Mga Reperensia Para sa Pagkabuhi kag Pagministeryo nga Workbook Para sa Miting
© 2023 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
MAYO 1-7
MGA BAHANDI SA PULONG SANG DIOS | 2 CRONICA 17-19
“Tan-awa ang Iban Pareho sang Pagtan-aw ni Jehova”
Tumanon Mo Bala ang mga Butang nga Ginsulat?
7 Binagbinagon naman naton si Jehosapat nga anak ni Asa. Madamo sia sing maayo nga mga kinaiya. Nagasalig si Jehosapat sa Dios amo nga madamo sia sing nahimo nga maayo. Pero nakahimo man sia sing mga sala. Halimbawa, ginpangasawa sang iya anak ang anak ni Hari Ahab nga isa ka malaut nga hari sang naaminhan nga ginharian. Kag bisan ginpaandaman sia ni manalagna Micaya, nag-upod si Jehosapat kay Ahab sa pagpakig-away sa mga Sirianhon. Diutayan lang mapatay si Jehosapat sa inaway. Nagpuli sia dayon sa Jerusalem. (2 Cron. 18:1-32) Gani ginpamangkot sia ni manalagna Jehu: “Ang malaut bala ang dapat mo buligan, kag ang nagadumot bala kay Jehova ang dapat mo higugmaon?”—Basaha ang 2 Cronica 19:1-3.
Pamalandungi ang Mapinadayunon nga Gugma ni Jehova
8 Luyag ni Jehova nga mahibaluan naton nga ginahigugma niya kita kag wala sia nagatan-aw sang aton di-kahimpitan. Ginapangita niya ang maayo sa aton. (2 Cron. 16:9) Halimbawa, ginpakita niya ini kay Hari Jehosapat sang Juda. Sang isa ka higayon, indi maalamon nga nagsugot si Jehosapat nga mag-upod kay Hari Ahab sang Israel agod agawon liwat ang Ramot-gilead sa mga Sirianhon. Bisan pa nagpasalig sang kadalag-an ang 400 ka butig nga manalagna sa malauton nga si Ahab, gintagna sang matuod nga manalagna ni Jehova nga si Micaya nga malutos sia. Napatay si Ahab sa inaway, kag diutayan man nga mapatay si Jehosapat. Sang nakabalik sia sa Jerusalem, ginsabdong sia bangod nakig-alyansa sia kay Ahab. Bisan pa sini, si Jehu nga anak ni Hanani nga manugpanan-aw nagsiling kay Jehosapat: “May maayo nga nakita ang Dios sa imo.”—2 Cron. 18:4, 5, 18-22, 33, 34; 19:1-3.
9 Sang panugod sang iya paghari, ginsugo ni Jehosapat ang mga prinsipe, Levinhon, kag saserdote nga magkadto sa tanan nga siudad sang Juda agod itudlo sa iya mga sakop ang Kasuguan ni Jehova. Epektibo gid ini kay ang katawhan sa palibot nga mga pungsod nagkahadlok kay Jehova. (2 Cron. 17:3-10) Huo, indi gid maalamon ang ginhimo ni Jehosapat, apang nakita ni Jehova ang iya maayo nga hinimuan. Ini nga rekord sang Biblia nagapahanumdom sa aton nga bisan pa sang aton indi kahimpitan, mapinadayunon nga higugmaon kita ni Jehova kon bug-os tagipusuon naton nga ginapahamut-an sia.
Espirituwal nga mga Hiyas
Mag-alagad kay Jehova sing Bug-os Tagipusuon!
10 “Ginsunod [ni Jehosapat] ang dalanon sang iya amay nga si Asa.” (2 Cron. 20:31, 32) Paano? Pareho sang iya amay, ginpalig-on ni Jehosapat ang mga tawo nga pangitaon si Jehova. Ginhimo niya ini paagi sa pagpadala sang mga tawo para tudluan ang katawhan sang “libro sang Kasuguan ni Jehova.” (2 Cron. 17:7-10) Nagkadto pa gani sia sa sakop sang naaminhan nga ginharian sang Israel, sa kabukiran sang Efraim, “agod pabalikon sila kay Jehova.” (2 Cron. 19:4) Si Jehosapat isa ka hari “nga nagpangita kay Jehova sing bug-os tagipusuon.”—2 Cron. 22:9.
11 Mahimo kita makapakigbahin sa hilikuton ni Jehova nga tudluan ang mga tawo. Tulumuron mo bala kada bulan nga tudluan ang iban sang Pulong sang Dios kag pahulagon sila nga alagaron ang Dios? Kon tinguhaan mo ini kag pakamaayuhon ka sang Dios, mahimo nga makasugod ka sing pagtuon sa Biblia. Ginapangamuyo mo bala ini? Handa ka bala nga himuon ini bisan pa nga dapat mo gamiton ang tion nga kuntani para na sa imo? Kag pareho ni Jehosapat nga nagkadto sa teritoryo sang Efraim para buligan ang katawhan nga magbalik sa matuod nga pagsimba, mahimo naton palig-unon ang mga indi aktibo. Dugang pa, ang mga gulang nagaduaw kag nagatanyag sing bulig sa mga na-disfellowship sa teritoryo sang ila kongregasyon nga nag-untat na sa ila nabuhat nga sala.
MAYO 8-14
MGA BAHANDI SA PULONG SANG DIOS | 2 CRONICA 20-21
“Magtuo Kamo kay Jehova nga Inyo Dios”
Magkaupod sa Pag-atubang sa Katapusan Sining Daan nga Kalibutan
8 Sang panahon ni Hari Jehosapat, ang katawhan sang Dios may makusog nga kaaway, nga isa ka “daku nga kadam-an” halin sa mga lugar sa ila palibot. (2 Cron. 20:1, 2) Maayo gid kay wala gintinguhaan sang mga alagad sang Dios nga lutuson ang kaaway paagi lamang sa ila kusog. Sa baylo, nagdangop sila kay Jehova. (Basaha ang 2 Cronica 20:3, 4.) Wala sila nangita sang ila kaugalingon nga solusyon, kundi nagtipon sila sing tingob. Ang Biblia nagsiling: “Ang bug-os nga Juda nagtindug sa atubangan sang GINOO, upud sang ila mga magamay, sang ila mga asawa, kag sang ila mga anak.” (2 Cron. 20:13) Ang tanan, pamatan-on man ukon tigulang, nagsalig kay Jehova kag nagtuman sang iya paggiya, kag gin-amligan sila ni Jehova batok sa ila kaaway. (2 Cron. 20:20-27) Indi bala nga maayo gid ini nga halimbawa kon paano atubangon ang mga kabudlayan subong katawhan sang Dios?
Mga Bag-ong Kasal, Magpokus sa Pag-alagad kay Jehova
7 Nagpakighambal si Jehova kay Jehosapat paagi sa isa ka Levinhon nga si Jahaziel. Nagsiling si Jehova: “Magtindog kamo sa inyo mga puesto, kag magpahimunong lang, kag tan-awa ninyo ang pagluwas sa inyo ni Jehova.” (2 Cron. 20:13-17) Daw indi man amo sini ang ginahimo sa tion sang inaway. Pero indi tawo ang nagsugo sini sa ila. Si Jehova ang nagsugo sini. Nagtuman si Jehosapat kay nagsalig gid sia sa iya Dios. Sang naglakat sia kag ang iya katawhan para sugataon ang mga kaaway, indi mga soldado ang ginpauna niya, kundi ang mga manug-amba nga wala sing armas. Gintuman ni Jehova ang promisa niya kay Jehosapat, kag ginpierde Niya ang mga kaaway.—2 Cron. 20:18-23.
Espirituwal nga mga Hiyas
it-1-E 1271 ¶1-2
Jehoram
Ang isa ka rason kon ngaa wala ginsunod ni Jehoram ang matarong nga dalanon sang iya amay nga si Jehosapat amo ang malain nga impluwensia sang iya asawa nga si Atalia. (2Ha 8:18) Wala lang ginpatay ni Jehoram ang iya anom ka utod nga lalaki kag pila ka pangulo sang Juda kundi ginpahilayo man niya ang iya mga sakop kay Jehova para magsimba sa butig nga mga Dios. (2Cr 21:1-6, 11-14) Sa bilog niya nga paggahom, may kagamo sa sulod kag sa gua sang pungsod. Una, nagrebelde ang Edom; dayon nagrebelde ang Libna sa Juda. (2Ha 8:20-22) Sa sulat ni propeta Elias kay Jehoram, nagpaandam sia: “Gani halitan ni Jehova ang imo katawhan, ang imo mga anak, ang imo mga asawa, kag ang tanan mo nga pagkabutang.” Dayon, ikaw, Hari Jehoram, “magaantos ka sing madamo nga balatian, lakip ang balatian sa tinai. Kada adlaw, magalubha ang imo balatian tubtob nga maggua ang imo mga tinai.”—2Cr 21:12-15.
Amo gid sina ang natabo. Gintugutan ni Jehova ang mga Arabianhon kag mga Filistinhon nga salakayon ang pungsod kag ginbihag ang mga asawa kag mga anak ni Jehoram. Gintugutan sang Dios nga ang kamanghuran lang nga bata ni Jehoram nga si Jehoahaz (gintawag man nga Ahazias), ang makapalagyo. Ginhimo lang ini ni Jehova tungod sa katipan para sa Ginharian nga ginhimo niya kay David. “Pagkatapos sini tanan, ginhatagan ni Jehova si Jehoram sing balatian sa tinai nga wala nagaayo.” Pagligad sang duha ka tuig “naggua ang iya mga tinai” kag sang ulihi napatay sia. “Wala gid sing tawo nga nasubuan sang mapatay” ining malaut nga tawo. Ginlubong sia sa Siudad ni David, “apang indi sa lulubngan sang mga hari.” Ang iya anak nga si Ahazias nagbulos sa iya bilang hari.—2Cr 21:7, 16-20; 22:1; 1Cr 3:10, 11.
MAYO 15-21
MGA BAHANDI SA PULONG SANG DIOS | 2 CRONICA 22-24
“Ginapadyaan ni Jehova ang Kaisog”
Si Jehoas Nagtalikod kay Jehova Bangod sa Malain nga Kaupdanan
MAKAHALADLOK gid nga tion sadto sa Jerusalem, ang siudad nga ginatindugan sang templo sang Dios. Daw indi mapatihan ang natabo. Bag-o lang ginpatay si Hari Ahazias. Dayon, ginpapatay sang iya iloy nga si Rayna Atalia ang iya mga apo nga mga anak ni Ahazias! Kabalo ka bala kon ngaa ginpamatay niya sila?—Para sia lang ang makapungko sa trono.
Pero, wala nahibaluan ni Atalia nga ang isa sa iya mga apo, ang lapsag nga si Jehoas, wala mapatay. Gusto mo bala mahibaluan kon ngaa?—Kay man, gintago si Jehoas sang iya tiya nga si Josaba sa templo sang Dios. Puede niya matago didto ang bata kay ang iya bana nga si Jehoiada amo ang Mataas nga Saserdote. Gani, nagbuligay sila nga mag-asawa para indi maano si Jehoas.
Si Jehoas Nagtalikod kay Jehova Bangod sa Malain nga Kaupdanan
Sa sulod sang anom ka tuig, gintago nila si Jehoas sa templo. Didto gintudluan nila sia parte kay Jehova nga Dios kag sa iya mga kasuguan. Sang ulihi, sang pito na ka tuig si Jehoas, naghimo sing paagi si Jehoiada para mangin hari si Jehoas. Gusto mo bala mahibaluan kon paano ini ginhimo ni Jehoiada kag kon ano ang natabo sa lola ni Jehoas, ang malain nga si Rayna Atalia?—
Sekreto nga ginpatawag ni Jehoiada ang mga manugbantay anay sang hari sang Jerusalem. Ginsugiran niya sila nga ginluwas nila nga mag-asawa ang lapsag nga anak ni Hari Ahazias. Dayon gindala ni Jehoiada si Jehoas sa mga manugbantay, kag narealisar nila nga sia dapat ang mangin hari. Gani, naghimo sila sing plano.
Ginpagua ni Jehoiada si Jehoas kag ginkoronahan sia. Dayon, ang mga tawo ‘nagpamalakpak kag nagsiling, “Mabuhi ang hari!”’ Ginpalibutan sang mga manugbantay si Jehoas para indi sia maano. Sang mabatian ni Atalia ang kinasadya, nagua sia kag indi tani magpasugot. Pero ginsugo ni Jehoiada ang mga manugbantay nga patyon si Atalia.—2 Hari 11:1-16.
it-1-E 379 ¶5
Lubong, Lulubngan
Ang matarong nga mataas nga saserdote nga si Jehoiada ginpadunggan kay ginlubong sia sa “Siudad ni David upod sa mga hari.” Sia lang gid ang tawo nga indi halin sa kaliwat sang mga hari nga nakabaton sini nga pagpadungog.—2Cr 24:15, 16.
Espirituwal nga mga Hiyas
it-2-E 1223 ¶13
Zacarias
12. Bata sang mataas nga saserdote nga si Jehoiada. Sang napatay si Jehoiada, gintalikdan ni Hari Jehoas ang matuod nga pagsimba kay namati sia sa sala nga laygay imbes sa mga propeta ni Jehova. Ang pakaisa ni Jehoas nga si Zacarias (2Cr 22:11), matigdas nga nagpaandam sa katawhan parte sini, pero imbes nga maghinulsol, ginbato nila sia sa luwang sang templo. Sang tagumatayon na si Zacarias, nagsiling sia: “Kabay pa nga silutan ka ni Jehova bangod sang imo ginhimo.” Natuman gid ining gintagna nga pangabay kay magluwas nga daku gid ang halit nga ginhimo sang Siria sa Juda, ginpatay man si Jehoas sang iya duha ka alagad “bangod ginpaagay niya ang dugo sang mga anak ni Jehoiada nga saserdote.” Suno sa Griego nga Septuagint kag Latin Vulgate ginpatay si Jehoas bilang pagtimalos para sa dugo sang “anak” ni Jehoiada. Pero sa manuskrito sang mga Masorete kag sa Syriac Peshitta mabasa ang termino nga “mga anak.” Mahimo gingamit ining pangmadamo nga porma para ipakita ang pagkaekselente kag importansia sang anak ni Jehoiada, ang mataas nga saserdote nga si Zacarias.—2Cr 24:17-22, 25.
MAYO 22-28
MGA BAHANDI SA PULONG SANG DIOS | 2 CRONICA 25-27
“Sobra Pa sa Sina ang Mahatag sa Imo ni Jehova”
it-1-E 1266 ¶6
Jehoas
Ginpagamit kag ginpabayaran ni Jehoas ang iya 100,000 ka soldado sa Hari sang Juda para makig-away sa mga Edominhon. Pero bangod sa laygay sang “isa ka alagad sang matuod nga Dios” ginpabalik sila kag bisan pa ginbayaran na sila sing 100 ka talanton nga pilak ($660,600), akig sila nga nagpauli, mahimo bangod wala sila sing makuha nga parte sa mga inagaw. Gani pagbalik nila sa A, ginsalakay nila kag ginpanguha ang pagkabutang sang mga siudad sang bagatnan nga ginharian, halin sa Samaria (mahimo ang kampo sang ila mga operasyon) tubtob sa Bet-horon.—2Cr 25:6-10, 13.
Paano Mo ‘Matilawan’ ang Kaayo ni Jehova?
16 Magsakripisyo para kay Jehova. Indi man buot silingon nga isakripisyo naton ang tanan nga nanamian naton para malipay sa aton si Jehova. (Man. 5:19, 20) Pero, kon indi naton gusto dugangan ang aton ginahimo nga pag-alagad sa Dios bangod indi naton gusto pag-isakripisyo ang pila ka butang nga nanamian naton, posible nga mangin pareho kita sa tawo sa ilustrasyon ni Jesus. Nagpanikasog gid ini nga tawo para mangin komportable ang iya kabuhi, pero ginbalewala niya ang Dios. (Basaha ang Lucas 12:16-21.) Ang isa ka brother nga si Christian, nga taga-France, nagsiling, “Wala ko ginahatag ang akon bug-os nga tion kag kusog para kay Jehova kag sa akon pamilya.” Gani nagdesisyon sia kag ang iya asawa nga magpayunir. Pero para mahimo nila ini, kinahanglan nila mag-resign sa ila obra. Para masuportahan ang ila kaugalingon, nagapaninlo sila sang mga balay kag mga opisina. Nangin kontento sila bisan pa mas diutay subong ang ila kuarta. Nalipay bala sila sa resulta sang ila pagsakripisyo? Si Christian nagsiling: “Mas malipayon kami subong sa amon pagbantala. Nalipay man kami nga tudluan parte kay Jehova ang amon mga Bible study kag ang mga interesado nga amon ginabalikan.”
Espirituwal nga mga Hiyas
May Yara Ka Bala Espirituwal nga Manunudlo?
SANG 16 anyos pa lamang si Uzias, nangin hari na sia sa nabagatnan nga ginharian sang Juda. Naggahom sia sing kapin sa 50 ka tuig, kutob sang 829 tubtob 778 B.C.E. Halin sa iya pagkalamharon, padayon nga ginhimo ni Uzias “kon ano ang matarong sa panulok ni Jehova.” Ano ang nag-impluwensia sa iya nga himuon ini? Ang rekord sang maragtas nagsiling: “Padayon nga naghugod [si Uzias] sa pagpangita sa Dios sa mga adlaw ni Zacarias, ang manunudlo sa pagkahadlok sa matuod nga Dios, kag, sang mga adlaw nga ginapangita niya si Jehova, ginpahamungaya sia sang matuod nga Dios.”—2 Cronica 26:1, 4, 5, NW.
Luwas sa sini nga rekord, wala na sing ginasugid ang Biblia tuhoy kay Zacarias, nga manuglaygay sang hari. Apang, subong “manunudlo nga nagatudlo sing pagkahadlok sa Dios,” nangin maayo gid nga impluwensia si Zacarias sa lamharon nga manuggahom sa paghimo sing matarong. Ang The Expositor’s Bible nagasiling nga mahimo gid nga si Zacarias “isa ka tawo nga batid sa Kasulatan, madamo sing espirituwal nga ihibalo, kag maayo sia magpaalinton sini sa iban.” Tuhoy kay Zacarias, ang isa ka iskolar sa Biblia naghinakop: “Kabisado niya ang mga tagna kag . . . isa sia ka intelihente, debotado, matarong nga tawo; kag, mahimo gid nga may daku sia nga impluwensia kay Uzias.”
MAYO 29–HUNYO 4
MGA BAHANDI SA PULONG SANG DIOS | 2 CRONICA 28-29
“Maalagad Mo si Jehova Bisan Pa ang Imo Ginikanan Indi Maayo nga Halimbawa”
Iluga ang Suod nga mga Abyan ni Jehova
8 Indi pareho kay Rut, ang pamatan-on nga si Ezequias nabun-ag sa isa ka pungsod nga nadedikar kay Jehova. Pero indi tanan nga Israelinhon nangin matutom. Ang isa sa ila amo ang amay ni Ezequias nga si Hari Ahaz. Bangod sining malaut nga tawo, ang ginharian sang Juda nagsimba sa mga diosdios, kag ginpasipalahan niya ang templo ni Jehova sa Jerusalem. Tuman gid kalain sang mga hitabo sang bata pa si Ezequias, kay ang pila sa iya utod nga lalaki ginsunog nga buhi bilang mga halad sa butig nga dios!—2 Hari 16:2-4, 10-17; 2 Cron. 28:1-3.
Iluga ang Suod nga mga Abyan ni Jehova
9 Samtang nagadaku si Ezequias, mahimo kuntani sia maghinakit kag maakig sa Dios. Ang iban nga nagabatas sang indi masyado kabudlay nga kahimtangan kon ipaanggid sa naeksperiensiahan ni Ezequias nagapati nga may rason sila nga ‘maakig kay Jehova’ ukon maghinakit sa iya organisasyon. (Hulu. 19:3) Nagapati naman ang iban nga nangin malain ang ila pagkabuhi bangod sa ila indi maayo nga pamilya, kag ginasulit lang nila ang sala sang ila mga ginikanan. (Ezeq. 18:2, 3) Husto bala sila?
10 Ang kabuhi ni Ezequias nagahatag sa aton sang maathag nga sabat: Indi gid! Wala gid kita sing rason nga maghinakit kay Jehova, bangod indi sia ang ginahalinan sang kalautan nga ginaantos sang katawhan sa sining malaut nga kalibutan. (Job 34:10) Ang mga ginikanan may daku nga impluwensia sa ila kabataan, maayo man ini ukon malain. (Hulu. 22:6; Col. 3:21) Pero indi buot silingon nga kon ano ang aton gindak-an nga pamilya amo man ang mangin kabuhi naton sa ulihi. Sa baylo, tanan kita ginhatagan ni Jehova sang isa ka hamili nga regalo—ang ikasarang sa pagpili kon ano ang aton himuon kag kon mangin ano kita nga sahi sang tawo. (Deut. 30:19) Paano gingamit ni Ezequias ini nga regalo?
11 Nangin maayo gid nga hari si Ezequias bisan pa nga malain nga hari sang Juda ang iya amay. (Basaha ang 2 Hari 18:5, 6.) Malain gid nga impluwensia ang iya amay, pero may iban pa nga puede mag-impluwensia sa iya. Nagaalagad sadto bilang manalagna sanday Isaias, Miqueas, kag Oseas. Ginpamalandungan sing maayo ni Hari Ezequias ang inspirado nga mga mensahe sining matutom nga mga lalaki, kag ginpamatian niya ang laygay kag pagtadlong ni Jehova. Bangod sini, ginsugdan ni Ezequias nga tadlungon ang indi maayo nga mga hinimuan sang iya amay. Ginhimo niya ini paagi sa pagtinlo sang templo, pagtumbas sa mga sala sang katawhan, kag pagguba sang tanan nga pagano nga mga diosdios sa bug-os nga ginharian. (2 Cron. 29:1-11, 18-24; 31:1) Sang nag-atubang sia sang mabudlay nga mga kahimtangan, pareho sang ginsalakay sang hari sang Asiria nga si Senaquerib ang Jerusalem, nagpakita si Ezequias sing daku nga kaisog kag pagtuo. Nagsalig sia nga luwason sia sang Dios kag ginpabakod niya ang iya katawhan paagi sa iya ginsiling kag halimbawa. (2 Cron. 32:7, 8) Sang ulihi, sang gintadlong si Ezequias bangod nangin matinaastaason sia, nagpaubos sia kag naghinulsol. (2 Cron. 32:24-26) Gani wala gintugutan ni Ezequias nga mangin malain ang iya kabuhi ukon maguba ang iya palaabuton bangod sang iya malain nga gindak-an. Sa baylo, ginpakita niya nga abyan sia ni Jehova kag isa ka maayo nga halimbawa nga takus ilugon.
Espirituwal nga mga Hiyas
Si Natan—Mainunungon sa Putli nga Pagsimba
Subong matutom nga sumilimba ni Jehova, nalipay gid si Natan sa plano ni David nga magtukod sing permanente nga duog para sa putli nga pagsimba. Apang sa sini nga kahigayunan, ginpabutyag ni Natan ang iya pagtamod sa baylo sang pagtamod ni Jehova. Sina nga gab-i, ginsugo sang Dios ang manalagna nga maghatag sing tuhay nga mensahe sa hari: Indi si David ang magatukod sang templo ni Jehova kundi ang isa sa iya mga anak. Apang ginsilingan sia ni Natan nga ang Dios magahimo sing katipan upod sa iya, kag ang iya trono ‘palig-onon sing dayon.’—2 Sam. 7:4-16.
Tuhay ang katuyuan sang Dios sa pagtamod ni Natan parte sa pagtukod sang templo. Apang, wala magreklamo ining mapainubuson nga manalagna sa katuyuan ni Jehova kag nagkooperar sia sa sini. Maayo gid sia nga halimbawa nga dapat naton sundon kon ginatadlong kita sang Dios! Maathag nga nahamut-an gihapon ni Jehova si Natan kay padayon sia nga nangin manalagna. Gin-inspirar pa gani sia sang Dios, upod sa manugpanan-aw nga si Gad, nga tuytuyan si David sa pag-organisar sang 4,000 ka musikero sa pag-alagad sa templo.—1 Cron. 23:1-5; 2 Cron. 29:25.
HUNYO 5-11
MGA BAHANDI SA PULONG SANG DIOS | 2 CRONICA 30-31
“Makabenepisyo Gid Kita sa Aton Pagtilipon”
it-1-E 1103 ¶2
Ezequias
Ang Iya Kakugi Para sa Matuod nga Pagsimba. Ginpakita dayon ni Ezequias ang kakugi sa pagsimba kay Jehova sang nangin hari sia sa edad nga 25. Ang una niya nga ginhimo amo nga ginbuksan niya liwat kag ginpakay-o ang templo. Dayon, sang natipon na niya ang mga saserdote kag mga Levinhon, ginsilingan niya sila: “Handum gid subong sang akon tagipusuon nga maghimo sing katipan kay Jehova nga Dios sang Israel.” Katipan ini sang katutom, nga daw pareho lang nga ginsugdan liwat sa Juda ang Kasuguan nga katipan, kay bisan nagapadayon pa ini wala nila ini ginasunod. Gin-organisar niya nga may daku nga kakugi ang pag-alagad sang mga Levinhon kag naghimo sia liwat sang mga kahimusan sa pagtokar sing mga instrumento sa musika kag pag-amba sing mga pagdayaw. Nisan sadto, ang bulan sa pagsaulog sang Paskua, pero ang templo, ang mga saserdote, kag ang mga Levinhon indi matinlo. Sang ika-16 nga adlaw sang Nisan, natinluan na ang templo kag nabalik na ang mga kagamitan sini. Dayon, ginhimo ang pinasahi nga pagtumbas sa sala para sa bug-os nga Israel. Una, nagdala ang mga pangulo sang mga halad, mga dulot tungod sa sala para sa ginharian, para sa santuaryo, kag para sa katawhan. Dayon, naghalad man ang katawhan sing linibo ka dulot nga sinunog.—2Cr 29:1-36.
it-1-E 1103 ¶3
Ezequias
Bangod wala nahiwat sa insakto nga tion ang Paskua kay indi matinlo ang mga tawo, gingamit ni Ezequias ang kasuguan nga nagatugot sa mga indi matinlo nga magsaulog sang Paskua pagligad sang isa ka bulan. Nagpadala sia sing mensahe indi lang sa Juda kundi pati man sa Israel paagi sa mga sulat nga gindala sang mga mensahero halin sa Beer-seba tubtob sa Dan. Madamo ang nagyaguta sa mga mensahero. Pero ang pila ka tawo halin sa Aser, sa Manases, kag sa Zebulon nagpaubos sang ila kaugalingon kag nagkadto, lakip na ang pila nga halin sa Efraim kag Isacar. Magluwas sa ila, madamo man nga indi Israelinhon nga sumilimba ni Jehova ang nagtambong. Mahimo indi mahapos ang pagtambong para sa mga halin sa naaminhan nga ginharian nga nagapanindugan para sa matuod nga pagsimba. Pareho sa mga mensahero, pamatukan man sila kag yagutaon, ilabi na kay ang napulo ka tribo nga ginharian may manubo nga moral, nagasimba sa butig nga mga Dios kag ginapahog sang mga Asirianhon.—2Cr 30:1-20; Nu 9:10-13.
it-1-E 1103 ¶4-5
Ezequias
Pagkatapos sang Paskua, masadya nga ginhiwat ang Kapiestahan sang Tinapay nga Wala sing Lebadura sing pito ka adlaw. Gani, nagdesisyon ang bug-os nga katilingban nga hiwaton ini sing pito pa ka adlaw. Bisan pa delikado sadto nga tion, ginpakamaayo sila ni Jehova amo nga “may daku gid nga kinasadya sa Jerusalem, kay wala pa gid sing natabo nga pareho sini sa Jerusalem halin sang panahon ni Solomon nga anak ni David nga hari sang Israel.”—2Cr 30:21-27.
Makita sa masunod nga hitabo nga indi lang ini umalagi nga malipayon nga pagtilipon kundi pagpasag-uli gid ini sang matuod nga pagsimba. Antes nagpauli ang mga nagtambong, gindugmok nila ang sagrado nga mga haligi, ginguba nila ang sagrado nga mataas nga mga duog kag ang mga halaran, kag gin-utod ang sagrado nga mga poste sa bug-os nga Juda kag Benjamin, pati sa Efraim kag sa Manases. (2Cr 31:1) Nagpakita si Ezequias sing halimbawa sang gindugmok niya ang saway nga man-ug nga ginhimo ni Moises, kay ginsimba ini sang katawhan nga nagapaaso sang ila mga halad sa sini. (2Ha 18:4) Pagkatapos sang daku nga kapiestahan, ginsigurado ni Ezequias nga mapadayon ang matuod nga pagsimba paagi sa pag-organisar sang mga grupo sang mga saserdote kag paghimo sing kahimusan sa pagsuporta sa pag-alagad sa templo; ginpalig-on niya sila nga tumanon ang Kasuguan parte sa pag-amot sang ikanapulo kag sang una nga mga patubas para sa mga Levinhon kag mga saserdote, kag gintuman ini sang katawhan sing bug-os tagipusuon.—2Cr 31:2-12.
Espirituwal nga mga Hiyas
“Bangod Nahibaluan Ninyo Ini, Malipayon Kamo Kon Himuon Ninyo Ini”
14 Ang isa pa ka paagi nga mapakita naton nga mapainubuson kita amo ang kahanda naton sa pagpamati sa iban. Ang Santiago 1:19 nagasiling nga dapat kita “mangin maabtik sa pagpamati.” Si Jehova ang pinakamaayo nga halimbawa sa sini. (Gen. 18:32; Jos. 10:14) Binagbinagon naton ang aton matun-an sa Exodo 32:11-14. (Basaha.) Indi kinahanglan ni Jehova ang opinyon ni Moises, pero ginpamatian niya si Moises. Pamatian mo bala sing maayo ang isa ka tawo nga nakahimo sing sala nga desisyon kag dayon sundon ang iya panugda? Pero, ginapamatian gid ni Jehova ang mga tawo nga nagapangamuyo sa iya nga may pagtuo.
15 Pamangkuton naton ang aton kaugalingon: ‘Kon si Jehova mapainubuson nga nagapakig-angot sa mga tawo kag nagapamati sa ila pareho sang ginhimo niya kanday Abraham, Raquel, Moises, Josue, Manoa, Elias, kag Ezequias, indi bala nga dapat ko man padunggan ang tanan nga kauturan, pamatian ang ila opinyon, kag sundon ang ila maayo nga mga panugda kon posible? May ara bala sa kongregasyon ukon sa akon pamilya nga nagakinahanglan sang akon tion kag dapat ko pamatian sing maayo? Ano ang dapat ko himuon?’—Gen. 30:6; Huk. 13:9; 1 Hari 17:22; 2 Cron. 30:20.
HUNYO 12-18
MGA BAHANDI SA PULONG SANG DIOS | 2 CRONICA 32-33
“Palig-una ang Kauturan sa Tion sang Kabudlayan”
it-1-E 204 ¶5
Asiria
Senaquerib. Si Senaquerib, nga anak nga lalaki ni Sargon II, nagsalakay sa ginharian sang Juda sang ika-14 nga tuig ni Ezequias. (732 B.C.E.). (2Ha 18:13; Isa 36:1) Nagrebelde si Ezequias sa paggahom sang Asiria sa ila, nga resulta sang ginhimo sang iya amay nga si Ahaz. (2Ha 18:7) Gani, ginsalakay ni Senaquerib ang Juda kag suno sa report nasakop niya ang 46 ka siudad sini (ipaanggid ang Isa 36:1, 2). Dayon sang nagkampo na sila sa Laquis, ginpangayuan niya si Ezequias sing buhis nga 30 ka talanton nga bulawan (mga $11,560,000) kag 300 ka talanton nga pilak (mga $1,982,000). (2Ha 18:14-16; 2Cr 32:1; ipaanggid ang Isa 8:5-8.) Bisan nabayaran na si Senaquerib, nagpadala sia gihapon sing tiglawas para hambalon nga isurender na ang Jerusalem. (2Ha 18:17–19:34; 2Cr 32:2-20) Gani ginpahanabo ni Jehova nga mapatay ang 185,000 ka soldado sa isa lang ka gab-i amo nga napilitan nga mag-isol ang bugalon nga Asirianhon kag magbalik sa Ninive. (2Ha 19:35, 36) Sang ulihi, ginpatay sia sang iya duha ka anak nga lalaki kag ginbuslan sia sang isa pa niya ka anak nga lalaki nga si Esar-hadon . (2Ha 19:37; 2Cr 32:21, 22; Isa 37:36-38) Ini nga mga hitabo, luwas lang sa pagpatay sa Asirianhon nga mga soldado, narekord man sa prism ni Senaquerib kag sa iya ni Esar-hadon.—MGA PIKTYUR, Vol. 1, p. 957.
Sin-o ang Pito ka Manugbantay kag Walo ka Prinsipe Subong?
12 Handa pirme himuon ni Jehova ang mga butang nga indi naton mahimo, pero ginapaabot niya nga himuon naton ang aton bug-os nga masarangan. Nakigsapol si Ezequias sa “iya mga principe kag sa iya gamhanan nga mga tawo,” kag nagdesisyon sila “sa pagtampok sang mga tubig sang mga tuburan nga yara sa gowa sang banwa . . . Nagpakaisug [si Ezequias] kag nagpatindug sang bug-os nga kuta nga naguba, kag ginpataas ini tubtub sa mga torre, kag ang iban nga kuta sa gowa; . . . Naghimo man sia sing bugana nga mga hinganiban kag mga taming.” (2 Cron. 32:3-5) Para maamligan kag mabantayan ang Iya katawhan sa sina nga tion, gingamit ni Jehova ang pila ka maisog nga tawo—si Ezequias, iya mga prinsipe, kag ang mabakod sa espirituwal nga mga manalagna
Sin-o ang Pito ka Manugbantay kag Walo ka Prinsipe Subong?
13 Ang masunod nga ginhimo ni Ezequias may mas daku pa nga kapuslanan sangsa pagtampok sang mga tubig ukon pagpabakod sang pader sang siudad. Subong mainulikdon nga manugbantay, gintipon niya ang katawhan kag ginpalig-on sila sa espirituwal paagi sa pagsiling: “Dili kamo magkahadluk ukon magkahangawa tungud sa hari sang Asiria . . . ; kay may labi pa kadaku nga nagaupud sa aton sang sa iya. Upud sa iya amo ang butkon nga unud; apang upud sa aton amo ang GINOO nga aton Dios, sa pagtabang sa aton kag sa pag-away sang aton mga inaway.” Makapabakod gid ini nga pahanumdom—si Jehova magapakig-away para sa iya katawhan! Sang nabatian nila ini, “ang [mga Judiyo] nagsalig sa ila kaugalingon sa mga polong ni Ezequias nga hari sang Juda.” Talupangda nga ang “mga polong ni Ezequias” amo ang nagpalig-on sa katawhan. Sia kag ang iya mga prinsipe kag gamhanan nga mga tawo, lakip na sanday manalagna Miqueas kag Isaias, nangin maayo nga mga manugbantay, subong sang gintagna ni Jehova paagi sa iya manalagna.—2 Cron. 32:7, 8; basaha ang Miqueas 5:5, 6.
Espirituwal nga mga Hiyas
Ano ang Matuod nga Paghinulsol?
11 Sang ulihi, ginsabat ni Jehova ang mga pangamuyo ni Manases. Base sa mga ginpangamuyo ni Manases, nakita ni Jehova nga matuod gid ang iya pagbag-o. Ginpamatian ni Jehova ang pangabay ni Manases nga patawaron sia, kag ginhimo niya sia liwat nga hari. Ginhimo ni Manases ang iya bug-os nga masarangan para ipakita nga matuod gid ang iya paghinulsol. Ginhimo niya ang wala ginhimo ni Ahab. Naghimo sia sang mga pagbag-o sa iya kabuhi. Ginpanikasugan niya nga madula ang pagsimba sa mga diosdios, kag ginpalig-on niya ang katawhan nga magsimba kay Jehova. (Basaha ang 2 Cronica 33:15, 16.) Kinahanglan ni Manases ang kaisog kag pagtuo para mahimo ini. Sadto, indi maayo ang impluwensia ni Manases sa iya pamilya, sa iya mga opisyal, kag sa iya katawhan sa sulod sang madamo nga tinuig. Pero subong nga tigulang na si Manases, gintinguhaan niya nga kay-uhon ang pila ka problema nga resulta sang iya mga ginhimo. Posible gid nga nangin maayo sia nga impluwensia sa iya apo nga si Josias nga nangin maayo gid nga hari sang ulihi.—2 Hari 22:1, 2.
12 Ano ang matun-an naton kay Manases? Magluwas nga nagpaubos sia, may ginhimo pa gid sia. Nagpangamuyo sia nga kaluuyan sia. Kag naghimo sia sang mga pagbag-o. Ginpanikasugan niya nga kay-uhon ang mga problema nga resulta sang iya mga ginhimo. Ginpanikasugan man niya nga simbahon si Jehova sa bug-os niya nga masarangan, kag ginbuligan niya ang iban nga himuon man ini. Ang halimbawa ni Manases nagahatag sing paglaum sa mga nakahimo sang grabe kalain nga mga sala. Ginapamatud-an sini nga si Jehova nga Dios “maayo kag handa sa pagpatawad.” (Sal. 86:5) Patawaron ni Jehova ang mga matuod nga nagahinulsol.
HUNYO 19-25
MGA BAHANDI SA PULONG SANG DIOS | 2 CRONICA 34-36
“Paano Ka Pa Gid Makabenepisyo sa Pulong sang Dios?”
it-1-E 1157 ¶4
Hulda
Sang nabatian ni Josias ang pagbasa sa “pulong sang libro sang kasuguan” nga nakita sang mataas nga saserdote nga si Hilkias sang ginkay-o ang templo, nagsugo sia sing delegasyon para mamangkot kay Jehova. Nagkadto sila kay Hulda nga nagsugid sa ila sang mensahe ni Jehova. Nagsiling sia nga mahanabo sa apostata nga pungsod ang tanan nga kalaglagan nga narekord sa “libro” bilang resulta sang ila indi pagtuman. Nagsiling pa si Hulda nga bangod nagpaubos si Josias sa atubangan ni Jehova, indi niya makita ang kalaglagan kag ilubong sia upod sa iya mga katigulangan sa tion nga may kalinong.—2Ha 22:8-20; 2Cr 34:14-28.
Mangin Makugi sa Balay ni Jehova!
20 Sa tion sang pagpasag-uli nga gin-organisar ni Hari Josias, nakita ni Hilkias nga Mataas nga Saserdote “ang tolon-an sang kasogoan sang GINOO nga ginhatag paagi kay Moises.” Ginhatag niya ini sa sekretaryo sang hari nga si Safan, nga amo ang nagbasa sini kay Josias. (Basaha ang 2 Cronica 34:14-18.) Ano ang resulta? Bangod sa kalisod, gingisi gilayon sang hari ang iya bayo kag nagsugo sa iya mga tinawo nga magpalapit kay Jehova. Paagi kay manalagna Hulda, ginpahibalo sang Dios nga ginapakamalaut niya ang pila ka buhat sang pagsimba sa Juda. Wala malipatan ang pagtinguha ni Josias nga dulaon ang idolatroso nga mga buhat. Nagpabilin sia nga kahalamut-an sa Dios bisan pa may gintagna nga mga kalamidad sa bilog nga pungsod. (2 Cron. 34:19-28) Ano ang matun-an naton sa sini? Pat-od gid nga pareho man ang aton handum kay Josias. Luyag man naton nga sundon gilayon ang mga panuytoy ni Jehova kag luyag naton nga hunahunaon gid sing maayo kon ano ang matabo kon tugutan naton ang apostasya kag pagkadimatutom nga mag-upang sa aton pagsimba kay Jehova. Makasalig kita nga mahamuot man si Jehova sa aton kakugi sa matuod nga pagsimba, pareho sa ginpakita niya kay Josias.
Espirituwal nga mga Hiyas
Tumanon Mo Bala ang mga Butang nga Ginsulat?
15 Ano naman nga paandam ang matun-an naton sa maayo nga hari nga si Josias? Binagbinaga kon paano sia napierde kag napatay. (Basaha ang 2 Cronica 35:20-22.) ‘Nakig-away’ si Josias kay Hari Neco sang Egipto, bisan pa nga ginsilingan sang hari si Josias nga indi sia ang iya kaaway. Ang Biblia nagasiling nga ang ginhambal ni Neco “ginsiling sang Dios.” Gani ngaa nga nakig-away sa iya si Josias? Wala sing sabat ang Biblia parte sa sini.
16 Pero paano mahibaluan ni Josias nga ang ginasiling ni Neco halin kay Jehova? Ti, mahimo niya pamangkuton si Jeremias, nga isa sa matutom nga mga manalagna. (2 Cron. 35:23, 25) Pero wala sing rekord nga ginhimo niya ini. Dugang pa, si Neco nagapakadto sa Carquemis, para makig-away sa “iban nga pungsod,” indi sa Jerusalem. Kag wala diri madalahig ang ngalan sang Dios, kay wala ginyaguta ni Neco si Jehova kag ang iya katawhan. Gani nagsala gid si Josias sa iya desisyon nga makig-away kay Neco. Ano nga leksion ang matun-an naton sa sini? Kon may problema kita, dapat hibaluon naton kon ano ang kabubut-on ni Jehova parte sa sini.
17 Kon may problema, mahimo naton binagbinagon ang mga prinsipio sa Biblia nga makabulig sa aton kag mahimo gamiton naton ini sing balanse. Sa pila ka kahimtangan, puede naton pamangkuton ang mga gulang. Mahimo napamensaran na naton ini kag naka-research na kita sa aton mga publikasyon. Pero basi may iban pa nga prinsipio sa Biblia nga puede binagbinagon sang gulang upod sa aton. Halimbawa, nahibaluan sang isa ka utod nga babayi nga responsibilidad niya nga ibantala ang maayong balita. (Binu. 4:20) Pero ano abi kon sa adlaw nga magua sia sa latagon, indi luyag sang iya indi tumuluo nga bana nga maglakat sia. Gusto sang iya bana nga mag-upod sila sina nga adlaw tungod wala sila makaupdanay sining nagliligad nga mga inadlaw. Mahimo binagbinagon sang utod ang pila ka bersikulo sa Biblia, pareho sang pagtuman sa Dios kag ang sugo nga maghimo sing mga disipulo. (Mat. 28:19, 20; Binu. 5:29) Pero dapat man niya dumdumon nga ang asawa dapat magpasakop sa iya bana kag nga ang alagad sang Dios dapat mangin makatarunganon. (Efe. 5:22-24; Fil. 4:5) Ginapunggan gid bala sia sang iya bana sa pagbantala, ukon luyag lang sang iya bana nga makig-upod sa iya sa sina lang nga adlaw? Dapat mangin balanse kita kon nagahimo sang kabubut-on sang Dios kag tinguhaan naton nga mangin matinlo ang aton konsiensia.
HUNYO 26–HULYO 2
MGA BAHANDI SA PULONG SANG DIOS | ESDRAS 1-3
“Mangin Handa sa Pagpagamit kay Jehova”
Mapalig-on Ka sang Palanan-awon ni Zacarias
NALIPAY gid ang mga Judiyo. ‘Gintandog ni Jehova nga Dios ang tagipusuon ni Hari Ciro sang Persia’ para hilwayon niya ang mga Israelinhon nga nangin bihag sa Babilonia sa madamo nga tinuig. Ginpabalo sang hari nga puede makabalik sa Jerusalem ang mga Judiyo “kag tukuron liwat ang balay ni Jehova nga Dios sang Israel.” (Esd. 1:1, 3) Makalilipay gid ini nga pahibalo! Kay man, masimba na liwat sang mga Judiyo ang matuod nga Dios sa duta nga ginhatag niya sa ila.
Ang mga Kangga kag ang Korona Nagaamlig sa Imo
2 Nahibaluan ni Zacarias nga mabakod ang pagtuo sang mga Judiyo nga nagbalik sa Jerusalem. “Ang ila tagipusuon gintandog sang matuod nga Dios,” gani ginbiyaan nila ang ila balay kag negosyo sa Babilonia. (Esd. 1:2, 3, 5) Ginbiyaan nila ang pungsod nga naandan na nila nga istaran para magsaylo sa lugar nga wala pa makita sang kalabanan sa ila. Importante gid sa ila nga patindugon liwat ang templo ni Jehova amo nga handa sila maglakbay sing mga 1,600 ka kilometro bisan pa tuman kabudlay sang alagyan.
Espirituwal nga mga Hiyas
Talalupangdon nga mga Punto Gikan sa Tulun-an sang Esdras
1:3-6. Kaangay sang pila ka mga Israelinhon nga nagpabilin sa Babilonia, madamo sang mga Saksi ni Jehova ang indi makasulod sa bug-os tion nga pag-alagad ukon makaalagad diin mas daku ang kinahanglanon. Apang, ginasakdag nila kag ginapalig-on ang bug-os tion nga mga alagad kag nagahatag sila sing boluntaryo nga mga amot sa pagpauswag sang pagbantala sang Ginharian kag paghimo disipulo nga hilikuton.