Gima Kohorona INTANET LAIBRI
Gima Kohorona
INTANET LAIBRI
Hiri Motu
  • BAIBEL
  • PABLIKEISEN
  • HEBOUDIA
  • pe karoa 7 rau 69-75
  • Ita Noho ena Badina

Oi abia hidi kahana ena vidio ia noho lasi.

Sori, hekwakwanai ia vara vidio ia loud totona.

  • Ita Noho ena Badina
  • Mauri Hanaihanai Paradaiso Lalonai
  • Sinado maragidia
  • Inai Bamona Atikol
  • EDENA DALA AMO?
  • DIRAVA ESE TAUNIMANIMA IA HAVARAIA DALANA
  • TANOBADA DEKENAI IA ATOA ENA BADINA
  • BURUKA BONA MASE EDIA BADINA
  • Iesu Ena Mase Bona Toreisi Lou—Edia Anina Oi Dekenai
    Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia—2015
  • Dirava ese Tau Bona Hahine Ginigunana Ia Karaia
    Baibel amo Do Oi Dibaia Gaudia
  • Taunimanima Idia Gorere Ena Badina
    Hadibaia Tauna Badana amo Diba Ita Abia
  • Baibel be Evolusen Lalohadaina Ia Hamomokania, A?
    2008 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
Ma Haida Itaia
Mauri Hanaihanai Paradaiso Lalonai
pe karoa 7 rau 69-75

Karoa 7

Ita Noho ena Badina

NEGA daudau lalonai taunimanima ese edia noho tanobada dekenai ena badina idia tahua. Guba mai ena hisiu momo idia itaia. Dina ia diho negana ena hairai bona tano ena hairai idia moalelaia. Lalo-parara taudia idia laloa unai gaudia be Dirava ena ura dainai idia vara, to idia diba namonamo lasi Dirava ena ura idia dekenai be dahaka.—Salamo 8:3, 4.

2 Taunimanima momo be inai bamona idia henanadai: Nega sisina sibona ita mauri noho, moale sisina ita davaria, bena ita mase, a? Edeseniai do ita lao? Inai mauri kwadogina sibona do ita abia, eiava mauri gabena danu do ita abia, a? (Iobu 14:1, 2) Unai ita diba totona, inai henanadai ena haere ese ita do ia durua: Ita taunimanima be tanobada dekenai edena bamona ita vara?

EDENA DALA AMO?

3 Taunimanima momo idia gwau ita itaia gaudia iboudiai idia vara kava. Idia gwau idau negai momokani mauri gaudia maragimaragidia idia vara kava, bena nega daudau herea lalonai idia idau idia lao ela bona taunimanima idia vara. Gabu momo lalodiai unai hereva idia abiadae bona sikuli dekenai idia hadibaia. To edia hereva, ita taunimanima be manki bamona gauna ta amo ita vara herevana, be momokani eiava? Guba bona tanobada bona idia lalodiai idia noho gaudia iboudiai be idia vara kava eiava?

4 Bible ia gwau: “Matamaia neganai Dirava ese guba bona tanobada ia karaia.” (Genese 1:1, HM) Bona unai gaudia dekenai diba maoromaoro idia tahua taudia ese idia davaria nega ta ai idia matamaia. Anina be ta ese idia ia havaraia. Idia davaria, hisiu iboudiai be hanaihanai edia dala korikori ai idia heau bona edia nega korikori ai idia hedinarai. Edia heau lalodiai taravatu haida idia badinaia. University of Cambridge ena hadibaia tauna ta, P. Dirac, be magazine ta ladana Scientific American lalonai ia gwau: “Reana ita gwau unai hisiu be unai bamona idia karaia badina be Dirava be mai ena aonega bada, bona ena aonega bada ia gaukaralaia, guba bona tanobada ia karaia neganai.”

5 Bible ia gwau: “Umui diba Iehova be Dirava. Ia ese ita ia karaia, ita ese sibona ita karaia lasi.” (Salamo 100:3) Ita taunimanima eda tau-anina be hoa gaudia dainai, Bible torea tauna ta ese Dirava ia hanamoa, ia gwau: “Oi lau hanamoa, badina be gari bona hoa havaraia dalana dekenai lau oi karaia. . . . Hehuni dekenai lau vara matamaia neganai, lau egu turia be oi emu amo idia hehuni lasi . . . Lau egu tau-anina ia tubu matamaia neganai, oi emu matana ese idia itaia, bona emu buka lalonai ena kahana ibounai oi torea.” (Salamo 139:14-16) Beibi ta be hoa dalanai ia tubu, ena sinana ena bogana lalonai. Newsweek magazine ia gwau: “Momokani, ia be hoa gauna ta.” Ma ia gwau: “Ia mauri matamaia negana be ta ia diba lasi. Diba momo tauna ta ia diba lasi dahaka siahu ese hoa dalanai ena kahana idauidau ia hatubua.”

6 Guba dekenai idia noho gaudia iboudiai bona iseda tau-anina danu mani oi laloa. Bema ita laloa namonamo, ita diba inai gaudia idia vara kava lasi. Idia vara dalana tamona be Ta ese idia ia havaraia. Oi emu ruma lalonai oi helai neganai, sibona dekenai oi henanadai: Lau egu pata, lamepa, geda, helai gauna bona ruma be idia vara kava a? Eiava haida ese idia karaia a? Momokani, taunimanima ese idia karaia! Vadaeni, ita diba Dirava ese guba bona tanobada bona idia lalodiai idia noho gaudia iboudiai ia karaia. Bona Dirava ese ita iniseniai ia atoa be mai ena badina korikorina.

7 Iesu Keriso ese tau bona hahine ginigunadia inai bamona ia gwauraidia: “Hamatamaia nega ia karaia neganai Dirava ese tau bona hahine ia karaia, ia gwau, ‘Inai dainai tau be ena tamana sinana do ia rakatania, ena adavana dekenai do ia hakapua, vadaeni idia ruaosi be tamona idia noho.’ ” (Mataio 19:4, 5, HM) Iesu ese Adam bona Eva edia sivarai, Genese 1:27 bona 2:24 dekenai ia torea sivaraina, ia gwauraia unai. Unai amo unai sivarai Bible lalonai ia hamomokania. (Ioane 17:7) Danu, Bible ese Enok ia gwauraia “ Adam ena amo uru namba 7 tauna.” (Iuda 14) Bema Adam be taunimanima korikorina ta lasi, Bible ese Enok unai bamona ia gwauraia lasi.—Luka 3:37, 38.

8 Taunimanima haida idia gwau Dirava ese mauri gaudia gunadia amo taunimanima ia havaraia. Idia gwau manki bamona gaudia idia idau idia lao ela bona edia aonega be hegeregere neganai Dirava ese lauma idia lalodiai ia atoa bona taunimanima ai ia halaodia. To Bible ena hereva be unai bamona lasi. Bible ia gwau tubutubu gaudia bona animal “ta ta edia orea hegeregerena” ia havaraia. (Genese 1:11, 21, 24, HM) Bona ita itaia gaudia ese idia hahedinaraia, tubutubu gaudia edia orea ta o animal edia orea ta be idia idau idia lao lasi ela bona orea idauna ta ai idia lao.

DIRAVA ESE TAUNIMANIMA IA HAVARAIA DALANA

9 Dirava ese taunimanima tano amo ia havaraia, tanobada ia noholaia totona. Bible ia gwau: “Bona Iehova Dirava ese taunimanima tano ena kahu amo ia karaia, bona mauri ena laga ena udu baubau matudia lalodiai ia hiriria vareai, vadaeni taunimanima be mauri tauna ai ia lao.” (Genese 2:7) Dirava ese taunimanima unai bamona ia havaraia neganai ia be taunimanima korikorina ta. Dirava ese “mauri ena laga” ena udu baubau matudia lalodiai ia hiriria vareai neganai, ena hahodi gaudia be hodahoda amo ia hahonua. To unai sibona lasi. Unai amo Dirava ese ena tau-anina ia hamauria. Bena unai murinai unai taunimanima ia hahodi hanaihanai dainai unai mauri siahuna ia gaukara noho.

10 Unai mauri siahuna o lauma be laulau lasi. Bible ia gwau lasi Dirava ese laulau ta taunimanima lalonai ia atoa. Lasi. Ia gwau Dirava ena heduru amo ia hahodi matamaia neganai, “taunimanima be mauri tauna ai ia lao.” Anina be Adam be mauri tauna ai ia lao vadaeni. Bible ia hahedinaraia Dirava ese “tano ena kahu” bona “mauri ena laga” ia hakapua neganai, ‘taunimanima be mauri tauna ai ia halaoa.’

11 Unai dainai ita diba laulau ta be tau-anina lalonai ia noho lasi. Taunimanima ta ia mase neganai gau ta ese ena tau anina ia rakatania .lasi. Bible ia gwau taunimanima be mai edia mauri bona idia mase neganai edia mauri ia ore.—Salamo 146:4.

TANOBADA DEKENAI IA ATOA ENA BADINA

12 Dirava ia ura lasi Adam bona Eva do idia mase bena idau gabu dekenai do idia noho. Ia ura tanobada dekenai do idia noho hanaihanai bona do idia naria. Bible ia gwau: “Dirava ese ia hanamodia, idia dekenai ia gwau, Emui bese umui havaraia, do umui hutuma. Tanobada ena gabu ibounai dekenai umui noho, bona umui biagua. Davara ena gwarume bona atai manudia, bona mauri gaudia tanobada dekenai idia marere gaudia umui biagua.” (Genese 1:28, HM; 2:15) Adam bona Eva, mai edia natudia iboudiai danu, be Dirava ena ura tanobada dekenai do idia karaia diba mai edia moale danu, ela bona hanaihanai.

13 Ena natudia tanobada dekenai ia lalodia momo dainai, “Dirava ese ia hanamodia.” Ia lalokau henidia dainai, taravatu ia henidia edia namo havaraia totona. Bema unai taravatu idia badinaia, moale idia davaria diba. Iesu be unai ia diba dainai ia gwau: “Dirava ena hereva idia kamonaia bona idia badinaia taudia be idia moale bada.” (Luka 11:28, HM) Iesu ese Dirava ena hereva ia badinaia. Ia gwau: “Iena ura be nega ibounai lau karaia.” (Ioane 8;29, HM) Vadaeni, ita be tanobada dekenai ita noho ena badina ia hahedinaraia unai. Badina be inai: Mauri mai anina bada bona moale do ita davaria, Dirava ena ura ita badinaia neganai. Hari inai nega lalonai danu, bema Iehova ena ura ita karaia, iseda mauri ese anina bada do idia havaraia. Bona unai bamona ita karaia neganai dala do ita davaria, tanobada dekenai do ita noho hanaihanai mai eda moale danu.—Salamo 37:11, 29.

BURUKA BONA MASE EDIA BADINA

14 To hari ita ibounai ita buruka ita lao bona ita mase. Badina be Adam bona Eva idia gwau-edeede dainai. Dirava idia kamonai henia be gau badana, bona unai idia diba totona taravatu ta ia henidia. Adam ia hamaoroa, ia gwau: “Uma gabu dekenai gini au ibounai edia huahua oi ania diba, idia be taravatu lasi, to kara namona bona kara dikana hadibaia au ena huahua oi ania lasi, badina be inai huahua oi ania dina dekenai do oi mase momokani.” (Genese 2:16, 17, HM) Adam bona Eva ese unai au ena huahua idia ania neganai, edia Tamana guba dekenai idia dadaraia, badina be idia ura lasi ia hakaudia. Idia gwau-edeede bona gau ta idia henaoa. Guna idia be mai edia dala, paradaiso lalonai do idia noho ela bona hanaihanai, do idia ogogami lasi bona do idia hisihisi lasi, to unai bamona idia kara dika murinai, kara dika ena davana idia abia. Anina be edia mauri goevadaena idia haboioa bena idia mase.—Roma 6:23.

15 Iseda kara dika be Adam ena amo ita abia, badina be ia dika ia lao murinai unai dika bona mase be ena natudia iboudiai dekenai ia henia hanai. (Iobu 14:4; Roma 5:12) Unai kara be hegeregere bema tau ta be tini gagevana lalonai paraoa ia gabua, unai paraoa do ia gageva. Adam be unai tini bamona, ita be paraoa bamona. Dirava ena taravatu ia utua neganai ia dika ia lao, ia gageva bamona. Unai dainai, ena natudia ia havaraia neganai idia danu be kara dika ena toana idia abia.

16 Ita gorere bona ita buruka ita lao, badina be ita ibounai be Adam ena amo kara dika ita abia dainai. Iesu ena kara ta ese unai ia hahedinaraia. Nega ta ia ese taunimanima ruma ta lalonai ia hadibaia noho lalonai hutuma bada idia vareai ela bona ruma ia honu momokani. Tatau 4 ese marere diba lasi gorerena tauna idia huaia lao ia dekenai, to idia vareai diba lasi. Idia daekau ruma ena guhi dekenai, matu idia karaia, bena gorere tauna mai ena geda danu idia hadihoa Iesu dekenai.

17 Iesu ese edia abidadama ia itaia neganai, gorere tauna ia hereva henia, ia gwau: “Oiemu kara dika be lau gwauatao vadaeni.” To haida idia laloa Iesu ese kara dika ia gwauatao diba lasi. Unai dainai Iesu ia gwau: “Lau ura umui diba namonamo Taunimanima ena Natuna ena siahu be ia hegeregere tanobada dekenai kara dika ia gwauatao.” Bena gorere tauna ia hamaoroa, ia gwau: “Lau hamaoroa oi, oi toreisi, oiemu geda oi abia isi, bona oi lao ruma dekenai.” Vadaeni, ia toreisi, ena geda ia abia isi bona idia iboudiai vairadiai ia raka lasi.—Mareko 2:1-12, HM.

18 Inai oi laloa: Unai siahu amo Iesu ese ita ia durua bada diba! Dirava ena basileia lalonai ia lohia neganai, Keriso ese Dirava idia ura henia bona ena ura idia karaia taudia iboudiai edia kara dika do ia gwauatao diba. Anina be edia hisihisi bona gorere iboudiai do ia kokia. Ta do ia buruka lasi, ta do ia mase lasi! Unai be helaro namo hereana! Oibe, inai mauri kwadogina ia hanaia gauna do ita abia diba. Bema diba Dirava dekenai ita tahua noho bona bema iena ura ita karaia, tanobada dekenai do ita mauri diba mai eda moale danu, ela bona hanaihanai.

[Study Questions]

1. Lalo-parara taudia be dahaka lalohadai idia abia?

2. Taunimanima haida be edena bamona idia henanadai?

3. Evolusen herevana idia abiadae taudia edia lalohadai be dahaka?

4. Dahaka dainai ita abiadae diba “Dirava ese guba bona tanobada ia karaia”?

5. Iseda tau-anina be edena bamona idia hahedinaraia taunimanima be tanobada dekenai idia vara kava lasi to Dirava ese idia ia havaraia?

6. Dahaka dainai ita diba gau iboudiai idia vara kava lasi to Dirava ese idia ia havaraia?

7. (a) Iesu be edena bamona ia hahedinaraia ia abiadae Dirava ese gau iboudiai ia havaraia? (b) Dahaka danu ese ia hahedinaraia Adam be taunimanima korikorina ta?

8. Bible ese dahaka hereva ia hamomokania lasi?

9. (a) Bible ia gwau Dirava ese taunimanima edena bamona ia havaraia? (b) Dirava ese “mauri ena laga” taunimanima ena udu baubau matudia lalodiai ia hiriria vareai neganai, dahaka ia vara?

10. “Mauri siahuna,” Dirava ese taunimanima lalonai ia atoa gauna, be laulau a? Taunimanima be edena bamona ia karaia?

11. Taunimanima ta ia mase neganai, gau ta be ena tau-anina ia rakatania a?

12. Dirava ia ura taunimanima be dahaka idia karaia tanobada dekenai?

13. (a) Moale be edena bamona ita davaria diba? (b) Iseda mauri ese anina bada idia havaraia totona, dahaka ita karaia be namo?

14. Dirava ena taravatu idia utua neganai, Adam bona Eva edia kara ena anina be dahaka?

15. Iseda kara dika be Adam ena amo edena bamona ita abia?

16, 17. Iesu ena hoa karana ta be edena bamona ia hahedinaraia taunimanima be kara dika dainai gorere idia davaria?

18. Dirava ena hesiai taudia be edena bamona mauri do idia abia diba?

[Picture on page 69]

Momo ese mauri ena anina idia tahua

[Picture on page 70]

Inai gau idia vara kava, eiava haida ese idia karaia, a?

[Picture on page 75]

Iesu ese gorere tauna ta ia hamauria sivaraina ese ia hahedinaraia taunimanima be Adam ena kara dika dainai idia gorere

    Hiri Motu Pablikeisen (1987-2025)
    Log aut
    Login
    • Hiri Motu
    • Ta dekenai siaia
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gaukaralaia Taravatudia
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Login
    Ta dekenai siaia