Dirava ena Hereva be Hereva Momokani
“Hereva momokani dekenai idia do oi hahelagaia, oiemu hereva be hereva momokani.”—IOANE 17:17.
1. Salamo ia torea Heberu tauna be Bible edena bamona ia laloa, to hari inai negai, taunimanima momo be edena bamona idia laloa?
“Emu hereva be egu aena ena lamepa, bona egu dala ena diari.” (Salamo 119:105) Salamo ia torea Heberu tauna be unai bamona ia hereva. Hari inai negai, taunimanima haida sibona be unai bamona Buka Helaga idia matauraia. Hari inai negai, Dirava ena Hereva be Buka Helaga dekenai ia noho. Tanobada ena histori ibounai lalonai, unai buka be gado idauidau momo dekenai idia hahanaia bona idia hariharilaia momo. Ma buka ta be unai bamona lasi. To, taunimanima momo idia abia dae lasi edia aena ena lamepa bamona. Ena be taunimanima momo idia gwau idia be Keristen taudia, to nega momo, sibodia edia lalohadai idia badinaia to Bible ena hereva idia abia dae lasi edia dala ena diari bamona.—2 Timoteo 3:5.
2, 3. Iehova ena Witness taudia be edena bamona Bible idia laloa, bona edena dala ai unai ese ia durudia?
2 To, ita Iehova ena Witness taudia be idau dainai, ita be salamo ia torea tauna bamona ita laloa. Ita dekenai, Bible be Dirava ese ia henia gauna ita ia hakaua totona. Ita diba “Buka Helaga ena hereva ibounai be Dirava ena Lauma ese ia havaraia. Bona inai hereva be mai ena siahu, hereva momokani ita dekenai do ia hadibaia. Ia be mai ena siahu danu iseda kara dika do ia hedinaraia, iseda kerere do ia hamaoromaoroa, bona mauri dala maoromaorona ita dekenai do ia hadibaia.” (2 Timoteo 3:16) Ita ura lasi hari inai negai taunimanima momo ese idia karaia bamona ita karaia. Idia be kara idauidau matamatadia idia karaia toho. Ita diba dahaka be maoro badina Bible ese ita ia hadibaia.
3 Unai ese ita ia durua bada. Ita be Iehova ita diba, bona iena ura namo hereana tanobada bona taunimanima dekenai ita diba, unai dainai ita diba momokani gabeai ita bona iseda ruma bese taudia iseda noho do ia namo herea. Mai kudou ibounai ida ita be salamo ia torea tauna ena hereva ita abia dae diba, ia gwau: “Oiemu taravatu lau ura henia dikadika! Dina ibounai lalonai lau laloa noho. Lauegu aonega ese lauegu inai taudia edia aonega ia hereaia, badina ia be lauegu ela bona hanaihanai.”—Salamo 119:97, 98.
Kara amo Ita Haroro
4. Bema ita diba Bible be Dirava ena Hereva dahaka gaukara ta ita karaia?
4 Unai dainai, ia be mai badina ita ese Iesu ena hereva iena Tamana dekenai ita abia dae totona, ia gwau: “Oiemu hereva be hereva momokani.” (Ioane 17:17) To unai ita diba dainai, ita be mai iseda gaukara ta. Namona be ma haida ita hadibaia Dirava ena Hereva be hereva momokani. Unai dala amo idia danu be ita mamia hahenamona do idia moalelaia diba. Edena dala ai ita durudia unai idia diba totona? Dala tamona be, dina iboudiai iseda mauri lalonai, Bible ena hahegani ita badinaia. Unai dala amo, kudou maoro taudia do idia itaia Bible ena dala be dala hereana.
5. Petro be iseda kara amo haroro ita henia bamona karana edena bamona ia sisibalaia?
5 Keristen hahine haida edia adavana be abidadama lasi taudia bona idia dekenai aposetolo Petro ena sisiba be inai bamona. Idia dekenai ia gwau: “Hahine taudia e, emui adavana do umui kamonai henia. Badina be idia haida ese Dirava ena hereva idia badinaia lasi, to bema kara namodia umui karaia, bona umui emui hereva be momo lasi neganai sedira do idia laloa namonamo. Vadaeni sedira edia lalona do idia giroa, bona Dirava do idia abidadama henia.” (1 Petero 3:1) Unai hahegani dainai ia be Keristen taudia iboudiai—tatau, hahine, bona natudia—ia sisiba henidia, ia gwau: “Dirava idia diba lasi taudia edia vairanai kara namodia do umui karaia. Momokani, hari idia ese umui idia gwauraia kerere noho. To bema emui kara namodia idia itaia neganai, idia ese Dirava do idia hanamoa, Keriso do ia giroa mai dinanai.”—1 Petero 2:12; 3:16.
Bible ena Aonega Hereana
6. Petro be edena dala ai ita ia durua ita diba namona be ma haida ita durudia Bible idia moalelaia totona?
6 Ma danu, Keristen taudia be ma haida idia durudia diba Bible idia moalelaia totona bema idia be Petro ena sisiba idia badinaia danu: “Emui kudouna dekenai Keriso do umui abia dae, ia tamona do umui matauraia, emui Lohiabada. Bema haida ese emui abidadama bona lalona namo totona umui idia nanadaia neganai, nega ibounai do umui naria hegaegae idia do umui haere henia totona. To mai hemataurai bona manau danu do umui haere.” (1 Petero 3:15) Namona be Keristen hesiai taudia idia diba edena bamona Bible ena hereva idia gwauraia henanadai taudia edia vairanai, bona idia hahedinaraia ia be Dirava ena Hereva. Edena dala ai unai bamona idia karaia diba?
7. Dahaka ese ia hahedinaraia Bible be Dirava ena Hereva?
7 Hereva Lada-isidia bukana lalonai, lalona veria hereva namona ta ia noho. Unuseniai ita duahia, ia gwau: “Natugu e, bema egu hereva do oi abia dae egu hahegani do oi lalodia bada, bona emu taiana ese aonega do ia hakala henia, bona oiemu kudouna amo lalo-parara oi tahua totona; . . . Dirava ena diba do oi davaria. Badina be Iehova ese aonega ia henia; ia ena uduna amo aonega bona lalo-parara be idia mai.” (Hereva Lada-isidia 2:1-6) Dirava ena aonega be Bible lalonai ita davaria diba. Kudou-maoro tauna be unai aonega dobuna ia davaria neganai, do ia itaia momokani Bible be taunimanima edia hereva sibona lasi.
8, 9. Bible ena sisiba, kohu tahua karana dekenai ita laloa namonamo totona, be edena bamona ia momokani?
8 Haheitalai haida ita laloa. Hari inai negai, taunimanima momo idia laloa tau ta ia kwalimu bema iena kohu ia bada. Idia laloa iena goada be iena kohu ena bada hegeregerena. To, Bible be sisiba ia henia, kohu ita laloa bada lasi totona. Aposetolo Paulo ia torea: “Kohu momo idia ura henia taudia be hedibagani dekenai idia moru diba. Bona boroma be tarapu dekenai ia moru bamona, ura dikadia bona ura kavakava ese unai kohu ura taudia do idia koia bona hadikaia. Badina be moni ura henia kara ese dika idauidau ibounai ia havaraia noho. Bona moni idia ura bada taudia haida ese Iesu abidadama kara idia rakatania vadaeni, bona mai lalohisihisi momo, edia mauri idia hadikaia ore vadaeni.”—1 Timoteo 6:9, 10; Mataio 6:24 danu hahegeregerea.
9 Ia vara gaudia dainai ia hahedinaraia unai sisiba be maoro. Darana ia stadilaia hospital ena doketa ta ia gwau: “Taubada bona kohu bada tauna ai oi lao neganai, ita gwau lasi do oi moale, eiava haida ese oi do idia matauraia eiava oi do idia lalokau henia momokani.” Oibe, mai edia goada ibounai danu kohu bada idia tahua taudia be nega momo idia lalo-hekwarahi bona edia mamina ia dika. Bible ia gwau momokani moni be mai ena namo, to anina bada herea gauna ia herevalaia: “Aonega be ita ia naria gauna moni be ita ia naria gauna hegeregerena; to diba ena hahenamo be aonega ese diba taudia ia hamauria.”—Kohelete 7:12.
10. Badina be dahaka Bible ena sisiba, iseda hebamo ita naria totona, ita badinaia be namo?
10 Unai bamona hadibaia hereva momo be Bible lalonai idia noho. Ma ta be inai: “Aonega taudia ida ia raka hebou tauna ia aonega, to kavakava taudia ia bamodia tauna be do ia hekwakwanai.” (Hereva Lada-isidia 13:20) Haida edia sivarai amo unai hereva idia hamomokania danu. Edia turadia ese idia veridia dainai, matamata taudia idia inuinu kekero, drag dikadia idia ania kava, bona idia lebulebu. Hereva miro idia gwauraia taudia idia bamodia neganai, idia danu be unai hereva miro idia gwauraia. Taunimanima momo be edia gaukara biagudia amo idia henao badina idia gwau ‘taunimanima ibounai ese idia karaia.’ Momokani, Bible ia hereva hegeregerena: “Kara dika taudia danu umui turana karaia neganai idia ese emui kara namona do idia hadikaia.”—1 Korinto 15:33.
11. Taunimanima edia darana idia stadilaia karana ta be edena dala ai ia hahedinaraia Taravatu Hereadaena badinaia karana be aonega karana?
11 Taunimanima momo be Bible dekenai ia noho sisiba hereana ta idia diba, idia gwauraia Taravatu Hereadaena. Unai hereva be inai: “Unai dainai, gau ibounai umui ura taunimanima ese do idia karaia umui dekenai, umui ese unai bamona do umui karaia idia dekenai.” (Mataio 7:12) Bema taunimanima be unai taravatu idia badinaia, tanobada be do ia namo herea. To, ena be taunimanima momo be unai taravatu idia badinaia lasi, oi sibona oi badinaia be namo danu. Badina be dahaka? Badina ita Ia havaraia taunimanima ma haida ita lalodia bona ita durudia totona. (Kara 20:35) United States dekenai, taunimanima edia darana idia stadilaia, bona idia tahua taunimanima be edena bamona idia karaia taunimanima ma haida idia durudia neganai. Idia karaia murinai, inai gau idia diba: “Sibodia idia laloa be taunimanima edia kara hegeregerena, ma haida idia lalodia be vaia taunimanima edia kara ta danu.”—Mataio 22:39.
Bible ena Sisiba—ena Aonega be Ta ese Ia Hereaia Lasi
12. Bible be edena dala tamona ai ia idau?
12 Momokani, hari inai negai, Bible sibona lasi, to sisiba idauidau momo idia noho. Niuspepa dekenai be sisiba herevadia, bona buka sitoa dekenai, oi sibona oi durua diba dalana idia herevalaia bukadia idia noho. Ma danu, darana idia stadilaia doketa taudia, sisiba idia henia taudia, bona ma haida idia noho gau idauidau dekenai sisiba idia henia totona. To Bible be dala toi dekenai ia idau momokani. Gau ginigunana be ena sisiba be hanaihanai ia durua. Ia be lalohadai kara sibona lasi, bona hanaihanai ita ia hadikaia lasi. Bible ena sisiba ia badinaia tauna be salamo ia torea tauna bamona do ia laloa, unai tau be Dirava dekenai ia guriguri: “Oiemu hereva idia momokani vadaeni.”—Salamo 93:5.
13. Dahaka ese ia hahedinaraia Bible be taunimanima edia aonega ia hereaia momokani?
13 Gau iharuana be nega daudau lalonai Bible ena hereva ia maoro. (1 Petero 1:25; Isaia 40:8) Taunimanima edia sisiba be hanaihanai ia idau diba, bona hari lagani idia abia dae hereva be gabeai laganina ai idia negea. To, ena be Bible idia torea ore lagani 2,000 gunanai, ena aonega be ia do herea, bona ena hereva be mai anina tanobada ibounai dekenai. Herevana ita be Africa, Asia, South eiava North America, Europe, eiava davara ena motumotu dekenai ita noho, to ena hereva be mai anina ita dekenai.
14. Edena dala ai Dirava ena Hereva ena sisiba ia herea?
14 Ma danu, Bible be gau idauidau dekenai sisiba ia henia, bona unai bamona sisiba be ma ta dekenai ita davaria diba lasi. Bible ena aonega hereva ta ia gwau: “Iehova ese aonega ia henia,” bona herevana dahaka hekwakwanai ita davaria, Bible dekenai aonega ia noho unai hekwakwanai ita hanaia totona. (Hereva Lada-isidia 2:6) Natudia, uhau bona ulato, tama sina, burukadia, gaukara taudia, gaukara biagudia, dagi taudia, idia davaria Bible ena aonega be mai anina idia dekenai. (Hereva Lada-isidia 4:11) Ena be hari idia vara hekwakwanai be Iesu bona aposetolo taudia edia negai edia hekwakwanai amo idia idau, to Bible be sisiba namona ia henia. Hegeregere, aposetolo taudia edia negai, Middle East kahana dekenai, kuku ania karana idia diba lasi. Hari inai negai, unai kara be gabu ibounai ia abia. To, Bible ia gwau, “namo lasi . . . kara ta ese oi do ia biagua,” bona ia gwau “tauanina bona lauma hamiroa karadia ibounai” ita dadaraia. Unai sisiba ena hereva ia badinaia tauna be unai kara do ia dadaraia, badina ia be taunimanima ese idia manadalaia haraga karana bona tauanina ia hadikaia diba.—1 Korinto 6:12; 2 Korinto 7:1.
Ita Ia Durua Nega Daudau Totona
15. Badina be dahaka taunimanima momo idia gwau Bible be anina lasi hari inai nega dekenai?
15 Momokani, taunimanima momo idia gwau Bible be anina lasi iseda nega lalonai. To, reana unai bamona idia hereva badina Bible ese idia sibodia idia ura henia herevana ia gwauraia lasi. Bible ena sisiba ita badinaia neganai, ita ia durua diba nega daudau dekenai, to nega momo ita be haheauka, sibona ita hadibaia auka, bona iseda ura ita dadaraia be namo. Unai bamona karadia be tanobada taudia idia hahedinaraia momo lasi, idia be tauanina hamoalea haraga karadia idia tahua noho.—Hereva Lada-isidia 1:1-3.
16, 17. Bible ese dahaka taravatu aukadia ia atoa mahuta hebou karana dekenai, bona edena dala ai, hari inai negai, taunimanima momo be unai taravatu idia laloa lasi?
16 Mahuta hebou karana ita laloa sisina. Bible ena taravatu be auka. Mahuta hebou idia karaia diba taudia be headava taudia sibona, bona headava lasi taudia dekenai unai kara be taravatu. Ita duahia: “Lebulebu taudia, kaivakuku idia tomadiho henia taudia, heudahanai taudia, eiava lebulebu hahine edia kara idia tohotohoa tatau, eiava tatau ese tatau danu hemarai karadia idia karaia taudia . . . ta lasi be Dirava ena Basileia do ia davaria diba.” (1 Korinto 6:9, 10) Ma danu, Bible ia gwau Keristen taudia be adavana tamona sibona ia abia diba, tau tamona be hahine tamona. (1 Timoteo 3:2) Bona ena be hekwakwanai dikana ia vara neganai, idia parara diba, to Bible ia gwau namona be idia headava neganai, idia noho hebou ela bona hanaihanai. Iesu ia gwau: “Hamatamaia nega ia karaia neganai Dirava ese tau bona hahine ia karaia, ia gwau, ‘Inai dainai tau be ena tamana sinana do ia rakatania, ena adavana dekenai do ia hakapua, vadaeni idia ruaosi be tamona idia noho.’ Unai dainai idia be rua lasi, edia anina be tamona. Dirava ese ia hakapua taudia, be taunimanima ese do idia hapararaia lasi.”—Mataio 19:4-6, 9; 1 Korinto 7:12-16.
17 Hari inai negai, taunimanima momo be unai taravatu idia laloa lasi. Sihari kava kara momo idia abia dae. Uhau bona ulato idia mahuta hebou kava neganai, taunimanima momo idia laloa unai be hegeregere. Headava lasi taudia be idia noho hebou neganai unai kara idia abia dae kava. Headava taudia be edia adavana dekenai lasi, to ma hahine eiava tau ta dekenai idia mahuta hebou karana be taunimanima momo ese idia karaia momo. Bona tanobada ena gabu ibounai dekenai headava hadokoa karana ia bada. To, unai bamona taravatu negea karadia be moale idia havaraia lasi. Idia vara gau dikadia ese idia hamomokania Bible ese taravatu aukadia ia henia be mai ena maoro.
18, 19. Taunimanima momo be Iehova ena taravatu mahuta hebou karana dekenai idia laloa lasi dainai, dahaka ia vara?
18 Ladies’ Home Journal ena magasin ia gwau: “Lagani 1960 ia lao 1980 ena kara badana be mahuta hebou karana idia laloa momo. Unai ese taunimanima edia moale hereadaena ia havaraia lasi to taunimanima hahisidia momo karadia ia havaraia.” Hari idia gwauraidia “taunimanima hahisidia momo karadia” haida be edia tama sina idia parara dainai natudia idia lalohisihisi bada herea bona tau bona hahine badadia danu ese metau idia huaia. Danu ruma bese momo be tamana sibona eiava sinana sibona idia noho bona headava lasi kekeni momo be natudia idia havaraia to idia danu be do maragi. Danu, tanobada ibounai mahuta hebou karana amo dai hanai goreredia, hegeregere genital herpes, gonorrhea, syphilis, chlamydia, bona AIDS idia bada idia lao.
19 Unai ia vara dainai, taunimanima edia noho hebou karana ia stadilaia profesa tauna ta, ia gwau: “Reana iseda aonega ia hegeregere vadaeni, ita gwau namona be headava ai ita do vareai lasi neganai mahuta hebou karana ita taravatua; unai amo taunimanima be idia kwatua lasi mauri namona idia abia diba: gorere ese idia ia hadikaia lasi bona idia rogorogo kava lasi.” Bible ia hereva maoro, ia gwau: “Iehova ia abidadama henia tauna ia namo; heagi taudia ia matauraidia lasi, bona koikoi dekenai idia raka taudia ia hageredia lasi.” (Salamo 40:4) Bible idia dadaraia taudia ese Bible ena aonega idia tabekau henia taudia idia koidia lasi; unai taudia idia gwau taravatu lasi bamona nohona ese moale ia havaraia, to unai be koikoi. Bible ena taravatu, ena be idia auka, to idia ese namo momokani idia havaraia.
Mauri Dekenai Hekwakwanai Badadia Idia Noho
20. Dahaka Bible hahegani ese ogogami taudia ia durudia bada?
20 Bible ena aonega dobuna ese ita ia durua mauri ena hekwakwanai ita hanaidia totona. Hegeregere, tano momo dekenai iseda tadikaka be ogogami dekenai idia noho. To edia ogogami idia hanaia bona edia turana karana Iehova dekenai idia moalelaia noho. Edena bamona? Idia be Dirava ena Hereva idia badinaia dainai. Idia be hagoadaia herevana Salamo 55:22 dekenai, idia abia dae, ia gwau: “Emu maduna be Iehova latanai oi tahoa kau, ia ese oi do ia abia isi. Ia ese kara maoromaoro tauna do ia naria hanaihanai, do ia marere lasi.” Idia be Iehova dekenai idia tabekau goada idia abia bona hekwakwanai idia hanaia totona. Bena, idia be Bible sisiba idia badinaia tauanina hadikaia bona moni negea kava karadia, hegeregere kuku ania bona inuinu kekero karadia idia dadaraia. Idia be gaukara goadagoada taudia, Bible ese ia hagoadaia hegeregerena, bona idia be edia ruma bese taudia idia ubudia diba, lahedo taudia eiava idia hesiku taudia ese idia karaia diba lasi neganai. (Hereva Lada-isidia 6:6-11; 10:26) Ma danu, idia be Bible ena sisiba idia abia dae. Ia gwau: “Kara maoromaoro idia karaia lasi taudia edia kara oi ura henia lasi.” (Salamo 37:1) Unai sisiba idia badinaia dainai idia be taravatu utua karadia, drag ania karadia, eiava kasi karadia idia karaia lasi. Unai bamona karadia be reana edia hekwakwanai hanaia dalana ta, to gabeai idia vara gaudia idia idita bamona.
21, 22. (a) Keristen hahine ta be edena dala ai Bible ena amo heduru ia abia? (b) Ma dahaka gau ta ese ita ia durua ita diba Bible be Dirava ena Hereva?
21 Unai bamona Bible sisibana be ogogami taudia ia durudia momokani, a? Oibe, bona tanobada ena sivarai momo ese unai ia hamomokania. Asia dekenai Keristen vabu ta ia gwau: “Ena be lau ogogami momokani, to lau badu lasi eiava lau lalohisihisi lasi. Bible ena hereva momokani ese lau ia durua lau lalo-goada totona.” Ia gwau Iesu ese ia gwauhamatalaia gauna ta be ia dekenai ia guguru. Iesu ia gwau: “To umui be iena Basileia bona iena kara maoromaoro do umui tahua guna, vadaeni unai gau ibounai danu umui dohore ia henia.” (Mataio 6:33) Ia ese iena hesiai gaukara Dirava dekenai ia atoa guna dainai, ia be hanaihanai mauri gaudia dekenai ia hegeregere. Bona iena Keristen hesiai gaukara dainai taunimanima ese idia matauraia diba bona ia be gabeai negana totona gau ta ia tahua dainai iena ogogami ia haheaukalaia diba.
22 Momokani, Bible dekenai ia noho aonegana ese ia hamomokania ia be Dirava ena Hereva. Ma buka ta ia noho lasi mauri dala iboudiai ia herevalaia bona hanaihanai ena lalo-parara herevadia idia maoro. Bible be Dirava ena Hereva, taunimanima edia lasi, hamomokania gauna ma ta be ia be mai ena siahu taunimanima edia mauri hanamodia totona. Sivarai gabena dekenai unai do ita herevalaia.
Oi Gwauraia Hedinarai Diba, A?
◻ Edena dala ai Iehova ena Witness taudia be hahenamo idia abia Bible be Dirava ena Hereva bamona idia abia dae dainai?
◻ Dirava ena Hereva ita abia dae dainai, iseda gaukara ta be dahaka, bona edena dala ai iseda kara ese ita ia durua unai gaukara ita karaia namonamo totona?
◻ Dahaka ese ia hahedinaraia Bible ena aonega sisibana be taunimanima edia sisiba ia hereaia?
◻ Dahaka haheitalai haida ese ia hahedinaraia Bible ena aonega be mai ena dobu?