Gima Kohorona INTANET LAIBRI
Gima Kohorona
INTANET LAIBRI
Hiri Motu
  • BAIBEL
  • PABLIKEISEN
  • HEBOUDIA
  • w91 12/1 rau 6-8
  • Tomadiho Iboudiai amo ta be Hegeregere, Eiava?

Oi abia hidi kahana ena vidio ia noho lasi.

Sori, hekwakwanai ia vara vidio ia loud totona.

  • Tomadiho Iboudiai amo ta be Hegeregere, Eiava?
  • 1991 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • Sinado maragidia
  • Inai Bamona Atikol
  • Idia Idau Dalana Badana Ta
  • Tomadiho Ta Abia Hidi be Gau Badana
  • Tomadiho Momokanina Abia Hidi Dalana
  • Hereva Momokani bona Huahua Namodia
  • Hari Inai Negai Tomadiho Momokani Idia Badinaia Noho
  • Tomadiho Koikoi ese Dirava Ena Ladana Idia Hadikaia Dalana
    Mauri Moalelaia Hanaihanai!—Baibel Stadi Amo Unai Oi Dibaia
  • Tomadiho Koikoi be Kahirakahira Do Ia Ore!
    Hereva ta, Tanobada Ibounai Totona Tomadiho Koikoi be Kahirakahira Do Ia Ore!
  • Oi emu Tomadiho be mai Anina Bada
    Mauri Hanaihanai Paradaiso Lalonai
  • Tomadiho Koikoi amo Raka Siri
    1991 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
Ma Haida Itaia
1991 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
w91 12/1 rau 6-8

Tomadiho Iboudiai amo ta be Hegeregere, Eiava?

“Ita be nega dikana lalonai ita noho. Unai dainai tomadiho oreana ta ita abia dae be namo, to Dirava namona ta ita davaria diba lasi, ita tomadiho henia totona.”​—Lucian Blaga, Romania ena ane torea tauna bona aonega tauna ta

“Dubu bona ena pasto bona fada taudia be sedira, nega daudau lalonai, taunimanima edia ura kwalimu dalana idia koua.”​—Khristo Botev, Bulgaria ane torea tauna ta

INAI rau ena laurina kahana dekenai ai torea herevadia ese kudou-namo taudia momo edia lalo-hekwarahi idia hahedinaraia. Edia kudouna lalonai idia ura momokani tomadiho orea ta idia badinaia, to fada bona pasto taudia ese idia harorolaia Diravana idia abia dae lasi bona idia lalokau henia diba lasi. To, idia davaria fada, bona pasto taudia bona edia dubu oreadia be taunimanima edia ura kwalimu dalana idia koua. Oibe, kudou-namo taudia idia ura dikadika tomadiho dubu ta idia abia, to idia ura lasi dubu orea ta idia abia hidi kava bona idia bamoa.

Idia Idau Dalana Badana Ta

Tomadiho karana be gau badana taunimanima edia kara bona sivarai dekenai. Buka ta, ladana The New Encyclopœdia Britannica, ia gwau “tomadiho be gau badana taunimanima edia mauri lalonai,” bona ma ia gwau: “Tomadiho karadia bona Dirava badinaia karana be taunimanima edia mauri daladia ibounai lalonai idia hedinarai.” To taunimanima edia sivarai lalonai, dubu orea badadia be taunimanima totona gau namona ta ia havaraia lasi.

India edia gavamani tauna badana ta, ladana Jawaharlal Nehru, ia gwau: “Tomadiho karana eiava dubu oreadia, India lalonai bona ma gabu haida dekenai, be kara dika rohoroho sibona idia havaraia.” Bema tuari idauidau bona kara dika tomadiho ladanai idia vara gaudia oi laloa neganai, inai tau ena hereva oi dadaraia diba, a?

Lagani 1700 ia lao 1800 lalodiai, France ena aonega tauna ta, ladana Voltaire, ese gau rua edia idau ia herevalaia. Ia torea, ia gwau: “Oi gwau, tomadiho ese gau idauidau ia havaraia, ita duahia diba lasi. To, ia be tomadiho lasi to hoa karadia eiava kara ta dainai ita gari kava karana (superstition) ese inai tanobada ia lohiaia noho. Inai gari kava karana iseda tomadiho momokani Atai Herea Tauna dekenai ia inai henia gauna badana.” Voltaire ese ena nega lalonai idia noho dubu oreadia edia dagedage bona haginia herevadia ia dadaraia, to ia abidadama momokani Dirava ese tanobada ia havaraia. Ia ese tomadiho momokani bona tomadiho koikoi edia kara idau ia diba.

Tomadiho Ta Abia Hidi be Gau Badana

To haida be Voltaire ena hereva idia abia dae lasi. Haida idia gwau dubu ibounai be namo, unai dainai, idia laloa tomadiho momokani tahua karana be anina lasi. Unai bamona taudia be Isaia ena sisiba herevana idia badinaia be namo, ia gwau: “Dika ia gwauraia namo bona namo ia gwauraia dika taudia ese dika do idia davaria. Dibura be diari bona diari be dibura, idita be mai mamina namo bona mamina namo be mai idita idia gwauraia taudia be dika do idia davaria.” (Isaia 5:20) Tomadiho koikoi ese taunimanima latanai dika ia mailaia. Inai kara dainai taunimanima momo be lauma dalana ai dibura lalonai idia noho bona kudou-namo taudia edia uduna lalonai be hegeregere idita mamina ia havaraia.

Unai dainai, ita gwau diba lasi ita abia hidi daladia be ita laloa Dirava ia noho lasi, eiava dubu idauidauna ta ita badinaia. Tomadiho momokani abia dae karana be auka momokani. Bema tau ta ia ura Dirava ia abia dae, namona be unai tauna ese tomadiho momokani ia tahua. Diba tahua tauna ta, ladana Émile Poulat, ese buka ta, ladana Le Grand Atlas des Religions (Tanobada Ena Tomadiho Idauidau Idia Noho Gabudia Hahedinaraia Bukana), lalonai ia gwau: “[Tomadiho] dubudia ese idia hadibaia gaudia be idauidau bona momo herea, unai dainai ia auka momokani ibounai ita abia dae totona.” France dekenai idia torea buka ta, ladana Encyclopœdia Universalis (Universal Encyclopedia, 1989) ese unai hereva ia hamomokania ia gwau: “Bema lagani 2000 murinai taunimanima be tomadiho dubu karana dekenai idia giroa lou, . . . do idia laloa namonamo dubu ese ia hadibaia helaga gaudia be momokani eiava koikoi.”

Tomadiho Momokanina Abia Hidi Dalana

Dahaka ese ita do ia durua tomadiho maorona ita abia hidi totona? Buka ta, ladana Encyclopœdia Universalis ese tomadiho momokani ia gwauraia neganai ia hereva maoro. Bema tomadiho oreana ta be hahediba koikoi ia harorolaia, ia be tomadiho koikoina. Tanobada dekenai ia loaloa peroveta tauna badana ia gwau: “Dirava be Lauma, bona do idia tomadiho henia taudia ese lauma bona momokani dekena amo do idia tomadiho henia.”​—Ioane 4:24.

Unai peroveta tauna be Iesu Keriso, bona ma ia hereva, ia gwau: “Umui naria namonamo, peroveta koikoi taudia garina. Idia mai noho, edia toana be mamoe bamona, to edia lalona be uda sisia dagedage bamona. Edia kara toana dekena amo do umui diba. . . . Oibe, bona au namona ena huahua be ia namo, to au dikana ena huahua be ia dika.” (Mataio 7:​15-17) Tanobada ena tomadiho orea “badadia” bona idia vara tomadiho orea maragidia idauidau edia huahua dikadia idia hahedinaraia dainai kudou-namo taudia momo be hari inai negai idia ese idia lalodia “au dikadia,” anina be idia hegeregere lasi. To edena dala amo tomadiho momokani idia davaria diba?

Momokani, ta ita abia hidi totona tomadiho oreadia tausen momo Kerisendom lalonai bona Kerisendom murimurinai ita stadilaia be auka herea. To, bema Iesu ia hereva bamona ita ese kara momokani bona huahua namodia ita tahua, tomadiho momokani do ita davaria diba.

Hereva Momokani bona Huahua Namodia

Iesu ese hereva momokani ia gwauraia. Edena tomadiho oreana ese gunaguna gori bona Greek aonega herevadia idia abia dae lasi, idia be tomadiho momo herea lalonai idia noho? Idia badinaia koikoi herevana ta be souli ia mase diba lasi.a Inai hereva ese Dirava ia hadikaia hahedibana, hel herevana, ia havaraia.

Iesu ese huahua danu ia herevalaia. Oi ese tomadiho oreana ta oi diba, ena be idia be kopi idauidau bona gado idauidau taudia, to lalokau bona lalo-tamona ai idia noho, a? Tanobada ibounai tomadiho oreana ta oi diba, iena memba taudia ese dagedage idia davaria badina idia ura lasi politikol tomadiho gunalaia taudia ese idia doridia edia tadikaka bona taihu do idia inai henia bona bese o tomadiho dainai do idia alaia mase, a? Bema dubu ta ese unai bamona tomadiho hereva koikoidia ia dadaraia bona unai bamona huahua ia havaraia neganai, do ia hahedinaraia momokani ia be tomadiho momokanina, ani?

Hari Inai Negai Tomadiho Momokani Idia Badinaia Noho

Unai bamona dubu ta ia noho, a? Oibe, ia noho. To ita diba ia be inai tanobada ena dubu badana ta lasi. Inai hereva dekenai ita hoa, a? Lasi. Iesu be ororo dekenai ia haroro neganai, ia gwau: “Iduara maragina dekenai do umui raka vareai. Badina be lahi gabuna ia lao dalana ena iduara ia bada bona ena dala danu bada herea. Bona taunimanima momo herea be unai dala dekenai idia raka vareai. To mauri gabuna ia lao dalana ena iduara ia maragimaragi, bona ena dala be ia auka. Unai dala idia davaria taudia be momo lasi.”​—Mataio 7:​13, 14.

Vadaeni, tomadiho momokani ta be edeseniai ita davaria diba? Mai manau bona momokani ida, ai gwau Iehova ena Witness taudia be tanobada hegegemadai ‘dala maragina’ dekenai idia raka. Momokani, dubu oreadia badadia ese Iehova ena Witness taudia idia gwauraidia orea maragina ta sibona. Guna tomadiho koikoi gunalaia taudia ese Keristen ginigunadia be unai bamona idia gwauraidia danu.​—Kara 24:​1-14.

Dahaka dainai Iehova ena Witness taudia idia gwau idia be tomadiho momokanina idia badinaia? Badina idia ese tano 200 bona ma haida lalonai lalokau idia hahedinaraia edia tadikaka dekenai; ena be idia be bese idauidau, kopi idauidau, gado idauidau bona noho mauri idauidau taudia, to inai gaudia ese edia lalokau ia koua lasi. Ena be unai hahediba herevadia be idau nega amo idia noho, to idia ese Bible ena taravatu idia utua herevadia idia badinaia lasi. Taunimanima momo idia ura unai bamona idia noho danu, to edena dala ai idia be unai bamona idia lao? Bona tomadiho momokani ena kara be dahaka? Inai bona henanadai haida be gabeai sivarai rua lalonai do ai herevalaia.

[Footnotes]

a Inai hereva ena anina oi diba namonamo totona, buka ta, ladana Mankind’s Search for God, Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc. ese idia karaia bukana, rau 52-7 oi duahia.

[Picture on page 7]

Edia tuaridia (“Crusades”) be tomadiho koikoi ese ia havaraia kara dikana ena kahana ta

[Credit Line]

Bibliothèque Nationale, Paris

[Picture on page 8]

Tomadiho momokani ese kara namodia ia havaraia

    Hiri Motu Pablikeisen (1987-2025)
    Log aut
    Login
    • Hiri Motu
    • Ta dekenai siaia
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gaukaralaia Taravatudia
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Login
    Ta dekenai siaia