KAPITULO SEIS
“Palihug Tumana ang . . . Ginsiling ni Jehova”
1, 2. Ano ang masami nga panimuot sang mga nagasunod sa “dalanon nga ginasunod sang kalabanan,” kag ngaa dapat ka mangin tuhay sa ila?
ANG mga tawo karon indi matinumanon. Ang ila mga desisyon wala na nabase sa kon ano ang husto ukon sayop. Sa baylo, ang ila panghunahuna mahimo masumaryo sing ‘Himua ang gusto mo’ ukon ‘Pagusto ka lang, basta siguraduha nga malutsan mo.’ Makita mo ini sa paglapas sang mga drayber sa trapiko, sang mga imbestor sa mga pagsulundan sa pinansial, kag sang mataas nga mga opisyales sa kasuguan nga ila ginhimo. Pagsunod ini sa “dalanon nga ginasunod sang kalabanan,” bisan pa sayop ini kag makahalit, kag kinaandan man ini sang panahon ni Jeremias.—Jer. 8:6.
2 Ang mga gusto kahamut-an sang Labing Gamhanan nga Dios indi dapat magsunod sa “dalanon nga ginasunod sang kalabanan.” Ginpresentar ni Jeremias ang kinatuhayan sang mga “wala magtuman kay Jehova” kag sa mga gusto magtuman sa Iya. (Jer. 3:25; 7:28; 26:13; 38:20; 43:4, 7) Dapat naton binagbinagon ang aton panindugan sa sini nga bahin. Ngaa? Bangod mapintas nga ginasalakay ni Satanas ang matuod nga mga sumilimba. Daw man-ug sia nga nagahulat sang iya tulukbon kag hinali nga magsalakay. Ang aton determinasyon nga sundon si Jehova makabulig para indi kita matukob sini nga man-ug. Pero paano naton mapabakod ang aton pagkamatinumanon kay Jehova? Mabuligan kita sang mga sinulatan ni Jeremias.
ANG ATON DAPAT TUMANON
3. Ngaa takus tumanon si Jehova?
3 Ngaa takus gid tumanon si Jehova? Ginsugid ni Jeremias ang isa ka rason paagi sa pagtawag sa Iya nga ‘Manunuga nga paagi sa iya gahom ginhimo niya ang duta. Paagi sa iya kaalam ginhimo niya nga malig-on ang duta.’ (Jer. 10:12) Si Jehova amo ang Soberano sang uniberso. Dapat naton sia kahadlukan labaw sa tanan nga manuggahom. May kinamatarong gid sia nga ipatuman sa aton ang iya maalamon nga sugo, nga para gid sa aton dayon nga kaayuhan.—Jer. 10:6, 7.
Ang pag-inom sang “tubig sang kabuhi” gikan kay Jehova nagapabakod sa imo nga magtuman
4, 5. (a) Ano nga kamatuoran ang natun-an sang mga Judiyo sa tion sang tigpalamangag? (b) Paano gin-uyangan sang mga Judiyo ang “tubig sang kabuhi” gikan kay Jehova? (c) Paano ka makainom sang “tubig sang kabuhi” nga gin-aman sang Dios?
4 Luwas nga si Jehova ang Manuggahom sa Uniberso, sia man ang Manugsakdag sang kabuhi. Gin-athag niya ini sa mga Judiyo sang panahon ni Jeremias. Ang Egipto nagadepende gid sa tubig sang Nilo, pero lain ang kahimtangan sa Ginsaad nga Duta. Nagadepende ang katawhan sang Dios sa ulan, kag masami nga nagasupot sila sing tubig sa mga suluptan sa idalom sang duta. (Deut. 11:13-17) Si Jehova lamang ang makapaulan para mabasa ang duta kag matamnan. Pero, mahimo man niya punggan ang ulan. Gani sang panahon ni Jeremias, ang di-matinumanon nga mga Judiyo nakaeksperiensia sing tigpalamangag, amo nga nagkigas ang ila uma kag ulubasan, kag nahubsan ang ila mga bubon.—Jer. 3:3; 5:24; 12:4; 14:1-4, 22; 23:10.
5 Ginpakabahandi sini nga mga Judiyo ang literal nga tubig, pero ginsikway nila ang “tubig sang kabuhi” nga libre nga gintanyag sa ila ni Jehova. Hungod nila nga ginsupak ang Kasuguan sang Dios kag nakig-alyansa sa mga pungsod sa palibot. Kaangay sang mga nagbubo sang tubig sa suluptan nga tahos sa tion sang tig-ilinit, nag-antos ang mga Judiyo. (Basaha ang Jeremias 2:13; 17:13.) Indi gid naton pagsundon ang ila ginhimo agod indi man kita mag-antos. Padayon kita nga ginahatagan ni Jehova sing bugana nga panuytoy base sa iya Pulong. Maathag nga makabenepisyo kita sa “tubig sang kabuhi” kon regular kita nga magtuon kag iaplikar ang aton natun-an.
6. (a) Ano ang panimuot ni Hari Sedequias sa pagtuman kay Jehova? (b) Ngaa indi maalamon ang hari?
6 Samtang nagahilapit ang paghukom sang Dios sa Juda, mas importante pa gid ang pagkamatinumanon. Para kahamut-an kag amligan ni Jehova ang tagsa ka Judiyo, dapat sila maghinulsol kag magtuman sa iya. Amo sini ang problema kay Hari Sedequias. Indi sia malig-on sa paghimo sang matarong. Sang ginsilingan sia sang iya mga kaupod nga patyon nila si Jeremias, wala sia sing kaisog sa pagpugong sa ila. Subong sang aton natun-an sa nagligad nga kapitulo, ginbuligan ni Ebed-melec si Jeremias. Sang ulihi, ginpalig-on ni Jeremias si Sedequias: “Palihug tumana ang ginahambal ko sa imo nga ginsiling ni Jehova.” (Basaha ang Jeremias 38:4-6, 20.) Dapat gid magdesisyon ang hari para sa iya kaayuhan. Tumanon bala niya ang Dios?
Ngaa dapat pirme palig-unon ni Jeremias ang mga Judiyo nga tumanon ang Dios?
IMPORTANTE GID ANG PAGTUMAN KAY JEHOVA
7. Ano ang pila ka sitwasyon nga mahimo matilawan ang imo pagkamatinumanon?
7 Importante man ang pagkamatinumanon subong. Daw ano kabakod ang imo pamat-od nga tumanon si Jehova? Kon indi hungod nga nakakita ka sing pornograpiya sa Internet, padayon mo bala ini nga tan-awon, ukon kangil-aran ini kag magua sa sina nga Web site? Kamusta kon ang isa ka di-tumuluo sa ulubrahan ukon eskwelahan makigdeyt sa imo? Mapasugot ka bala? Usisaon mo bala ukon pamatukan ang mga balasahon sang mga apostata ukon ang ila mga Web site? Sa sini ukon sa iban pa nga sitwasyon, dumduma ang ginsiling sa Jeremias 38:20.
8, 9. (a) Ngaa maalamon nga pamatian ang mga gulang nga nagatinguha sa pagbulig sa imo? (b) Paano mo dapat tamdon ang sulitsulit nga laygay sang mga gulang?
8 Pirme ginasugo ni Jehova si Jeremias nga laygayan ang Iya katawhan: “Bayai ninyo ang inyo malain nga dalanon. Bag-uha ninyo ang inyo mga dalanon kag mga ginahimo.” (Jer. 7:3; 18:11; 25:5; basaha ang Jeremias 35:15.) Ginahimo man sang mga gulang karon ang ila bug-os nga masarangan para buligan ang mga kauturan nga yara sa espirituwal nga katalagman. Kon laygayan ka sang mga gulang nga likawan ang isa ka indi maalamon ukon sayop nga buluhaton, pamatii sila. Pareho kay Jeremias ang ila tulumuron.
9 Mahimo ipahanumdom sa imo sang mga gulang ang mga prinsipio sa Kasulatan nga napakita na nila sa imo. Indi mahapos ang paglaygay sing sulitsulit. Pero mas mabudlay pa gid ini kon ang panimuot sang ginalaygayan pareho sa panimuot sang madamo nga Judiyo nga nakabati kay Jeremias. Tamda nga ekspresyon sang gugma ni Jehova ang sulitsulit nga pahanumdom sang mga gulang. Dumduma man nga indi na kuntani kinahanglan nga suliton ni Jeremias ang iya paandam kon namati lang ang iya mga ginpaandaman. Huo, para indi na kinahanglan suliton ang laygay, dapat ini iaplikar gilayon.
Kon buligan ka sang mga gulang, pamatii sila
SI JEHOVA MAPINATAWARON SA MGA MAHINULSULON
10. Ngaa wala nagapadasodaso si Jehova sa pagpatawad?
10 Indi kita makatuman sing bug-os kay Jehova sa sining daan nga sistema, pero nagapanikasog gid kita. Gani nagapasalamat gid kita kay handa sia sa pagpatawad sa aton mga kakulangan. Pero wala sia nagapadasodaso sa pagpatawad sa mga kalapasan. Ngaa? Bangod nangil-ad si Jehova sa sala. (Isa. 59:2) Gani gusto niya pat-uron nga takus gid kita patawaron.
11. Ngaa imposible matago ang sekreto nga mga sala?
11 Subong sang matalupangdan naton, madamo nga Judiyo sang panahon ni Jeremias ang naanad na sa pagsupak sa Dios kag nag-abuso sang iya pailob kag kaluoy. Mahimo man bala ini matabo sa mga alagad sang Dios subong? Huo, kon indi nila pagtumanon ang pahanumdom ni Jehova kag magpakasala. Sa pila ka kahimtangan, ginahimo ini sing hayag, halimbawa kon magminyo ang isa nga indi na hilway sa pagminyo suno sa Kasulatan. Pero bisan indi makita sang iban nga tawo ang sala, yara sa katalagman ang isa nga nagsupak kay Jehova. Ang isa ka tawo nga doble ang pagkabuhi mahimo maghunahuna, ‘Wala sing may makahibalo sini.’ Pero ang matuod, ginausisa sang Dios ang iya hunahuna kag tagipusuon kag makita niya kon ano ang nagakatabo sa tago. (Basaha ang Jeremias 32:19.) Ano ang dapat himuon kon ang isa masinupakon gid sa Dios?
12. Ano kon kaisa ang himuon sang mga gulang para maamligan ang kongregasyon?
12 Wala ginsapak sang madamo nga Judiyo ang bulig ni Jehova paagi kay Jeremias. Sing kaanggid, mahimo nga indi maghinulsol ang isa nga nakahimo sing mabug-at nga sala karon kag isikway pa ang bulig sang mga gulang. Kon amo, dapat sundon sang mga gulang ang panuytoy sa Kasulatan para maamligan ang kongregasyon paagi sa pag-disfellowship sa nakasala. (1 Cor. 5:11-13; tan-awa ang kahon nga “Pagkabuhi nga Wala sing Kasuguan,” sa pahina 73.) Pero nagapahangop bala ina nga wala na sia sing paglaum, nga indi na sia kahamut-an liwat ni Jehova? Indi. Madugay na nga nagarebelde ang mga Israelinhon, pero ginsilingan sila sang Dios: “Magbalik kamo sa akon, kamo nga rebelyuso nga mga anak. Ayuhon ko ang inyo pagkarebelyuso.” (Jer. 3:22)a Ginaagda ni Jehova nga magbalik sa iya ang mga nakasala. Ginsugo pa gani sila sang Dios nga magbalik sa iya.
Ngaa maalamon nga mangayo sing kapatawaran sa Dios kon makasala kita?
TUMANA SI JEHOVA PAAGI SA PAGBALIK SA IYA
13. Ano ang dapat batunon sang isa kon gusto niya magbalik kay Jehova?
13 Para makabalik sa Dios, nagsiling si Jeremias nga kinahanglan pamangkuton sang isa ang iya kaugalingon, ‘Ano ang akon nahimo?’ Nian base sa talaksan sang Kasulatan, dapat niya batunon ang bunayag nga sabat. Wala ini ginhimo sang indi mahinulsulon nga mga Judiyo sang panahon ni Jeremias. Wala nila ginbaton ang ila mga sala, gani indi gid sila pagpatawaron ni Jehova. (Basaha ang Jeremias 8:6.) Sa kabaliskaran, ginabaton sang mahinulsulon nga nakasala sia kay Jehova, nga ginpakahuy-an niya ang ngalan sang Dios kag ang kongregasyon. Ang tawo nga mahinulsulon nasubuan gid sa iya nahalit sa inosente nga mga tawo. Nahibaluan niya nga patawaron lamang sia ni Jehova kon batunon niya ang tanan nga halit nga iya nahimo. Pero, indi lang ini ang kinahanglan para kahamut-an sang Dios.
14. Paano ang isa ‘makabalik kay Jehova’? (Ilakip ang kahon nga “Ano ang Paghinulsol?”)
14 Ginausisa sang mahinulsulon ang iya mga motibo, handum, kag mga batasan. (Basaha ang Panalambiton 3:40, 41.) Dapat niya usisaon ang iya mga kaluyahon, subong abi sang iya pagpakig-abyan sa tuhay nga sekso, pag-inom ukon pagpanabako, paggamit sang Internet, ukon mga transaksion sa negosyo. Subong nga ginatinluan sang isa ka iloy pati ang mga suoksuok sang ila kusina para mangin matinlo ang ila balay, dapat man panikasugan sang isa nga tinluan ang iya hunahuna kag ang iya ginabuhat sa pribado. Dapat sia ‘magbalik kay Jehova’ paagi sa pagtuman sa mga ginapangabay kag mga talaksan sang Dios. Ang iban nga Judiyo sang panahon ni Jeremias ‘wala magbalik sing bug-os tagipusuon’ kay Jehova. Nagahinulsol kuno sila pero wala nagbag-o ang ila tagipusuon ukon pagkabuhi. (Jer. 3:10) Indi kaangay sa ila, ang mahinulsulon wala nagadaya kay Jehova kag sa iya kongregasyon. Wala sia nagahinulsol para lang proteksionan ang iya reputasyon ukon makapakig-upod liwat sa iya mga paryente ukon sa mga kauturan. Sa baylo, gusto gid niya biyaan ang iya sayop nga mga buhat para mapatawad kag kahamut-an sang Dios.
15. Ano nga sahi sang pangamuyo ang ginahalad sa Dios sang mahinulsulon?
15 Importante nga bahin sang paghinulsol ang pangamuyo. Sang una, kinaandan nga magbayaw sing mga kamot kon nagapangamuyo. Sa karon, kon nagapangamuyo ang mahinulsulon, ‘nagapangamuyo sia nga may mahinulsulon nga tagipusuon sa Dios kag nagabayaw sang iya kamot,’ subong sang ginpabutyag ni Jeremias. (Pan. 3:41, 42) Ang kasubo amo ang nagapahulag sa mahinulsulon nga bag-uhon ang iya pagkabuhi suno sa iya ginpangayo nga kapatawaran. Sinsero ang iya mga pangamuyo.
‘Tani namati ako!’
16. Ngaa dapat gid magbalik sa Dios?
16 Malandas sang isa nga nakasala ang bugal kon batunon niya ang iya mga sala. Pero amo ini ang kamatuoran: Gusto ni Jehova nga magbalik sa iya ang mga makasasala. Kon makita sang Dios nga mahinulsulon gid ang tawo, matandog gid sia sa sini. “Nagahibi” sia bangod gusto gid niya nga maghinulsol ang tanan, subong sang iya ginhimo sa tinapok nga mga Israelinhon. (Jer. 31:20) Makapaumpaw gid mahibaluan nga ginahatagan sang Dios sing kalinong kag paglaum ang mga nagatuman sa iya! (Jer. 29:11-14) Makapakig-upod sila liwat sa matutom nga mga alagad sang Dios.
MAAMLIGAN KA SANG PAGKAMATINUMANON
17, 18. (a) Sin-o ang mga Recabnon? (b) Subong sang makita sa piktyur sa pahina 77, sa ano sila nakilala?
17 Ang bug-os nga pagtuman kay Jehova amo ang pinakamaayo nga himuon. Makita naton ina sa halimbawa sang mga Recabnon sang panahon ni Jeremias. Sang nagligad nga mga duha ka siglo antes sini, ang ila katigulangan nga Kenhanon nga si Jehonadab nga nangin mainunungon kay Jehu, naghatag sa ila sing pila ka estrikto nga sugo. Ang isa sini amo ang indi pag-inom sing alak. Madugay na nga patay si Jehonadab, pero ginatuman gihapon sia sang mga Recabnon. Subong pagtilaw, gindala sila ni Jeremias sa hulot kalan-an sang templo kag nagbutang sing alak sa atubangan nila, kag nagsugo sa ila nga mag-inom. Ginsilingan nila sia: “Indi kami mag-inom sing alak.”—Jer. 35:1-10.
18 Para sa mga Recabnon, importante gid ang pagtuman sa ila napatay nga katigulangan. Dapat tumanon man sing bug-os sang matuod nga mga sumilimba ang sugo sang buhi nga Dios. Nagdayaw gid si Jehova sa pagkamatinumanon sang mga Recabnon, nga kabaliskaran gid sa masinupakon nga mga Judiyo. Nagsaad ang Dios sa mga Recabnon nga amligan sila sa nagahilapit nga kalaglagan. Indi bala rasonable nga amligan man ni Jehova ang mga matinumanon gid sa iya sa tion sang dakung kapipit-an?—Basaha ang Jeremias 35:19.
Ngaa importante ang paghinulsol sa pagkamatinumanon? Paano ka mabuligan sang pagkamatinumanon nga malikawan ang paghimo sang butang nga hinulsulan mo sa ulihi?
WALA NAGAISAHANON ANG MGA NAGATUMAN KAY JEHOVA
19. Ano nga pangamlig ang ginaaman sang Dios sa imo kon tumanon mo sia?
19 Bisan karon, ginaamligan man ni Jehova ang iya katawhan. Ginaamligan niya ang mga matinumanon gikan sa espirituwal nga katalagman. Subong nga ang mataas nga mga pader sa mga siudad sang una nagaamlig batok sa pagsalakay, ang kasuguan sang Dios nagaamlig man sa mga nagatuon kag nagaaplikar sa sini. Sundon mo bala ang nagaamlig nga mga pagsulundan sang Dios sa moral? Makasiguro ka nga para gid ini sa imo kaayuhan. (Jer. 7:23) Madamo nga eksperiensia ang nagapamatuod sini.—Tan-awa ang kahon nga “Proteksion ang Pagtuman kay Jehova.”
20, 21. (a) Ano ang masiguro mo sa imo pag-alagad kay Jehova? (b) Ano ang reaksion ni Hari Jehoiakim sa mensahe sang Dios paagi kay Jeremias?
20 May mamatok gid sa imo pag-alagad—mahimo ang imo pamilya, kaupod sa trabaho ukon sa eskwelahan, ukon ang awtoridad. Pero, kon tumanon mo gid si Jehova, makasiguro ka nga buligan ka niya bisan sa pinakamabudlay nga mga kahimtangan. Tandai gid ini: Nagsaad si Jehova nga sakdagon niya si Jeremias sa tion sang grabe nga pagpamatok, kag amo gid ini ang Iya ginhimo. (Basaha ang Jeremias 1:17-19.) Ginsakdag sia sang Dios sa panahon ni Hari Jehoiakim.
21 Sa mga naghari sa Israel, isa si Jehoiakim sa nagpakita sing grabe gid nga kaugot sa mga manalagna. Makita naton ini sa natabo kay Urija, ang manalagna nga kontemporaryo ni Jeremias. Ginpalagas sia ni Jehoiakim bisan sa gua na ini sang pungsod. Sang nadakpan si Urija, ginpapatay sia sang hari. (Jer. 26:20-23) Sang ikap-at nga tuig sang paghari ni Jehoiakim, ginsugo ni Jehova si Jeremias nga isulat ang tanan Niya nga ginhambal asta sa sina nga tion kag nian basahon ini sing mabaskog sa templo. Ginkuha ni Jehoiakim ang linukot ni Jeremias kag ginpabasa ini sa isa ka opisyal sa palasyo. Samtang ginabasa ini, ginagisi sang hari kag ginasunog sing isaisa ang tagsa ka panid, bisan pa ginabalabagan sia sang mga pangulo. Nagpadala man sia sing mga tawo para dakpon sanday Jeremias kag Baruc. Ano ang natabo? “Gintago sila ni Jehova.” (Jer. 36:1-6; basaha ang Jeremias 36:21-26.) Wala gintugutan ni Jehova si Jehoiakim nga halitan ining duha ka matutom nga lalaki.
22, 23. Ano ang ginapakita sa eksperiensia sang isa ka Saksi sa sentral Asia parte sa pagbulig sang Dios?
22 Kon makita ni Jehova nga nagakaigo, mahimo man niya taguon ang iya mga alagad karon gikan sa katalagman. Pero sa masami, ginahatagan niya sila sing kaisog kag kaalam sa pagtuman sa iya kag makapadayon sa pagbantala. Ang nagasolo nga iloy nga si Gulistan may apat ka bata. Ginbuligan gid sia ni Jehova. Sia lang ang Saksi sadto sa daku nga bahin sang sentral Asia kag ginapamatukan pa sang awtoridad ang pagbantala. Mga 400 kilometros ang kalayuon sang pinakamalapit nga kongregasyon, gani talagsa lang sia makapakig-upod sa hamtong nga mga Cristiano. Bisan pa sa mga pagpamatok kag mga problema, nagbantala sia sa pamalay kag madamo sia sing nasapwan nga interesado. Suno sa bag-o nga report, ginabuligan niya ang mga 20 tawo nga makatuon sa Biblia kag ginatatap niya ang nagauswag nga grupo sang mga karnero ni Jehova.
23 Ginbuligan sang Dios sanday Jeremias kag Gulistan, gani buligan ka man niya kag ang iban pa nga matinumanon niya nga alagad. Mangin determinado sa pagtuman sa iya subong Manuggahom sangsa mga tawo. Nian ang pagpamatok kag ang iban pa nga balagbag indi makapugong sa imo sa padayon nga pagdayaw sa lamang matuod nga Dios sa inyo teritoryo.—Jer. 15:20, 21.
24. Ano ang mga benepisyo sang pagkamatinumanon karon?
24 Ang matuod nga kalipay kag kaayawan indi gid matigayon kon indi kita magpatuytoy sa aton Manunuga. (Jer. 10:23) Pagkatapos matun-an ang ginsulat ni Jeremias parte sa pagkamatinumanon, sa ano pa nga bahin sang imo pagkabuhi nga labi ka nga magpatuytoy kay Jehova? Ang iya mga sugo amo lamang ang giya para sa matuod nga kalipay kag kadalag-an. “Tumana ninyo ako,” siling ni Jehova, “agod mangin maayo ang inyo kahimtangan.”—Jer. 7:23.
Sa imo kaangtanan sa Dios, paano mo maaplikar ang mga leksion sa pagkamatinumanon nga masapwan sa tulun-an sang Jeremias?
a Ang ginhambalan diri ni Jehova amo ang naaminhan nga ginharian sang Israel. Mga 100 ka tuig na nga tinapok ang napulo ka tribo nga ginharian sang ginpahayag ni Jeremias ini nga mensahe. Nahibaluan niya nga asta sa sina nga panahon, ang pungsod wala gihapon maghinulsol. (2 Hari 17:16-18, 24, 34, 35) Pero, mahimo kahamut-an liwat sang Dios ang mga indibiduwal kag makabalik pa gani gikan sa pagkatapok.