Gima Kohorona INTANET LAIBRI
Gima Kohorona
INTANET LAIBRI
Hiri Motu
  • BAIBEL
  • PABLIKEISEN
  • HEBOUDIA
  • re karoa 27 rau 177-186
  • Dirava Ena Basileia Ia Vara!

Oi abia hidi kahana ena vidio ia noho lasi.

Sori, hekwakwanai ia vara vidio ia loud totona.

  • Dirava Ena Basileia Ia Vara!
  • Apokalupo—Ena Hagugurua Negana Ia Kahirakahira!
  • Sinado maragidia
  • Inai Bamona Atikol
  • Huala Badana Kakakakana Ta
  • Natuna Merona Ta
  • Tuari Guba Dekenai!
  • ‘Guba e, Umui Moale Bada!’
  • Ma Dika Idauna Ta!
  • Bese Matamatana Ta
  • Lauma Edia Gabu Dekenai Idia Lohia Taudia
    1995 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • Duahia Taudia Edia Henanadai
    2009 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • Lauma Gabunai Idia Gwau-Edeede
    Mase Taudia Edia Lauma—Oi Idia Durua Diba Eiava Oi Idia Hadikaia Diba, A? Idia be Momokani Idia Noho, A?
  • Baibel Ena Hereva Badana
    Apokalupo—Ena Hagugurua Negana Ia Kahirakahira!
Ma Haida Itaia
Apokalupo—Ena Hagugurua Negana Ia Kahirakahira!
re karoa 27 rau 177-186

Karoa 27

Dirava Ena Basileia Ia Vara!

Matahanai 7​—⁠Apokalupo 12:​1-​17

Anina: Guba hahine ia mara, Mikael ese Satana ia tuari henia bena tanobada dekenai ia negea diho

Hagugurua negana: Keriso Iesu be 1914 ai ena terona dekenai ia helai negana amo ia lao ela bona hisihisi bada herea negana

DIRAVA ena palani hehunina idia hahedinaraia vadaeni. (Apokalupo 10:⁠7) Iehova ena Basileia iena Mesia amo ia gini bona ia noho momokani. Ia lohia noho! Ia noho dainai, Satana bona ena garana taudia ese dika do idia davaria, bona Dirava ena guba oreana ena Garana do ia kwalimu. To, aneru namba 7 ese iena kibi ia hiriria noho, badina dika ihatoina ena sivarai momo ma do ia gwauraia. (Apokalupo 11:14) Apokalupo karoa 12 ia lao 14 lalonai ia gwauraia toadia ese ita do idia durua, unai dika ena anina ibounai dekenai do ita lalo-parara totona bona Dirava ena palani hehunina ia guguru negana ena anina do ita diba namonamo totona.

2 Ioane ese toa badana ia itaia​—⁠unai toa be mai anina bada Dirava ena orea taudia dekenai. Unai toa ese peroveta matahanaina ta ia hahedinaraia. The Watch Tower magasin, March 1, 1925, ena hereva ta ladana “Bese ta Ia Vara” lalonai unai peroveta herevana ena anina idia gwauraia namonamo. Unai be nega ginigunana unai peroveta ena anina idia printaia. Bena, lagani 1926 ai idia karaia bukana Deliverance lalonai unai peroveta herevana ma idia gwauraia. Unai be diari badana bamona, bona ia ese Iehova ena hesiai gaukara idia karaia dalana ia durua bada herea. Vadaeni, namona be Ioane ena hereva ita kamonai henia, unai drama ia herevalaia neganai, ia gwau: “Vadaeni hoa kara badana ta guba dekenai ia hedinarai. Hahine ta, iena dabua be dina, bona hua be iena aena henunai ia noho, bona hisiu 12 ese iena kwarana idia hagegea. Ia be rogorogo, bona iena mara be kahirakahira, vadaeni hisihisi dainai ia tai mai boiboi bada danu.”​—⁠Apokalupo 12:​1, 2.

3 Hari be nega ginigunana Ioane ese hahine ta ia itaia guba dekenai. Ia be hahine korikorina ta lasi, to ia be toa o laulau ta. (Apokalupo 1:⁠1) Dahaka ia laulaulaia? Dirava ese ia havaraia peroveta herevadia lalonai nega haida hahine be orea idia laulaulaia, unai orea be ladana bada tauna ta dekenai idia “headava” bamona. Heberu Revarevadia lalodiai, nega haida Israel besena idia gwauraia Iehova Dirava ena adavana bamona. (Ieremia 3:14) Greek Revarevadia lalodiai, horoa Keristen taudia edia orea ia gwauraia Keriso ena headava matamata hahinena. (Apokalupo 21:​9-​14) Unai siri lalonai Ioane ese ia itaia hahinena ia headava danu, bona ia mara gwauraia. Iena adavana be daika? Gabeai, ena natuna “ia abia daekau Dirava dekenai, bona Dirava ena helai gabuna badana dekenai.” (Apokalupo 12:⁠5) Unai anina be Iehova ia gwau, unai natuna be ia ena. Unai dainai, laulau ai Ioane ese ia itaia hahinena be Iehova ena adavana bamona.

4 Unai nega amo lagani 800 bamona gunanai, haheitalai dekenai Iehova ese iena adavana ia hereva henia, ia gwau: “Oiemu natudia memerodia iboudiai be Iehova ese do ia hadibadia.” (Isaia 54:​5, 13) Iesu ese unai peroveta herevana ia gwauraia lou neganai, ia gwau unai natudia be iena kamonai hahediba taudia, gabeai idia be horoa Keristen kongregesen ai idia lao. (Ioane 6:​44, 45) Unai dainai haheitalai dekenai unai kongregesen taudia idia gwauraia Dirava ena adavana ena natudia. (Roma 8:14) Aposetolo Paulo ia gwau: “Ierusalema ma ta be guba dekenai ia noho, ia be ura kwalimu hanuana. Ia be iseda sinana.” (Galatia 4:26) Unai dainai, Ioane ese ia itaia ‘hahinena’ be ‘guba dekenai ia noho Ierusalem.’

5 To, guba Ierusalem ena anina korikori be dahaka? Paulo ia gwau ia be “guba dekenai,” bona Ioane ese unai hahine be guba dekenai ia itaia, unai dainai, ia be tanobada hanuana ta lasi; bona ia be “Ierusalema matamatana” lasi, badina unai orea be Keriso ena headava matamata hahinena, ia be Iehova ena adavana lasi. (Apokalupo 21:⁠2) Hisiu 12 ese iena kwarana idia hagegea. Unai namba 12 ese orea ta ena kahana iboudiai ia hahedinaraia.a Unai dainai, unai hisiu 12 be reana idia hahedinaraia unai hahine be guba oreana ta, idaunegai ia noho Ierusalem tanobada dekenai be orea ta hegeregerena. Guba dekenai ia noho Ierusalem be Iehova ena aneru oreana ibounai. Iena adavana bamona Iehova ena hesiai gaukara ia karaia, bona natuna ia havaraia.

6 Ioane ia itaia unai hahine ena dabua be dina, bona hua be ena aena henunai ia noho. Hisiu 12 ese iena kwarana idia hagegea danu dainai, guba diari gaudia be unai hahine kahirakahira dekenai idia noho. Dina bona hanuaboi ibounai Dirava ena lalo-namo be unai hahine dekenai ia noho. Unai haheitalai dekenai Iehova ena guba oreana hereadaena ia hahedinaraia namonamo! Danu, hahine ia rogorogo, bona mara ena hisihisi ia abia. Dirava dekenai ia boiboi do Ia durua totona. Unai ia hahedinaraia ia mara negana be kahirakahira. Baibel lalonai nega momo mara hisihisi ese mai ena hekwarahi bada bona mai ena anina bada gauna havaraia gaukarana ia laulaulaia. (Salamo 90:2; Aonega Herevadia 25:23; Isaia 66:​7, 8 itaia danu.) Momokani, Iehova ena guba oreana ia hegaegae mai anina bada gauna ta do ia havaraia totona; unai neganai, mara hisihisi ia davaria.

Huala Badana Kakakakana Ta

7 Bena, Ioane ese dahaka ia itaia? “Ma hoa kara badana ta guba dekenai ia hedinarai. Huala badana ta, kakakaka gauna, iena kwarana be 7, bona iena doana be 10. Iena kwara gaudia be 7, iena kwarana ta ta latanai. Huala ese iena iuna dekena amo guba ena hisiu momo ia daroa, vadaeni tanobada dekenai idia moru. Hisiu ibounai orea toi dekena amo hisiu orea ta ia botaia, idia moru diho. Unai huala ese do ia mara hahine ena vairanai ia gini hegaegae noho. Ia naria noho ela bona unai hahine ese mero do ia havaraia, ia ese mero do ia ania totona.”​—⁠Apokalupo 12:​3, 4.

8 Unai huala be Satana, “idaunegai gaigaina” unai. (Apokalupo 12:9; Genese 3:15) Ia be mai dagedage danu gau momo ia hadikaia gauna ta​—⁠mai kwarana 7 huala ta unai, gau momo ania ore gauna ta, bona ia alaia ore gaudia ia hadonoa haraga diba. Iena toana be idau momokani! Iena kwarana 7 bona iena doana 10 idia hahedinaraia, Apokalupo karoa 13 dekenai ia gwauraia politikol dagedage gauna be ia ese ia havaraia. Unai dagedage gauna danu be mai ena kwarana 7 bona mai ena doana 10. Satana be ena kwarana ta ta dekenai kwara gaudia ia karaia​—⁠idia iboudiai be 7. Unai dainai ita diba unai dagedage gauna ese ia laulaulaia tanobada lohiadia Satana ese ia biagudia. (Ioane 16:11) Doana 10 idia hahedinaraia siahu ibounai ia abia inai tanobada dekenai.

9 Huala be mai ena siahu lauma edia gabu dekenai danu. Iena iuna amo “guba ena hisiu momo ia daroa. . . . Hisiu ibounai orea toi dekena amo hisiu orea ta.” Hisiu ese aneru idia laulaulaia diba. (Iobu 38:⁠7) ‘Toi toi amo ta ta’ ia gwauraidia ena anina be Satana ese aneru momo ia hakaudia kerere vadaeni. Ia ese ia biagudia neganai, idia roho mauri diba lasi. Idia be Dirava ena orea helagana dekenai idia giroa lou diba lasi. Idia be demoni ai idia lao, hegeregere Satana, edia pavapava o lohia, ese idia ia daroa bamona. (Mataio 12:24) Danu, Satana ese unai hisiu ia negea diho tanobada dekenai. Unai hereva ese Noa ena negai ia vara gauna ia gwauraia. Abata ia do mai lasi neganai, Satana ese Dirava ena gwau-edeede natudia ia veridia, tanobada dekenai do idia diho lao bona taunimanima edia natudia kekenidia ida do idia mahuta hebou. Dirava ese unai aneru, “kara dika idia karaia” anerudia ia panisia totona, ia negedia diho dibura masemase gabuna Tartarus dekenai.​—⁠Genese 6:4; 2 Petero 2:4; Iuda 6.

10 Unai dala amo, idia tuari heheni oreadia rua idia hedinarai​—⁠Iehova ena guba oreana, hahine ese ia laulaulaia gauna, bona Satana ena demoni oreana, Dirava ena lohia siahuna ena maoro ia maumauraia gauna. Henanadai badana ia vara, lohia siahuna ena maoro idia henanadailaia. Unai henanadai badana idia haerelaia momokani be gau badana. To edena bamona do idia haerelaia? Satana ese demoni ia daroa lao noho, ia be dagedage gauna ta bamona, dala ia tahua gau ta do ia ania ore totona. Hahine ena mara negana ia naria noho. Ia ura ena beibi do ia ania, badina ia diba unai beibi ese ia, Satana, ena mauri bona ia lohiaia tanobadana do ia hadikaia diba.​—⁠Ioane 14:⁠30.

Natuna Merona Ta

11 Lagani 1914 ai, idau bese taudia edia lohia negana ia ore, bena Dirava ese kara ia karaia. (Luka 21:24) Unai neganai, nega korikori ai, hahine ia mara: “Vadaeni hahine ia mara, [natu merona ta, natu maruanena] ta ia abia. Unai mero ese vaira neganai auri itotohi dekena amo bese ibounai do ia gunalaia. To hahine ia mara, be nega tamona iena mero ia abia daekau Dirava dekenai, bona Dirava ena helai gabuna badana dekenai. Unai neganai unai hahine be taunimanima idia noho lasi gabuna dekenai ia heau lao, Dirava ese ia karaia hegaegae gabuna dekenai ia noho. Unuseni be dina 1,260 lalonai unai hahine do idia ubua bona naria.” (Apokalupo 12:​5, 6) Unai be “natu merona ta, natu maruanena ta.” Dahaka dainai Ioane be unai hereva rua ia gaukaralaidia? Unai hereva rua amo Ioane ese ia hahedinaraia unai natuna ena aonega be ia hegeregere momokani, ena siahu amo bese badadia do ia lohiadia totona. Danu, unai hereva ia hahedinaraia, unai mero ia vara negana be mai anina bada bona moale bada negana! Unai mero ia vara negana be mai anina bada Dirava ena palani hehunina hagugurua totona. Momokani, unai mero ese “auri itotohi dekena amo bese ibounai do ia gunalaia”!

12 Unai hereva oi kamonaia vadaeni, a? Oibe, Iehova ese Iesu ia perovetalaia neganai ia gwau: “Auri itotohina amo do oi hamakohidia, uro bamona do oi hamakohidia.” (Salamo 2:⁠9) Ma peroveta herevana ta lalonai Iesu be inai bamona ia gwauraia: “Iehova ese emu siahu auna Siona amo do ia siaia, ia gwau: ‘Oiemu inai taudia bogaragidiai oi kwalimu.’ ” (Salamo 110:⁠2) Unai dainai, Ioane ia itaia hahinena ia mara neganai, unai be mai anina Iesu Keriso dekenai. To, ita gwau diba lasi unai mara ena anina be Common Era laganidia idia do matamaia lasi neganai Iesu be rami-hebou kekenina amo ia vara. Danu, ita gwau diba lasi unai mara ena anina be lagani 33 C.E. ai Iesu be lauma tauna bamona ia toreisi lou. Danu, ita gwau diba lasi unai mara ena anina be lauma ta be tauanina ta ia rakatania bona ma tauanina ta lalonai ia vareai. Lasi, to unai mara ena anina be, lagani 1914 ai, Dirava ena Basileia ia vara, bona lagani 2,000 lalodiai guba dekenai ia noho vadaeni tauna Iesu be hari ena terona dekenai ia helai bona ia Pavapava noho.​—⁠Apokalupo 12:⁠10.

13 Iehova ese Satana ia koua, Ena adavana bona Ena natu merona matamatana do ia ania garina! Unai mero ia vara neganai, nega tamona, “ia abia daekau Dirava dekenai, bona Dirava ena helai gabuna badana dekenai.” Unai dala amo Iehova ese ia naria namonamo. Iehova ese Basileia matamatana, Ena ladana helagana do ia hahelagaia gauna, ia naria namonamo. Unai neganai, Dirava ese ia hegaegaelaia gabuna dekenai tano gagaena dekenai hahine ia heau lao. Gabeai ena sivarai ma haida do ita tahua! Vadaeni, kahirakahira hoa dalana ai Satana do idia koua, guba Basileiana do ia hadikaia toho garina. Unai hoa karana be dahaka?

Tuari Guba Dekenai!

14 Ioane ia gwau: “Vadaeni guba dekenai tuari ia vara. Mikael mai ena aneru danu ese huala idia tuari henia. Huala mai ena aneru danu idia tuari henia. To huala ena goada hegeregere lasi dainai ia kwalimu lasi. Unai dainai huala mai ena aneru be dala lasi guba dekenai do idia noho. Vadaeni unai huala badana, be Dirava ena aneru ese idia negea diho. Ia be unai idaunegai gaigaina, bona iena ladana be Diabolo bona Satani. Ia be tanobada taudia ibounai ia koia noho gauna. Oibe, ia, mai ena aneru ibounai danu, be idia ese tanobada dekenai idia negea diho.” (Apokalupo 12:​7-9) Vadaeni, Dirava ena palani hehunina idia hagugurua totona, Satana be guba amo idia negea diho, bona ena demoni be ia ida idia negea diho tanobada dekenai. Satana ese tanobada ibounai ia koia bona ia be inai tanobada ena dirava ai ia lao. Vadaeni, Satana be tanobada, iena gwau-edeede karana ia hamatamaia gabuna, dekenai idia koua.​—⁠2 Korinto 4:​3, 4.

15 Iehova ena ladana dekenai daidia ese unai kwalimu karana idia karaia? Baibel ia gwau, unai be Mikael bona iena aneru. To unai Mikael be daika? Unai ladana “Mikael” ena anina be “Daika be Dirava Bamona?” Unai dainai Mikael ia ura Iehova ena lohia siahuna ena maoro ia hahedinaraia bona ia hamomokania, Iehova hegeregerena tauna ta be lasi. Iuda siri 9 lalonai ena ladana idia hatoa “Mikael, aneru badana momokani.” Baibel lalonai unai ladana “aneru badana” idia gwauraia neganai, tau tamona sibona idia gwauraia: Iesu Keriso.b Paulo ese Iesu be inai bamona ia gwauraia: “Lohiabada be guba amo ia diho bona ia boiboi bada, bona ena gado regena be aneru badana ena gado regena bamona, bona Dirava ena kibi ida danu ia mai.” (1 Tesalonika 4:​16, NW ) Unai ladana “aneru badana” ena anina be “aneru edia biaguna.” Unai dainai ita hoa lasi Apokalupo ia gwau “Mikael mai ena aneru danu.” Baibel siri ma haida idia gwau aneru be Dirava ena hesiai tauna ta, kara maoromaoro tauna, henunai idia noho. Unai siri lalonai danu Iesu idia gwauraia. Unai dainai Paulo ia gwau: ‘Lohiabada Iesu bona iena aneru mai siahu bada danu guba dekena amo do idia mai.’​—⁠2 Tesalonika 1:7; Mataio 24:​30, 31; 25:31 itaia danu.

16 Unai siri bona ma siri haida edia hereva dainai, ita diba namonamo Mikael be Lohiabada Iesu Keriso guba dekenai. Hari, Lohiabada ena dina lalonai, ia be Satana dekenai ia gwau lasi “[Iehova] ese oi do ia gwau henia.” To, hari inai nega be hahemaoro negana dainai, Iesu, Mikael unai, ese Satana bona ena demoni anerudia be guba amo ia negedia diho. (Iuda 9; Apokalupo 1:10) Iesu ese unai kara Ia karaia be maoro, badina be Ia be Pavapava ena dagi Ia abia matamata dainai. Danu, Iesu be Garana, Eden dekenai ia gwauhamatalaia gauna, bona gabeai ia ese Gaigaina ena kwarana do ia moia, bona do ia hadikaia ore ela bona hanaihanai. (Genese 3:15) Iesu ese Satana be guba amo ia negea dainai, anina be ia ese Satana ia moia gwauraia.

‘Guba e, Umui Moale Bada!’

17 Ioane ia gwau, Satana be hoa dalana ai ia moru dainai guba dekenai idia moale. “Unai neganai lau kamonai, gado badana guba dekenai ia boiboi, ia gwau, ‘Harihari iseda Dirava ena hahemauri ia ginidae vadaeni. Harihari iena Keriso ese iena siahu ia hedinaraia vadaeni. Badina be unai tau ese Dirava ena vairanai, dina bona hanuaboi, ia gini, iseda varavara ia samania, hari be ia noho lasi. Guba dekena amo ia idia negea diho vadaeni. Iseda varavara ese Mamoe ena Natuna ena rarana dainai, bona iena hereva idia gwauraia dainai, Satani dekena amo idia kwalimu. Bona edia tanobada mauri idia laloa momo lasi, to Keriso dainai edia mauri idia atoa diho. Guba e, bona gubai noho taudia e! Unai kara dainai do umui moale bada!’ ”​—⁠Apokalupo 12:​10-12a.

18 Ioane ese daika ena gado badana ia kamonai? Baibel ia hereva lasi. To Apokalupo lalonai idia toreisi lou elda taudia 24 be guba dekenai idia noho neganai, gado badana amo idia boiboi. Unai elda taudia 24 ese helaga taudia 144,000 idia laulaulaia. (Apokalupo 11:18) Tanobada dekenai idia do noho horoa taudia, dagedage idia abia taudia, be unai siri lalonai ia gwauraidia “iseda varavara.” Unai dainai reana elda taudia 24 ese unai hereva idia gwauraia danu. Momokani, unai abidadama taudia idia boiboi diba, badina Satana bona ena demoni oreadia be guba amo idia negea diho murinai daudau lasi do idia toreisi lou.

19 Dirava ena palani hehunina ia guguru totona, Iesu ese ena siahu ia abia Iehova ena Basileia lalonai be gau badana. Unai dainai dala idia kehoa Dirava be ena ura badana hegeregerena, kamonai taudia do ia hamauridia totona. Iesu ese hahemauri ia henia ena kamonai hahediba taudia, inai tanobada dekenai, sibodia lasi, to Dirava ese ia laloatao mase taudia momo herea dekenai ia henia danu. (Luka 21:​27, 28) Satana idia gwauraia ia be “iseda varavara ia samania” tauna dainai, ia hedinarai ena be ena samani herevadia Iobu dekenai idia hakoikoia vadaeni, to Satana ese Dirava ena hesiai taudia tanobada dekenai ia do samania noho. Nega momo ia gwau taunimanima ese edia kohu iboudiai do idia henia, idau idia mase garina. Vadaeni, Satana ia lusi momokani unai!​—⁠Iobu 1:​9-​11; 2:​4, 5.

20 “Mamoe ena Natuna ena rarana dainai,” Dirava ese horoa Keristen taudia ia gwauraia maoro. Ena be dagedage idia davaria, to unai horoa Keristen taudia ese Dirava bona Iesu Keriso edia sivarai idia harorolaia noho. Lagani 120 bona ma haida lalodiai, unai Ioane oreana taudia idia hahedinaraia, Idau Bese Taudia Edia Nega be 1914 ai ia doko murinai, henanadai badadia haida idia vara. (Luka 21:​24, King James Version) Bona hutuma bada herea taudia be idia danu hesiai gaukara idia karaia hebou. Hari inai nega lalonai, Iehova ena Witness taudia dekenai idia vara gaudia momo ese idia hahedinaraia loulou, “tauanina idia hamasea diba to mauri idia hadokoa diba lasi taudia” garina idia gari lasi. Uduna amo, bona Keristen karana amo, Satana idia halusia, bona nega ibounai idia hamomokania ia koikoi. (Mataio 10:​28, NW; Aonega Herevadia 27:11; Apokalupo 7:⁠9) Guba dekenai idia toreisi lou neganai, horoa Keristen taudia idia moale dikadika, badina Satana be unuseniai ia noho lasi edia tadikaka do ia samania totona. Momokani, hari be nega namona aneru iboudiai be inai boiboi idia abia dae totona: “Guba e, bona gubai noho taudia e! Unai kara dainai do umui moale bada!”

Ma Dika Idauna Ta!

21 Satana ia hisihisi bada dika ihatoina dainai. Unai dainai hari ia ura dikadika ia sibona ese dika ta ia havaraia taunimanima do ia hahisidia totona. Unai dika be inai: “To tanobada bona davara, madi o, nega dika bada do umui davaria! Badina be Satani ese umui dekenai ia lao vadaeni, mai ena badu dikadika. Ia badu, badina ia diba iena nega be ia kwadogi sibona.” (Apokalupo 12:12b) Satana be guba amo idia negea dainai, tanobada ese dika ia davaria. Sibodia edia ura idia tahua tanobada taudia, Satana ese ia biagudia taudia, ese inai tanobada idia hadikaia. (Deuteronomi 32:⁠5) Satana ena ura be inai: Bema tanobada ia biagua diba lasi, do ia hadikaia. Unai ura dikana ese tanobada, taunimanima ese idia havaraia oreadia unai, ia hadikaia momokani. Ia hurehure momo davarana, taunimanima edia bese unai, ia hadikaia danu. Tanobada ibounai ena tuari rua lalonai, Satana ese ia biagua bese badadia edia badu ese iena badu ia hahedinaraia, bona mai edia badu ida demoni ese dika idauidau idia havaraia ema bona hari​—⁠to kahirakahira do idia ore! (Mareko 13:​7, 8) Ena be Diabolo ena kara be dika herea, to dika ihatoina​—⁠Dirava ena Basileia ese do ia havaraia hisihisina​—⁠ese Satana ena tanobada oreana dekenai ia vara dikana do ia hanaia vaitani!

22 Satana be guba dekena amo idia negea murinai, Keriso ena tadikaka, tanobada dekenai idia do noho taudia, ese ena badu ena mamina idia mamia momo. Ioane ia gwau: “Huala ia diba, tanobada dekenai ia idia negea diho neganai, ia ese unai mero ia havaraia hahine ia lulua hamatamaia. To ugava hanina rua unai hahine dekenai idia henia, vadaeni ia ese unai huala dekena amo ia roho lao taunimanima noho lasi gabuna dekenai, iena gabu korikori dekenai. Unuseni lagani toi mai kahana ta do idia ubua bona naria, bona huala ese unuseni do ia hadikaia diba lasi.”​—⁠Apokalupo 12:​13, 14.

23 Apok 12 Siri 6 lalonai ia gwau hahine ia mara murinai, ia heau oho tano gagaena dekenai, huala kahirakahira dekenai ia noho lasi. Ia be guba dekenai to huala be tanobada dekenai idia negea diho vadaeni. Unai dainai, reana ita ura diba, huala ese hahine edena bamona ia dagedage henia diba? Hahine be mai ena natuna tanobada dekenai, idia be iena garana taudia. Gabeai, unai matahanai lalonai, ia gwau Satana ese hahine ia badu henia dainai, ena garana taudia ia dagedage henidia. (Apokalupo 12:17) Hahine ena garana dekenai ia vara gauna be hegeregere hahine dekenai ia vara. (Mataio 25:40 itaia.) Tanobada dekenai garana ena bamodia edia namba ia bada daekau. Idia danu ese unai dagedage idia davaria.

Bese Matamatana Ta

24 Tanobada ibounai tuarina ginigunana lalonai, Iesu ena tadikaka be edia diba hegeregerena edia witness gaukara idia karaia noho mai edia kamonai ida. Unai bamona idia karaia, ena be Satana bona ena dagedage hesiai taudia ese edia dagedage karana idia habadaia. Gabeai, Bible Student taudia edia haroro gaukara be kahirakahira idia hadokoa. (Apokalupo 11:​7-​10) Unai negai idia davaria gauna be Israel besena be Aigupito dekenai idia davaria gauna hegeregerena. Idia danu ese dagedage bona hisihisi badana idia haheaukalaia. Unai neganai, Iehova ese ia hakaudia lao gabu namona dekenai, Sinai tano gagaena dekenai, hegeregerena ugava ena hanina dekenai idia abia lao bamona. (Esodo 19:​1-4) Unai hegeregerena, lagani 1918-​19 lalonai dagedage badana idia abia murinai, Iehova ese ena witness taudia ia hamauridia, idia ese iena hahine idia laulaulaia, bona lauma dalanai gabu namona dekenai ia hakaudia lao. Unai gabu be idia dekenai ia namo, hegeregerena Israel taudia dekenai tano gagaena be heau mauri gabuna bamona. Unai ia vara edia guriguri ena noinoi haerelaia totona.​—⁠Salamo 55:​6-9 itaia.

25 Tano gagaena dekenai Iehova ese Israel taudia be bese ta ai ia halaoa. Lauma dalana ai bona tauanina dalana ai ia ubua. Unai hegeregerena, lagani 1919 amo ia ese hahine ena garana taudia lauma besena ta ai ia halaoa. Unai be Mesia Basileiana, lagani 1914 amo ia lohia gauna, hegeregerena lasi. To unai bese matamatana be horoa witness taudia edia orena taudia, lagani 1919 ai lauma paradaisona lalonai idia vareai taudia. Edia lalona idia hagoadaia, gabeai do idia karaia gaukarana totona, badina “aniani neganai . . . edia aniani” idia abia dainai.​—⁠Luka 12:42; Isaia 66:⁠8.

26 Dirava ena hahine ena garana taudia be dina hida lalodiai idia dagedage henidia lasi? Apokalupo 12:6 lalonai ia gwau dina 1,260. Apokalupo 12:14 lalonai ia hahedinaraia unai nega be lagani toi mai lagani kahana ta. Unai nega be lagani 1919 ia lao lagani 1922. Unai nega lalonai Ioane oreana taudia be lauma dalana ai idia goada lou bona edia orea idia hamaoromaoroa.

27 Huala ia tuari noho! “Vadaeni huala ese hahine ia lulua, bona iena uduna dekena amo ranu ia negea, sinavai ia abata bamona, unai abata ese hahine do ia abia, do ia haboioa ore totona.” (Apokalupo 12:15) “Ranu . . . sinavai ia abata bamona” ena anina be dahaka? Idaunegai Pavapava David ia gwau idia dagedage henia kara dika taudia be “abata bamona lalo-dika taudia.” (Salamo 18:​4, 5, 16, 17) Satana ese “lalo-dika taudia” amo dagedage ia havaraia. Lagani 1922 murinai, Satana ese dagedage badana ia siaia Witness taudia dekenai. (Mataio 24:​9-​13) Witness taudia idia botadia, ‘taravatu amo dika idia havaraia,’ idia hadikaia totona, dibura rumana dekenai idia negedia, bona idia aladia mase totona aiona amo idia taua dae, idia pididia mase bona edia kwarana idia utua. (Salamo 94:20) Satana ia moru bona ena dala be lasi Dirava ena guba hahinena ia dagedage henia totona, unai dainai, ia be mai ena badu ida hahine ena garana taudia oredia tanobada dekenai ia dagedage henidia, bona dala ia tahua idia ia hadikadia ore totona. Ia hadikadia daladia be ia sibona ena dagedage karana amo, eiava idia ia veridia, dala maorona do idia rakatania bena Dirava do ia badu henidia totona. To edia lalohadai aukana be Iobu ena lalohadai hegeregerena, ia gwau: “Harihari ela bona lau mase, lauegu lalo-maoromaoro do lau negea lasi!”​—⁠Iobu 27:⁠5.

28 Unai dagedage karana abata bamona be Tanobada Ibounai Tuarina Iharuana lalonai ia bada daekau. Europe lalonai Witness taudia 12,000 bamona be Nazi taudia edia dibura kamepa lalonai idia hadiburadia, bona 2,000 bamona idia mase. Italy, Japan, Korea, bona Taiwan, edia tuari lohiadia henunai kamonai Witness taudia idia dagedage henidia. Demokratik tanodia ai danu, Catholic Action oreadia ese Witness taudia idia dagedage henidia, edia tauanina dekenai pisi siahuna idia bubua bona manu huina idia negea, bona hanua amo idia luludia. Keristen taudia edia hebouhebou idia hadikaia bona Witness taudia edia natudia be sikuli amo idia luludia.

29 Gabu idauna amo heduru idia abia: “To tanobada ese hahine ia durua. Tanobada ese iena uduna ia kehoa bamona, unai huala ia negea ranuna, tanobada ese ia hadonoa ore. Vadaeni huala ese unai hahine ia badu henia dainai ia lao, hahine ena natuna oredia, idia do noho taudia, ia tuari henia. Unai taudia be inai: Idia ese Dirava ena taravatu idia badinaia momokani. Bona Iesu ena hereva momokani idia gwauraia hedinarai, ma idia badinaia danu.” (Apokalupo 12:​16, 17) “Tanobada”​—⁠Satana ena tanobada lalonai idia noho gaudia​—⁠ese “sinavai” eiava “abata” ranu idia hadonoa ore hamatamaia. Lagani 1940 murinai, Witness taudia be nega momo United States Supreme Court dekenai idia kwalimu, bona tano ma haida lalonai siahu taudia ese dala idia kehoa taunimanima be edia ura hegeregerena idia tomadiho totona. Gabeai, Allied besedia ese Nazi-Fascist taudia edia dagedage siahuna badana idia koua; unai ese Witness taudia ia hamoalea, badina dagedage lohiadia henunai hisihisi bada herea idia ania vadaeni. Dagedage idia doko lasi, badina huala ia badu noho ia mai hari inai nega, bona “Iesu ena hereva momokani idia gwauraia hedinarai” taudia ia tuari henia noho. Tano momo lalodiai, kamonai Witness taudia be dibura rumana lalonai idia do noho bona ema bona hari idia haida idia hamasedia edia abidadama dekenai idia gini goada noho dainai. To unai tano haida lalodiai lohia taudia be nega haida edia dagedage karana idia hadokoa, bona Witness taudia ese edia gaukara idia karaia diba, taravatu momo lasi henunai.c Unai dainai, unai peroveta herevana hegeregerena, tanobada ese dagedage sinavaina ia hadonoa ore noho.

30 Unai dala amo, tanobada ese dala ia kehoa Dirava ena hesiai gaukara be tano 235 bona ma haida lalodiai do idia karaia totona bona kamonai haroro taudia milion 6 mai kahana idia havaraia totona. Hahine ena garana taudia oredia ida, tano iboudiai lalonai kamonai matamata taudia hutuma bada herea ese Dirava ena taravatu idia kamonai henia bona inai tanobada amo idia gini siri, idia kara goeva, bona tadikaka idia lalokau henidia, bona Mesia ena Basileia idia harorolaia noho. Idia gini goada dainai Satana ena samani herevana idia koua, bona idia hahedinaraia Satana bona ena tanobada ena oromana do idia ore.​—⁠Aonega Herevadia 27:⁠11.

[Footnotes]

a Inai gaudia oi hahegeregerea: tanobada Israel besena ena iduhu 12, aposetolo taudia 12, lauma Israel ena iduhu 12, bona Ierusalem matamatana ena magu ena iduara 12, ena aneru 12, bona ena badina nadidia 12.​—⁠Apokalupo 21:​12-​14.

b To itaia, Apokalupo 12:9 ia gwau “huala badana . . . mai ena aneru ibounai.” Unai dainai Diabolo ese sibona ia halaoa dirava koikoina ta; unai sibona lasi, to danu ia ura aneru badana ta ai ia lao, ena be Baibel lalonai Satana be unai bamona dagi ia henia lasi.

c Tano haida lalodiai kota badana ese Iehova ena Witness taudia idia durua; edia hereva haida be rau 92 ena maua dekenai ai torea.

[Study Questions]

1. Apokalupo karoa 12 ia lao 14 lalonai ia gwauraia toadia bema ita diba namonamo, idia ese ita edena bamona do idia durua?

2. (a) Ioane ese dahaka toa badana ia itaia? (b) Toa badana ena anina be edena negai idia hahedinaraia?

3. Ioane be guba dekenai ia itaia hahinena ena anina be dahaka?

4. Haheitalai dekenai Dirava ena adavana ena natudia be daidia, bona Ioane ese ia itaia hahinena, aposetolo Paulo ese dahaka ladana ia henia?

5. Haheitalai dekenai Iehova ena adavana ena kwarana dekenai hisiu 12 idia noho dainai, guba Ierusalem ena anina korikorina be dahaka?

6. (a) Ioane ese ia itaia hahinena ena dabua be dina, bona hua be ena aena henunai ia noho. Hisiu 12 ese iena kwarana idia hagegea. Unai gau ibounai edia anina be dahaka? (b) Unai rogorogo hahine ena mara hisihisi ese dahaka ia laulaulaia?

7. Ioane ese dahaka hoa kara badana ta be guba dekenai ia itaia?

8. (a) Huala badana ta, kakakaka gauna, ena anina be dahaka? (b) Huala be mai ena kwarana 7 bona mai ena doana 10 bona kwarana ta ta dekenai kwara gaudia ia karaia. Unai ena anina be dahaka?

9. Huala be ena iuna amo ‘guba ena hisiu toi toi amo ta ta ia daroa’ bona ia negea diho tanobada dekenai ena anina be dahaka?

10. Idia tuari heheni oreadia rua be daidia, bona dahaka dainai huala ese dala ia tahua hahine ia mara murinai ena natuna do ia ania ore totona?

11. Ioane be edena bamona hahine ena natuna ena vara dalana ia gwauraia, bona dahaka dainai unai natuna ia gwauraia “natu merona ta, natu maruanena ta”?

12. (a) Salamo bukana lalonai Iehova ese Iesu ia perovetalaia neganai, dahaka ia gwauhamatalaia? (b) Hahine ese ia havaraia natuna merona be “auri itotohi dekena amo bese ibounai do ia gunalaia.” Unai ena anina be dahaka?

13. “Mero ia abia daekau Dirava dekenai, bona Dirava ena helai gabuna badana dekenai” ena anina be dahaka?

14. (a) Ioane ena hereva hegeregerena, dahaka gau ia vara dainai, Satana be dala lasi Dirava ena Basileia do ia hadikaia toho lou? (b) Satana mai ena demoni be edeseniai idia koua?

15, 16. (a) Mikael be daika, bona edena bamona unai ita diba? (b) Mikael ese Satana be guba amo ia negea. Dahaka dainai unai be maoro?

17, 18. (a) Ioane ia gwau Satana be guba amo ia moru neganai, guba taudia ese dahaka idia karaia? (b) Toana be Ioane ese ia kamonaia gado badana be edeseni amo ia mai?

19. (a) Dirava ena palani hehunina ese dala ia kehoa Iesu ese dahaka do ia karaia totona? (b) Satana idia gwauraia “iseda varavara ia samania” tauna dainai, dahaka ia hedinarai?

20. Kamonai Keristen taudia be edena bamona Satana idia halusia?

21. Satana be edena bamona tanobada bona davara ia hadikaia?

22, 23. (a) Ioane ia gwau huala be tanobada dekenai idia negea diho murinai, dahaka ia vara? (b) Edena bamona huala ese unai “mero ia havaraia hahine” ia dagedage henia diba?

24. Bible Student taudia dekenai dahaka ia vara, ia be Israel taudia be Aigupito amo Dirava ese ia hamauridia karana hegeregerena?

25. (a) Iehova ese Israel besena tano gagaena dekenai ia havaraia; unai hegeregerena, lagani 1919 ai, Iehova ese dahaka ia havaraia? (b) Daika daika be unai bese lalonai idia noho, bona idia be dahaka dekenai idia vareai?

26. (a) Apokalupo 12:​6, 14 lalonai ia gwauraia negana ena daudau be dahaka? (b) Lagani toi mai lagani kahana ta negana ena anina be dahaka, bona edena negai ia matamaia bona edena negai ia ore?

27. (a) Ioane ena hereva hegeregerena, lagani 1922 murinai, huala ese dahaka ia karaia? (b) Dahaka dainai Satana ese dagedage bada, abata sinavaina bamona, be Witness taudia dekenai ia siaia?

28. Tanobada Ibounai Tuarina Iharuana lalonai, unai dagedage be edena bamona ia bada daekau?

29. (a) Ioane be edena bamona ia hahedinaraia heduru be gabu idauna amo ia mai? (b) Edena bamona “tanobada ese hahine ia durua”? (c) Huala ese dahaka ia karaia noho?

30. (a) Tanobada ese heduru ia henia dainai, dala ia kehoa dahaka ia vara totona? (b) Dirava ena orea taudia idia gini goada dainai, dahaka ia vara?

[Box on page 185]

“Tanobada ese Iena Uduna Ia Kehoa”

Tano momo lalonai Satana ese dagedage bada, sinavai ena abata bamona, be horoa Keristen taudia bona edia bamodia dekenai ia siaia. To, nega momo, Satana ena tanobada orea haida ese unai sinavai idia hadonoa ore.

United States dekenai nega momo taunimanima hutuma ese Keristen taudia idia dagedage henidia bona dibura rumana lalonai idia negea. Lagani 1940 murinai, United States Supreme Court be nega momo ia gwau Witness taudia idia kerere lasi.

1945: Germany bona Japan idia biagua tanodia ai Witness taudia idia dagedage henidia. Allied tuari taudia be Tanobada Ibounai Tuarina Iharuana ai idia kwalimu dainai unai dagedage idia hadokoa.

Dominican Republic lalonai, Witness taudia idia taravatulaidia. Dibura rumana ai idia negea, idia kwadia bona ipidi amo idia dadabaia. Lagani 1960 ai, dagedage lohia Rafael Trujillo bona Roman Katolik Oreana idia hepapahuahu dainai Iehova ena Witness taudia dekenai idia atoa taravatuna idia kokia.

Nigeria ena provinsi ta be gavamani ai ia gwau-edeede neganai, Witness taudia idia pidia, idia gabua, edia hahine idia hadikaia, idia dadabaia, idia hahisia bada herea, bona idia hamasedia. Lagani 1970 ai, gavamani tuari oreadia ese unai gwau-edeede provinsi idia halusia neganai, unai kara idia hadokoa.

Spain lalonai Keristen taudia edia ruma dekenai idia vareai, idia fainia, bona unai taudia be dibura rumana lalonai idia negea, badina edia “kerere” be Dirava idia herevalaia bona Keristen hebou idia karaia. Lagani 1970 ai unai dagedage karana ia doko, badina gavamani ese Katolik lasi tomadiho dekenai edia taravatu idia haidaua bona Iehova ena Witness taudia edia tomadiho idia rejista.

Portugal lalonai, gwaumaoro idia abia lasi to ruma handred momo ai idia vareai bona gau haida idia tahua. Witness taudia idia botaia, dibura rumana ai idia negea bona edia Baibel idia abia. Lagani 1974 ai, tuari oreadia idia gwau-edeede neganai, gavamani idia haidaua bona taravatu idia karaia, idia gwau taunimanima idia hebouhebou neganai idia kerere lasi. Unai neganai, unai hagaria karadia idia “hadonoa ore.”

Argentina lalonai, tuari oreana ena gavamani henunai, Iehova ena Witness taudia edia natudia be sikuli amo idia hadokoa, bona hanua iboudiai lalonai pulisi ese Witness taudia idia abia lao badina sivarai namona idia harorolaia dainai. Lagani 1984 ai, unai dagedage ia ore, badina unai negai ia lohia gavamanina ia gwau Iehova ena Witness taudia edia Association ia gini be maoro.

[Chart on page 183]

(For fully formatted text, see publication)

1914 Basileia idia haginia

1919 Bese matamatana ia vara

1919-​1922 Idia goada lou negana

1922- Dagedage, abata bamona

[Pictures on page 182]

Tanobada e, madi o!

    Hiri Motu Pablikeisen (1987-2025)
    Log aut
    Login
    • Hiri Motu
    • Ta dekenai siaia
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gaukaralaia Taravatudia
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Login
    Ta dekenai siaia