Gima Kohorona INTANET LAIBRI
Gima Kohorona
INTANET LAIBRI
Hiri Motu
  • BAIBEL
  • PABLIKEISEN
  • HEBOUDIA
  • w00 4/15 rau 22-25
  • Aegean Davarana ai Taunimanima Totona Idia Haoda

Oi abia hidi kahana ena vidio ia noho lasi.

Sori, hekwakwanai ia vara vidio ia loud totona.

  • Aegean Davarana ai Taunimanima Totona Idia Haoda
  • Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia—2000
  • Sinado maragidia
  • Haroro Gaukara Ena Hahenamo
  • “Haoda” Gaukarana Bouti Atoa Gabudia Ai
  • Idia Loaloa “Gwarume” Idia Abia
  • Iehova ese Anina Ia Havaraia
Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia—2000
w00 4/15 rau 22-25

Aegean Davarana ai Taunimanima Totona Idia Haoda

GREECE tano be Aegean Davarana ena not bona west kahanai, Crete motumotuna ena saut kahanai, bona Turkey ena ist kahanai, bona ia be gabu sisina bada Mediterranean ena ist kahanai. Unai gabu be idaunegai bese badadia haida edia gabu, bona Aegean Davarana dekenai be motumotu badadia bona maragidia momo herea idia noho. Motumotu edia toana bona idia dekenai idia noho ruma kurokuro maragidia be dina ai idia diaridiari dainai, ane torea tauna ta ese “nadi hosi mai edia lauma dikadia” danu ia hahegeregerea.

Ita hoa lasi unai motumotu be tanobada lalonai loaloa taudia idia ura itaia gabuna badana! Edia hairai be unuseniai idia noho bona gaukara tataudia bona hahinedia ese idia habadaia. Idia be taunimanima namodia bona heabidae taudia, to ta ena heduru idia tahua lasi, unai gabu be idau bona idia dainai ia idau momokani.

Unuseniai idia noho taudia momo be Aegean Davarana ai idia haoda amo edia mauri durua gaudia idia abia. To, unai gabu dekenai mai anina bada “haoda” gaukara idauna ese anina bada ia havaraia danu. “Taunimanima haoda henia” taudia, Dirava ena Basileia ena sivarai namona idia harorolaia taudia, be Aegean ena motumotu ta amo idia lao ma motumotu ta dekenai, taunimanima be Keristani hahediba taudia ai idia halaoa totona.​​—⁠Mataio 4: ​18, 19; Luka 5: ​10.

Lagani 1900 bamona gunanai, Keristani haroro taudia ese Aegean ena motumotu idia vadivadi henidia. Lagani 56 C.E. bamona ai, aposetolo Paulo be ena misinari laolaona ihatoina amo ia giroa neganai, Lésvos, Chios, Samos, Kos, bona Rhodes motumotudia dekenai ai nega sisina ia noho. Paulo be haroro goadagoada tauna dainai, reana unai motumotu taudia haida ia haroro henia. (Kara 20:​14, 15, 24; 21:​1, 2) Rome ai lagani rua dibura dekenai ia noho murinai, reana Crete ia vadivadi henia bona unuseniai Keristani gaukara ia karaia. Lagani 100 C.E. be kahirakahira neganai, aposetolo Ioane be Patmos motumotuna ai idia atoa badina ‘Dirava ena hereva, bona ena abidadama Iesu dekenai ia gwauraia hedinarai.’ (Apokalupo 1:⁠9) Hari inai negai sivarai namona harorolaia taudia unai motumotudia dekenai be edena bamona?

Haroro Gaukara Ena Hahenamo

Unai motumotu gabudia ai haroro be mai hekwarahi bona ia auka. Goada bada idia haorea bona edia ura gaudia idia dadaraia. Motumotu haida be ma haida amo idia daudau. Unai motumotu haida dekenai bouti amo eiava peleini amo laolao be ia auka bona idia haida dekenai idia lao lasi, keru neganai unai be dika momokani. Davara ia dika diba, meltemia​​—⁠not kahana amo ia mai lai dikadia, idia toa negana be ia dika momokani. Danu, motumotu momo edia hanua be sibodia idia noho bona idia dekenai lao be ia auka badina dala be idia dika bona idia dekenai pisi be lasi. Hanua haida be bouti maragidia sibona amo idia lao diba.

Mani Icaria motumotuna oi laloa. Unuseniai ia noho kongregesen maragina ena Basileia ena sivarai namona harorolaia pablisa taudia 11 ese unai motumotu dekenai idia noho hanuadia bona motumotu maragidia ibounai dekenai idia haroro diba lasi. Unai dainai, Keristani tadikaka bona taihu Samos amo idia mai bona idia durudia Icaria taudia idia haroro henidia totona, bona danu Phournoi, Patmos, bona Lipsos motumotudia taudia dekenai idia haroro totona. Vanegai, unai bamona haroro gaukarana ta, dina rua lalonai idia karaia gauna, lalonai Witnes taudia ese Baibel idia herevalaia magasin 650, buklet 99, bona buka 25 idia hariharilaia! Idia hoa badina Iehova idia diba lasi taudia idia davaria, Witnes taudia idia noia do idia noho bona Baibel amo do idia hadibadia. Hahine ta ese Witnes hahinena ta ia hamaoroa: “Vadaeni, hari do oi lao. To lau be do mai egu henanadai momo Baibel dekenai. Daika ese lau do ia durua?” Unai Keristani taihuna ia gwauhamata telefon amo unai hahine do ia durua, bona ia ese Baibel stadi be unai dala amo ia hamatamaia.

Loaloa naria tauna ta ese Icaria ia vadivadi henia neganai, dala ia karaia unai motumotu ibounai be pura ena dokona tamona lalonai do idia haroro henia. Ia ese Basileia pablisa taudia 30 Samos amo ia boiria unai gaukara idia durua totona. Unai vadivadi tadikaka ese hotel dekenai unai hanuaboi rua ai idia noho bona motuka bona four-wheel-drive motuka idia rentaia bona idia sibodia ese davana idia henia. Dina rua lalonai medu ia diho, bona unai pura dokona totona idia gwau medu be do ia diho. To unai ese tadikaka edia lalona ia hamanokaia lasi, badina Hadibaia Tauna 11:4 ena hereva idia laloa lou: “Bema oi noho kava, noho kava, ela bona lai bona medu idia namo neganai, oi be gau ta do oi hadoa lasi, bona tano ena anina ta do oi davaria lasi.” Bena dokonai, medu ia namo sisina, bona unai motumotu ibounai dekenai edia mai anina bada sivaraina idia harorolaia murinai, tadikaka be mai edia moale bona lalo-namo ida edia ruma dekenai idia giroa lou.

Andros motumotuna ai idia noho pablisa taudia 16 be mai hekwarahi bada ida unai motumotu ibounai dekenai idia haroro. Tadikaka rua ese sibona ia noho hanuana ta dekenai idia ginidae neganai, edia lalona idia hadaia unuseniai idia noho taudia ibounai dekenai do idia haroro. Taunimanima be edia ruma dekenai, dala dekenai, bona uma lalonai idia haroro henidia. Idia ese pulisi steiseni idia vadivadi henia danu bona buka bona magasin idia rakatania. Idia laloa hanua taudia ibounai idia haroro henia dainai, idia ura hanua idia rakatania. Hanua ena ariara amo hanua idia rakatania gwauraia neganai, Greek Otodoks pris ta idia itaia ia raka mai noho. Idia lalo-parara ia idia haroro henia lasi dainai, pepapepa ta idia henia, bona mai moale ida unai ia abia dae. Hari edia lalona ia hegeregere edia haroro gaukara ai ta idia reaia lasi!

Gavdos (eiava Cauda)​​—⁠motumotu maragina Crete ena henuna kahana ai, mai ena taunimanima 38 sibona​​—⁠idia gwauraia Europe ena saut momokani gabuna. (Kara 27:16) Loaloa naria tauna ta bona ena adavana bona tadikaka ma ta bona ena adavana, be dina toi lalonai unuseniai idia haroro. Moni bada idia haorea lasi totona, palai ruma ta ai idia mahuta. Unai gabu taudia ibounai dekenai sivarai namona idia harorolaia, bona tadikaka idia moale badina unai gabu taudia ese taunimanima idia lalo-dika henia kava lasi. Idia ese Iehova ena Witnes taudia dekenai gau ta​​—⁠namona eiava dikana​​—⁠idia do kamonai lasi. Unai hanua taudia, pris tauna danu, ese buka 19 bona buklet 13 idia abia. Witnes taudia be bouti maragina ta amo Crete dekenai idia giroa neganai, davara ia dika, bona kahirakahira edia mauri idia haboioa. Idia gwau: “Iehova ai tanikiu henia badina emai ruma dekenai ai ginidae namonamo, to danu, ai hanamoa bada badina ai ia gaukaralaia ena ladana be unai Europe ena saut momokani gabuna dekenai ai hanamoa totona.”

Patmos be aposetolo Ioane ese Baibel bukana ginigabena, Apokalupo, ia torea motumotuna. Ema bona vanegai Iehova ena Witnes ta be Patmos dekenai ia noho lasi. Samos amo ia mai tadikakadia ese haroro gaukara bada ta unai motumotu dekenai idia hegaegaelaia. Idia diba dagedage bada do idia davaria diba badina unai motumotu dekenai Greek Otodoks Dubu be goada. Taihu rua ese hahine ta idia hereva henia neganai ena ruma dekenai ia abidia dae. Unai hahine ena adavana ia henanadai loulou daika ese ena ruma dekenai ia siaidia. Idia gwau ruma iboudiai idia vadivadi henia neganai, ia henanadai lou: “Umui be umui hereva momokani, emai dekena taudia haida ese umui idia siaia lasi, a?” Ena adavana, guna Zaire dekenai Iehova ena Witnes taudia ia dibaia hahinena, ese gabeai unai daba ai ia vara gauna be unai taihudia dekenai ia gwauraia. Ia gwau: “Lau ese Iehova lau guriguri henia, dina ibounai lau karaia bamona, ia ese Witnes taudia haida inai motumotu dekenai ia siaia totona. Egu adavana ese lau ia kirikirilaia. Egu iduara dekenai umui lau itaia neganai, lau hoa dikadika bona egu adavana danu ia hoa dikadika. Unai dainai ia henanadai loulou daika ese umui ia siaia aiemai ruma dekenai.” Karaharaga Baibel stadi be unai hahine danu idia hamatamaia. Hua ten lalonai unai stadi be telefon amo idia karaia, ena be moni bada be unai taihu bona unai hahine ese idia haorea. Ia bapatiso bona hari unai motumotu, lagani 1,900 gunanai aposetolo Ioane idia atoa motumotuna, dekenai ia sibona be Witnes hahinena.

“Haoda” Gaukarana Bouti Atoa Gabudia Ai

Siahu negana ai loaloa boutidia be Aegean ena motumotudia edia bouti atoa gabudia dekenai, loaloa taudia momo idia abia lao. Unai dainai, Witnes taudia edia hahenamo idauna be, tano bona gado idauidau taudia idia haroro henia. Kongregesen ai gado idauidau Baibel magasin bona buka idia noho, bona pablisa taudia ese magasin tausen momo be loaloa taudia idia henia. Loaloa boutidia haida be pura ta ta gabu tamona dekenai idia lao, unai ese dala ia kehoa lou henia bona Baibel stadi be bouti gaukara taudia haida danu idia karaia.

Lagani 1996 ena siahu negana ai, ful-taim haroro gaukara Rhodes ai ia karaia taihuna ta be Friday ibounai unuseniai ia mai loaloa boutina ta ai ia gaukara Jamaica tauna ta ia haroro henia. Friday gabena ai unai tau idia boiria Rhodes distrik hebouhebou dekenai ia mai totona. Taihu ese English gado Baibel ia gaukaralaia bona unai tau ia durua program ai idia halasia Baibel ena hereva momokani haida ia lalo-pararalaia totona. Unai tau matamata be unai hebouhebou ai Witnes taudia idia hahedinaraia lalokau bona hebogahisi dainai ia hoa bada. Friday gabena ai, painia tadikaka rua ia boiria bouti dekenai. Unai painia tadikaka ese English bona Spanish gado buka bona magasin idia abia lao. Edia buka bona magasin ibounai be hora ta lalonai idia ore! Unai Jamaica tau matamatana be Friday iboudiai Baibel ia stadilaia ela bona unai siahu negana ia ore. Siahu negana gabena ai ia giroa bona ena stadi ia hamatamaia lou. To, unai neganai, ena lalona ia hadaia ena gaukara do ia haidaua lauma dalanai do ia goada totona. Bena ma ia lao. Rhodes tadikaka idia moale bada badina idia kamonai lagani 1998 ena matamanai ia bapatiso!

Idia Loaloa “Gwarume” Idia Abia

Momo idia diba Aegean Davarana lalonai gwarume idauidau idia loaloa, idia haida be sardine bona swordfish, idia hanaia dainai haoda diba momo taudia edia reke dekenai idia kamokau. Unai hegeregerena, Basileia harorolaia taudia danu ese Greece dekenai Eastern Europe tanodia amo gaukara totona idia hanaia kudou maoro taudia idia davaria.

Rezi be 10 neganai, nega ginigunana Iehova bona ena ura be Gima Kohorona bona Awake! magasin ai ia duahia. Unai be Albania dekenai. Lagani toi murinai, ena bese ida Rhodes idia lao. Dina ta, Rezi ese Iehova ia noia ena noho gabuna matamatana ai iena taunimanima ia davaria totona. Dina iharuana ai, ena tamana ese ia diba namonamo magasin, Gima Kohorona bona Awake!, ia mailaidia, bona Rezi ia moale bada. Rezi ese ena tamana dekenai unai magasin ia henia taihuna ia davaria, bena Baibel stadi be Diba ese Mauri Dekenai Ita Ia Hakaua Lao bukana amo idia hamatamaia. Nega haida, ia noinoi dina tamona ai nega toi idia stadi! Hua rua murinai, bapatiso lasi pablisa ai ia lao, bona March 1998 ai, ia be 14 neganai ia bapatiso. Unai dina tamona ai, heduru painia gaukara ia hamatamaia, bona hua 6 murinai regula painia gaukara, eiava ful-taim hesiai gaukara, lalonai ia vareai.

Tadikaka ta Kos motumotuna ai be Russia taudia haida danu ia stadi. Ia henanadai bema edia turana haida idia ura Baibel stadi neganai, idia abia lao Armenia tauna ta bona ena adavana​​—⁠Leonidas bona Ophelia​​—⁠dekenai, kilomita 30 ai ia noho hanuana ai idia noho. Hoa gauna be unai tadikaka ia naria noho. Unai Armenia tauna mai ena hahine be Watch Tower Society ese idia halasia Armenia bona Russia gado buka bona magasin amo ia honu baege ta idia hahedinaraia! Idia gwau guna Iehova ena Witnes taudia danu idia stadi bona lauma dalanai idia tubu ela bona kahirakahira bapatiso lasi pablisa ai idia lao. To politikol hepapahuahu bona moni dalanai idia hekwarahi dainai, hanua idia rakatania. Kos ai idia ginidae neganai, Leonidas ena sinana bona taihuna, unuseni idia lao guna taudia, ida idia stadi matamaia. Maoromaoro, unai Witnes tauna ese Baibel stadi matamata toi ia hamatamaia​​—⁠Ophelia, Leonidas, bona iena sinana bona taihuna ida. Unai ia karaia totona pura ta ai nega toi kilomita 30 motobaik amo ia lao bona ia giroa. Leonidas bona ena adavana be hua haida murinai idia bapatiso. Tadikaka ese sibodia edia ura idia dadaraia karana amo unai anina namona ia vara!

Iehova ese Anina Ia Havaraia

Unai Aegean motumotudia ai idia hesiku lasi Basileia harorolaia taudia 2,000 dekenai Iehova ena hahenamo ia hedinarai goevagoeva. Hari unuseniai Iehova ena Witnes taudia edia kongregesen 44 bona grup 25 idia noho. Unai grup iboudiai amo, 17 be gado idaudia ai, badina Iehova ia ura “taunimanima ibounai ese mauri do idia davaria, bona hereva momokani do idia diba.” (1 Timoteo 2:⁠4) Ma danu, spesel painia taudia 13 idia hekwarahi bada sibona idia noho teritori idia lao totona.

Lagani handred momo lalonai, Aegean Davarana ai taunimanima edia kastom bona hoihoi karadia idia vara. Vanegai laganidia ai, ia be loaloa taudia tausen idia ura lao gabuna ai ia lao. To mai anina gauna be, “taunimanima haoda henia” gaukarana idia karaia Basileia harorolaia taudia ese kudou maoro taudia, Iehova idia ura hanamoa taudia, momo be idia davaria. Iboudiai, be dala badana ai inai peroveta boiboina hegeregerena idia kara, ia gwau: “Unai daudau dekenai idia noho tanodia edia taunimanima ese, Lohiabada do idia hanamoa bona matauraia be namo!”​​—⁠Isaia 42:​12.

[Map on page 22]

(For fully formatted text, see publication)

Aegean Davarana

GREECE

Lésvos

Chios

Samos

Icaria

Phournoi

Patmos

Kos

Rhodes

Crete

TURKEY

[Picture on page 23]

Lésvos Motumotuna

[Picture on page 24]

Patmos motumotuna

[Picture on page 24]

Crete motumotuna

    Hiri Motu Pablikeisen (1987-2025)
    Log aut
    Login
    • Hiri Motu
    • Ta dekenai siaia
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gaukaralaia Taravatudia
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Login
    Ta dekenai siaia