“BUKA HELAGA IBOUNAI BE DIRAVA ENA LAUMA AMO IA VARA BONA IA BE MAI ENA NAMO”
Stadi Namba 3—Idia Vara Gaudia Edia Nega Makaia Dalana
Baibel lalonai nega idia duahia dalana bona Heberu bona Greek Revarevadia lalonai mai anina bada gaudia idia vara negadia ita herevalaia.
DANIELA dekenai “not kahana ena king” bona “saut kahana ena king” matahanaina ia henia neganai, Iehova ena aneru be nega haida ia gwau, “Ia abia hidi negana.” (Dan. 11:6, 27, 29, 35, NW ) Ma Baibel siri momo danu ese idia hahedinaraia Iehova be nega ia naria tauna maorona, bona iena ura be nega korikori ai ia hagugurua. (Luka 21:24; 1 Tes. 5:1, 2) Iena Hereva, Baibel lalonai ia ese “hakaua saini” momo ia henia ita be idia vara gaudia edia nega dekenai mai anina bada gaudia ita makaia totona. Baibel lalonai nega duahia dalana dekenai diba bada idia davaria. Akioleji taudia bona ma taunimanima haida ese edia tahua gaukarana amo gau haida idia hahedinaraia namonamo vadaeni, bona unai bamona idia karaia noho, unai amo ita idia durua Baibel ena sivarai lalonai mai anina bada gaudia idia vara negadia ita davaria diba.—Aon. 4:18.
2 Ordinal Bona Cardinal Namba. Stadi gunanai (paragraf 24 bona 25 dekenai) ita davaria cardinal bona ordinal namba idia idau. Namona be unai ita laloatao, Baibel ena nega ita makaia neganai bona hari inai negai nega idia duahia dalana ita laloa. Hegeregere, Baibel ese “Iehoiakini, Iuda pavapavana, idia guia noho laganina namba 37” ia herevalaia neganai, unai hereva “namba 37” be ordinal namba. Ena anina be lagani 36, bona dina, wiki, eiava hua haida danu (unai nega be lagani namba 36 ia ore negana amo ia hanai negana).—Ier. 52:31, NW.
3 Lohia Laganidia Bona Lohia Dagi Abia Laganidia. Baibel lalonai, Iuda bona Israela besedia edia gavamani edia gaukara ena sivarai, bona Babulonia bona Parasa besedia edia gavamani edia gaukara ena sivarai idia torea. Unai basileia ibounai foa dekenai, Gavamani ena gaukara ena nega idia duahia dalana be lohia edia lohia negana hegeregerena idia duahia, bona unai nega duahia dalana be Baibel lalonai ia hedinarai danu. Nega momo Baibel ese nega gwauraia bukana ta ena hereva ia gwauraia neganai, unai buka ena ladana ia gwauraia. Hegeregere, “Solomona ena Sivarai Bukana lalonai.” (1 Kin. 11:41) Lohia ta ena lohia laganidia be lohia dagi ia abia laganina ena kahana bona unai murinai ia lohia laganidia idia haboudia. Lohia laganidia be lohia negana, bona nega momo Nisan huana amo idia duahia hamatamaia ia lao Nisan huana gabena ai, eiava keru ia doko negana ia lao keru nega gabena ai. Lohia ese terona ia abia negana amo ela bona keru dokona huana gabena, Nisan negana idia gwauraia iena lohia dagi ia abia laganina, bona ia ese lohia tauna gunana ena lohia negana orena ena gaukara ia karaia. To, sibona ena lohia laganina be murinai ia mai Nisan 1 dekenai ia matamaia.
4 Haheitalai ta be inai, Solomona ia lohia hamatamaia Nisan 1037 B.C.E. vairanai, Davida ia do mauri noho lalonai. Nega sisina murinai, Davida ia mase. (1 Kin. 1:39, 40; 2:10) To, Davida ena lohia laganina ginigabena ia ore lasi ela bona 1037 B.C.E. ena keru dokona negana, bona unai be iena lohia lagani 40 negana ai idia duahia. Lagani ena kahana, Solomona ia lohia hamatamaia negana, 1037 B.C.E. ena keru dokona negana amo, idia gwauraia Solomona ena lohia dagi abia laganina, bona iena lohia laganina ta bamona idia duahia diba lasi badina unai be iena tamana ena lohia lagani negana. Unai dainai, Solomona ena lohia lagani ginigunana ia hamatamaia lasi ela bona Nisan 1037 B.C.E. (1 Kin. 2:12) Gabeai, Solomona ena lohia laganidia 40 iboudiai idia gwauraidia iena lohia negana. (1 Kin. 11:42) Unai dala amo lohia laganidia bona lohia dagi abia laganidia ita duahia neganai ita hapararaia dainai, ita be Baibel ena nega duahia dalana ita duahia maoromaoro diba.a
[Footnote]
a Inai karoa oi stadilaia neganai, heduru gauna be Insight on the Scriptures, Vol. 1, rau 458-67 oi itaia.