PAMANGKOT SANG MGA PAMATAN-ON
Ano ang Himuon Ko Para Indi Ako Magsige Pamensar Parte sa Sex?
“Gulpi lang nagasulod sa akon pensar ang parte sa sex kag indi ko ini mapunggan. Daw may iban nga nagakontrol sang akon hunahuna.”—Vera.
“Kabudlay gid kontrolon ang imo kaugalingon nga indi ka mamensar parte sa sex. Mas mahapos pa nga ikapaykapay ang imo mga kamot kag maglupad.”—John.
Amo man bala sini ang ginabatyag mo pareho kay Vera ukon kay John? Kon huo, ini nga artikulo makabulig sa imo.
Ngaa indi ka dapat magsige pamensar parte sa sex?
“Siling sang tito ko, ginhatagan ako sang Dios sing handum nga mag-sex kay gusto niya nga himuon ko ini,” siling sang pamatan-on nga lalaki nga si Alex.
Daw husto man ang ginsiling sang tito ni Alex. May katuyuan ang Dios kon ngaa ginhatagan niya kita sing handum nga mag-sex. Nagdamo ang mga tawo subong bangod sini. Pero ngaa dapat tinguhaan mo nga indi magsige pamensar parte sa sex? Ari ang duha ka maayo nga rason:
Ang Biblia nagasiling nga katuyuan sang Dios nga ang pag-sex himuon lamang sang lalaki kag babayi nga mag-asawa.—Genesis 1:28; 2:24.
Kon ginasunod mo ini nga talaksan pero wala ka pa sing bana ukon asawa, ang pagsige pamensar parte sa sex mahimo magpabudlay lang sa imo kay basi matentar ka nga makig-sex. Madamo nga naghimo sini ang naghinulsol gid.
Ang indi pagsige pamensar parte sa sex makabulig sa imo nga mapakita ang pagpugong sa kaugalingon.—1 Corinto 9:25.
Ini nga kinaiya makabulig gid sa imo nga mangin malipayon subong kag sa ulihi. Suno gani sa isa ka pagtuon, ang mga bata nga may pagpugong sa kaugalingon indi madali magbalatian, wala masyado nagakabalaka sa kuarta, kag wala nagahatag sing problema sa komunidad kon mag-adulto na sila.a
Ngaa mabudlay ini punggan?
Pirme ginapamensar kag ginaistoryahan sang mga tawo sa palibot naton ang parte sa sex. Kag kon pamatan-on ka, may mga pagbag-o sa imo mga hormone gani mabudlay punggan ang handum sa sex.
“Daw halos tanan nga programa sa TV nagapakita nga OK lang nga mag-sex ang mga tawo nga wala makasal. Kon indi mo makita ang malain nga resulta sini daw kanami lang nga pamensaron man ini.”—Ruth.
“Sa amon ulubrahan, pirme nagaistoryahanay ang mga upod ko sing binastos kag na-curious man ako. Daw normal na lang sa ila ang imoralidad kag daw amo na man sini ang akon pagtamod.”—Nicole.
“Kabudlay punggan sang imo kaugalingon kon nagatan-aw ka sing mga piktyur sa social media. Bisan isa lang ka binastos nga piktyur ang makita mo, madugay ini madula sa pensar mo!”—Maria.
Bangod sa sini nga mga rason, mahimo magbatyag ka pareho sang ginbatyag ni apostol Pablo. Sia nagsiling: “Kon luyag ko himuon ang husto, ang malain yari sa akon.”—Roma 7:21.
Indi pagtuguti nga pugaran ang imo ulo sang malain nga panghunahuna
Ang puede mo himuon
Mamensar sang iban nga butang. Tilawi nga ipokus ang imo hunahuna sa iban nga butang, indi sa sex. Puede mo pensaron ang gusto mo nga hobby, sports, ehersisyo, ukon bisan ano nga butang nga nanamian mo. “Makabulig ang pagbasa sing Biblia,” siling sang pamatan-on nga babayi nga si Valerie. “Mabasa mo diri ang panghunahuna sang Dios, kag kon nagapamensar ka parte sa Dios, indi ka na makapamensar sang iban nga butang.”
Normal lang nga makapamensar ka parte sa sex. Pero may mahimo ka para makontrol ini. Kon gustuhon mo, puede mo ini dulaon.
“Kon magsulod na sa akon pensar ang parte sa sex, nagahunahuna ako dayon sang iban nga butang. Ginapangita ko man ang rason kon ngaa nagpamensar ako sini. Basi may isa ka kanta nga dapat ko i-delete sa akon playlist ukon piktyur nga dapat ko man i-delete.”—Helena.
Prinsipio sa Biblia: “Padayon ninyo nga hunahunaa ang bisan ano nga butang nga . . . matarong, matinlo [ukon, “putli,” footnote].”—Filipos 4:8.
Magpili sing maayo nga kaupdanan. Kon ang imo mga abyan pirme lang nagaistorya parte sa sex, mabudlayan ka nga indi ini pagpamensaron.
“Bilang isa ka tin-edyer, nabudlayan gid ako nga kontrolon ang akon ginapamensar tungod sa akon mga kaupod. Kon ang mga upod mo nagaengganyo sa imo sa paghimo sing indi maayo nga mga butang, ginadabukan nila ang imo malain nga mga handum.”—Sarah.
Prinsipio sa Biblia: “Ang tawo nga nagaupod sa maalamon mangin maalamon man, apang ang tawo nga nagaupod sa mga buangbuang mapahamak.”—Hulubaton 13:20.
Likawi ang indi maayo nga kalingawan. Nakahibalo gid kita nga ang kalabanan sang kalingawan subong may parte gid sa sex. “Ang musika grabe gid ang epekto sa akon,” siling ni Nicole. “Ginadabukan sini ang akon mga handum gani indi ko na ini makontrol.”
“Nagtan-aw ako sing mga pelikula kag mga palaguaon sa TV nga binastos. Dugaydugay ang hunahuna ko puno na sang mga butang parte sa sex. Mahapos mahibaluan kon ngaa amo sini ang akon ginapamensar. Sang wala na ako nagtan-aw sadtong mga pelikula kag palaguaon sa TV, wala na man ako masyado nagapamensar parte sa sex. Ang pagpili sang kalingawan nakabulig sa akon nga mahapos batuan ang indi maayo nga panghunahuna.”—Joanne.
Prinsipio sa Biblia: “Ang seksuwal nga imoralidad kag ang tanan nga sahi sang kahigkuan ukon kakagod indi gid paghinambitan sa tunga ninyo.”—Efeso 5:3.
Ang punto: Para sa iban, importante gid ang handum sa sex, amo nga indi ini dapat pagpunggan kag indi ini mapunggan. Pero indi amo sini ang ginasiling sang Biblia. Ginapadunggan sang Biblia ang mga tawo kay ginatudlo sini nga puede naton kontrolon ang aton ginahunahuna.
Prinsipio sa Biblia: “Padayon nga bag-uha ninyo ang inyo panghunahuna.”—Efeso 4:23.
a Maayo nga palambuon ang pagpugong sa kaugalingon samtang single ka pa kay kinahanglan mo man ini sa ulihi kon may bana ka na ukon asawa.