Pagkabuhi sang Panahon sang Biblia—Mga Musikero kag ang Ila mga Instrumento

“Dayawa [ang Dios] paagi sa pagpatunog sing budyong. Dayawa sia paagi sa de-kuerdas nga instrumento kag arpa. Dayawa sia paagi sa tamburin kag sinaot. Dayawa sia paagi sa de-kuerdas nga mga instrumento kag plawta. Dayawa sia paagi sa malulot nga tunog sang mga simbal. Dayawa sia paagi sa pagpatunog sa mga simbal.”—SALMO 150:3-5, NW.

HALIN sang una, ang musika kag mga musikero importante gid sa pagsimba kay Jehova. Halimbawa, sang ginluwas ni Jehova ang mga Israelinhon sa Pula nga Dagat, ginpangunahan sang utod ni Moises, nga si Miriam, ang mga babayi sa pagkanta kag pagsaot. Ang mga nagasaot may mga tamborin. Ginapakita sini nga importante gid ang musika sa mga Israelinhon. Bisan bag-o lang sila nakapalagyo sa mga Egiptohanon, dala gihapon sang madamo nga babayi ang ila mga instrumento sa musika. (Exodo 15:20) Sang ulihi, ginhanda ni Hari David ang linibo ka musikero nga magtokar sang ila mga instrumento sa tabernakulo. Amo man sini ang pag-organisar sa mga musikero sa templo nga gintukod sang iya anak nga si Solomon.—1 Cronica 23:5.

Human sa ano ini nga mga instrumento? Ano ang ila hitsura kag tunog? Kag san-o sila ginagamit?

Mga Instrumento sa Musika

Ang mga instrumento nga ginasambit sang Biblia human sa maayo nga klase nga kahoy, panit sang sapat, metal, kag tul-an. Ang iban sini gindekorasyunan sing tiposo. Ang kuerdas human sa nahot sang tanom ukon tinai sang sapat. Subong, daw wala na sing amo sini nga mga instrumento. Makita na lang ini sa mga piktyur.

Ang mga instrumento sang panahon sang Biblia gintunga sa tatlo ka kategoriya: de-kuerdas nga mga instrumento, pareho sang arpa, lira, (1), kag salterio (2); ginahuypan nga mga instrumento, pareho sang budyong (3), trumpeta (4), kag plawta (5); percussion nga mga instrumento, pareho sang tamborin (6), kastanitas (7), mga simbal (8), kag kilingkiling (9). Ginapatokar sang mga musikero ini nga mga instrumento sa mga kanta kag sinaot. (1 Samuel 18:6, 7) Labaw sa tanan, ginagamit nila ini sa pagsimba sa Dios nga naghatag sa ila sing regalo nga musika. (1 Cronica 15:16) Hibaluon pa gid naton ini nga mga instrumento.

De-kuerdas nga mga Instrumento Ang arpa kag lira mamag-an kag mahapos dalhon. Kahoy ang balayan sini nga ginaangtan sang mga kuerdas. Nagtokar si David sang arpa para paumpawan si Hari Saul. (1 Samuel 16:23) Gingamit man ini nga mga instrumento sa orkestra sa dedikasyon sang templo ni Solomon kag sa iban pa nga makalilipay nga okasyon, pareho sang mga kapiestahan.—2 Cronica 5:12; 9:11.

Ang salterio lain sing hitsura sa arpa. Diutay lang ang kuerdas sini nga naangot sa balayan nga daw gitara. Mahimo nga ang tunog sini daw pareho sa mga gitara subong. Ang mga kuerdas sini human sa ginlubid nga mga nahot sang tanom ukon tinai sang sapat.

Ginahuypan nga mga Instrumento Ini nga mga instrumento pirme ginasambit sa Biblia. Ang pinakadumaan sini amo ang budyong sang mga Judiyo, nga halin sa sungay sang laki nga karnero. Mabaskog ini kag matagsing. Gingamit ini sang mga Israelinhon sa paghanda sa mga soldado sa inaway kag sa paggiya sa pungsod sa ila himuon.—Hukom 3:27; 7:22.

Ang isa pa amo ang metal nga mga trumpeta. Suno sa dokumento nga nalakip sa Dead Sea Scrolls, ang mga musikero makapatokar sing lainlain nga tono sa sini nga instrumento. Ginsugo ni Jehova si Moises nga maghimo sing duha ka pilak nga trumpeta nga gamiton sa tabernakulo. (Numeros 10:2-7) Sang ulihi, sa inagurasyon sang templo ni Solomon, may ginpatunog man nga 120 ka trumpeta. (2 Cronica 5:12, 13) Ang mga trumpeta may lainlain nga kalabaon. Ang pila sini mga 91 sentimetros.

Sa mga instrumento nga ginahuypan, plawta ang nanamian sang mga Israelinhon. Ang matahom nga tunog sini nagapasadya sa mga tawo nga nagatambong sa mga kapiestahan, sinalusalo sang pamilya, kag kasal. (1 Hari 1:40; Isaias 30:29) Ginapatokar man ini kon may patay bilang bahin sang ritwal sang paglalaw (tan-awa ang pahina 14).—Mateo 9:23.

Percussion nga mga Instrumento Madamo sini nga instrumento ang gingamit sang mga Israelinhon sang nagasinadya sila. Ang tunog sini nagapabaskog sang emosyon. Ang tamborin, nga human sa panit sang sapat nga ginbitad sa pabilog nga balayan nga kahoy, daw tambor ang tunog kon hampakon sang musikero ukon sang nagasaot. Kon uyugon ang tamborin, nagatunog ang mga kilingkiling nga nagakabit sa sini.

Ang isa pa ginatawag nga kastanitas. Oblong nga metal ang balayan sini kag may uluyatan. May bahin ini nga nagabalabag nga ginabutangan sang daw mga tansan nga matagsing kon kilingkilingon.

Ang saway nga mga simbal mas matagsing. Ining korte pinggan nga instrumento may duha ka klase. Ang dalagku ginapasantik sing mabaskog. Ang gagmay ginapasantik lang sa mga tudlo. Pareho ini nga matagsing, pero lain ang ila kabaskugon.—Salmo 150:5.

Pagsunod sa Halimbawa

Subong, ginasugdan kag ginatapos sang mga Saksi ni Jehova ang ila pagtilipon paagi sa musika kag pagkanta. Sa ila dalagku nga pagtilipon, mabatian sa ila narekord nga mga musika ang moderno nga klase sang de-kuerdas, ginahuypan, kag percussion nga mga instrumento.

Paagi sa paggamit sang mga musika kag mga ambahanon sa ila pagsimba, ginasunod sang mga Saksi ni Jehova ang ginhimo sang mga Israelinhon sang una kag sang unang siglo nga mga Cristiano. (Efeso 5:19) Nalipay sila nga ilakip ini sa ila pagdayaw kay Jehova.

[Mga Retrato sa pahina 23]

(Indi ang eksakto nga kadakuon sang mga instrumento)

(Tan-awa ang publikasyon)