkaron, nga kaanggid sadto sang 70 C.E.

¹⁷ Nagapatuhoy sa kapipit-an nga yara lang sa unhan naton, si Jesus nagsiling: “Sa gilayon sa tapos sang kapipit-an sa amo nga mga adlaw [ang kalaglagan sang butig nga relihion] ang adlaw padulmon, kag ang bulan indi maghatag sang iya kapawa, kag ang mga bituon magakalahulog gikan sa langit, kag ang mga kagamhanan sa mga langit uyugon. Kag nian magapahayag ang tanda sang Anak sang tawo sa langit, kag nian sakiton sang tanan nga tribo sa duta ang ila kaugalingon sa pagpanangis, kag makita nila nga nagakari ang Anak sang tawo sa ibabaw sang mga panganod sa langit nga may gahom kag daku nga himaya.”—Mateo 24:29, 30.

¹⁸ Sa amo, si Jesus mismo nagsiling nga “sa tapos sang kapipit-an sa amo nga mga adlaw,” may matabo nga pila ka sahi sang talalupangdon nga mga butang sa langit. (Ipaanggid ang Joel 2:28-32; 3:15.) Magapakibot gid ini kag magapalisang sa dimatinumanon nga mga tawo amo kon ngaa ‘sakiton nila ang ila kaugalingon sa pagpanangis.’ Madamo ang ‘mapunaw bangod sa kahadlok kag sa paghulat sa mga butang nga magaabot sa napuy-an nga duta.’ Apang indi ini matabo sa matuod nga mga Cristiano! Ila ‘ihangad ang ila mga ulo, kay ang pagtubos sa ila nagahilapit na.’—Lucas 21:25, 26, 28.

Ang Paghukom nga Malapit Na!

19. Paano naton mapat-od kon san-o matuman ang parabola sang mga karnero kag mga kanding?

¹⁹ Talupangda nga ang Mateo 24:29-31 nagatagna nga (1) ang Anak sang tawo magakari, (2) ining pagkari may kaupod nga dakung himaya, (3) kaupod niya ang mga anghel, kag (4) ang tanan nga tribo sang duta makakita sa iya. Ginsulit ni Jesus ini nga mga butang sa parabola tuhoy sa mga karnero kag mga kanding. (Mateo 25:31-46) Busa, mahinakop naton nga ini nga parabola nagabinagbinag sang tion, sa tapos sang panugod nga pagdabdab sang kapipit-an, kon si Jesus magakari upod sa iya mga anghel kag magalingkod sa iya trono agod maghukom. (Juan 5:22; Binuhatan 17:31; ipaanggid ang 1 Hari 7:7; Daniel 7:10, 13, 14, 22, 26; Mateo 19:28.) Sin-o ang pagahukman, kag ano ang mangin resulta? Ginapakita sang parabola nga si Jesus magahatag sing igtalupangod sa tanan nga pungsod, nga subong bala ginatipon sila sa atubangan sang iya langitnon nga trono.

20, 21. (a) Ano ang mahanabo sa mga karnero sa parabola ni Jesus? (b) Ano ang maeksperiensiahan sang mga kanding sa palaabuton?

²⁰ Ang tulad-karnero nga mga lalaki kag mga babayi painon sa tuo nga bahin sang pabor ni Jesus. Ngaa? Bangod gingamit nila ang ila mga kahigayunan sa paghimo sing maayo sa iya mga kauturan—ang hinaplas nga mga Cristiano, nga magaambit sa langitnon nga Ginharian ni Cristo. (Daniel 7:27; Hebreo 2:9–3:1) Nahisanto sa parabola, minilyon sang tulad-karnero nga mga Cristiano ang nagkilala sa espirituwal nga mga kauturan ni Jesus kag nagapanghikot bilang pagsuporta sa ila. Subong resulta, ang “dakung kadam-an” may pasad sa Biblia nga paglaum nga maluwas sa “dakung kapipit-an” kag pagkatapos magkabuhi sing dayon sa Paraiso, ang dutan-on nga bahin sang Ginharian sang Dios.—Bugna 7:9,14; 21:3, 4; Juan 10:16.

²¹ Tuhay gid ang mahanabo sa mga kanding! Ginalaragway sila sa Mateo 24:30 subong ‘nagasakit sang ila kaugalingon sa pagpanangis’ kon magkari si Jesus. Kag may rason sila nga manangis, kay ang ila nahimuan magapakita nga ginsikway nila ang maayong balita sang Ginharian, ginpamatukan ang mga disipulo ni Jesus, kag ginpasulabi ang kalibutan nga nagataliwan. (Mateo 10:16-18; 1 Juan 2:15-17) Si Jesus—indi ang bisan sin-o sa iya mga disipulo sa duta—ang nagapat-od kon sin-o ang mga kanding. Tuhoy sa ila sia nagsiling: “Magakadto sila sa walay katapusan nga kalaglagan.”—Mateo 25:46.

22. Ano nga bahin sang tagna ni Jesus ang takus nga binagbinagon naton sing dugang pa?

²² Makakulunyag gid ang aton pag-uswag sa paghangop sang tagna sa Mateo kapitulo 24 kag 25. Apang, may isa ka bahin ang tagna ni Jesus nga takus naton talupangdon sing dugang pa—‘ang makangilil-ad nga butang nga ginabangdan sang pagkahapay nga nagatindog sa duog nga balaan.’ Ginpalig-on ni Jesus ang iya mga sumulunod nga maggamit sing paghantop tuhoy sa sini kag mangin handa sa paghikot. (Mateo 24:15, 16) Ano ining “makangilil-ad nga butang”? San-o ini nagatindog sa duog nga balaan? Kag paano nadalahig ang paglaum sa kabuhi sa karon kag sa palaabuton? Binagbinagon ini sang masunod nga artikulo.

“Maggamit sing Paghantop ang Nagabasa”

“Kon makita ninyo ang makangilil-ad nga butang nga ginabangdan sang pagkahapay . . . nga nagatindog sa isa ka balaan nga duog, . . . nian ang mga sa Judea magpalagyo sa mga bukid.”—MATEO 24:15, 16.

1. Ano ang resulta sang paandam nga ginhatag ni Jesus nga masapwan sa Lucas 19:​43, 44?

ANG pagpaalisto sa aton sa isa ka nagahilapit nga kalamidad makabulig sa aton nga malikawan ini. (Hulubaton 22:3) Gani handurawa ang kahimtangan sang mga Cristiano sa Jerusalem sa tapos nagsalakay ang mga Romano sang 66 C.E. Nagpaandam si Jesus nga ang siudad likupan kag laglagon. (Lucas 19:43, 44) Ang kalabanan nga mga Judiyo wala magsapak sa iya. Apang ginpamatian sang iya mga disipulo ang iya paandam. Subong resulta, naluwas sila gikan sa kalamidad sang 70 C.E.

2, 3. Ngaa dapat kita mangin interesado sa tagna ni Jesus nga narekord sa Mateo 24:​15-21?

² Sa tagna nga may mga kahulugan para sa aton karon, ginsambit ni Jesus ang isa ka kabilugan nga tanda nga naglakip sang mga inaway, kakulang sa pagkaon, mga linog, mga piste, kag paghingabot sa mga Cristiano nga nagabantala sing Ginharian sang Dios. (Mateo 24:4-14; Lucas 21:10-19) Naghatag man si Jesus sing ideya nga magabulig sa iya mga disipulo sa paghibalo nga ang katapusan malapit na—ang ‘makangilil-ad nga butang nga ginabangdan sang pagkahapay nga nagatindog sa isa ka balaan nga duog.’ (Mateo 24:15) Usisaon naton liwat ining makahulugan nga mga pulong agod tan-awon naton kon paano ini makaapektar sang aton kabuhi karon kag sa palaabuton.

³ Sa tapos masugid ang tanda, si Jesus nagsiling: “Kon makita ninyo ang makangilil-ad nga butang nga ginabangdan sang pagkahapay, nga ginpamulong paagi kay Daniel nga manalagna, nga nagatindog sa isa ka balaan nga duog, (maggamit sing paghantop ang nagabasa,) nian ang mga sa Judea magpalagyo sa mga bukid. Ang tawo nga yara sa atop sang balay dili magpanaug sa pagkuha sing mga butang gikan sa iya balay; kag ang tawo nga yara sa latagon dili magbalik sa balay agod kuhaon ang iya kunop. Kailo ang nagadala nga mga babayi kag ang mga nagapasuso sing lapsag sa amo nga mga adlaw! Padayon nga mangamuyo nga ang inyo pagpalagyo indi mahanabo sa tion sang tigtulugnaw, ukon sa adlaw nga inugpahuway; kay nian may dakung kapipit-an nga ang subong sini wala pa mahanabo kutob sa ginsuguran sang kalibutan.”—Mateo 24:15-21.

4. Ano ang nagapakita nga ang Mateo 24:​15 may katumanan sang una nga siglo?

⁴ Ang panaysayon nanday Marcos kag Lucas nagahatag sing dugang nga mga detalye. Sa gingamit ni Mateo nga “nagatindog sa isa ka balaan nga duog,” ang Marcos 13:14 nagasiling ‘nagatindog sa kon diin indi ini dapat.’ Ang Lucas 21:20 nagadugang sang ginsiling ni Jesus: “Kon makita ninyo ang Jerusalem nga nalikupan sang nagkampo nga mga hangaway, nian hibalua ninyo nga ang paghapay sa iya malapit na.” Nagabulig ini sa aton sa paghangop nga ang una nga katumanan nagdalahig sa pagsalakay sang mga Romano sa Jerusalem kag sa templo sini—isa ka duog nga balaan sa mga Judiyo apang indi na ang duog nga balaan kay Jehova—nga nagsugod sang 66 C.E. Natabo ang bug-os nga pagkahapay sang ginlaglag sang mga Romano ang siudad kag ang templo sang 70 C.E. Ano ang “makangilil-ad nga butang” sadto? Kag paano ini ‘nagtindog sa isa ka balaan nga duog’? Ang mga sabat sa sining mga pamangkot makabulig agod maathagan ang modernong-adlaw nga katumanan.

5, 6. (a) Ngaa dapat magmahinantupon ang mga bumalasa sang Daniel kapitulo 9? (b) Paano natuman ang tagna ni Jesus nahanungod sa “makangilil-ad nga butang”?

⁵ Ginpalig-on ni Jesus ang mga bumalasa nga maggamit sing paghantop. Mga bumalasa sang ano? Mahimo gid, sang Daniel kapitulo 9. Didto makita naton ang tagna nga nagapakita kon san-o maabot ang Mesias kag nagatagna nga “utdon” sia pagligad sang tatlo ka tuig kag tunga. Ang tagna nagasiling: “Sa pakpak sang makangilil-ad nga mga butang magaabot ang isa nga magatuga sing kahapayan; kag tubtob sa paglaglag, ang butang mismo nga nadesisyunan iula man sa isa nga nahapay.”—Daniel 9:26, 27; tan-awa man ang Daniel 11:31; 12:11.

⁶ Naghunahuna ang mga Judiyo nga nagapatuhoy ini sa pagpasipala ni Antiochus IV sa templo sang mga 200 ka tuig antes sini. Apang, tuhay ang buot silingon ni Jesus, amo nga ginapalig-on niya ang paggamit sing paghantop bangod “ang makangilil-ad nga butang” magaabot pa kag magatindog sa “isa ka balaan nga duog.” Maathag nga ang ginapatuhuyan ni Jesus amo ang Romanong hangaway nga magaabot sa 66 C.E. nga may talalupangdon nga mga insinya. Ining mga hayahay, nga madugay na ginagamit, mga idolo sa pagkamatuod kag makangilil-ad para sa mga Judiyo.a Apang, san-o sila ‘magatindog sa isa ka balaan nga duog’? Natabo ina sang ang Romanong hangaway, nga dala ang ila mga insinya, nagsalakay sa Jerusalem kag sa templo sini, nga ginapakabalaan sang mga Judiyo. Ginsugdan pa gani sang mga Romano nga rumpagon ang pader sang templo. Sa pagkamatuod, ang butang nga madugay na nga makangilil-ad nagtindog karon sa isa ka balaan nga duog!—Isaias 52:1; Mateo 4:5; 27:53; Binuhatan 6:13.

Modernong-Adlaw nga “Makangilil-ad nga Butang”

7. Ano nga tagna ni Jesus ang nagakatuman sa aton tion?

⁷ Sugod sang Bug-os Kalibutan nga Inaway I, nakita naton ang daku pa nga katumanan sang tanda ni Jesus nga narekord sa Mateo kapitulo 24. Apang, dumduma ang iya ginsiling: “Kon makita ninyo ang makangilil-ad nga butang nga ginabangdan sang pagkahapay . . . nga nagatindog sa isa ka balaan nga duog, . . . nian ang mga sa Judea magpalagyo sa mga bukid.” (Mateo 24:15, 16) Dapat man matuman sa aton tion ini nga bahin sang tagna.

8. Sa sulod sang mga tinuig, paano ginpakilala sang mga Saksi ni Jehova “ang makangilil-ad nga butang” sa modernong mga tion?

⁸ Bilang pagpakita sing pagsalig sang mga alagad ni Jehova nga ini nga tagna matuman, ang The Watchtower sang Enero 1, 1921, nagbinagbinag sini may kaangtanan sa mga nagakatabo sa Natung-an nga Sidlangan. Busa, sa Disiembre 15, 1929, nga guwa sini, sa pahina 374, ang The Watchtower talangkod nga nagsiling: “Ang bug-os nga huyog sang Liga de Nasyones amo ang patalikuron ang katawhan sa Dios kag kay Cristo, kag busa isa ini ka makangilil-ad nga butang, ang produkto ni Satanas, kag isa ka kalangil-aran sa panulok sang Dios.” Gani sang 1919 naglutaw ang “makangilil-ad nga butang.” Sang ulihi, ang Liga ginbuslan sang Nasyones Unidas. Madugay na ginabuyagyag sang mga Saksi ni Jehova ining mga organisasyon sang tawo para sa paghidait subong makangilil-ad sa panulok sang Dios.

9, 10. Paano ang una nga paghangop sa dakung kapipit-an nakaimpluwensia sang aton pagtamod sa tion kon san-o magatindog “ang makangilil-ad nga butang” sa isa ka balaan nga duog?

⁹ Ginsumaryo sang nagligad nga artikulo ang isa ka gin-athag nga pagtamod sa daku nga bahin sang Mateo kapitulo 24 kag 25. Dapat bala nga ipaathag ang ‘makangilil-ad nga butang nga nagatindog sa isa ka balaan nga duog’? Dapat lang. Suod nga ginaangot sang tagna ni Jesus ang ‘pagtindog sa isa ka balaan nga duog’ sa pagsugod sang gintagna nga “kapipit-an.” Busa, bisan pa madugay na nagaluntad ang “makangilil-ad nga butang,” ang kaangtanan sa ulot sang ‘pagtindog [sini] sa isa ka balaan nga duog’ kag sang dakung kapipit-an dapat mag-apektar sang aton panghunahuna. Ngaa?

¹⁰ Ang paghangop anay sang katawhan sang Dios amo nga ang una nga bahin sang dakung kapipit-an nagsugod sang 1914 kag nga ang hingapusan nga bahin mahanabo sa inaway sang Armagedon. (Bugna 16:14, 16; ipaanggid ang The Watchtower, Abril 1, 1939, pahina 110.) Gani, mahangpan naton kon ngaa ginhunahuna anay nga ang “makangilil-ad nga butang” sang ulihi nga adlaw nagtindog sa isa ka balaan nga duog pagkatapos gid sang Bug-os Kalibutan nga Inaway I.

11, 12. Sang 1969, anong ginpasibu nga pagtamod tuhoy sa dakung kapipit-an ang ginpresentar?

¹¹ Apang, tuhay na karon ang aton pagtamod sa mga butang sining ulihi nga mga adlaw. Sang Huebes, Hulyo 10, 1969, sa “Paghidait sa Duta” nga Internasyonal nga Asambleya sa New York City, si F. W. Franz, sadto bise presidente sang Watch Tower Bible and Tract Society, naghatag sing makakulunyag gid nga pamulongpulong. Bilang pagrepaso sang paghangop anay sa tagna ni Jesus, si Utod Franz nagsiling: “Ginpaathag sadto nga ang ‘dakung kapipit-an’ nagsugod sang 1914 C.E. kag nga wala ini gintugutan nga matapos sadto ang kabug-usan sini kundi ginpunggan sang Dios ang Bug-os Kalibutan nga Inaway I sang Nobiembre sang 1918. Sugod sadto naghatag ang Dios sing lang-at nga tion para sa hilikuton sang iya hinaplas nga mga nagkalabilin sang pinili nga mga Cristiano antes niya tugutan ang hingapusan nga bahin sang ‘dakung kapipit-an’ nga magpadayon sa inaway sang Armagedon.”

¹² Nian ginhatag ang isa ka ginpasibu nga paathag: “Agod maghisanto sa mga hitabo sang una nga siglo, . . . ang antitipiko nga ‘dakung kapipit-an’ wala magsugod sang 1914 C.E. Sa baylo, ang natabo sa moderno nga antitipo sang Jerusalem sang 1914-1918 isa lamang ka ‘pamuno sang mga kasakit’ . . . Ang ‘dakung kapipit-an’ nga ang subong sini indi na mahanabo liwat yara pa sa palaabuton, kay nagakahulugan ini sang kalaglagan sang bug-os kalibutan nga emperyo sang butig nga relihion (lakip ang Cristiandad) nga sundan sang ‘inaway sang dakung adlaw sang Dios nga Labing Gamhanan’ sa Armagedon.” Nagakahulugan ini nga ang bug-os nga dakung kapipit-an sa palaabuton pa.

13. Ngaa makatarunganon silingon nga may palaabuton nga ‘pagtindog sa isa ka duog nga balaan’ ang “makangilil-ad nga butang”?

¹³ May talangkod ini nga kaangtanan sa paghantop kon san-o magatindog “ang makangilil-ad nga butang” sa isa ka balaan nga duog. Dumduma ang natabo sang una nga siglo. Ginsalakay sang mga Romano ang Jerusalem sang 66 C.E., apang hinali sila nga nag-isol, amo kon ngaa naluwas ang Cristiano nga “unod.” (Mateo 24:22) Gani man, ginapaabot naton nga magasugod sa indi madugay ang dakung kapipit-an, apang palip-uton ini bangod sa mga pinili sang Dios. Talupangda ining yabi nga punto: Sa dumaan nga sulundan, ‘ang makangilil-ad nga butang nga nagatindog sa isa ka balaan nga duog’ gin-angot sa pagsalakay sang mga Romano sa idalom ni Heneral Gallus sang 66 C.E. Ang modernong-adlaw nga kaanggid sa sina nga pagsalakay—ang pagdabdab sang dakung kapipit-an—yara pa sa palaabuton. Gani “ang makangilil-ad nga butang nga ginabangdan sang pagkahapay,” nga nagaluntad na halin pa sang 1919, magatindog pa sa isa ka balaan nga duog.b Paano ini matabo? Kag paano kita maapektuhan?

Isa ka Pagsalakay sa Palaabuton

14, 15. Paano ang Bugna kapitulo 17 nagabulig sa aton sa paghangop sang mga hitabo nga magadul-ong sa Armagedon?

¹⁴ Ginalaragway sang tulun-an sang Bugna ang isa ka malaglagon nga pagsalakay sa butig nga relihion sa palaabuton. Ginasambit sang Kapitulo 17 ang paghukom sang Dios batok sa “Babilonia nga “Daku, ang iloy sang mga makihilawason”—ang bug-os kalibutan nga emperyo sang butig nga relihion. Ang Cristiandad nagatungod sing panguna nga bahin kag nagapangangkon nga may pagpakigkatipan sa Dios. (Ipaanggid ang Jeremias 7:4.) Ang butig nga mga relihion, lakip ang Cristiandad, madugay na nagahimo sing ginadumilian nga mga pagpakig-angot sa “mga hari sang duta,” apang matapos ini kon mahapay na ining mga relihion. (Bugna 17:2,5) Sa kay sin-o mga kamot?

¹⁵ Ginalaragway sang Bugna ang isa ka “duag-pula nga mapintas nga sapat” nga nagaluntad sa sulod sang isa ka tion, nadula, kag dayon nagbalik liwat. (Bugna 17:3,8) Ini nga sapat ginasuportahan sang mga manuggahom sang kalibutan. Ang mga detalye nga ginahatag sa tagna nagabulig sa aton sa pagkilala sa sining simbuliko nga sapat subong amo ang isa ka organisasyon para sa paghidait nga nagluntad sang 1919 subong Liga de Nasyones (isa ka “makangilil-ad nga butang”) kag amo karon ang Nasyones Unidas. Ginapakita sang Bugna 17:16, 17 nga pahulagon pa sang Dios ang tagipusuon sang pila ka tawhanon nga mga manuggahom nga prominente sa sini nga “sapat” agod hapayon nila ang bug-os kalibutan nga emperyo sang butig nga relihion. Ina nga pagsalakay amo ang magatanda sang hinali nga pagdabdab sang dakung kapipit-an.

16. Anong talalupangdon nga mga hitabo ang nagakatabo nga nagadalahig sa relihion?

¹⁶ Sanglit ang pagsugod sang dakung kapipit-an sa palaabuton pa, sa palaabuton man bala ang ‘pagtindog sa isa ka balaan nga duog’? Mahimo nga amo gid. Bisan pa “ang makangilil-ad nga butang” temprano pa nga nagguwa sa sini nga siglo kag, sa amo, nagaluntad sa sulod sang mga dekada na, magapuwesto ini sa isa ka tumalagsahon nga paagi “sa isa ka balaan nga duog” sa malapit nga palaabuton. Subong nga ang mga sumulunod ni Cristo sang una nga siglo nagbantay sing maayo kon paano matabo ang ‘pagtindog sa isa ka balaan nga duog,’ amo man ang mga Cristiano karon. Dapat naton hulaton ang aktuwal nga katumanan agod mahibaluan naton ang tanan nga detalye. Apang, talalupangdon nga sa pila ka kadutaan nagakatabo na ang maathag kag nagadaku nga kaugot sa relihion. Ang pila ka politikal nga mga elemento, nga nagapakig-upod sa mga anay Cristiano nga nagtalikod sa matuod nga pagtuluuhan, nagapalambo sing pagpamatok sa relihion sa kabilugan kag labi na sa matuod nga mga Cristiano. (Salmo 94:20, 21; 1 Timoteo 6:20, 21) Busa, bisan sa karon ang politikal nga mga kagamhanan “nagapakig-away sa Kordero,” kag subong ginapakita sang Bugna 17:14, magabaskog pa ini nga inaway. Bisan pa indi literal nga mapadapat nila ang ila mga kamot sa Kordero sang Dios—si Jesucristo sa iya nabayaw, ginhimaya nga kahimtangan—dugang pa nga ipaupok nila ang ila pagpamatok sa matuod nga mga sumilimba sang Dios, ang iya “mga balaan” labi na. (Daniel 7:25; ipaanggid ang Roma 8:27; Colosas 1:2; Bugna 12:17.) Ginapasalig kita sang Dios nga ang Kordero kag ang mga kaupod niya magadaug.—Bugna 19:11-21.

17. Indi sa dogmatiko nga paghambal, ano ang masiling naton tuhoy sa kon paano “ang makangilil-ad nga butang” magatindog sa isa ka duog nga balaan?

¹⁷ Nahibaluan naton nga ang kahapayan nagahulat sa butig nga relihion. Ang Babilonia nga Daku “nahubog sa dugo sang mga balaan” kag naghikot subong isa ka reyna, apang pat-od ang iya kalaglagan. Ang iya mahigko nga impluwensia sa mga hari sang duta hinali nga magabag-o sa tion nga ini nga relasyon magabaylo kag mangin isa ka masingki nga dumot sa bahin sang ‘napulo ka sungay kag sang sapat nga mapintas.’ (Bugna 17:6, 16; 18:7,8) Kon salakayon na sang “duag-pula nga mapintas nga sapat” ang relihioso nga makihilawason, “ang makangilil-ad nga butang” magatindog sa isa ka makatalagam nga paagi sa ginatawag nga balaan nga duog sang Cristiandad.c Gani ang kahapayan magasugod sa walay pagtuo nga Cristiandad, nga nagalaragway sang iya kaugalingon subong balaan.

‘Pagpalagyo’—Paano?

18, 19. Ano nga mga rason ang ginahatag agod ipakita nga ang ‘pagpalagyo sa mga bukid’ indi magakahulugan sing pagbaylo sing relihion?

¹⁸ Sa tapos gintagna ‘ang pagtindog sang makangilil-ad nga butang sa isa ka balaan nga duog,’ ginpaandaman ni Jesus ang mga mahinantupon nga maghikot. Ginapahangop bala niya nga sa sadtong atrasado na nga punto—kon “ang makangilil-ad nga butang” “nagatindog sa isa ka balaan nga duog”—madamo nga tawo ang magapalagyo gikan sa butig nga relihion kag magabaton sang matuod nga pagsimba? Indi gid. Binagbinaga ang una nga katumanan. Si Jesus nagsiling: “Ang mga sa Judea magpalagyo sa mga bukid. Ang tawo nga yara sa atop sang balay dili magpanaug, ukon magsulod sa pagkuha sing bisan ano sa iya balay; kag ang tawo nga yara sa latagon dili magbalik sa mga butang sa likuran sa pagkuha sang iya kunop. Kailo sa nagadala nga mga babayi kag sa mga nagapasuso sing lapsag sa amo nga mga adlaw! Padayon nga mangamuyo nga indi ini mahanabo sa tion sang tigtulugnaw.”—Marcos 13:14-18.

¹⁹ Wala magsiling si Jesus nga ang mga sa Jerusalem lamang ang dapat magbiya, nga subong bala ang buot niya silingon amo nga dapat sila magguwa gikan sa sentro sang Judiyong pagsimba; ukon nga ang iya paandam nagsambit sing pagbaylo sing relihion—pagpalagyo gikan sa butig kag pagbaton sang matuod. Sa pagkamatuod, indi kinahanglan sang mga disipulo ni Jesus ang paandam nahanungod sa pagpalagyo gikan sa isa ka relihion padulong sa lain; nangin matuod nga mga Cristiano na sila. Kag ang pagsalakay sang 66 C.E. wala magpahulag sa mga sumalakdag sang Judaismo sa Jerusalem kag sa bug-os nga Judea nga sikwayon yadto nga relihion kag batunon ang Cristianismo. Si Propesor Heinrich Graetz nagsiling nga ang mga naglagas sa nagpinalagyo nga mga Romano nagbalik sa siudad: “Ang mga Zealot, nga nagasinggit sing mahugyawon nga mga ambahanon sang inaway, nagbalik sa Jerusalem (ika-8 sang Oktubre), nga sa ila tagipusuon malipayon nga ginalauman ang kahilwayan kag independensia. . . . Indi bala nga ginbuligan sila sang Dios subong sang maluluy-on nga pagbulig Niya sa ila mga katigulangan? Ang tagipusuon sang mga Zealot wala sing ginakahadlukan sa palaabuton.”

20. Ano ang ginhimo sang unang mga disipulo sa paandam ni Jesus nga magpalagyo sa mga bukid?

²⁰ Paano, nian, ang diutay lamang nga mga pinili sadto naghikot sa laygay ni Jesus? Paagi sa pagbiya sa Judea kag pagpalagyo padulong sa mga bukid tabok sa Jordan, ginpakita nila nga indi sila bahin sang Judiyong sistema, sa politika ukon sa relihion. Ginbiyaan nila ang mga latagon kag mga puluy-an, nga wala gani gintipon ang ila mga pagkabutang gikan sa ila mga balay. Nagasalig sa pag-amlig kag bulig ni Jehova, gin-una nila ang pagsimba sa iya labaw sa tanan nga butang nga daw importante.—Marcos 10:29, 30; Lucas 9:57-62.

21. Ano ang indi naton dapat paabuton kon magsalakay “ang makangilil-ad nga butang”?

²¹ Binagbinaga, karon, ang daku pa nga katumanan. Sa sulod sang madamo na nga dekada ginapalig-on naton ang mga tawo nga magguwa sa butig nga relihion kag batunon ang matuod nga pagsimba. (Bugna 18:4,5) Minilyon ang naghimo sini. Wala ginapakita sang tagna ni Jesus nga sa tion nga magdabdab ang dakung kapipit-an, magaliso ang kadam-an sa putli nga pagsimba; sa pagkamatuod, wala makumbertir ang kadam-an nga mga Judiyo sang 66 C.E. Apang, isa ka daku nga butang ang magapahulag sa matuod nga mga Cristiano agod iaplikar ang paandam ni Jesus kag magpalagyo.

22. Ang aton pag-aplikar sang laygay ni Jesus nga magpalagyo sa mga bukid mahimo nga magadalahig sing ano?

²² Indi naton sa karon mahibaluan ang bug-os nga mga detalye nahanungod sa dakung kapipit-an, apang lohiko nga mahinakop naton nga ang pagpalagyo naton nga ginsambit ni Jesus indi sa geograpiko nga kahulugan. Ang katawhan sang Dios nagalapta sa bug-os nga kalibutan, sa halos tanan nga pamusod. Apang, mapat-od naton nga kon kinahanglanon man ang pagpalagyo, dapat magpadayon ang mga Cristiano sa paghupot sing maathag nga kinatuhayan sa ulot nila kag sang butig nga relihioso nga mga organisasyon. Talalupangdon man nga si Jesus nagpaandam nahanungod sa indi pagbalik sa balay sang isa agod kuhaon ang mga panapton ukon iban pa nga mga pagkabutang. (Mateo 24:17, 18) Gani mahimo nga may pagtilaw nga matabo sa palaabuton sa kon paano naton ginatamod ang materyal nga mga butang; amo gid bala ini ang labing importante nga butang, ukon mas importante bala ang kaluwasan nga matigayon sang tanan nga yara sa kiliran sang Dios? Huo, ang aton pagpalagyo mahimo magdalahig sing pila ka kabudlayan kag kinawad-on. Dapat kita mangin handa sa bisan ano man nga matabo, subong sang ginhimo anay sang mga kaangay naton sang unang siglo nga nagpalagyo gikan sa Judea pa Perea, tabok sa Jordan.

23, 24. (a) Sa diin lamang kita makasapo sing pangamlig? (b) Ano dapat ang mangin epekto sa aton sang paandam ni Jesus nahanungod sa ‘makangilil-ad nga butang nga nagatindog sa isa ka balaan nga duog’?

²³ Dapat naton pat-uron nga ang aton dalangpan amo gihapon si Jehova kag ang iya tulad-bukid nga organisasyon. (2 Samuel 22:2,3; Salmo 18:2; Daniel 2:35, 44) Dira kita makasapo sing pangamlig! Indi naton pag-ilugon ang kadam-an sang katawhan nga magapalagyo padulong “sa mga lungib” kag magapanago “sa mga igang sang kabukiran”—ang mga organisasyon kag mga institusyon sang tawo nga mahimo magpabilin sa malip-ot lamang nga tion sa tapos mahapay ang Babilonia nga Daku. (Bugna 6:15; 18:9-11) Matuod, mahimo nga magabudlay pa ang mga tion—subong sang natabo anay sang 66 C.E. para sa nagadala nga mga babayi nga nalagyo gikan sa Judea ukon para sa bisan sin-o nga naglakbay sa tion sang matugnaw, maulan nga panahon. Apang mapat-od naton nga himuon sang Dios nga posible ang kaluwasan. Pabakuron pa naton karon ang aton pagsalig kay Jehova kag sa iya Anak, nga nagagahom karon subong Hari sa Ginharian.

²⁴ Wala sing rason nga magkabuhi kita nga may kahadlok sa mahimo matabo. Indi luyag ni Jesus nga magkahadlok ang iya mga disipulo sadto anay, kag indi man niya luyag nga magkahadlok kita, karon ukon sa mga adlaw nga maabot. Ginpaalisto niya kita agod ihanda naton ang aton tagipusuon kag hunahuna. Kay man, ang matinumanon nga mga Cristiano indi pagsilutan kon mag-abot ang kalaglagan sa butig nga relihion kag sa nabilin sining malaut nga sistema. Hantupon nila kag pamatian ang paandam nahanungod sa ‘makangilil-ad nga butang nga nagatindog sa isa ka balaan nga duog.’ Kag determinado nga magahikot sila pasad sa ila di-mationg nga pagtuo. Kabay nga indi gid naton pagkalipatan ang ginsaad ni Jesus: “Sia nga nakabatas tubtob sa katapusan amo ang maluwas.”—Marcos 13:13.

[Mga footnote]

Nadumduman Mo Bala?

◻ Paano “ang makangilil-ad nga butang nga ginabangdan sang pagkahapay” nagpadayag sang iya kaugalingon sang una nga siglo?

◻ Ngaa makatarunganon hunahunaon nga ang modernong-adlaw nga “makangilil-ad nga butang” magatindog sa isa ka balaan nga duog sa palaabuton nga tion?

◻ Ano nga pagsalakay sang “makangilil-ad nga butang” ang ginatagna sa Bugna?

◻ Ano nga sahi sang ‘pagpalagyo’ ang mahimo dapat pa naton himuon?

[Laragway sa pahina 16]

Ang Babilonia nga Daku ginatawag nga “iloy sang mga makihilawason”

[Laragway sa pahina 17]

Ang duag-pula nga mapintas nga sapat sang Bugna kapitulo 17 amo “ang makangilil-ad nga butang” nga ginpatuhuyan ni Jesus

[Laragway sa pahina 18]

Ang duag-pula nga mapintas nga sapat amo ang magapamuno sa isa ka makahalapay nga pagsalakay sa relihion

Magmabinantayon kag Magmaukod!

“Busa, padayon kamo nga magbantay, kay wala kamo makahibalo sang adlaw ukon sang oras.”—MATEO 25:13.

1. Ano ang ginpaabot ni apostol Juan?

SA KATAPUSAN nga paghambalanay sa Biblia, si Jesus nanaad: “Magakari ako sing madali.” Ang iya apostol nga si Juan nagsabat: “Kabay pa! Kari ka, Ginuong Jesus.” Wala magduhaduha ang apostol nga si Jesus magakari. Isa si Juan sa mga apostoles nga namangkot kay Jesus: “San-o mahanabo ining mga butang, kag ano ang mangin tanda sang imo presensia [Griego, pa·rou·siʹa] kag sang katapusan sang sistema sang mga butang?” Huo, masinaligon nga ginpaabot ni Juan ang presensia ni Jesus sa palaabuton.—Bugna 22:20; Mateo 24:3.

2. Tuhoy sa presensia ni Jesus, ano ang kahimtangan sa mga relihion?

² Ina nga pagsalig malaka na karon. Madamo nga relihion ang may opisyal nga doktrina nahanungod sa “pagkari” ni Jesus, apang pila lamang sang ila mga katapo ang nagapaabot gid sini. Nagakabuhi sila nga subong bala indi magkari si Jesus. Ang libro nga The Parousia in the New Testament nagasiling: “Ang ginalauman nga Parousia may diutay lamang nga positibo nga impluwensia sa kabuhi, panghunahuna kag pagpanghikot sang relihion. . . . Ang daku nga pagkahilingagawon nga dapat himuon sang relihion sa mga hilikuton sini sang paghinulsol kag pagwali sing ebanghelyo, nagluya kon wala man madula sing bug-os.” Apang indi sa tanan!

3. (a) Ano ang ginabatyag sang matuod nga mga Cristiano nahanungod sa pa·rou·siʹa? (b) Ano labi na ang binagbinagon naton karon?

³ Ang matuod nga mga disipulo ni Jesus malangkagon nga nagahulat sang katapusan sang malaut nga sistema sang mga butang karon. Samtang mainunungon nga ginahimo ini, dapat naton huptan ang husto nga pagtamod sa tanan nga nadalahig sa presensia ni Jesus kag maghikot nahisuno sa sini. Magabulig ini sa aton sa ‘pagbatas tubtob sa katapusan kag maluwas.’ (Mateo 24:13) Sang ginhatag ni Jesus ang tagna nga makita naton sa Mateo kapitulo 24 kag 25, naghatag sia sing maalamon nga laygay nga maaplikar naton, para sa aton dayon nga kaayuhan. Ang kapitulo 25 nagaunod sing mga parabola nga ayhan nahibaluan mo, lakip ang isa nahanungod sa napulo ka ulay (ang maalam kag buangbuang nga mga ulay) kag ang parabola tuhoy sa mga talanton. (Mateo 25:1-30) Paano kita makabenepisyo gikan sa sining mga ilustrasyon?