Oi Lalonai Mase Diba Lasi Laumana ta Ia Noho, A?
MASE murinai mauri ia noho, a? Lagani tausen momo lalodiai taunimanima ese unai henanadai idia laloa bona idia daradaralaia. Idia hanaia laganidia lalonai, bese idauidau ese unai hereva idia lalohadailaia bona hahediba herevadia idauidau idia havaraia.
Tanobada ibounai lalonai, bona Pacific besedia Polynesia, Melanesia, bona Micronesia huanai danu, taunimanima momo idia gwau tau ta ia mase neganai, ena “lauma” ia mauri noho. Tau ta lalonai ia noho gauna ta be momokani mase murinai ia mauri noho, a? Mauri tauna ta lalonai ia noho laumana be dahaka? Ita mase neganai unai lauma dekenai dahaka ia vara? Dirava ena lauma amo ia havaraia Herevana, Baibel, ese unai henanadai edia haere momokanidia bona namodia ia henia.
Lauma be Dahaka?
Baibel lalonai gado ginigunadia ai idia torea herevadia, nega haida idia hahanaia “lauma,” edia anina badana be “laga.” To unai ese hahodi karana sibona ia hahedinaraia lasi. Baibel torea tauna Iamesi ia gwau: “Tauanina bema mai ena lauma lasi, ia be mase gauna.” (Iamesi 2:26) Unai dainai, lauma be tauanina ia hamauria. Unai tauanina ia hamauria noho siahuna be baragi lalonai ia vareai laga, eiava hodahoda sibona lasi. Dahaka dainai? Badina be hahodi karana ia doko murinai nega sisina, The World Book Encyclopedia ia gwau “miniti haida” lalonai, tauanina ena sel lalodiai mauri ia do noho. Unai dainai, ia mase bamona tauna ena uduna lalonai hodahoda henia karana amo idia hamauria diba bona doketa ese tauanina ena kahana ta be ta ena amo idia kokia diba bona ma ta dekenai idia atoa hanai diba. To bema mauri siahuna be tauanina ena sel lalodiai ia ore, ta hamauria karana be anina lasi. Unai neganai laga ese tauanina ena sel ta ia hamauria diba lasi. Unai dainai, lauma be mauri siahuna, tauanina ena sel ia hamauria gauna. Bona unai mauri siahuna be hahodi karana dainai ia gaukara noho.—Iobu 34:14, 15.
Unai lauma be taunimanima sibona ia hamauria noho, a? Baibel ese ita ia durua lalohadai maorona ita abia totona. Aonega tauna King Solomona ia gwau: “Daika ia diba taunimanima edia lauma be do ia daekau, to boroma ena lauma be tano dekenai do ia diho?” (Hadibaia Tauna 3:21) Unai dainai animal bona taunimanima ia herevalaia neganai ia gwau idia be mai edia lauma. Edena dala ai unai be momokani?
Unai lauma, eiava mauri siahuna, be masini eiava paua kohu ta lalonai ia heau paua ida ita hahegeregerea diba. Ita itaia diba lasi paua be ia haheaua masini ena gaukara hegeregerena, idia gaukaralaia diba gau idauidau ia karaia totona. Hegeregere, aveni ta be siahu ia halasia, kompiuta be hereva ia halasia bona namba ia duahia diba, bona televisen be laulau bona rege ia halasia. To, unai paua be ia haheaua kohu ena toana ia abia lasi. Ia be hanaihanai siahu ta sibona. Unai hegeregerena, mauri siahuna danu be ia hamauria noho mauri gaudia edia kara bona toana ia abia lasi. Ia be mai ena kara ta lasi, gau ta ia lalohadailaia diba lasi. Taunimanima bona animal “edia hahodi dalana [o lauma] be tamona.” (Hadibaia Tauna 3:19) Unai dainai tau ta ia mase neganai, iena lauma be gabu ma ta dekenai ia lao lasi bona lauma tauna ta bamona ia mauri noho lasi.
Vadaeni, mase taudia dekenai dahaka ia vara? Bona tau ta ia mase neganai unai lauma dekenai dahaka ia vara?
“Tano Dekenai Do Oi Giroa Lou”
Tau ginigunana, Adamu, be mai ena ura ida Dirava ena taravatu ia utua neganai, Iehova ese ia hamaoroa ia gwau: “Do oi varahu, bona do oi gaukara auka, tano ena anina abia totona, ia lao bona tano dekenai do oi giroa lou, badina be tano dekena amo oi mai. Oi be tano dekena amo karaia gauna, bona tano dekenai do oi giroa lou.” (Genese 3:19) Iehova ese kahu amo Adamu ia do karaia lasi neganai ia be edeseni? Oibe, gabu ta dekenai ia noho lasi! Ia mauri lasi. Unai dainai Iehova ia gwau Adamu be ‘tano dekenai do ia giroa lou’ neganai, iena hereva ena anina be Adamu do ia mase. Adamu be lauma gabuna dekenai ia hanaia lao lasi. Ia mase neganai, mauri lasi gauna ai ia lao lou, ia mauri lasi. Iena kerere davana be gabu ma ta dekenai ia hanaia lao lasi to ia mase—ena mauri ia ore momokani.—Roma 6:23.
To idia mase taudia ma haida be edena bamona? Hadibaia Tauna 9:5, 10 ese mase taudia dekenai dahaka ia vara ia hahedinaraia goevagoeva, ia gwau: “Mase taudia be gau ta idia diba lasi. . . . Mase taudia edia gabu, oi lao gabuna, dekenai be kara ta lasi, laloa ta lasi, diba bona aonega ta lasi.” Unai dainai, mase ena anina be mauri be lasi. Salamo torea tauna ia gwau ta ia mase neganai, ‘tano ena kahu dekenai ia giroa lou bona unai dina dekenai, ia ura do ia karaia gaudia be idia doko.’—Salamo 146:4.
Ia hedinarai goevagoeva, mase taudia idia lalohadai lasi, kara ta idia karaia lasi. Idia be gau ta idia diba lasi. Oi idia itaia, kamonai henia, eiava hereva henia diba lasi. Oi idia durua diba lasi eiava hadikaia diba lasi. Idia dekenai oi gari be badina lasi.
Lauma be ‘Dirava Dekenai Ia Giroa Lou’
Baibel ia gwau ta ia mase neganai, “lauma be ita dekenai ia henia Dirava dekenai do [ia] giroa lou.” (Hadibaia Tauna 12:7) Unai ena anina be lauma tauna ta be guba dekenai ia daekau bena Dirava vairanai ia gini, a? Lasi momokani! Baibel ese unai hereva “giroa lou” ia gaukaralaia ena anina be gabu ta amo ma gabu ta dekenai ia lao karana lasi. Hegeregere, Dirava ese kamonai lasi Israela taudia ia hamaoroa ia gwau: “Lau dekenai umui giroa mai neganai, lau ese . . . umui dekenai do lau giroa lou.” (Malaki 3:7) Israela taudia be Iehova dekenai idia ‘giroa lou’ ena anina be dala kererena amo idia giroa, bena Dirava ena kara maoromaoro dalana idia badinaia lou. Bona Iehova be Israela taudia dekenai ia “giroa lou” ena anina be ena taunimanima do ia lalo-namo henidia lou. Unai kara ruaosi dekenai idia be gabu ta amo ma gabu ta dekenai idia lao lasi, to unai “giroa lou” be edia laloa dalana ia herevalaia.
Unai hegeregerena, mase neganai lauma be Dirava dekenai ia “giroa lou” neganai, lauma tauna ta be tanobada amo guba dekenai ia lao lasi. Laloaboio lasi, lauma be mauri siahuna. Tau ta dekena amo unai siahu bema ia ore neganai, Dirava sibona ese do ia henia lou diba. Vadaeni lauma be ‘Dirava dekenai ia giroa lou’ dainai, gabeai unai tau do ia mauri lou eiava lasi be Dirava sibona ena ura hegeregerena.
Baibel ese Iesu ena mase ia herevalaia dalana mani oi laloa. Evanelia buka torea tauna Luka ia gwau: “Vadaeni Iesu ia boiboi, ia gwau, ‘Egu Tamana e, egu lauma be oiemu imana dekenai lau atoa inai.’ Unai bamona ia hereva, vadaeni ia mase.” (Luka 23:46) Iesu ena lauma be ia amo ia ore neganai, Iesu be guba dekenai ia daekau matamaia lasi. Dirava ese Iesu ia hatorea isi lou lasi ela bona dina ihatoina. Bona ma dina 40 murinai guba dekenai ia daekau lao. (Kara 1:3, 9) Unai dainai, Iesu ena mase negana ai, ia ese ena lauma be ena Tamana ena imana ai ia rakatania mai ena abidadama ida, bona ia diba momokani Iehova ese ia do ia hamauria lou diba.
Oibe, Dirava sibona ese ia mase tauna ia hamauria lou diba. (Salamo 104:30) Unai ese helaro namona ia hahedinaraia!
Helaro Korikorina Ta
Baibel ia gwau: “Nega ta do ia mai, [“idia laloatao,” NW ] mase guria gabu dekenai idia noho taudia ibounai ese [Iesu ena] gadona do idia kamonai. Vadaeni guria gabu dekena amo do idia toreisi.” (Ioane 5:28, 29) Oibe, Iesu Keriso ia gwauhamata, Iehova ese ia laloatao taudia ibounai be do idia toreisi lou, mauri do idia abia lou. Taunimanima idia mase ena lalohisihisi hadibaia hereva do idia gwauraia lasi, to idia mauri lou taudia edia moale sivaraidia do idia gwauraia. Mase guria gabudia amo eda lalokau taudia ita hedavari henidia neganai moale bada do ia vara!
Oi ura Dirava ese ia henia helarona amo namo oi abia diba dalana oi diba namonamo, a? Mani henunai ia noho adres ta dekenai oi torea lao Mase Taudia Edia Lauma—Oi Idia Durua Diba Eiava Oi Idia Hadikaia Diba, A? Idia be Momokani Idia Noho, A? buklet ta totona.
Baibel siridia be Hiri Motu Buka Helaga, Bible Society of Papua New Guinea ese ia karaia gauna amo, to bema New World Translation of the Holy Scriptures amo ai hahanaia, edia murinai NW ai torea.