Amligi ang Imo Kaugalingon sa mga Nagapang-agaw sing Salakyan!

SUNO SA MANUNULAT SANG MAGMATA! SA BAGATNAN NGA APRIKA

ANG pagpang-agaw sing salakyan, isa ka nagalala nga problema sa mga siudad sa bug-os nga kalibutan, gikan sa Karachi pa Lisbon kag gikan sa Nairobi pa Rio de Janeiro. Sang 1993 tubtob 2002, suno sa U.S. Bureau of Justice Statistics, mga 38,000 ka pagpang-agaw sing salakyan kada tuig ang natabo sa Estados Unidos.

Sa Bagatnan nga Aprika, nga ang pumuluyo mga ikan-om lamang ang kadamuon sangsa Estados Unidos, may mas madamo nga kaso sang pagpang-agaw sing salakyan—kapin sa 14,000 sa isa ka tuig. Sa tapos mo mabinagbinag ang pila ka halimbawa, mahangpan mo na kon ngaa ginatamod sang iban ang pagpang-agaw sing salakyan nga isa sa labing makahaladlok nga krimen. Ang masunod amo ang matuod nga eksperiensia sang mga tawo nga nagapuyo sa pinakadaku nga siudad sang Bagatnan nga Aprika, ang Johannesburg. Paagi sa pagbasa sang ila mga eksperiensia, mahibaluan mo kon ano ang mahimo mo himuon kon ginaagaw ang imo salakyan ukon, mas maayo pa gid, kon paano mo mabuhinan ang risgo nga mabiktima.

Matuod nga mga Eksperiensia

◼ “Ako kag ang akon abyan nga si Susan magkaupod nga nagapakigbahin sa ebanghelyo nga hilikuton sing mga isa na ka tuig. Isa ka Mierkoles, antes magkadto sa amon masunod nga ginatun-an sa Biblia, nagdulog kami sa idalom sang kahoy sa isa ka dalan malapit sa mga pamalay agod mag-inom sing tsa. Naggua si Susan sa salakyan agod kuhaon ang alat sa likod. Nadaho gid lang niya ang tasa sa akon sang may duha ka lalaki nga hinali lang nag-ulhot, ang isa nagtaya sang pusil sa liog ni Susan. Nataranta gid ako amo nga magua kuntani ako sa salakyan, apang gintiklod ako pabalik sang isa. Wala gid kami nga duha sing mahimo sa sulod, samtang ginapadalagan nila ang awto—panagupnop ko luguson ukon patyon gid nila kami.”—Anika, isa ka hoben nga asawa.

◼ “Nagamaneho ako sang akon salakyan mga alas 7:00 sang aga pakadto sa trabaho. Nagpundo ako sa isa ka krusing nga pirme ginaistambayan sang mga tawo nga nagapangita sing trabaho. Daw sa wala lang sa akon tubtob nga may isa ka tawo nga nagtaya sang pusil sa akon liog lusot sa bukas nga bintana sang akon salakyan kag nagsiling, ‘Gua, ukon luthangon ta ka.’ Sa amo man nga tion, naglabay ang helikopter nga nagabantay sang trapik. Abi niya may nag-abot nga pulis, amo nga ginpitik niya ang gatilyo kag nagdalagan. Naigo ako sa liog kag nahalitan ang akon spinal cord. Bangod sini naparalisar ako halin sa liog paidalom. Indi ko na magamit ang akon mga kamot kag tiil, kag indi na ini makabatyag.”—Barry, amay sang isa ka tin-edyer nga lalaki.

◼ “Manugpanyaga na kami sang akon asawa nga si Lindsay. Ginahulat ko sia sa amon salakyan. Sirado ang salakyan, apang bukas diutay ang mga bintana bangod magin-ot. Nagatan-aw ako sa unahan sang may nag-ulhot nga duha ka lalaki nga daw sa wala lang. Sang mga walo na lang ka tikang ang ila distansia sa atubang sang salakyan, nagbulagay sila, ang isa pakadto sa wala nga bahin sang salakyan kag ang isa sa tuo. Gulpi lang nga yara na sila sa salakyan kag nagataya sang ila pusil sa akon sa magtimbang nga puertahan kag nagamando. Sang ginpaandar ko ang salakyan suno sa ila sugo, ginsinggitan nila ako nga manaug kag magsaylo sa likod. Ang isa sa ila amo ang nagmaneho kag ang isa naman amo ang nagapuersa sa akon nga magduko. ‘Ngaa abi indi ka namon pagpatyon?’ pamangkot niya. ‘Saksi ni Jehova ako,’ sabat ko. Padayon sia nga nagawakal nga patyon niya ako, kag nagpadayon ako sa pagpangamuyo kag ginapamensar ko ang akon pinalangga nga asawa, ginahunahuna kon ano ayhan ang iya reaksion kon makita niya nga wala na ang iya bana kag ang salakyan.”—Alan, isa ka amay kag nagalakbay nga manugtatap.

Ginapakita sini nga mga eksperiensia kon daw ano kadasig kag kahinali nga nagakatabo ang pagpang-agaw sing salakyan. Ginapakita man sini ang kinaandan nga mga kahimtangan nga ginahingalitan sang mga nagapang-agaw sing salakyan. Sa madamo nga duog, indi na luwas ang maghulat ukon magpahuwayhuway sa nagapundo nga salakyan sa higad dalan malapit sa mga pamalay. Ang iban pa nga duog nga delikado amo ang mga krusing kag mga alagyan sang salakyan pasulod sa imo puluy-an.

Pag-atubang sa Hitabo

Maayo lang kay ang eksperiensia nanday Susan kag Anika may makalilipay nga resulta. Samtang yara sila sa nagadalagan nga salakyan upod sa mga nangagaw, ginpaathag sang duha ka babayi ang ila ginahimo nga pagtudlo sa Biblia. Daw ginkonsiensia sa sini ang mga lalaki. “Nangayo sila sing pasaylo sa ila ginhimo,” paathag ni Anika, “kag nagsiling nga bangod kapiot sang pangabuhi, napilitan sila nga mangawat kag mangagaw sing salakyan agod mabuhi. Ginpaathag namon kon ngaa gintugutan sang Dios ang kapigaduhon kag pag-antos.” Natandog gid ang tagipusuon sang duha ka lalaki sang mensahe sa Biblia, amo nga gin-uli nila ang kuarta kag ang mga relo nga ila ginkuha, nga nagapasalig kanday Susan kag Anika nga indi sila paghalitan. “Nian gin-instruksionan kami sang isa sa ila kon ano ang amon himuon agod indi na ini matabo liwat,” hinumdom ni Susan. “Ginpasumpa nila kami,” dugang ni Anika, “nga sa sunod indi gid kami magdulog sa higad sang dalan agod mag-inom sang tsa.” Nian, subong sang ginsiling sang mga lalaki, ginpadulog nila ang salakyan, nanaug, kag mapinasalamaton nga nagbaton sang mga literatura sa Biblia, kag ginpalarga sanday Susan kag Anika.

Ang nagalakbay nga manugtatap nga si Alan, ginmanduan nga manaug sa iya salakyan sang yara na sila sa naligwin nga duog. Bisan pa nga nadula ang iya malahalon nga mga pagkabutang, mapinasalamaton sia kay nakalampuwas sia nga wala naano. “Wala ako nahalitan,” saysay ni Alan, “bangod nagkooperar ako kag wala magbato sa ila, kag wala ako nagsalasala. Apang tani, nangin mas mapanilagon pa ako. Natun-an ko sa sini nga hitabo nga dapat mangin alisto sa tanan nga tion kay nagakabuhi na kita karon sa katapusan na nga mga adlaw sang malaut nga sistema ni Satanas.” Pagkaaga, nagbalik sanday Alan kag Lindsay sa amo nga teritoryo agod magpadayon sa pagbantala upod sa kongregasyon nga ila ginaalagaran. Nagpaathag si Alan: “Nangamuyo kami, kag nag-aligmat gid sa bug-os nga adlaw. Indi ini mahapos, apang ginhatagan kami ni Jehova sang ‘gahom nga labaw sa kinaandan.’”—2 Corinto 4:1, 7.

Ang biktima nga nahalitan gid, si Barry, naga-wheelchair na lang sa sulod na sang 11 ka tuig. Dalayawon gid kay nagpabilin nga positibo si Barry kag sa pihak sang iya inagihan wala sia maghinakit. Ang iya pagtuo sa saad ni Jehova nga Dios nga matarong nga bag-ong kalibutan wala gid nag-ugdaw. (2 Pedro 3:13) Tayuyon gihapon nga nagatambong sa Cristianong mga miting si Barry kag ginakalitan niya ang tanan nga kahigayunan sa pagpaambit sang iya pagtuo. Nagsiling sia: “Ang pag-alagad kay Jehova makalilipay. Bisan pa nga naga-wheelchair kag limitado lang ang mahimo ko para sa akon kaugalingon, pirme ko ginapamalandungan ang mga nahimo ni Jehova para sa akon, kag nakabulig ini sa akon nga magbatas. Sa dili madugay tapuson na ining malaut nga sistema, kag daw ano ka makalilipay ang adlaw nga makalakat ako liwat!”—Isaias 35:6; 2 Timoteo 3:1-5.

May mga tikang nga ginhimo ang mga awtoridad sa Bagatnan nga Aprika nga nagbuhin sang mga insidente sang pagpang-agaw sing salakyan. Walay sapayan, nagapadayon ini gihapon kag nagalala sa iban nga bahin sang kalibutan. Ang matuod nga mga Cristiano nagalaum sa langitnon nga Ginharian sang Dios subong amo lamang ang gobierno nga makadula sang tanan nga krimen kag kasingki.—Salmo 37:9-11; Mateo 6:10.

[Kahon/Retrato sa pahina 14]

MGA PANUGDA AGOD MABUHINAN ANG RISGO NGA MABIKTIMA

◼ Kon yara ka sa duog nga masami nagakatabo ang pagpang-agaw sing salakyan, i-lock pirme ang puertahan kag mga bintana sang salakyan.

◼ Samtang nagabahar agod magdulog sa krusing, mag-aligmat sa mga tawo nga may kamalamalahan nga hulag sa magtimbang nga dalan.

◼ Distansiahi ang salakyan nga ginasundan mo agod nga mahapos ang magpalagyo kon may katalagman.

◼ Kon nabungguan sa likod ang imo salakyan, indi magdalidali sa pagtan-aw sang guba. Mahimo nga pahito lang ini. Kon matabo ang amo sini nga kahimtangan sa delikado nga mga duog, mas maayo kon magkadto na lang sa malapit nga estasyunan sang pulis.

◼ Mangin alisto sa mga estranghero nga nagalagawlagaw malapit sa atubangan sang inyo balay. Kon may matalupangdan ka, mas maayo kon magdiretso ka anay kag mabalik na lang sa ulihi, ukon magkadto ka sa malapit nga estasyunan sang pulis.

◼ Kon kinahanglan ka maghulat sa sulod sang salakyan sa isa ka delikado nga duog ukon sa duog nga diutay lang ang tawo, mag-aligmat sa mga nagakatabo sa imo palibot. Kon sa banta mo may katalagman, paandara ang salakyan kag magkadto sa iban nga kalye.

[Retrato sa pahina 14]

Nagapabilin gihapon nga positibo si Barry bisan pa nga naka-wheelchair na lang sia